اولین فرشی که از ایران به شاه عثمانی اهدا شد

اقتصادگردان_  هریک از نقاط استان همدان قالی مخصوص به خود را دارد. شیوه‌های نقش‌پردازی، استفاده از رنگ‌های گرم، پرزهای بلند، دوام و عمر بالا، داشتن گره متقارن، بافت تخت و استفاده از ریشه‌های بلند از جمله مهم‌ترین خصوصیات فرش استان همدان است.

همدان؛ مرکز تجارت فرش

رئیس اداره فرش همدان با بیان اینکه شهر همدان یكی از مراكز اصلی تجارت فرش در منطقه غرب ایران است، اظهار می‌کند: پیش از قرن 14 هجری مطابق با 20 میلادی، قالیبافی در روستاهای اطراف شهر متمرکز بود و در جریان تحولات فرش ایران در اوایل قرن 20 میلادی، قالیبافی در شهر همدان با سبك شهری‌باف آغاز شد.

احمد علی‌بابایی می‌افزاید: رنگ قهوه‌ای متمایل به شتری برای زمینه فرش در همدان كاربرد زیادی دارد. رنگ‌های دیگر از جمله قرمز دوغی، لاكی قرمزدانه، لاكی گلخاری، لاكی روناسی، آبی، سبز روشن و سیر، زرد طلایی، نارنجی، سرمه‌ای، آبی سیر و روشن نیز در فرش همدان رونق داشته است.

وی بیان می‌کند: روستاهای انجلاس، برچلو، بیوك‌آباد، زاغه و تاج‌آباد از جمله مشهورترین نواحی بافندگی در اطراف شهر همدان بوده است.

علی‌بابایی اظهار می‌کند: نگاه به فرش دستباف در کشور ما صرفا از بعد تولید یک کالا فراتر رفته است و سابقه تولید فرش در ایران، نقش و طرح‌هایی که به روی آن زده می‌شود و قدمت آن، بخشی از فرهنگ و تاریخ ما را نیز نمایان می‌سازد.

رفع ناهنجاری‌های اجتماعی

رئیس اداره فرش همدان می‌افزاید: در حال حاضر متولیان دولتی نیز به اهمیت تولید فرش از ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پی ‌برده‌اند و تلاش دارند بخشی از ناهنجاری‌های اجتماعی ناشی از افزایش بیکاری را در سطح جامعه از طریق توجه به تولید فرش برطرف کنند.

وی ادامه می‌دهد: تولید فرش دستباف با توجه به ارزش افزوده مناسب و اقبال مصرف‌کنندگان جهانی به آن می‌تواند در توسعه فعالیت‌های صادرات غیرنفتی نقش قابل توجهی ایفا کند.

علی بابایی اظهار می‌کند: در سال‌های اخیر فضای نسبتا مناسبی برای فعالیت‌های تولیدی فرش دستباف از جمله بیمه‌های تأمین اجتماعی، پرداخت وام‌های قالیبافی، برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان، پرداخت کمک‌های مالی برای شرکت‌کنندگان در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، اعزام فعالان فرش به خارج از کشور برای شناخت بازار مصرف و راه‌اندازی مجتمع‌های سفارش‌پذیر فراهم شده است.

فرش در شهرستان‌ها

رئیس اداره فرش استان با اشاره به انواع فرش در شهرستان‌های همدان اظهار می‌کند: شیوه‌های نقش‌پردازی، استفاده از رنگ‌های گرم مانند قرمز و لاكی، بافت فرش با پرزهای بلند، تنوع در تولیدات، كیفیت، دوام و عمر بالا، استفاده از شیرازه متصل در حین بافت، داشتن گره متقارن و گاهی فارسی در برخی مناطق، ضخامت و سنگینی، استفاده از رج‌شمار 15 تا 25 روستایی‌بافت و تا 40 رج شهری‌بافت، بافت تخت و گاه نیم‌لول و لول، استفاده از ریشه‌های بلند از جمله مهم‌ترین خصوصیات فرش استان همدان است. علی‌بابایی ادامه می‌دهد: فرش اصیل منطقه اسدآباد بیشتر از نوع محلی و یك پود بوده و با قلاب بافته می‌شود. بیشتر نقشه‌ها ماهی درهم یا هراتی با طرح لچك و ترنج یا بدون ترنج با رج‌شمار پایین و زمینه قرمز است. مهم‌ترین روستاهای قالیبافی این شهر عبارتند از طویلان علیا و سفلی و جعفرآباد كه بیشتر آنها نیز ذهنی‌باف و در ابعاد 2 ذرعی، ذرع‌ونیم، ذرع چارك و به ندرت 2 در 3 است. وی می‌افزاید: تویسرکان دارای قالیچه‌های درشت‌بافت و با پرز بلند است که در بیشتر موارد یك پود ضخامت دارند. بافت در این منطقه با دست بوده و از گره تركی استفاده می‌شود و نقشه‌های معروف این شهرستان آصادقی و مالیچه بوده که قابل صادرات نیز هست.

رزن و کبودراهنگ

علی‌بابایی با بیان اینکه شهرستان رزن نیز ظرفیت‌های لازم را برای بافت فرش دارد، ادامه می‌دهد: اعتقاد بر این است اولین فرشی که از ایران به شاه عثمانی اهدا شد بیش از 450 سال پیش بوده و از بافته‌های قروه درجزین بوده است.

رئیس اداره فرش استان می‌گوید: بافت قالی در شهرستان کبودراهنگ در بخش‌ها و مناطق روستایی صورت می‌گیرد. قالی مهربان از 2 گروه ترك‌نشین و كردنشین تأثیر گرفته و قالی مناطق كردنشین متأثر از قالی بیجار، دارای بافت محكم و بیشتر 2 پود است. اما قالی مناطق دیگر مهربان بیشتر درشت‌بافت و یك پود است.

در حال حاضر روستاهای این شهرستان کارگاه‌های بسیاری دارد و بافندگان استان‌های دیگر به این کارگاه‌ها سفارش می‌دهند.

ملایر و نهاوند

علی‌‌بابایی درباره بافت قالی در شهرستان ملایر نیز می‌گوید: قالیچه‌های خوش‌رنگ و لعاب ملایر خواهان بسیاری دارد. روستاهای حسین‌آباد، ازندریان، كسب و ننج، جوزان مانیزان و میشن از جمله مناطق معروف در قالیبافی‌اند. شهرت قالی جوزان در بازار فرش به خاطر رنگ‌های پرجلا و طرح‌های خوش‌نقش و پردوام آن است. در حال حاضر قالی ازندریان را در برخی از خانه‌ها و مساجد ملاحظه می‌کنیم. وی با بیان اینکه در بافت فرش‌های نهاوند از هر 2 گره تركی و فارسی استفاده می‌شود، اظهار می‌کند: فرش‌های اصیل یك پود و ضخیم هستند و از پرز بلند برخوردارند. طی سال‌های اخیر در این شهرستان 2 پودبافی نیز رواج یافته است. ابعاد فرش‌های تولیدی در نهاوند ذرع‌ونیم ، 2 ذرعی و كناره است و نقشه‌های عشوند، گل حیدر و سالاری از طرح‌های معروف این شهرستان محسوب می‌شوند.

منبع: صبح رزن