گزارش مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در مورد جلسات 5+1 با آقای ظریف: این بار همه چیز بوضوح تغییر اساسی کرده است - بخش دوم و پایانی
خبراقتصادی: بخش نخست گزارش مقام ارشد وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا، در مورد جلسات 5+1 و مسائل مطرح شده بین وزرای خارجه کشورهای عضو، مسائل سوریه و دیدار با آقای ظریف وزیر امور خارجه ایران، با عنوان
"گزارش مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در مورد جلسات 5+1 با آقای ظریف: این بار همه چیز بوضوح تغییر اساسی کرده است"، در تاریخ 9 مهر 1392 منتشر شد، اینک بخش دوم و پایانی این گفت وگو منتشر می شود.
این گفت وگو در دفتر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در تاریخ 26 سپتامبر 2013 مصادف با 4 مهرماه 1392 انجام شده که میزبان یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا بوده و سایت وزارت خارجه آمریکا به آدرس لینک زیر آن رامنتشر کرده است.
http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2013/09/214835.htm?goMobile=0خلاصه این گفت وگو به این شرح است که مقام ارشد وزارت امور خارجه معتقد است: در صورتی که ایران تمام خواسته های ما را اجابت کند، می توانیم تحریم ها را لغو کنیم ؟ البته اما این امر مستلزم آن است که تمام آنچه که می خواهیم عینا انجام شود.
ودر پاسخ به پرسش مطرح شده که آخر این بازی به کجا ختم می شود؟ می گوید: من فقط می توانم حرف های رئیس جمهور ایالات متحده را تکرار کنم، که گفته است مردم ایران حق داشتن برنامه هسته ای صلح آمیز را دارند .
وی تاکید کرده هنوز هم، تا رسیدن به یک توافق هسته ای راهی طولانی در پیش داریم، چرا که باید به جزئیات موضوع بپردازیم.
براساس این گفت وگو، هنوز در مورد جزئیات موضوع، و این که چه زمانی تحریم ها لغو می شود و چه اقدامی از سوی ایران وچه اقدامی از سوی آمریکا انجام خواهد شد و چه تاریخی را برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هدف گرفته اند نمی توان سخن گفت تنها آقایان روحانی و ظریف خواستار به نتیجه رسیدن مذاکرات در 6 ماه تا یکسال آینده هستند اما جزئیات مشخص نیست....
**********
پرسش: خوب این جلسه چگونه برگزار خواهد شد ؟ یعنی آنها، بی مقدمه بهم می رسند و دست می دهند و می گویند ، "بریم تو اتاق "؟ - یا از آن نوع جلساتی است که از قبل با دیپلمات ها برنامه ریزی می شود ؟ نه اینکه در لحظۀ آغاز جلسه و به صورت لحظه ای شکل بگیرد – و دیگر اینکه زمانی که ظریف صحبت می کرد- یعنی مواضع خود را مطرح می کرد... آیا به معامله ای که شما در ماه فوریه پیشنهاد کرده بودید هم اشاره ای شد - زیرا آنها هرگز واقعا به طور رسمی به این پیشنهاد پاسخی نداده اند- آیا شما این معامله را به عنوان نقطۀ آغاز و پیشبرد مباحث می بینید ؟ یا اینکه قرار است شما، و مدیران سیاسی تان ، یکجا جمع شوید و چیز جدیدی برای ارائه تدارک ببینید ؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: ما و ظریف – دور یک میز یو شکل نشستیم. هنگامی که ظریف وارد شد، هلگا اشمیت از جا بلند شد و توانست کنار بانو کاترین اشتون بنشیند، و وزیر امور خارجه کری نیز در گوشه ای ، کنار ظریف قرار گرفت. به طوری که آنها هر دو در یک کنج میز وکنار یکدیگر نشستند ، و در پایان جلسه، وزیر امور خارجه خم شد و گفت: "می شه چند لحظه صحبت کنیم ؟" در این لحظه ، طبیعی بود که ممکن است بطور غیررسمی، در گوشه و کنار گفتگوهایی بین افراد دربگیرد، و بنابراین هیچ یک از این کار کری شگفت زده نشدند. و ما -
پرسش: انگار می خواسته او را به رقص دعوت کند! -
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله درسته ! (خنده حضار) همینطور بود !
مجری: حالا رقصیدن یا نه ؟!
مقام ارشد وزارت امور خارجه: نه، نرقصیدند. (خنده حضار)
پرسش: دست دادند؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: باور کن، هیچ رقصی در کار نبود .
پرسش: دست دادند؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: آره ! دست دادند!
پرسش: آنها؟ واقعا دست دادند ؟!
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله دست دادند
پرسش: ببینم- صبر کنید لطفا – کری پیشنهاد داد که بیرون بروند- ؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: خوب، آنها تقریبا به یک اندازه با یکدیگر صحبت کردند و تمایل داشتند.
پرسش: بسیار خوب.
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله آنها با یکدیگر صحبت کردند.
پرسش: سوال احمقانه ای بود، خوب – بگویید ببینم - آیا هنگام ورود با هم دست دادند ... یا در پایان جلسه؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: همان ابتدای ملاقات با یکدیگر دست دادند
پرسش: و.... –
مقام ارشد وزارت امور خارجه: خوب آنها با هم دست دادند .... مانند تمام وزرایی که در اتاق بودند. اما من به خاطر دلایلی که شما هم می دانید با آنها دست ندادم، خوب سعی می کنم به آداب و سنن آنها احترام بگذارم ... می دانید که آنها با زنان دست نمی دهند.خوب من هم ...
پرسش: و فقط برای روشن شدن موضوع می پرسم ...، در نشست ژنو، حتی اگر اشتون هم حضور داشته باشد - منظورم این است که، ظریف نمی آید و تنها صالحی حضور خواهد داشت؟.
مقام ارشد وزارت امور خارجه: نه قرار است ظریف در این نشست حضور داشته باشد.
پرسش: اوه ! پس ظریف هم می آید؟ -
مقام ارشد وزارت امور خارجه: نه، نه. ظریف سرچرست تیم مذاکره کننده است. (سرتیم – مذاکره کننده ارشد ایران)
پرسش: اوه ... پس مذاکره کننده است! باشد.
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله، ظریف مذاکره کننده ارشد است.
پرسش: بسیار خوب.
مقام ارشد وزارت امور خارجه: خوبه - و اما در مورد پیشنهاد (باید بگویم)، همان چیزی که ما بر روی آن به توافق رسیده ایم و بر روی میز است . ما از ایرانیان خواسته ایم تا ایده های آغازینی را درنظر بگیرند که وزیرشان مطرح کرده – همه را یکی کنند، مواردی را هم به آن اضافه کنند ، و حتی شاید تا پیش از 15 ام اکتبر، ماحصل کار را با ما هم درمیان بگذارند ، اما مطمئنا باید آماده باشند تا ایده های وزیر را در همان 15 ام اکتبر با جزئیات بیشتر به اطلاع ما برسانند و آنوقت است که ما تازه متوجه می شویم کجای این ماجرا قرارداریم.
پرسش: اما ایدۀ اصلی او بطور کلی چگونه بود- آیا از پیشنهادات شما هم صحبتی به میان آورد ؟ -
مقام ارشد وزارت امور خارجه: ظریف از برخی مواردی که ما پیشنهاد کرده بودیم بهره رفت تا نظرات خود را بطورکلی مطرح کند، اما هنوز جزئیات ماجرا مطرح نشده است.
پرسش: آیا او در صحبت های خود، اقدامات مشخصی را هم ذکر کرد- مثلا اینکه قرار باشد کار خاصی از سوی ایرانیان انجام شود؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: او پیشنهاداتی را در مورد برخی ایده هایی که دارند مطرح کرد . اما باید گفت که موارد بسیار زیادی هنوز باقی مانده که باید به خوبی روشن شود.
پرسش: ظریف گفته که به تصور او تا همین اواسط ماه اکتبر، اولین قدم در این راه کارساز خواهد بود. و همچنین گفته که او وکری حدود 30 دقیقه با یکدیگر ملاقات داشته اند. 30 دقیقه درست است ؟؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله تقریبا درست است.
پرسش: یعنی حدود 30 دقیقه بود؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله ... فکر می کنم بود.
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله.
پرسش: اما این قدم یا اقدام اول، یکم توضیح بدین که بدانیم این قدم اول چه چیزی می تواند باشد که به این سرعت هم جواب خواهد داد.
مقام ارشد وزارت امور خارجه: فکر می کنم او سعی می کرد همان چیزی را منعکس کند که – خوب می داند - به نظرما به عنوان قدم اول تلقی می شود.
پرسش: شما یعنی ایالات متحده یا 1+5 ؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: 1+5
پرسش: - قدم اول ؟ این که به عنوان اولین قدم ایرانی ها تعریف نشده است؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: نه، او گفت : - ظریف خودش برخی افکار و ایده هایش را مطرح کرد. من قصد ندارم به جزئیات بپردازم، بچه ها. قرار نیست که مذاکرات را اینجا برگزار کنیم - ها ؟؟ او به یک سری ایده ها اشاره کرد که به نظر خودش می توانست کل این فرآیند را مشخص کند، افکار او ممکن است همان عوامل موثر در قدم اول باشد. البته این مسائل سری نیست اما باید با جزییات کامل و به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گیرد و این کار زمان می برد .
پرسش: می توانم بپرسم -
نکند ظریف به این جلسۀ روحانی آمده تا .... منظورم نوعی حضور ظاهرا بی برنامه و ناگهانی است- به نظر می رسد همه منتظر حضور او بوده اند – و در نهایت هم که توانسته صحبت کند – و به نظر می رسد نوعی توافق قبلی در کار است .
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله
پرسش: یک سال؟!
اینکه ظرف یک سال - نه تنها توافق ایجاد شود، بلکه نتایج کارهم مشخص شود و بعد بماند مراحل میانی کار برای هدایت آن به مسیر صحیح، اما این که نوعی درجا زدن است، در نهایت پایانی تعریف نشده و نامعلوم می رسد. شما به این می گویید توافق؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: خیر - منظورم این است که این جلسۀ مقدماتی بود. فرصتی برای ظریف تا بتواند دیدگاه خود را مطرح کند. این کار ارزشمند است، به دلیل این که شما از این طریق می توانید از علاقه مندی های طرف مقابلتان در آنسوی میز مذاکره آگاه شوید و درمورد خواسته ها، تفکرات، فرایند ها، و زمانبندی کارها بینشی مناسب پیدا کنید. اما ما هم باید افکار خود را مرتب کنیم ، و به همین دلیل است که من بسیار خوشحالم از اینکه تاریخ نشست ضروری 1+5 مشخص شده است. امیدوارم که در این نشست برخی ایده ها پیشاپیش مطرح شود ، تا به هنگام نشست اصلی کار را با پیش زمینۀ مناسبی آغاز کنیم و اطلاعات خوبی در دست داشته باشیم.
پرسش: دیدگاه ایالات متحده در مورد این روند مرتب سازی چیست ، به عبارت دیگر ، آیا از نظر آنها بهتر است کارها گام به گام انجام شود- همان روشی که می بینید در روند صلح خاور میانه نتایج مغشوشی به بار آورده ؟
یا این امکان وجود دارد تا به نوعی توافق کامل و یکپارچه دست یابند- مثلا بگویند حاصل نهایی کار باید چنین و چنان باشد – و همزمان با تعیین نتیجه نهایی - تعداد مراحل کار و روند پیگیری کار را نیز از همان ابتدا مشخص کنند ؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: خوب، رئیس جمهور ایالات متحده هم دراظهار نظراتش ، هم در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، گفته که، در واقع، فکر می کند ما باید حق مدنی مردم ایران را برای برخورداری از برنامه هسته ای مسالمت آمیز محترم بدانیم و با این رویکرد وارد مذاکره شویم . این حرف آخر است. یعنی حاصل و مرحلۀ پایانی کار از همین حالا معلوم است.
مجری: که اینطور !
مقام ارشد وزارت امور خارجه: و اگر می خواهید بدانید روند کار چگونه خواهد بود ، باید بدانید که در وهله اول از طریق ایجاد اعتماد به نفس وارد این بحث می شویم . من فکر می کنم ایرانیان می دانند – همانطور که رئیس جمهور هم گفته ، اول از همه باید زمانی را برای اعتماد سازی میان طرفین اختصاص دهیم تا این روند پیش روی داشته باشد ، قطعا اقدامات اعتماد سازی کمک می کند تا کارها بهتر پیش برود و همچنین باید زمانی را اختصاص دهیم تا کل فرآیند را به دقت برنامه ریزی کنیم، کاری کاملا دقیق و فنی، که خوب معلوم است مراحل پیاده سازی این فرایند بسیار دشوار است.
پرسش: می تونم بپرسم- با عرض پوزش، وزیرخارجه امشب در CBS می گفت که یکی از اقداماتی که ایران می تواند انجام دهد باز کردن بی درنگ تاسیسات غنی سازی اورانیوم زیر زمینی خود به روی بازرسان بین المللی است، و اگر این کار انجام شود، ایالات متحده می تواند تحریم ها را ظرف سه تا شش ماه لغو کند .
مقام ارشد وزارت امور خارجه: چه کسی این حرف را گفته؟
پرسش: وزیر امور خارجه- جان کری در CBS گفته .
مقام ارشد وزارت امور خارجه: خوب، فکر کنم آنچه را که وزیر گفته، قبل از 60 دقیقه بوده-
پرسش: یعنی او قبل از نشست، درمورد آن صحبت کرده ؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله. قبل از جلسه بوده -
پرسش: که اینطور....
مقام ارشد وزارت امور خارجه: فکر کنم گزینه های بسیاری وجود دارد. راه های بسیاری برای انجام این کار و تامین منافع ما و رفع نگرانی ها وجود دارد. ما قبلا هم بارها در این مورد با شما- رسانه ها گفتگو کرده ایم هم درمورد بسته شدن فردو، هم درمورد معامله بر سر اورانیوم 20 درصدی که ایران در اختیار دارد، یا در مورد تاسیسات دیگر غنی سازی در ایران – ما نگرانی های زیادی داریم و می خواهیم به تمامی آنها بپردازیم و همه را برطرف کنیم.
مجری: اما لغو تحریم ها ظرف سه ماه، این چیزی است که شما در موردش به توافق رسیده اید؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: ببینید، در صورتی که ایران تمام خواسته های ما را اجابت کند، می توانیم تحریم ها را لغو کنیم ؟ البته. اما این امر مستلزم آن است که تمام آنچه که می خواهیم عینا انجام شود.
مجری: اجازه بدید همه مدام به من هشدار می دهند، چون من اینجا نشسته ام و با شما در مورد مسائلی مصاحبه می کنم که بسیار برای ایرانی ها مهم است گویا بحث های زیادی را مطرح کرده و گویا ویدئوی بسیار کوتاهی هم روز یکشنبه در شبکه ها منتشر شده – و بحث های زیادی در مورد آنچه که باید از سوی ایرانیان صورت گیرد مطرح شده، زمینه های زیادی برای بحث و تعبیر و تفسیر مطالب وجود دارد. بنابراین مایلم با کمی احتیاط پیش برویم.
پرسش: وقتی ایرانی ها در مورد برنامه صلح آمیز هسته ای صحبت می کنند، وقتی که شما هم در مورد این موضوع صحبت می کنید، یعنی به ایرانیان می گویید که می خواهید حق غنی سازی ایران را به رسمیت بشناسید و زمانی که ظریف در مورد یک طرح 12 ماهه سخن می گوید که طی آن ایران به مناقشۀ هسته ای پایان می دهد، پس آخر این بازی به کجا ختم می شود ؟ آنها در مورد ادامۀ غنی سازی حرف می زنند و این چیزی است که ایالات متحده رسما آن را رد کرده است، یعنی دستکم تاکنون که اینگونه بوده ! آیا موضوع این نیست که شما می خواهید یا خیال دارید در این مورد نرم تر برخورد کنید؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: من فقط می توانم حرف های رئیس جمهور ایالات متحده را در اینجا تکرار کنم، که گفته معتقد است که مردم ایران حق داشتن برنامه هسته ای صلح آمیز را دارند – این در حالیست که ایران کل منافع ما را هدف قرارداده است.
پرسش: آیا شما به بینشی رسیده اید – همانطور که خودتان گفتید - اینکه چگونه اقتصاد و تحریم ها آنها را در منگنه قرار داده است؟ زیرا من خود با برخی از مردم در ایران حرف زده ام که می گویند این یکی که به جای احمدی نژاد قدرت را به دست گرفته به مراتب بدتر از اوست.
مقام ارشد وزارت امور خارجه: من فکر می کنم آنها همه چیز را به خوبی می فهمند و در مورد تاثیر تحریم ها هم کاملا با صراحت حرف می زنند.
پرسش: آیا در این نشست اشاره ای هم به منطقه خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای اشاره ای شد؟ آقای روحانی که امروز صبح زمان کمی را به صحبت در این باره اختصاص داد.
مقام ارشد وزارت امور خارجه: این بحث امروز در کانون توجه 1+5 نبود.
پرسش: بسیار خوب.
شما در طول این گفتگو چندین بار گفتید که چیزی در رفتار ایرانی ها دیده اید که تاکنون سابقه نداشته است و آن این که آنها این بار از برنامه های خود صحبت کرده اند و دراصل تصویر کاملی از انتهای این مناقشه و پایان این بازی ارائه داده اند. آیا این اولین بار است که ایرانی ها اینگونه سخن می گویند – آنچه که ما تاکنون از آنها دیده ایم که اینگونه نبوده است – می توانید این تفاوت را برای ما توصیف کنید ؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: این امر قطعا سرلوحۀ این مسیر است. طبیعی است که ما نیاز داریم تا به دقت و با تمام جزییات بدانیم که آنها دقیقا چه در سر دارند و چگونه می خواهند کار راپیش ببرند فعلا که خیر. اما - مطمئنا ظرف دو سالی که من درگیر اینکارهستم، تاکنون هیچیک از شخصیت های ایرانی که من با او ملاقات کرده باشم اینگونه نبوده بیاید و بنشیند و بوضوح بگوید، "بفرمایید! این رئوس مطالبی است که ما می خواهیم در مورد آنها بحث کنیم."
پرسش: ایران ! واقعا؟؟
مقام ارشد وزارت امور خارجه: بله – واقعا .......اما هنوز هم ، تا رسیدن به یک توافق هسته ای راهی طولانی در پیش داریم ، چرا که باید به جزئیات موضوع بپردازیم.