اقتصادگردان- احسان شمشيري –
اواخر هفته گذشته ولي ا... سيف در نشستي كه با سردبيران رسانه ها داشت در مورد ادغام موسسات ثامن، كوثر، مهر اقتصاد و... موضوع ادغام بانك ها و موسسات مالي و اعتباري را رد نكرد اما در پاسخ به سوال يكي از خبرنگاران پيرامون بحث ادغام اين موسسات گفت : موضوع در دست بررسي است و احتمالا در هفته هاي پيش رو اعلام خواهد شد
انتشار خبر تایید نشده در رسانه ها مبنی بر ادغام موسسه اعتباری ثامن و بانک مهر اقتصاد در کوثر و تشکیل بانک کوثر، سپردهگذاران موسسه ثامن را نگران کرد و برخی سپردهگذاران مؤسسه ثامن را برای برداشتن سپردههای خود به تکاپو انداخت
اين در حاليست كه در دنياي امروز و پس از بحران مالي سال 2008 اجراي برنامه هاي ادغام بانکها و موسسات در راستاي اصلاح نظام بانکی به یک روش استاندارد و راهكاري براي اجتناب از رو به رو شدن با بحران ها تبديل شده و اصلاح ساختار بانك ها، تجميع سرمايه ها و ادغام آنها با هدف تقويت منابع مالي، نفوذ بيشتر در بازار، افزايش توان تسهيلات دهي بانك ها و... امري طبيعي است و مردم نبايد نگران اثر اين ادغام بر سپرده هاي خود باشند.
هجوم سپردهگذاران به شعب برای دریافت سپرده
مطرح شدن بحث ادغام مؤسسه ثامن در مؤسسه کوثر برخی سپردهگذاران مؤسسه ثامن را برای برداشتن سپردههای خود به تکاپو انداخت در حالی که با فرض صحت چنین خبری، تجربههای قبلی نشان میدهد هیچ سپردهای در فرآیند ادغام، از بین نمیرود..
طبق پیگیریهای خبرنگاران از موسسه ثامن، این موسسه در حال تزریق نقدینگی به شعب برای پاسخ به تقاضای سپردهگذاران است و مشکلی برای پشتوانه نقدینگی این موسسه وجود ندارد.
اما قطعا این رفتارهای هیجانی و غیرمنطقی میتواند برای یک موسسه اعتباری و حتی بانک بزرگ، چالشآفرین باشد زیرا بانک یا موسسه اعتباری در عملیات مالی خود از 100 درصد منابع، حداقل 10 درصد را برای سپرده قانونی و حدود 85 درصد را صرف اعطای منابع یعنی اعطای تسهیلات یا سپردهگذاری و سرمایهگذاری میکند و تنها 3 درصد منابع به عنوان ذخیره نقد در اختیار بانک است و با اين منابع نقدينگي موجود در بانك ، نمي توان پاسخ تمام سپرده ها را داد. در نتيجه در صورتي كه همه بخواهند سپرده خود را دريافت كنند بايد خط اعتباري و پول پر قدرت بانك مركزي تزريق شود كه اين كار باعث ايجاد تورم خواهد شد و دود آن به چشم همه مردم مي رود. لذا مردم و سپرده گذاران بايد به بانك و موسسات خود اعتماد كنندو سپرده ها را خارج نكنند تا بانك بتواند منابع و تسهيلات و سپرده ها را مديريت كند.
در چنین شرایطی اگر فقط 5 درصد سپردهگذاران برای دریافت سپرده به بانک مراجعه کنند، بانک با چالش نقدینگی مواجه مي شود. بنابراین اطمینان مهمترین مولفه برای بقاء یک موسسه اعتباری است.
این نگرانی در حالی به وجود آمده که بر فرض صحّت خبر ادغام، خطری متوجه سپردهگذاران این موسسه نمیشود و صرفا نام موسسه اعتباری یا بانک پذیرنده سپرده آنها تغییر میکند و مزيت و خوبي آن اين است كه سرمايه بانك جديد بيشتر شده و نفوذ در بازار، اعتبار، درجه و رتبه اعتباري تقويت مي شود و اتفاقا به نفع سپرده گذاران است كه با يك بانك بزرگتر كار كنند.
به نظر میرسد با توجه به اینکه فضا هماکنون برای سپردهگذاران موسسه ثامن یک فضای مبهم و غبارآلود است، نیاز است، بانک مرکزی با اطلاعرسانی بهموقع مانع از ادامهدار شدن این ماجرا شود.
بانک مرکزی میتواند به صراحت اعلام کند که آیا برنامه این بانک برای موسسه ثامن ادغام است یا خیر و در صورت ادغام، چه تمهیداتی برای جلوگیری از بروز مشکل برای سپردهگذاران این موسسه در نظر گرفته است.
اکنون حدود 39 بانک و موسسه اعتباری مجاز در حال فعالیت هستند که تعدادي از آنها مشکلاتی در زمينه جذب سپرده ،تسهيلات دهي و بانكداري الكترونيك و مطالبات معوق و .... دارند و باعث شده تا با هدف جبران كاستي ها در ارايه خدمات بانكي ، رقابتهای ناسالم مانند مسابقه سپرده گيري در بازار پول کشور شكل بگيرد و مي توان اميدوار بود با ادغام بانكها و موسسات نقاط ضعف آنها پوشيده شود و پتانسيل انها در ارايه خدمات مالي و بانكي مناسب با تحولات جهاني افزايش يابد .
طبق اخبار رسیده به خبرنگار ما قرار است با ادغام موسسه اعتباری کوثر که از بانک مرکزی مجوز دارد و موسسه اعتباری ثامن و بانک مهر اقتصاد، یک بانک جدید در کشور تشکیل شود که جزو يكي از بزرگترین بانکهای کشور خواهد شد. این تصمیم موجب قویتر شدن پشتوانه پولی سپردهگذاران خواهد شد و با هدف بهبود شرایط خدمترسانی صورت مي گيرد بعد از ادغام با موسسه اعتباری ثامن ، كوثر و بانک مهر اقتصاد بانک کوثر تشکیل و از ابتداي تیرماه 96 فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.
با توجه به مجوز موسسه اعتباری کوثر، نام بانک جدید با عنوان بانک کوثر خواهد بود اما با توجه به منابع مالی فراوان موسسه اعتباری ثامن و بانک مهر اقتصاد، بانک جدید یکی از بانکهای قدرتمند در کشور خواهد بود.
با توجه به کثرت شعب این موسسات و بانک مهر اقتصاد، بانک کوثر حداقل ۱۲۰۰ شعبه خواهد داشت و پشتوانه قوی این بانک موجب قدرتمندتر شدن بانک میشود به همین علت هیچ چیز نگرانکنندهای سپردهگذاران این موسسات را تهدید نمیکند.
در صورت نهایی شدن ادغامها و تشکیل بانک کوثر قطعا وضعیت کارمندان بهتر خواهد شد چراکه طبق اخبار واصله قرار نیست تعدیل نیرو صورت بگیرد و سیاست سهامداران حفظ کارمندان و تشکیل قوی بانک است. بدین ترتیب وضعیت شغلی کارمندان بهبود مییابد و بازنشستگی همکاران نیز تابع صندوق بازنشستگی کارکنان بانکها خواهد شد. دایره های خزانه. بازرسی. کارگزینی. تدارکات حسابداری. تسهیلات رفاه پرسنلی. نگهبانی نقلیه وغیره با چارت سازمانی کامل ایجاد می گردد.
طبق تصمیمگیریها چارت سازمانی شعب شامل رئیس شعبه، معاون شعبه، دایره تسهیلات، دایره خدمات نوین، دایره حسابداری، دایره صندوق وحساب جاری، دایره ارزی و… تشکیل میشود.
قطعا همکاری و مساعدت کارکنان موسسات اعتباری کوثر و ثامن و بانک مهر اقتصاد میتواند روند ادغام و تشکیل بزرگترین بانک خصوصی کشور را تسریع ببخشد.
در چنین شرایطی به راحتی میتوان نتیجه گرفت نه تنها هیچ خطری سپرده سپردهگذاران را تهدید نمیکند، بلکه بهبود شرایط خدمترسانی موجب قویتر شدن پشتوانه پولی سپردهگذاران میشود.
بانك كوثر با تعداد شعب بالا
ادغام کوثر، ثامن و مهراقتصاد موجب خواهد شد یکی از بزرگترین بانکها از نظر تعداد شعبه تشکیل شود و اگر بانک کوثر با ۱۲۰۰ شعبه ایجاد شود و مشکلی بر سر ادغام ها پیش نیاید این بانک جدید هشتمین بانک بزرگ از نظر وسعت و تعداد شعبه خواهد بود و عملا بزرگترین بانک خصوصی کشور تشکیل میشود. در صورت نهایی شدن ادغامها، بانک کوثر در جدول تعداد شعب بانکی بالاتر از بانکهایی مثل رفاه کارگران، اقتصاد نوین، شهر، سامان، سرمایه، پست بانک و قوامین قرار میگیرد.
سپردهگذاران نگران نباشند
ادغام بانک مهر اقتصاد، موسسه کوثر و موسسه ثامن در حالی مطرح است که ظاهرا هنوز هیچ تصمیم نهایی در این رابطه در بانک مرکزی و یا شورای پول و اعتبار اتخاذ نشده و چنین ادغامی رسمیت ندارد؛ گردش اخباری غیر رسمی در فضای مجازی و برخی رسانهها که خود میتواند عاملی برای ایجاد نگرانی سپردهگذاران باشد
در جریان رجوع تعدادی از سپردهگذاران برخی از موسسات برای دریافت وجوه خود، خبری در این حین منتشر و در رسانهها میچرخد که ظاهرا اعلام شده قرار است با تشکیل بانک کوثر دو موسسه کوثر که اکنون دارای مجوز بانک مرکزی است به همراه موسسه ثامن و بانک مهر اقتصاد که مجوز رسمی فعالیتی از بانک مرکزی ندارند با یکدیگر ادغام شوند.
انتشار چنین خبری در شرایط فعلی که به هر حال شبکه بانکی و جامعه ماجرای اخیر موسسه کاسپین و حواشی آن را پشت سر میگذارند و یا از سویی برخی مقامات از ورشکستگی بانکها سخن میگویند و در سویی دیگر شایعاتی درباره برخی بانکهای خصوصی منتشر میشود، ظاهرا سپردهگذاران را بیش از آنکه مطمئن کند، نگران کرده است.
این در حالی است که پیگیری ماجرای ادغام این سه بانک و موسسه نظامی و اینکه آیا نهایی شده است یا خیر از منابع مطلع، با این توضیحات همراه بود که به هر حال پیشنهاد ادغام بانکهای نظامی از سالهای قبل مطرح شده و موضوع عجیبی نیست تا اینکه بتوانند با ترکیب با یکدیگر بانکی قویتر و در یک مجموعه را تشکیل دهند.
كارشناسان نظام بانكي معتقدند، در جریان ادغام باید روال معمول آن طی شود به طوری که در ابتدا موضوع از طریق سهامداران که با یکدیگر به توافق رسیدهاند با بانک مرکزی مطرح شده و در صورت تأیید پیشنهاد بانکها و موسسات مورد نظر باید فرایند لازم را در چارچوب ضوابط طی شود. به گونهای که در این مسیر در مورد ارزیابی و کارشناسی داراییها، کسری منابع و سایر جوانب با یکدیگر به توافق رسیده و گزارش نهایی را به بانک مرکزی ارائه کنند. آنگاه بانک مرکزی پیشنهاد و گزارشات مطرح شده را در جریان بررسی قرار داده و آن را از نظر کارشناسی مورد ارزیابی قرار میدهد. اگر در این مسیر تمامی مسائل رعایت شده و آسیبی متوجه سپردهگذاران و منابع آنها نباشد آنگاه گزارش نهایی در بانک مرکزی تهیه، تأیید و در نهایت به شورای پول و اعتبار ارجاع داده میشود. در این جریان اگر موضوع ادغام بعد از بررسی در شورای پول و اعتبار به تصویب نهایی برسد آنگاه دستور ادغام و ادامه اجرای فرایند از جمله تغییر تابلوها و یکی شدن بانکها شکل میگیرد.
اما نکته اینجاست که در رابطه با پیشنهاد تشکیل بانک کوثر و ادغام بانک مهر اقتصاد و دو موسسه کوثر و ثامن تاکنون گزارش نهایی در بانک مرکزی تهیه و تصویب نشده است که آن را به شورای پول و اعتبار ارائه و مورد تصویب این شورا قرار گیرد.
با این وجود باید یادآور شد که ادغام بانکها و موسسات در راستای ساماندهی غیرمجازها انجام میشود و چندی پیش هم رئیس کل بانک مرکزی در این باره اظهاراتی داشت.
در این بین نگرانی سپردهگذاران نیز قابل توجه است که در این باره نیز رئیس کل بانک مرکزی اطمینان داده است اگر قرار بر ادغام باشد به طور حتم هیچ اتفاقی برای سپردهگذاران رخ نداده و وجوه آنها کاملا صیانت میشود. وي موضوع ادغام بانکها را اتفاق عجیبی ندانسته و گفته بود که میتواند یکی از سیاستهایی باشد که برای ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی به کار گرفته شده و در عین حال عاملی برای انطباق هر چه بیشتر بانکهای ایرانی با استانداردهای روز دنیا باشد، چرا که وی تأکید دارد در حال حاضر بانکهای ما به ویژه از نظر کفایت سرمایه در سطح پایینی قرار دارند که با ادغام ضابطهمند میتوانند از این لحاظ به استاندارد نزدیکتر شده و از سوی دیگر با صرفهجویی قابل توجهی نیز همراه باشند.
هیچ وقت با ادغام بانکها و موسسات که با نظارت بانک مرکزی انجام خواهد شد سپردهگذاران از این تصمیم متأثر نخواهند شد چرا که سپردهگذاران سرمایه گذاران بانکها هستند و بانک مرکزی هرگز اجازه نخواهد داد که منافع آنها دچار مشکل شود. از سوی دیگر بانکها در فضای مجازی به هیچ عنوان اقدامی انجام نخواهند داد که مشتریان خود را از دست بدهند. از این رو هیچ جای نگرانی در ادغامهایی که ممکن است انجام شود برای سپردهگذاران وجود ندارد.
پاسخگویی ثامن به ابهام های مشتریان
روابط عمومی موسسه اعتباری ثامن از سپرده گذاران خود خواسته است در صورت داشتن هرگونه سوال و ابهام با این موسسه تماس بگیرند.
روابط عمومی موسسه اعتباری ثامن شماره تلفن های 82072181 و 82072182 و 82072186 را با پیش شماره تهران برای پاسخگویی به پرسش ها و ابهام های مشتریان اعلام کرده است.
پیگیری خبرنگار ایرنا ازموسسه ثامن نشان می دهد رفتار هیجانی سپرده گذاران در برداشت وجوه از حساب های خود و سیل مراجعات مردمی سبب شده تا آنان نتوانند در یک بازه زمانی کوتاه مدت پاسخگوی سپرده گذاران باشند و از این رو به مردم پیشنهاد کرده اند که به ازای مبالغ موجود در حساب های آنها، از تعاونی چک دریافت کنند.
البته باید گفت که مشکل تامین نقدینگی آن هم در یک بازه زمانی کوتاه مدت و در شرایطی که تعداد بالایی از سپرده گذاران بخواهند سپرده خود را از هر موسسه یا بانکی طلب کنند، می تواند برای هر بانکی ایجاد شود.
پایگاه اطلاع رسانی موسسه ثامن به نشانی www.samen.ir قابل دسترسی است.
خبر مربوط به این ادغام پنجشنبه گذشته (25 خرداد) در فضای مجازی منتشر شد؛ هرچند در ابتدا اعلام شد که قرار است با ادغام موسسه کوثر با تعاونی ثامن و بانک مهر اقتصاد بانک جدیدی با عنوان بانک کوثر تشکیل شود اما تکذیبیه بانک مهر اقتصاد نشان داد که بنای ادغام شدن را در موسسه جدید ندارد.
با این حال، اطلاعیه موسسه مالی اعتباری کوثر که 25 خرداد منتشر شد، نشان می داد که برای انجام این ادغام یک توافق ضمنی بین مدیران آنها انجام شده اما نظر نهایی را باید بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به عنوان نهاد ناظر بر نظام پولی و مالی کشور بدهند.
انتشار این اخبار موجب شد تا برخی سپرده گذاران تعاونی ثامن با نگرانی از آینده دارایی هایی که در این تعاونی سپرده گذاری کرده اند، از روز پنجشنبه در شعب آن تجمع کنند که این ازدحام به روز (شنبه) نیز کشیده شد.
برخی سپرده گذاران که میزان وجوه حساب های خود را بیش از یک میلیارد ریال اعلام می کردند، از مسئولان شعب می خواستند که هرچه سریعتر پول های آنها را پرداخت و حساب های آنها را ببندد که با مخالفت کارکنان شعب به دلیل بالا بودن وجه درخواستی آنها رو به رو شدند.
به نظر می رسد ادغام تعاونی ثامن در موسسه کوثر که البته هنوز به تایید مراجع ذی صلاح نرسیده است، یک ادغام شکلی و اداری خواهد بود و مشکلی در سپرده های مردم پیش نخواهد آورد.
موسسه اعتباری ثامن الائمه فعالیت خود را در سال 76 به عنوان یک تعاونی اعتباری با کسب مجوز از وزارت تعاون در مشهد آغاز کرد و از جمله موسساتی است که برای کسب مجوز از بانک مرکزی تلاش می کند اما هنوز مجوز قطعی خود را از این نهاد دریافت نکرده است.
بانک مرکزی: اطلاعیه ادغامها بزودی منتشر میشود
یک منبع آگاه در بانک مرکزی گفت: گام نخست توافق برای ادغام موسسات برداشته شده و اطلاعیه رسمی در این خصوص بزودی توسط بانک مرکزی منتشر می شود.
یک منبع آگاه در بانک مرکزی در رابطه با بحث ادغام برخی موسسات بانکی نظیر دو موسسه مالی اعتباری کوثر و ثامن، به باشگاه خبرنگاران اظهار داشت: برای رسیدن به توافق نهایی در این خصوص مذاکراتی میان مدیران این موسسات صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه تحقق این امر نیازمند بررسی های همه جانبه و کارشناسی است، گفت: تحقیقات کارشناسی بزودی به سرانجام خواهد رسید و نتیجه ادغام یا ادامه روند فعلی مشخص خواهد شد.
این منبع آگاه در پاسخ به این سوال که نتیجه نهایی مذاکرات بین مدیران و تحقیقات کارشناسی چه زمانی منتشر خواهد شد، بیان کرد: مذاکرات اولیه گام نخست توافق برای ادغام است و اطلاعیه رسمی در این خصوص بزودی توسط بانک مرکزی منتشر خواهد شد.