یک کارشناس ارشد اقتصاد گفت:
تزریق اعتبار خُرد برای اشتغالزایی بی‌حاصل و فساد زاست
یک کارشناس ارشد اقتصاد گفت: تزریق اعتبار بصورت خرد برای ایجاد اشتغال بی حاصل و فسادزاست و دولت برای اشتغالزایی باید طرحهایی که معطوف به ترزیق اعتبار بصورت کلان است را در دستور کار قرار دهد.
اقتصادگردان_ مجید شاکری، دکترای مدیریت مالی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به برنامه دولت برای تزریق ۵۰هزار میلیارد تومان اعتبار به طرحهایی اشتغالزایی گفت: تقریبا همه دولت های بعد از جنگ یک طرح «پولپاشی برای اشتغال» دارند. طرح ضربتی اشتغال سید محمد خاتمی، طرح های بنگاههای زودبازده و مسکن مهر محمود احمدی نژاد و طرح اعطای تسهیلات به بنگاه های کوچک و متوسط حسن روحانی از جمله این طرح هاست.
وی اظهار کرد: وجه مشترک تقریبا همه این طرح ها- مگر یکی- انحراف بسیار بالای تسهیلات اعطایی است. مثالا طرح بنگاه های زودبازده از دید گزارش مرکز پژوهش های مجلس بیش از ۹۰ درصد انحراف داشت. حتی موافقین این طرح هم تا ۶۰ درصد انحراف خرج کرد منابع را قبول دارند. همین اعداد و ارقام کمابیش برای طرح ضربتی اشتغال دولت اصلاحات هم برقرار است. علیرغم نبود آمار دقیق از میزان انحراف طرح در حال اجرا تسهیلات بنگاه های کوچک و متوسط، نشانه های آشکار از انحراف منابع این طرح هم هویداست. طرفه آن که بناست در فاز دوم این طرح ۵۰ هزار میلیارد تومان دیگر به بنگاه های کوچک و متوسط وام داده شود. دلیلی وجود ندارد که این ۵۰ هزار میلیارد سرنوشتی بهتر از همتایان قبلی خود داشته باشد.
این کارشناس ارشد اقتصاد تصریح کرد: موضوع آن قدر مهم است که اخیرا حتی رهبری هم بخشی از یک سخنرانی خود را به این موضوع اختصاص داده و پرسیده بودند چرا همه طرح های اشتغال زایی با تزریق اعتبار شکست می خورد؟
وی ادامه داد: در این طرح ها یک استثنا البته باقی است: مسکن مهر. میزان انحراف منابع این طرح بسیار اندک و ضریب بازگشت اقساط آن بسیار بالاست.
شاکری تاکید کرد: این موضوع لزوما به معنای صحت کلیت طرح نیست اما واضح است مسیر پیش بینی شده برای اصابت اعتبار با موفقیت تقریبا مطلق در حال طی شدن است. سوال این است: مسکن مهر چه چیزی دارد که طرح های دیگر نداشتند؟ چه چیزی مسیر ساخت مسکن مهر را پایش پذیر و تحقق هدف-گیرم هدف غلط- ساخت مسکن مهر و نیز بازگشت پول خلق شده را توامان تضمین کرده است؟
این کارشناس اقتصادی تفاوت ماهوی مسکن مهر با سایر طرحها را پایش پذیر بودن آن عنوان کرد و توضیح داد: تفاوت ماهوی مسکن مهر با دیگر طرح ها در تعریف آن است. مسکن مهر یک طرح کلان متمرکز پایش پذیر است. کلان مقیاس بودن طرح، هم امکان کنترل فیزیکی و هم امکان کنترل مالی آن را به شدت افزایش داده است. مقایسه کنید با سایر طرح ها که تعداد بی شماری طرح خرد-که اصلا قابل اعتبار سنجی هم نیستند- هدف گذاری شده اند. بی شمار طرح خرد و پخش که نه می توان پیشرفت آن ها را مگر با زحمت بسیار و با مخاطره فساد بالا سنجید نه می توان رفتار تسهیلات گیرنده را در ان کنترل کرد.
این کارشناس ارشد اقتصادی پیشنهاد داد: بهتر است دولت پرداخت وام خرد با هدف رونق را متوقف کند وطرح های کلان مقیاس با هزینه هایی به مراتب کمتر از این ۵۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده برای سال جاری را تدوین و اجرا کند. طرح های کلانی با تمرکز بر مهمترین مشکلات پیش روی کشور که صنایع پایین دست را به اندازه کافی درگیر کند و بیش از سرمایه بر بودن، کاربر باشد.
