۳۱۸۸ هزار میلیارد تومان ارزش معاملات تجارت الکترونیکی سال ۱۴۰۲ با رشد 74 درصدی

اقتصاد گردان  -
به دنبال رشد تعداد تراکنش و حجم تجارت الکترونیکی کشور در سال های اخیر، سال 1402 سالی متفاوت نسبت به قبل بوده و رشد قابل توجه 74 درصدی در ارزش معاملات و 31 درصدی در تعداد تراکنش ها نشان دهنده جهش در تجارت الکترونیکی طی سال گذشته بوده و نشان دهنده تلاش مضاعف مرکز تجارت الکترونیکی در برنامه ریزی های مختلف، آماده سازی زیرساخت ها، افزایش تعداد شرکت های فعال و ارائه نشان اینماد، فرهنگ سازی و تشویق جوانان و کسب وکارهای نو به تجارت الکترونیکی و بدون کاغذ، رشد قابل توجه بالای 100 درصدی تعداد شرکت ها و حجم تجارت الکترونیکی در استان های مختلف کشور است. 

افزایش عمق تجارت الکترونیکی و رشد کمی و کیفی شاخص ها 

از سخنان دکتر امین کلاهدوزان رئیس مرکز تجارت الکترونیکی در نشست گزارش سالانه تجارت الکترونیکی که با حضور قائم مقام امور بازرگانی وزارت صمت و برخی فعالان حوزه تجارت الکترونیکی برگزار شد، می توان نتیجه گرفت که اقدامات، دستاوردها، برنامه ها و امکانات ایجاد شده در کشور، بزودی جایگاه ایران را به سطح کشورهای پیشتاز در تجارت الکترونیکی ارتقا خواهد داد و با توجه به استقبال کسب وکارهای نو، جوانان، و فعالیت های تجاری در استان های مختلف کشور، نه تنها رشد کمی و کیفی تجارت الکترونیکی در سال 1403 و سال های بعد ادامه خواهد داشت، بلکه سهم استان های مختلف و سایر کسب و کارها در تجارت الکترونیکی روبه افزایش است و علاوه بر کسب وکارها و شرکت هایی که تاکنون به جرگه تجارت الکترونیکی پیوسته اند، شاهد گسترش تجارت الکترونیکی در سایر کسب وکارها و نقاط مختلف کشور، و همچنین افزایش عمق آن در فعالیت های مختلف اقتصادی خواهیم بود و تجارت الکترونیکی، تعداد شرکت های فعال، امضای الکترونیکی، دریافت نشان اینماد و سایر شاخص ها، محدود به برخی فعالیت ها نخواهد بود بلکه حوزه های گسترده ای از فعالیت های اقتصادی را پوشش خواهد داد. 

ورود به بازارهای جدید 

کلاهدوزان در پاسخ به این پرسش که مرکز تجارت الکترونیکی، چه برنامه ها، اقدامات، امکانات و زیرساخت هایی را برای بهبود جایگاه ایران و ارتقای جایگاه شاخص های کمی و کیفی در چشم انداز تجارت الکترونیکی دارد و در حال حاضر در کجای مسیر مورد نظر این مرکز از نظر تحقق برنامه هاو شاخص های کمی و کیفی تجارت الکترونیکی هستیم ؟ تصریح کرد: مهمترین هدف و برنامه مرکز تجارت الکترونیکی کشور، توسعه بازارهای جدید است زیرا هنوز بسیاری از فعالیت ها مانند بازار محصولات کشاورزی، به تجارت الکترونیکی وارد نشده اند و براین اساس، اولویت مرکز در سال آینده، ورود به بازارهای جدید و تمام فعالیت هایی است که هنوز به حوزه تجارت الکترونیکی وارد نشده اند. به عبارت دیگر، علاوه بر رشد شاخص های کمی و کیفی، هدف اصلی افزایش عمق تجارت الکترونیکی در تمام حوزه های کسب وکار و اقتصاد و صنعت است. 
وی افزود: در حال حاضر حوزه های خرید و فروش خودرو، با تجارت الکترونیکی انجام می شود و با استفاده از ظرفیت های قانونی، در حوزه های مختلف ساختار اقتصاد شاهد گسترش تجارت الکترونیکی خواهیم بود. توسعه بازارهای جدید یکی از برنامه‌های مهم است. تجارت الکترونیکی در حوزه‌هایی مانند سلامت تقریباً صفر است و در پنج سال آینده قرار است این بخش‌ها و بازارهایی مانند طلا توسعه یابد. 
در سال گذشته خرید و فروش خودرو در بستر پلتفرم‌ها رگوله شد و در حال فعالیت است. همچنین تنظیم مقررات و ضوابط فعالیت فعالیت‌های مربوط به سیمان و وسایل ساختمان برنامه‌ای است که امسال آن را در دستور کار داریم.
کلاهدوزان افزود: همچنین سندباکس ساختاری پیشرفته دارد و در تمام دنیا از آن استفاده می‌کنند. سندباکس وزارت صمت سال گذشته آغاز به کار کرد و در حال بررسی چهار طرح است و امیدواریم بتوانیم این ظرفیت را تقویت کنیم.

رشد ارزش معاملات در مقایسه با کشورهای پیشتاز منطقه 
ارزش معاملات حوزه تجارت الکترونیکی در سال گذشته معادل ۵۱ میلیارد دلار است که به‌اعتقاد کلاهدوزان چندان کمتر از ارزش معاملات این حوزه در کشورهای همسایه نیست. او درادامه توضیح داد که ارزش معاملات حوزه تجارت الکترونیکی در کشور ترکیه که جزو پیشتازان عرصه تجارت الکترونیکی در منطقه است، در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۸ میلیارد دلار بوده است. کلاهدوزان اعتقاد دارد درصورت تسهیل و بهبود فرایندها و امور تجارت الکترونیکی در یک تا دو سال آینده ارزش معاملات این حوزه در ایران به میزان ارزش این معاملات در ترکیه نزدیک می‌شود و چه‌بسا بتواند از آن عبور کنند.

کسب‌وکارها باید شبکه توزیع و تحویل کالای منحصر به خود را داشته باشند

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به آمارهایی اشاره می‌کند که این مرکز درباره اولویت روش ارسال و تحویل کالا به‌دست آورده است. وی می‌گوید: ۶۳ درصد از کسب‌وکارها استفاده از خدمات شرکت ملی پست را برای ارسال و تحویل کالا در اولویت قرار می‌دهند. شرکت‌های پست خصوصی هم اولویت ۱۵ درصد از کسب‌وکارها هستند و شرکت‌های باربری بین‌شهری برای ۱۰ درصد از آن‌ها اولویت دارد. ۶ درصد از کسب‌وکارها شرکت‌های پیک خصوصی را اولویت ارسال و تحویل کالای خود قرار داده‌اند و فقط هم ۶ درصد از کسب‌وکارها شبکه توزیع کسب‌وکار خود را دارند.

امین کلاهدوزان با بیان این آمار از اینکه تعداد بسیار کمی از کسب‌وکارها و واحدهای تجارت الکترونیکی شبکه توزیع ویژه خود را راه‌اندازی و برای تحویل و ارسال کالا از آن استفاده می‌کنند، ابراز تأسف کرد.
کلاهدوزان گفت: تعداد کل اینمادهای فعال تا پایان سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۲۰۷ هزار و ۳۱۷ بوده که رشد ۴۷ درصدی را نسبت به سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد.

رئیس مرکز تتا گفت: در سال ۱۴۰۲ بیش از ۴ میلیون و ۲۵۶ هزار گواهی امضای الکترونیک صادر شده که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۱۲۵ درصدی را نشان می‌دهد.
به گفته کلاهدوزان، نرخ رشد مبلغ کل تراکنش‌های شاپرک در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ برابر با ۳۳ درصد بوده است.

کلاهدوزان درباره جایگاه تجارت الکترونیک ایران در کشورهای منطقه گفت: ترکیه یکی از پیشتازان تجارت الکترونیکی است و حجم معاملات آن‌ها در سال گذشته ۸۷ میلیارد دلار بوده با توجه به حجم ۵۱ میلیارد دلاری معاملات ما، نشان می‌دهد و خیلی از آن‌ها عقب نیستیم. هرچند باید تاکید کنم این عدد برای ما مطلوب نیست. امیدوارم در ۲ تا ۳ سال آینده بتوانیم با یک برنامه راهبردی در اکوسیستم تجارت الکترونیک، کشور ترکیه را پشت سر بگذاریم.