خود تحریمی به سبک ممنوعیت صادرات

چند روزی است اخباری مبنی بر توقف صادرات برخی کالا ها در رسانه های مختلف منتشر می شود.

سوالی که در واکنش به ممنوعیت صادرات کالا های مختلف شکل می گیرد این است که اساسا چنین رویکردی به لحاظ کارشناسی قابل دفاع است یا خیر؟ بحثی که در رابطه با ممنوعیت صادرات برخی کالا ها در گام نخست وجود دارد این است که راه حل مقابله با گرانی ممنوعیت صادرات نیست. علت آنهم اینکه چون صادر کننده در وهله نخست برای صادرات کالایی، یک بازار را با تلاش به دست آورده اند. یعنی به لحاظ زمانی و هزینه ای تلاش های زیادی صادر کننده انجام داده تا کالای خود را در بازار های جهانی عرضه کند. قاعدتا اگر صادر کننده نتواند در چارچوب قرار داد هایی که با طرفین معامله خود منعقد کرده است کالای خود را به فروش برساند علاوه بر از دست دادن بازارهای جهانی اعتماد شرکای خود را هم از دست خواهد داد.

بر این اساس نباید صادرات و تجارت دستخوش موضوعاتی مانند ممنوعیت شود. این موضوع وقتی اهمیت بیشتری پیدا می کند که شرایط فعلی را رصد کنیم. به عبارت ساده تر در شرایط فعلی تحت هیچ شرایطی نباید به سوی ممنوعیت صادرات رفت چرا که به دست آوردن ارز یک ضرورت برای کشور به حساب می آید.

در شرایطی هستیم که استفاده از ارز نقد برای اقتصاد کشور یک ضرورت به شمار می آید. در حال حاضر ارز نقد فقط از صادرات غیر نفتی که عمدتا توسط بخش خصوصی که تحریم نیست ، فراهم می شود. این راه را اگر ببندیم و جلوی آن را بگیریم علنا خود تحریمی کرده ایم و به دست آوردن ارز نقد را برای خودمان سخت کرده ایم.

بخش خصوصی تحریم نیست و در ارز آوری اولی تر است. بر همین اساس باید اقدام هایی صورت پذیرد تا ارز آوری مان در میان اولویت های اصلی کشور قرار گیرد. در یک جمع بندی کلی هم باید گفت که ممنوعیت صادرات به دلیل افزایش قیمت همان کالا در داخل تحت هیچ شرایطی با فضای کنونی اقتصاد ایران همخوانی ندارد. باید به دنبال مکانیزم های دیگری در همین رابطه رفت تا نگذاریم صادرات و حضورمان در بازار های بین المللی ضربه بخورد.

*معاون اسبق وزارتخانه های اقتصاد و بازرگانی