برنامه های مرکز توسعه تجارت الکترونیکی؛ فناوری جدید، بلاک چین، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، صندوق های خطرپذیر تامین مالی

اقتصاد گردان - امین کلاهدوزان رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با اشاره به برنامه های این مرکز برای توسعه تجارت الکترونیکی گفت: به کارگیری فناوری های جدید در حوزه کسب وکارهای تجارت الکترونیکی، استفاده از زیرساخت های بلاک چین در حوزه های مختلف تجارت کشور، هوش مصنوعی AI، فناوری اینترنت اشیا، ایجاد و تقویت صندوق های خطرپذیر تامین مالی کسب وکارهای تجارت الکترونیک بدون کمک دولت و توسط بخش خصوصی از اقداماتی است که مرکز به عنوان اولویت در دستور کار قرار داده است. این برنامه ها، نه تنها تعداد شرکت ها و رشد تجارت الکترونیکی را به همراه دارد، بلکه امنیت، تسهیلات و امکانات و فناوری های بهتری را در خدمت کسب وکارهایی قرار می دهد که وارد تجارت الکترونیکی می شوند. 
دکتر امین کلاهدوزان رئیس مرکز تجارت الکترونیکی در نشست گزارش سالانه تجارت الکترونیکی افزود: به دنبال تسهیل خدمات گمرکی، پشتیبانی، جابجایی کالا، تعامل تجاری فرامرزی بدون کاغذ و ایجاد خط سبز در تجارت با کشورهای مختلف هستیم و این موضوع در کنفرانس اخیر بانکوک در دستور کار قرار گرفت. 

حضور ایران در پلت فرم های خارجی 

وی در پاسخ به پرسشی در مورد ارتباط پلت فرم های تجارت الکترونیک ایران و کشورهای خارجی گفت: ما در ابتدای مسیر پلت فرم های جهانی هستیم و اتصال پلت فرم ایران با خارج کشور به صورت کامل در دستور کار است. با توسعه ارتباط دو پلت فرم ایرانی و خارجی، پلت فرم تجارت الکترونیک ایران مانند یک پاویون در پلت فرم های خارجی حضور دائمی خواهد داشت و خرید و فروش توسط دو طرف در ایران و خارج کشور در بستر یکسان قابل انجام خواهد بود. 
در حال حاضر برخی تولیدکننده های شبکه فروش زعفران ایران در پلت فرم خارجی حضور دارند و این موضوع به فروش محصولات از طریق پلت فرم های خارجی کمک می کند و ورود ایران به بازارهای بزرگ بین المللی را تقویت خواهد کرد.

حضور نیروهای جوان در واحدهای تجارت الکترونیکی 

کلاهدوزان با اشاره به هرم سنی واحدهای تجارت الکترونیکی دارای اینماد گفت: 1 درصد واحدها زیر 20 سال، 18 درصد زیر 30 سال، 42 درصد 30 تا 40 سال، 24 درصد بین 40 تا 50 سال و 15 درصد بالای 50 سال سن داشته اند و این موضوع نشان می دهد که بالای 61 درصد واحدهای فعال زیر 40 سال سن دارند.

میانگین 815 هزار تومان در هر تراکنش 

تعداد معاملات تجارت الکترونیکی انجام‌گرفته در سال ۱۴۰۲ نیز با رشد ۳۱ درصدی به عدد 3.9 میلیارد فقره رسیده است. برآوردهای این گزارش که براساس اعداد ثبت‌شده در سیستم شاپرک بانک مرکزی براساس تراکنش‌های ثبت‌شده انجام گرفته، نشان می‌دهد متوسط مبلغ هر تراکنش تجارت الکترونیکی در سال گذشته ۸۱۵ هزار تومان بوده است.

افزایش تعداد واحدهای تجارت الکترونیکی استان‌های کشور

بخش دیگری از داده‌های این گزارش درباره واحدهای تجارت الکترونیکی فعال در کشور نشان می‌دهد سهم تهران از تعداد این واحدها که در سال ۱۴۰۱ درحدود ۵۱ درصد بوده، در سال گذشته به ۴۶ درصد رسیده است. این کاهش به‌معنای افزایش تعداد واحدهای تجارت الکترونیک در شهرستان‌هاست که نشان می‌دهد توزیع این واحدها در سراسر کشور اندک‌اندک در حال عادلانه‌شدن است.

پس از تهران، استان اصفهان از‌نظر تعداد درباره واحدهای تجارت الکترونیکی سهم 7.5 درصدی، خراسان رضوی سهم 6.8 درصدی و فارس سهم 4.9 درصدی دارند. به‌گفته رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، یکی از نکات مثبت درباره واحدهای تجارت الکترونیکی استان‌ها این است که در سال ۱۴۰۲ استان‌هایی مانند ایلام و بویراحمد، رشد زیاد در این حوزه را تجربه کرده‌اند که سال‌های قبل کمترین تعداد واحدهای تجارت الکترونیکی در کشور را داشته‌اند.

کسب‌وکارهای فروش کالا همچنان محبوب‌ترین زمینه فعالیت را در بین واحدهای تجارت الکترونیکی دارند

رشد سهم زنان در کسب وکارهای تجارت الکترونیک

در میان صاحبان کسب‌وکارها، سهم مردان ۸۱ درصد و سهم زنان ۱۹ درصد است. در‌خصوص سهم اندک زنان، تنها نکته مثبت این است که میزان سهم این گروه در سال ۱۴۰۱ کمتر و درحدود ۱۶ درصد بوده که در سال گذشته این میزان ۳ درصد رشد کرده است.
منابع مالی کسب‌وکارهای تجارت الکترونیکی از کجا تأمین می‌شود؟

یکی از نکات مهم در حوزه تجارت الکترونیکی که جزو ضعف‌های کسب‌وکارهای این عرصه محسوب می‌شود، موضوع تأمین مالی آن‌ها است. ۸۷ درصد از این تأمین مالی به‌صورت شخصی، ۴ درصد ازطریق شتاب‌دهنده‌ها و صندوق‌های خطرپذیر سرمایه‌گذاری، ۲ درصد به‌شیوه دولتی و ۲ درصد با جمع‌سپاری مالی انجام می‌شود.

به‌گفته کلاهدوزان، کم‌بودن میزان سرمایه‌گذاری یا تامین مالی در روش‌هایی جز روش تأمین مالی شخصی ضعف محسوب می‌شود و برای جبران این مشکل مرکز توسعه تجارت الکترونیکی پیشنهاد می‌کند که با سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های مناسب نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شتاب‌دهنده پررنگ‌تر شود؛ چراکه این سهم در سال گذشته درمقایسه‌با سال ۱۴۰۱ نه‌تنها بیشتر نشده؛ بلکه ۲ درصد کمتر شده است.

سپردن بخشی از کار اینماد به کارگزاری‌های خصوصی

کلاهدوزان تاکید کرد: اعداد در مقایسه با یکدیگر معنی‌دار می‌شود کل شبکه شاپرک کشور طبق گزارش بانک مرکزی ارزش تراکنش‌ها ۳۲ درصد حدوداً افزایش داشته است که می‌توان این را متأثر از تورم دانست؛ اما در این آمار رشد تجارت الکترونیکی کاملاً مشهود است.
وی درباره سپردن بخشی از کار اینماد به کارگزاری‌های خصوصی گفت: یکی از بحث‌های جدی در مرکز همین مساله است و کارهای مربوط به آن را انجام خواهیم داد. بخشی از این مادهای خاکستری که در کسب و کارهای اینترنتی وجود دارد، توسط پرداخت‌یارها انجام می‌شود. نتیجه به دست آمده از این تعامل را مثبت ارزیابی می‌کنیم و در حال تعریف کارگزاری‌های جدید هستیم.
وی درباره برنامه‌های مرکز توسعه تجارت گفت: توسعه بازارهای جدید یکی از برنامه‌های مهم است. تجارت الکترونیکی در حوزه‌هایی مانند سلامت الکترونیک و طلا تقریباً صفر است و در پنج سال آینده قرار است این بخش‌ها را به بهترین شکل توسعه دهیم. در سال گذشته خرید و فروش خودرو در بستر پلتفرم‌ها رگوله (مؤسسات مالی و بروکرهایی که تحت قوانین نهادهای نظارتی مالی و قابل اعتماد درآمده‌اند را رگوله (Regulated) می‌نامند) شد و در حال فعالیت است. تنظیم مقررات و ضوابط فعالیت فعالیت‌های مربوط به سیمان و وسایل ساختمان برنامه‌ای است که امسال آن را در برنامه داریم.
کلاهدوزان با بیان اینکه مرکز تتا گذشته برنامه سندباکس را آغاز کرد گفت: سندباکس ساختاری پیشرفته دارد و در تمام دنیا از آن استفاده می‌کنند. سندباکس وزارت صمت سال گذشته آغاز به کار کرد و در حال بررسی چهار طرح است و امیدواریم بتوانیم این ظرفیت را تقویت کنیم.