زیرپای مان سفت نیست؛ واقعا نیست

اقتصاد گردان -

موضوع تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین که مرتبط با تولید کربن است به طور مستقیم مرتبط با مصرف انرژی و آب است و جهان به عنوان یک دغدغه اساسی به آن توجه دارد. 
در نتیجه در کشور ما ایران که یکی از بیشترین تاثیرات را از تغییرات اقلیمی پیش رو دارد و چالش هایی مانند فرو نشست زمین، کمبود برق و آب و گاز و بنزین، آلاینده ها و آلودگی هوای زمستان را شاهد هستیم باید بیش از سایر کشورهای جهان، برای مقابله با آثار تغییرات اقلیمی، مقابله با مصرف فزاینده انرژی و آب تلاش کنیم و برای مقابله با چالش ها آماده باشیم. 
هر ایرانی به سهم خود باید در این مسیر مشارکت داشته باشد و نمی توان با بازگشایی پرونده های گذشته و مقصرمعرفی کردن دولت یا مجلس یا شرکت ها و صنایع، سهم خود را در رشد مصرف انرژی، و کمبود آب و برق و گاز و بنزین و رشد فزاینده مصرف آنها فراموش کنیم. 
ما هر یک در این وضعیت سهیم هستیم از کسانی که با تخریب باغ ها ساختمان سازی کرده اند و به بهینه سازی ساختمان، لوله ها، پنجره ها، وسایل مصرف کننده انرژی، مصرف آب، بازگذاشتن درب و پنجره و... بی توجه بوده اند و معاینه فنی خودروها را انجام نداده اند و به جای نقلیه عمومی  از خودروی شخصی تک سرنشین استفاده کرده اند  تا کسانی که صنایع با فناوری قدیمی را راه اندازی کرده اند و به بهینه سازی، بد سوختن سوخت، فیلترکردن آلاینده ها، بی توجه بوده اند، همگی در این وضعیت نقش و سهم داشته ایم. 
بهینه سازی مصرف و مقابله با رشد شدید مصرف انرژی و ایجاد تعادل در محیط زیست و کاهش کمبود برق و آب و گاز و بنزین، نیازمند طراحی مجدد همه فعالیت های اقتصادی است و هر گونه بی تفاوتی، چالش ها و بحران های آینده را بیشتر خواهد کرد. باید از فناوری های جدید جهان بهره ببریم. 
متاسفانه به دلیل مشکلات قیمت پایین خدمات در ایران، به نوسازی و بازسازی از اتوبوس ها و تاکسی و خودروهای شخصی تا کارخانه ها و صنایع توجه نمی شود. در انتخاب فناوری های تولید نیز به کاهش مصرف انرژی و ملاحظات محیط زیستی بی توجه هستیم و هر فناوری و کارخانه ای که بتوانیم از چین و هند و روسیه و جاهای دیگر خریداری کنیم به ایران می آوریم در حالی که موضوعات محیط زیستی باید از طراحی و پایه در شرکت ها و کارخانه ها مورد توجه باشد. 

برای بسیاری از کارشناسان و مردم جای تعجب است که چرا ایران با 85 میلیون نفر جمعیت و بزرگترین ذخایر نفت وگاز جهان، بیشترین سرانه مصرف آب و برق و گاز و بنزین را دارد و چالش های انرژی و آلودگی، مصرف بالا و کمبود برق و آب و گاز در ایران از چین و هند بالای یک میلیارد نفر جمعیت بیشتر است.
این پرسش مطرح است که در رابطه با سرانه مصرف بالا، شدت انرژی و عدم تناسب مصرف انرژی با رفاه و تولید و رشد اقتصادی، چه کسانی مقصر هستند دولت مقصر است یا مردم و مدیران و فعالان اقتصادی، بخش خصوصی، سرمایه گذاران، مسوولان فناوری و ساخت در شرکت ها و صنایع نیز به سهم خود مسوول هستند؟
آیا قیمت پایین و مفت بودن ما را دچار این مشکل کرده است؟ آیا تورم و قدرت خرید پایین و درآمد سرانه کم، باعث شده که مردم زیر بار افزایش قیمت ها و کاهش مصرف نروند؟ آیا دولت و مجلس سیاستمداران به موقع این مهم نپرداخته اند؟
در شرایطی که تابستان با کمبود برق و قطع برق مواجه می شویم و زمستان با کمبود گاز، و ترافیک خودروها و آلودگی هوا و کمبود آب و مصرف بالای بنزین را شاهد هستیم به این معنی است که تمام سال، با یک بحران و چالش اساسی یعنی درست مصرف نکردن و عدم بهینه سازی مصرف انرژی در تمام ابعاد مواجه شده ایم و برای رفع آن ابتدا باید وضعیت را درک کنیم و برای همه مردم توضیح دهیم و در گام بعد بلافاصله هر اقدامی که به کاهش مصرف حتی تا 10 درصد مصرف قبلی منجر شود، بپردازیم. 

در کشوری که در طول تاریخ به اقلیم کم آب شهرت داشته و پدران بنیان گذار ایران و نیاکان ما میلیون ها کیلومتر قنات  را به نشانه مشقت فراوان برای یک کاسه آب بیشتر برای ما به یادگار گذاشته اند،  این پرسش مطرح است که چرا فرصت های تاریخی 50 سال اخیر را برای بهینه سازی و حفظ منابع آب و انرژی استفاده نکرده ایم و چرا در دهه های 70 و 80 که نوسان نرخ ارز و تورم مثل امروز نبود، به هشدار کارشناسان برای بهینه سازی مصرف انرژی و آب توجه نداشتیم. چرا همچنان قیمت ها در حدی پایین بود که امکان نوسازی و بازسازی ساختارهای تولید و مصرف انرژی و آب را نمی داد؟