نگاهی به طرح‌های دولت برای ارتقای امنیت غذایی؛ از کودکان و سالمندان تا کالابرگ

اقتصادگردان- فقر شدید غذایی وضعیتی است که درآمد سرپرست خانوار برای تأمین حداقل ۲۱۰۰ کیلوکالری روزانه براساس سبد غذایی مطلوب معرفی شده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کافی نباشد. از سویی داده‌های هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران نشان میدهد که روند مصرف کالری در کشور در دهه اخیر نزولی است.

دولت سیزدهم در راستای ارتقای امنیت غذایی مردم به‌ویژه گروه‌های آسیب پذیر و متعاقباً افزایش کالری مصرفی خانوارهای با تمرکز بر اقشار پایین دهک درآمدی، سه طرح اثربخش کالابرگ الکترونیکی، برنامه ارتقای امنیت غذایی کودکان ۵ تا ۵۹ ماهه، و مادران باردار و دارای فرزند شیرخوار/ زیر دو سال را در سال گذشته با موفقیت اجرا کرد.

یسنا؛ یاور مادران باردار یا شیرده

در راستای اجرای ماده (۲۴) قانون حمایت از خانواده و جوانی در گام اول؛ حدود ۲۳ هزار مادر دارای فرزند شیرخوار در دهک یک درآمدی در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، ایلام، فارس، هرمزگان، گلستان و لرستان شناسایی شدند.

برای این گروه سبد غذایی رایگان ۴۰۰ هزار تومانی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از دی ماه سال ۱۴۰۲ در ۳ مرحله در بستر شبکه ملی اعتبار (طرح کالابرگ الکترونیکی) از محل اعتبار مسئولیت اجتماعی شرکت‌های صندوق های تابعه وزارت متبوع با همکاری آستان قدس رضوی ارائه شد.

در گام دوم؛ باتوجه به تخصیص مبلغ ۵۹۰ میلیارد تومان از سوی ستاد ملی جمعیت در اسفند ماه سال ۱۴۰۲، حدود یک میلیون مادر دارای فرزند شیرخوار در سه دهک اول درآمدی در تمام استان‌های کشور که جمعیتی با ارایه بسته‌های رایگان غذایی و بهداشتی تا سقف ۶۰۰ هزارتومان در بستر شبکه ملی اعتبار مورد حمایت قرار گرفتند که اعتبار در حساب سرپرستان خانوار شارژ شد.

امنیت غذایی کودکان زیر ۵ سال، ارتقا یافت

برای این گروه اعتبار خرید سبد غذایی رایگان با ۱۶ قلم کالای اساسی مورد تایید وزارت بهداشت درنظر گرفته شد. این یارانه برای دهک‌های ۱ تا۵ درآمدی یک میلیون تومان و ۶۰۰ هزار تومان برای دهک‌های ۶و۷ درنظر گرفته شد.

در این طرح ۱۳۶ هزار و ۴۸۵ کودک که بنابر تن‌سنجی‌های خانه‌های بهداشت سراسر کشور نیاز به تغذیه مضاعف داشتند شناسایی شدند. در نهایت برای ۱۳۱ هزار و ۷۴۶ خانوار که در هفت دهک اول درآمدی بودند هفت مرحله/ مدت ۷ ماه این سبد درنظر گرفته شد که اعتبار آن ۷.۸۰۰ میلیون ریال بود.

کالابرگ الکترونیکی یارانه‌ای مضاعف برای حمایت از سفره مردم

طرح کالابرگ الکترونیکی برای نخستین بار در راستای اجرای حکم مقرر در بند (ص) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور که حذف ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی را مقرر می‌کرد، به منظور جبران زیان مصرف‌کنندگان توسط قانونگذار وضع و به دولت تکلیف شد.

در ابتدا برای طراحی الگو و مدل کالابرگ الکترونیکی، این طرح به شکل پایلوت در سه شهرستان گرمسار، ابیک و فیروزکوه اجرا شد که مدل پیاده سازی شده در شهرستان فیروز کوه با موفقیت به نتیجه رسید و به عنوان مدل اجرایی طرح نهایی در ۱۵ اسفند سال ۱۴۰۱ به صورت سراسری طرح در کل کشور به اجرا درآمد و تا کنون نیز در حال اجرا است.

مرحله جدید و بزرگ طرح کالابرگ الکترونیکی با عنوان «طرح فجرانه» در راستای حمایت مضاعف از سبد غذایی خانوار یارانه بگیر در دهه فجر ۱۴۰۲ آغاز و کلیه خانوار دهک‌های اول تا هفتم، مشمول۲۲۰ هزار تومان اعتبار تشویقی برای خرید ۱۱ قلم سبد کالابرگی شدند. تعداد خانوار بهره‌مند از طرح از ابتدای آغاز طرح تا اوایل اردیبهشت ماه به ۵۹ میلیون و ۲۷۰ هزار و ۷۰۶ خانوار رسید.