مشارکت مردم مبنای اصلی اقدامات بازآفرینی در مناطق ناکارآمد است

اقتصادگردان- عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در سی و یکمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار مشارکت ساکنین در اجرای اقدامات ضروری در بافت‌های ناکارآمد و حاشیه‌ای را اصل اولیه و مبنای این فعالیت‌ها دانست و گفت‌: ما نمی‌خواهیم جای مشارکت ساکنین و سمن‌ها جابه‌جا شود چراکه قصدا داریم ساکنان محلات هدف در این فرایند توانمند شوند  در غیر این صورت،  جابه‌جایی نقش‌ها آغاز انحرافی خواهد بود که امکان جلوگیری از آن وجود ندارد.

وزیر راه و شهرسازی با تأکید براینکه درصورت جابه‌جایی نقش سمن‌ها و ساکنین در اقدامات بازآفرینی قطعا شاهد نتیجه معکوس خواهیم بود گفت: این مسئله باعث بروز مشکلات فراوان و وارونه شدن تمامی اهداف مورد نظر در این حوزه خواهد شد پس باید به شدت مورد توجه قرار گیرد.

آخوندی در ادامه با اشاره به بحث سازمان‌های مردم نهاد محلی و نقش آن‌ها در این بخش بیان کرد: طبیعتا خوب است که سازمان‌های مردم نهاد ملی می‌توانند پوشش کلی به مسائل بدهند  ولی از سویی دیگر چون اقدامات در سطح محلات است باید به این نکته دقت کنیم که سازمان‌های ملی جایگزین سازمان‌های مردم نهاد محلی نشوند چرا که در غیر این صورت همه افراد برای انجام پروژه‌ها و فعالیت‌ها منتظر تصمیم‌گیری از سوی مرکز هستند.

به گفته وی ستاد ملی قصد دارد سازمان‌های مردم نهاد محلی همچنان پیشتاز بوده و در جبهه مقدم قرار بگیرند، نکته‌ای که در تسریع و تسهیل اجرای فعالیت‌ها بسیار مهم و کلیدی است.

عضو کابینه دولت تدبیر و امید در ادامه تهیه یک منشور اخلاقی در آغاز راه ایجاد کارگروه اختصاصی برای سمن‌ها و سازمان‌های مردم  نهاد در ستاد ملی بازآفرینی را امری ضروری دانست و افزود: بنا به تجربه چندین ساله خود در بازسازی مناطق آسیب دیده (در سال‌های گذشته) مشکلی که همواره با آن درگیر بودیم رویارویی با موارد غیر اخلاقی با هدف ۱۰۰ درصد خیر و نیکوکارانه در انجام امور بود.

آخوندی اضافه کرد: برای مثال در زمان بازسازی منطقه زلزله زده رودبار و منجیل، پس از وقوع زلزله گروه‌های خیر بسیاری به دنبال ساخت خانه  برای آسیب دیدگان این منطقه بودند از سویی دیگر ما، در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تلاش می‌کردیم تا مانع ورود این افراد شویم چرا که عقیده ما بر آن بود شخص زلزله زده خود باید بنا به تمایلات و خواسته‌هایش محل سکونت خود را بسازد، این فرد مهجور نیست که نیازمند قیم باشد.

وی با اشاره به اینکه با توجه به تجربیات موجود در زمان زلزله‌های قبلی تعداد زیادی از خانه‌هایی که توسط گروه‌های نیکوکاری ساخته شده بود توسط افراد زلزله زده مورد استفاده قرار نگرفته بود گفت: از آنجایی که این خانه‌ها نیازمندی‌های افراد و ساکنین مناطق مورد نظر را تأمین نمی کرد مورد توجه این افراد قرار نگرفته بود، چرا که گروه‌های نیکوکار تصور می کردند ساخت این خانه‌ها کاری اخلاقی است ولی غافل از آنکه این اقدام در روزهای آتی و برای ساکنین این مناطق متضمن اقدامی غیر اخلاقی دیگر خواهد بود.

آخوندی در تشریح دقیق‌تر این مسئله بیان کرد: این اقدام غیراخلاقی بود چون قیومیت ساکنین در زندگی شخصی‌شان از بین رفته و افرادی از بیرون در این جایگاه قرار می‌گرفتند.

به گفته وزیر راه و شهرسازی ما در این خوزه دارای دو معیار اخلاق عمومی و خصوصی هستیم به گونه‌ای که در اخلاق خصوصی افراد به دنبال کمک کردن، ایثار و فداکاری هستند ولی در اخلاق عمومی به دنیال حفظ حیثیت و کرامت، رعایت حقوق شهروندی و شخصی، رعایت آزادی و تسلط بر زندگی افراد.

 آخوندی در ادامه با تأکید براینکه این دو معیار می‌توانند در شرایط کاملا در تعارض با یکدیگر قرار بگیرند گفت: نمونه‌های کلاسیک تعارض اخلاقی در همین حوزه‌ها دیده می‌شود، ما باید دقت کنیم که به هیچ عنوان وارد حیطه خصوصی دیگران نشویم و اختیار زندگی فرد را از آن نگیریم چرا که در غیر این صورت با وجود برخورداری از هدفی خیر ولی کاملا در صدد انجام امری غیر اخلاقی هستیم.

این مقام مسئول اضافه کرد: نیکوکاری به شکل شخصی بسیار خوب است ولی در حوزه عمومی باید حریم سایر افراد در نظر گرفته شده و تصمیم گیر زندگی خصوصی دیگران نشود.

عضو کابینه دولت یازدهم در این‌باره اضافه کرد: این منشور اخلاقی باید در ابتدای فعالیت سمن‌ها و کارگروه مورد نظر در ستاد تهیه و مدنظر قرار گرفته شود، ما نمی‌خواهیم با دعوت سازمان‌های مردم نهاد در فعالیت‌های مربوطه، ساکنین محلات را اعانه‌بگیر کرده و باعث نادیده گرفتن حقوق شهروندی آن‌ها شویم بلکه می خواهیم از این طریق کمک به ایجاد فضایی کنیم تا افراد از طریق آن توانمند شده و خود زندگی خود را تأمین کنند، قطعا سارمان‌های مردم نهاد در نهایت امور نباید جانشین افراد و ساکنین محلات هدف شوند.

آخوندی در ادامه جلوگیری از ورود خیرین در زمان زلزله رودبار و منجیل را یکی از موفقیت‌های چشمگیر در آن زمان قلمداد کرد و افزود: قطعا در صورت ورود این گروه  و ساخت تعداد زیادی خانه گرفتاری‌هایی پدید می‌آمد که رفع آن‌ها بسیار سخت بود.

وزیر راه شهرسازی با تأکید براینکه این تعارض اخلاقی و کلاسیک در حال حاضر در طرح مسکن مهر نیز دیده می شود گفت: به جای آنکه در این طرح مردم را توانمند کنیم تا به فکر ساخت خانه برای خود باشند دولت در این حوزه دست به کار شد و مشکلاتی به وجود آورد که تا کنون دیده می‌شود.

وی اضافه کرد: در زلزله بجنورد تعدادی از خانه‌ها از جمله مسکن مهر تخریب شد پس از این حادثه همه به دنبال بازسازی خانه‌های خود رفتند به جز ساکنین مسکن مهر که هم‌چنان منتظر ترمیم منازل خود از سوی دولت هستند، این بدان معناست که ما باید توجه کنیم نیکوکاری جانشین تصمیم‌گیری برای افراد نشود و تهیه منشور اخلاقی مهم‌ترین نکته در آغاز این اقدام خواهد بود.