تحولات نرخ ارز، کاهش واردات و فرصت حمایت از تولید ملی

خبراقتصادی: طرح موضوع احتمال کمبود کالا در آینده نباید زمینه ای برای رشد قیمت ها شود و به بهانه تحریم بانکی و افزایش نرخ ارز نباید زمینه واردات اجناس بدون کیفیت از چین و سایر کشورها به ایران فراهم شود و واردات بیشتر کالاهای بنجل از چین را شاهد باشیم.

آقای اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، اعلام کرده که در شش ماه آینده بازار کالا در ایران احتمالا با کمبود شدید مواجه می شود.

کارشناسان دو برداشت مختلف از این سخنان ارائه داده اند. عده ای معتقدند که این سخنان  نباید باعث افزایش قیمت کالاها یا واردات بیشتر اجناس بدون کیفیت و بنجل شود بلکه باید با برنامه ریزی بهتر، نه تنها جلوی سوء استفاده و رشد قیمت ها گرفته شود بلکه متاثر از چنین فضایی باید از واردات اجناس بدون کیفیت و بنجل که در سال های اخیر وارد کشور شده است جلوگیری شود

دسته دوم نیز معتقدند که باید شرایط برای فروش بیشتر کالاهای داخلی فراهم شود. زیرا قدرت رقابت کالای داخلی در مقابل وارداتی با افزایش نرخ ارز بیشتر شده است.

معمولا به دنبال افزایش نرخ ارز  باید صادرات غیر نفتی بیشتر شود که آقای عسگر اولادی نیز به آن اشاره کرده و پیش بینی کرده که صادرات غیر نفتی ابتدا به بیش از 40 و در سال آینده به بالای 50 میلیارد دلار می رسد.

همچنین با افزایش نرخ ارز زمینه فروش کالای داخلی و قدرت رقابتی بیشتر برای کالای داخلی فراهم می شود و تولید کنندگان داخلی می توانند با تکیه بر منابع و عوامل تولید در داخل کشور، زمینه فروش بیشتر تولید ایرانی و واردات کمتر کالای خارجی را فراهم کنند.

همچنین نباید به این بهانه که با تحریم روبه رو هستیم و واردات گران خواهد شد، زمینه افزایش شدید قیمت کالاهایی که در انبار هستنند یا در ماه های آینده وارد می شوند فراهم شود. عده ای از این فرصت سوء استفاده کرده اند و با این توجیه که در آینده اجناس گران خواهد شد از عرضه کالاهای خارجی جلوگیری کرده اند تا با گران شدن کالاهای خارجی سود بیشتری ببرند.

اما وزارت بازرگانی و دولت نباید اجازه دهند که عده ای با احتکار کالا و عدم عرضه، باعث کمبود کالا در داخل شوند.

همچنین تولید کنندگان کالای مشابه خارجی در ایران باید بلافاصله برنامه افزایش تولید و عرضه بیشتر را مورد توجه قرار دهند تا از این فرصت به نفع خود سود ببرند و با اشتغال بیشتر و تولید بالاتر به نفع رشد اقتصادی کشور کار کنند.

در سال های اخیر بسیاری از کارشناسان تاکید داشته اند که نرخ ارز و نرخ تعرفه باید بالا برود تا تولید ایرانی بتواند رقابت کند و حالا این فرصت فراهم شده که کالای ایرانی با تولید با کیفیت خود که بالاتر از اجناس چینی است زمینه رقابت و سود و اشتغال و رشد اقتصادی بیشتر را فراهم کند.

همچنین در آن دسته از تولید کالاهای اساسی و ضروری که به مواد اولیه وارداتی نیاز دارد، وزارت صنایع با همکاری بانک مرکزی، باید از نرخ ارز رسمی 1200 تومانی استفاده کنند  تا به تولید داخلی توجه بیشتری شود.

 بازرگانانی که انبارها را پر کرده اند و بخشی از کالای آنها فروش نرفته از طریق ایجاد جو بحرانی در بازار، می خواهند کالای خود را با قیمت بالاتر بفروشند.

عده ای هم گفته اند که از طریق جو حاصل از کمبود کالا می خواهند زمینه واردات بیشتر کالاهای بنجل از چین را فراهم کنند و برای کالای ارزان را به اندازه کافی به بازار بدهند به دنبال آن هستند که اجناس بی کیفیت چینی را با سود بالا به مردم بفروشند به خصوص از آن جا که در آستانه سال جدید و نوروز هستیم نباید زمینه واردات اجناس بی کیفیت چینی و... فراهم شود و یا اجناس موجود در انبارها را گران بفروشند.

در سال های اخیر چین به جای ورود کالای با کیفیت به ایران، به طور مستمر کالای بدون کیفیت را به ایران صادر کرده و کالای با کیفیت را به آمریکا صادر کرده است. اما شرایط امروز که باعث گران شدن نرخ ارز و گران شدن کالای وارداتی شده باعث خواهد شد که مردم بین جنس با کیفیت ایرانی و اجناس بدون کیفیت وارداتی مقایسه کنند و بازرگانان نیز مجبور خواهند شد که برای آن که کالای خود را بفروشند کالای با کیفیت را وارد کنند تا با کالای با کیفیت ایرانی رقابت کنند .

به عنوان مثال در صنف پوشاک و کفش که شاهد اجناس با کیفیت ایرانی در بازار هستیم به دلیل ارزانی اجناس چینی، مردم از جنس چینی استقبال می  کردند و بازار پر از اجناس بدون کیفیت بود اما حالا شرایط برای رقابت در قیمت و کیفیت فراهم خواهد شد.

حجم مبادلات ایران وچین در سال های اخیر ده ها میلیارد دلار بوده است و اگر نظارت بهتری از سوی سازمان استاندارد و وزارت بازرگانی وصنایع صورت می گرفت و اتاق بازرگانی چین و ایران نیز به این موضوع توجه می کرد شاهد واردات اجناس با کیفیت می بودیم اما متاسفانه شاهد واردات کالاهای بدون کیفیت و بنجل  بوده ایم که بدلیل عدم نظارت کافی اتاق بازرگانی ایران و چین دامنه این فعالیت بیش از یک دهه است که سرزمین کشورمان را  به کام خود فرو برده است.

اکنون تذکر آقای عسگر اولادی را باید با سیاست گذاری مناسب، حمایت از تولید داخلی، واردات اجناس با کیفیت، جلوگیری از احتکار کالای خارجی در انبارها و... همراه کنیم تا هم کمبود کالا نداشته باشیم و هم فرصتی برای تولید کالای با کیفیت ایرانی و رشد اقتصادی و صنعتی داخل را شاهد باشیم

باید توجه داشته باشیم که قبل از ظهور پدیده چین در دنیای امروز، بسیاری از کالاها درایران تولید و عرضه می شده و نیاز به واردات آن نبوده است. وقتی نرخ ارز درست باشد و متناسب با تورم بالا برود باعث خواهد شد که رب گوجه، سیر، میوه و بسیاری از کالاهای صنعتی مانند قطعات خودرو یا مصالح ساختمانی در ایران تولید شود و مانند سال های قبل صنعت پوشاک و کفش و صنایع غذایی در ایران و با تکیه بر توانایی داخلی باشد

اما متاسفانه رشد درآمد نفت و نرخ ارز ارزان برای حدود 10 سال ایران را به بارانداز کالاهای وارداتی تبدیل کرد و امروز باید از این فرصت بهره ببریم و تولید داخلی را دوباره احیا کنیم و ثابت کنیم که هر گونه تحریم ومحدودیت ایرانی را قوی تر خواهد کرد.

همان گونه که کارشناسان اقتصادی قبل از هدفمندی یارانه ها پیش بینی کرده بودند که گران شدن قیمت ها باعث تقویت تولید داخلی خواهد شد باید از فرصت اصلاح نرخ ارز نیز بهره ببریم

همچنین باید توجه داشته باشیم که وقتی فروش داخلی نفت و گاز گران می شود و هدفمند می شود باید فروش خارجی آن به دلار و یورو  نیز گران شود و متناسب با داخل باشد یعنی نرخ ارز نیز باید افزایش می یافت تا بهینه سازی و صیانت از ثروت ملی هم در داخل و هم در خارج کشور مورد توجه باشد

باید توجه داشته باشیم که همان طور که ریال متعلق به ایران است دلار حاصل از فروش نفت نیز متعلق به ایران است و نباید به راحتی و ارزان از دست بدهیم و با آن  اجناس بنجل چینی وارد کنیم باید توجه داشته باشیم که دلار حاصل از فروش نفت، ثروت و دارایی ایرانیان است و نباید ارزان فروخته شود و خرج مصرف گرایی و حمایت از تولید کالای بدون کیفیت چینی و سایر کشورها شود. بلکه باید در راه حمایت از تولید با کیفیت ایرانی خرج شود.

این درحالیست که از ورود کالاهای تولیدی کارخانجات چینی که بدون کیفیت می باشد باید جلوگیری شود و توسط اتاق بازرگانی ایران وچین باید بررسی شود و از ورود آنها جلوگیری بعمل آید و همچنین این اتاق بایستی تجار و بازرگانان ایرانی را بسمتی هدایت نماید که آنها بتوانند بازرگانان و تجار با کیفیت چینی را به بازار ایران هدایت نمایند .

کاری که بازرگانان 27 کشور اتحادیه اروپایی و اتاقهای بازرگانی وابسته آنها انجام می دهند باید الگوی اتاق بازرگانی ایران و چین  و سایر بازرگانان کشور باشد .

برخی صاحب نظران نیز معتقدند که عده ای از بازرگانان نسبت به سیاست های دولت انتقاد دارند. اما حتی اگر با دولت مشکل دارند حداقل به خاطر سابقه 30 ساله  حضور در بازار ایران، به حل مشکل اقتصادی مردم توجه کنند و طوری شرایط بازار را نشان ندهند که قرار است قحطی بیاید. بلکه از این فرصت استثنایی اصلاح طبیعی نرخ ارز باید برای حمایت از تولید ملی و واردات کمتر و بهبود کیفیت و استاندارد کالای موجود در بازار بهره ببریم.