تجارت خارجی 139 میلیارد دلاری کشور با مازاد تراز تجاری 19 میلیاردی و رشد 2.7 درصدی در یازده ماه نخست امسال / شیب کسری تجاری بدون نفت در بهمن ماه 1402 کاهشی بوده است

اقتصاد گردان -
دکتر محمد رضوانی فر رئیس کل گمرک ایران اعلام کرد: رشد 2.7 درصدی تجارت خارجی در یازده ماهه 1402 با رقم 138 میلیارد و 840 میلیون دلار با مازاد 19 میلیارد دلاری، رشد 7.84 درصدی صادرات نفت خام با رقم 32 میلیارد و 590 میلیون دلار، کاهش 8.87 درصدی صادرات غیر نفتی با مبلغ 44 میلیارد و 890 میلیون دلار، کاهش 2.82 درصدی مجموع صادرات کشور با رقم 78 میلیارد و 890 میلیون دلار، رشد 11.11 درصدی واردات کالا با رقم 59 میلیارد و 880 میلیون دلار، کاهش 16 درصدی صادرات خدمات فنی و مهندسی با رقم 1 میلیارد و 90 میلیون دلار، رشد 92 درصدی صادرات چمدانی با رقم 20 میلیون دلار، از مهمترین شاخص های گزارش تجارت خارجی ایران در یازده ماهه نخست 1402 بوده که از سوی گمرک ایران اعلام شده است.
وی در گفت وگو با خبرنگار ما افزود: در آمار جدید تجارت خارجی که از دو ماه پیش در دستور کار گمرک ایران بوده، با هدف اعلام دقیق تر و شفاف تر آمارها و روشن کردن ابعاد تجارت خارجی و اقتصاد ایران، آمارهای مربوط به صادرات و واردات نفت، خدمات فنی و مهندسی و صنعت برق، نیز اضافه شده است.
وی اظهار داشت: تصویر کلی صادرات و واردات کشور در یازده ماه نخست 1402 نشان می دهد که تجارت خارجی کشور با در نظر گرفتن صادرات نفت، با ۱۹ میلیارد دلار مازاد تجارت خارجی مواجه است اما بدون نفت با ۱۵ میلیارد دلار کسری تجاری همراه بوده است. البته نکته حایز اهمیت این است که شیب منفی کسری تجاری بدون نفت در بهمن ماه 1402 کاهشی بوده است.
وی افزود: صادرات کالاهای پتروشیمی به عنوان مهمترین کالای صادراتی ایران با ۴۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تن و به ارزش 17.9 میلیارد دلار، از نظر وزن با 9.37 درصد و از نظر ارزش با ۲۹ درصد کاهش مواجه شده که به گفته کارشناسان، ناشی از کاهش قیمت جهانی فرآورده‌های پتروشیمی بوده است.

رشد 2.7 درصدی تجارت خارجی در یازده ماهه 1402

کاهش 8.8 درصدی صادرات غیر نفتی

رئیس کل گمرک ایران تصریح کرد: صادرات غیر نفتی با مبلغ 44 میلیارد و 890 میلیون دلار نسبت به رقم 49 میلیارد و 260 میلیون دلار، به میزان 8.87- درصد کاهش داشته است اما از نظر وزنی رشد 11.42 درصدی داشته است.

وی گفت: صادرات نفت خام با رقم 32 میلیارد و 590 میلیون دلار، نسبت به رقم 30 میلیارد و 220 میلیون دلار مدت مشابه سال قبل با 7.84 درصد رشد همراه بوده است.



رئیس کل گمرک اظهار داشت: مجموع صادرات کشور نیز روی هم 78 میلیارد و 890 میلیون دلار بوده که نسبت به رقم 81 میلیارد و 180میلیون دلار یازده ماهه سال 1401 کاهش 2.82- درصدی داشته است. صادرات برق 9 ماهه نیز 300 میلیون دلار بوده است.

وی با اشاره به آمار واردات گفت: میزان واردات کشور نیز با رقم 59 میلیارد و 880 میلیون دلار نسبت به رقم مدت مشابه سال قبل با افزایش 11.11 درصدی همراه بوده است.

رضوانی فر با تحلیل جزئیات آمار تجارت خارجی گفت: گزارش تجارت خارجی کشور(مشتمل بر اطلاعات مبادلات تجاری غیر نفتی ، نفت خام، برق، خدمات فنی و مهندسی و صادرات از محل تجارت چمدانی) طی یازده ماه سال 1402 نشان می دهد که حجم تجارت خارجی کشور (مجموع واردات و صادرات) حدود 138.84 میلیارد دلار می باشد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشدی 2.7 درصدی داشته است.
در یازده ماهه سال 1402، با احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی و مهندسی و برق، شاهد حدود 19 میلیارد دلار مازاد تجارت خارجی هستیم. اما بدون احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی و مهندسی و برق، به حدود 15 میلیارد دلار کسری تجارت خارجی می رسیم.

صادرات غیر نفتی

ارزش صادرات با کاهش 87‏‏‏‏/8 درصدي نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به 89‏‏‏‏‏/44 میلیارد دلار رسیده است.وزن صادرات با حدود 125 میلیون تن با رشدی 42 ‏‏‏‏/11 درصدی روبه رو می باشد.

کاهش 28 درصدی صادرات پتروشیمی

در بین ده قلم عمده کالاهای صادراتی، بیشترین رشد ارزشی به ترتیب متعلق به کالاهای زیر بوده است:
1.    «سنگ آهن» با 64 درصد
2.    «گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده» با 54 درصد
بیشترین کاهش در صادرات

در بین ده قلم عمده کالاهای صادراتی، سه کالای زیر با بیشترین کاهش در ارزش مواجه شده اند:
1.    «گاز طبیعی مایع شده» با 55 درصد
2.    «پروپان مایع شده» با 22 درصد
کاهش 18 درصدی ارزش هر تن کالای صادراتی

ارزش واردات با افزایش 1‏‏‏‏1درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به 88‏‏‏‏‏/59 میلیارد دلار رسیده است.
در بین ده قلم عمده کالاهای وارداتی، بیشترین افزایش به لحاظ ارزش، به ترتیب متعلق به کالاهای زیر است:
1.    «طلا به اشکال خام»
2.    «تراکتورها» با رشد 69‏‏‏‏/129 درصدی
3.    «قطعات منفصله اتومبیل های سواری» با رشد 31‏‏‏‏/88 درصدی
در بین ده قلم عمده کالاهای وارداتی، بیشترین کاهش به لحاظ ارزش دلاری، به ترتیب متعلق به موارد زیر است:
1.    «برنج» با 42درصد کاهش
2.    «گندم» با 39 درصد کاهش
اقلام اساسی شامل ذرت دامی، دانه سویا، برنج، روغن دانه آفتابگردان، گندم و کنجاله سویا موجود در فهرست ده قلم اول کالاهای وارداتی، در مجموع از نظر وزنی 49 درصد و از نظر ارزشی 16 درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص داده اند.
رشد 4.4 درصدی ارزش هر تن کالای وارداتی

متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی 1674 دلار بوده که نسبت به رقم 1603 دلار در یازده ماهه سال گذشته، 43‏‏‏‏/4 درصد رشد داشته است.

بزرگترین مقاصد صادراتی به ترتیب کشورهای زیر بوده است:
1. چین با 7‏‏‏‏‏/12 میلیارد دلار
2. عراق با 6‏‏‏‏‏/8 میلیارد دلار
3. امارات متحده عربی با 9‏‏‏‏‏/5 میلیارد دلار
4. ترکیه با 8‏‏‏‏‏/3 میلیارد دلار
5. هند با 0‏‏‏‏‏/2 میلیارد دلار
این پنج کشور، در مجموع سهمی در حدود 75 درصد از وزن و 73 درصد از کل ارزش صادرات کشور را به خود تخصیص داده اند.

5 کشور عمده معامله برای واردات

پنج کشور عمده طرف معامله واردات به ترتیب عبارتند از:
1.    امارات متحده عربی با 8‏‏‏‏‏/18 میلیارد دلار
2.    چین با 8‏‏‏‏‏/16 میلیارد دلار
3.    ترکیه با 8‏‏‏‏‏/6 میلیارد دلار
4.    آلمان با 9‏‏‏‏‏/1 میلیارد دلار
5.    هند با‏‏ 8‏‏‏/1 میلیارد دلار
این پنج کشور در مجموع از نظر وزنی حدود 24‏‏‏‏‏/65 درصد و از نظر ارزشی 82‏‏‏‏‏/76 درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص داده اند.

ترانزیت خارجی کشور طی یازده ماهه سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل با افزایش حدود 35 درصدی به 1‏‏‏‏‏/16 میلیون تن رسیده است. بزرگترین گمرکات مبدأ ترانزیت خارجی کشور در مدت زمان مورد بررسی، به ترتیب گمرک «منطقه ویژه شهیدرجایی» با 8‏‏‏‏/4، «پرویزخان» با 5‏‏‏‏‏/3 و «باشماق» با 7‏‏‏‏‏/1 میلیون تن بوده اند.

آمار 9 ماهه برق

نکته حایز اهمیت در به روز رسانی آمار گمرک ایران این است که علی رغم پیگیری گمرک، وزارت نیرو، اطلاعات به روز شده برق در خصوص ۱۱ ماهه را ارائه نکرده و اطلاعات صادرات و واردات برق ۹ ماهه می‌باشد.