محسن ملایری
سال خاص 92، سیاست خاص می طلبد
در مبادلات تهاتری کالا با کالا باید نوعی اولویت بندی، ذخیره سازی، سهمیه بندی و صرفه جویی مورد توجه باشد تا خسارت های احتمالی به حداقل برسد، و منابع کشور برای روزهای سخت ذخیره سازی شود. بازگشت منابع ارزی صادرات غیرنفتی نیز باید تضمین شده و از مکانیزم های مالیات، نرخ سود بانکی و.. برای کنترل نقدینگی و کاهش سوداگری استفاده شود...
خبر اقتصادی - غضنفری وزیر صنعت، معدن تجارت در پاسخ به سئوال خبرنگاران که سال آینده برای تولید چگونه است پاسخ داده که سال آینده، سال خاصی است؛ چراکه ارز حاصل از صادرات نفت را احتمالا در اختیار نداشته باشیم.
براین اساس، تقاضای دولت از تولیدکنندگان این است که در سال آینده ارزآوری را در دستور کار خود قرار دهند و کمک کنند که تولید اعم از صنعتی، معدنی و کشاورزی بتواند ارز مورد نیاز خود را تامین کند.
چنین اعلام وضعیتی در کنار اعلام دو شاخص رشد اقتصادی ایران در جایگاه 164 جهان و همچنین رتبه ششم تورم برای ایران که با در نظر گرفتن تورم نقطه به نقطه در رتبه دوم است، نشان می دهد که پیگیری شاخص ها و برنامه اقتصاد مقاومتی، بهبود مدیریت کلان اقتصاد کشور و روی کار آمدن دولتی اعتقاد راسخ به حمایت از تولید ملی و برنامه بهتری برای کاهش مشکلات دارد، بیش از ماه های گذشته مطرح شده است و احتمالا در سال آینده و در دولت آینده بیش از قبل اهمیت خواهد داشت.
لذا باید از ذخایر موجود ارزی کشور بهتر استفاده شود و نوعی سهمیه بندی و اولویت بندی و دقت در مصارف ارزی جایگزین سیستم فعلی شود تا سال آینده ساده تر از آن چه احتمال دارد، عبور کند.
اگر سال آینده سال خاصی است باید راهکارهای بازگشت ارز حاصل از صادرات غیر نفتی به خوبی بررسی شود و موضوعاتی مانند ممنوعیت صادرات پسته و... نباید تکرار شود بلکه باید این صادرات تقویت شود تا اگر چه پسته را می خریم اما ارز حاصل از آن را برای گندم و دارو، جو، و برنج و خوراک دام و... مصرف کنیم.
اگر به اقتصاد مقاومتی ورشد صادرات غیر نفتی و تولید اعتقاد داریم باید بپذیریم که با سخت تر شدن شرایط، باید از برخی عادت های مصرفی قبلی مانند خوردن آجیل در شب عید پرهیز کنیم و واردات گندم و روغن و خوراک دام و.. را تضمین کنیم . باید خرید خودروی گران قیمت را چند سال به تاخیر اندازیم تا نیازهای اساسی خانواده را تامین کنیم.
براین اساس، ضمن این که تمام توجه دولت و تولیدکنندگان و مردم باید به سمت تولید ومصرف کالاهای داخلی وتامین نیاز ضروری از داخل کشور باشد و پول و ارز و سرمایه دولت ومردم باید در جهت ضرورت ها و حفظ توان داخلی صرف شود، باید حداکثر صرفه جویی در منابع ارزی را داشته باشیم و با این توجیه که دولت در ماه های آینده کار خود را به اتمام می رساند و سکان امور کشور را به دولت بعدی می سپارد، به گونه ای عمل نکنیم که در روزهای سخت کمبود ارزی، تولید و مصرف جامعه دچار مشکل شود.
نکته دیگری که باید به آن بیش از گذشته توجه شود، مبادلات تهاتری کالا با کالا به خصوص با کشورهای شریک تجاری نفتی ایران از جمله، هند، چین، ژاپن، کره جنوبی و... است و در این نوع معاملات، باید نوعی اولویت بندی، ذخیره سازی، سهمیه بندی و صرفه جویی مورد توجه باشد تا خسارت های احتمالی به حداقل برسد، و منابع کشور برای روزهای سخت ذخیره سازی شود. وقتی پالایشگاه های هند به راحتی نفت ایران را می خرند، باید بازرگانی خارجی نیز به سمت توانایی های کشور هند هدایت شود
اگرچه نباید نگرانی به خود راه دهیم و با تکیه برذخیره سازی کالاهای اساسی، باید امیدوار به عبور از این شرایط باشیم اما لازم است که رفتار مصرفی، سرمایه گذاری وعادت های زندگی اقتصادی خود را تغییر دهیم.
باید توجه داشت که سرمایه گذاری و هدایت منابع به سمت بازار خریدو فروش مسکن گران قیمت، سکه و ارز، خودرو ، آجیل و پسته، نمی تواند مانند گذشته اجرایی شود باید پذیرفت که می توان از آجیل و پسته صرف نظر کرد و از خودروهای گران قیمت بالای 30 میلیون تومان صرف نظر کرد و مسکن گران قیمت بالای 200 میلیون، خرید سکه 1.5 میلیون تومانی و دلار 3500 تومانی را کنار گذاشت و به دوران گذار،اقتصاد مقاومتی و حفظ معیشت و تامین نیازهای اساسی توجه کرد.
در این مسیر چه مردم عادی و متوسط جامعه که به خاطر آن که قدرت خرید کافی ندارند به طور خودکار به این سمت هدایت شده اند و چه افراد ثروتمند و مسوولین باید بپذیرند که می توان یکی دوسال را بدون مصرف گرایی، وابستگی به کالاهای خارجی و با هزینه های ارزی و واردات کالای کمتر سپری کرد.
اگر بار دیگر از دوره جنگ و دوره کوپنی شدن کالاها یاد کنیم که پیکان را بدون شیشه و برف پاک کن و به قول یک کارشناس داخل گونی می خریدند و.... در آن صورت خواهیم پذیرفت که شرایط کنونی بسیار بهتر از گذشته است و باید به جوانان و جمعیت 75 میلیونی که دوبرابر جمعیت گذشته است متذکر شد که زندگی اجتماعی مردم ایران در گذشته، و در دوره های متعدد تقریبا بدون حضور کالاهای خارجی اداره شده است و امروز نیز می توان کالاهای مصرفی و غیر ضروری را کم کرد و کالاهای اساسی و ضروری، را در اولویت امروز و سال آینده قرار داد.
به هر حال برای مردم، مواد غذایی و معیشتی، مسکن و اجاره مسکن، هزینه آب و برق وگاز، مهمتر از خرید خودرو، کالای خارجی، سفر به خارج کشور و... است.
به عبارت دیگر، در شرایطی که احساس می شود سال آینده منابع ارزی کمتری برای واردات کالا داریم باید از حالا برنامه تولید محصولاتی که وابستگی به خارج دارند را تنظیم کنیم به عنوان مثال درشرایطی که قیمت خودرو سه برابر شده، دلیلی ندارد که مردم پول خود را صرف خرید خودروهای گران قیمت کنند و دولت نیز مانند گذشته، منابع ارزی زیادی را برای تولید خودرو و کالاهای دیگر صرف کند.
بخشی از تقاضای موجود در بازار کالا به خاطر رشد نقدینگی سرگردان است و لذا دولت باید نرخ سود سپرده ها را افزایش دهد تا نقدینگی جمع آوری شود و صرف خرید و فروش کالاهای مختلف و سوداگری در بازار نشود و رشد قیمت ها را شاهد نباشیم.
براین اساس، باید توجه داشت که برنامه انقباضی ارزی و کنترل مصرف از طریق سهمیه بندی ارزی، بالا بردن نرخ سود سپرده بانکی، مکانیزم های مالیاتی و عوارض و تعرفه و... می تواند به عنوان ابزارهایی برای کاهش تقاضا برای ارز عمل کند و با فعال کردن بخش خصوصی و برنامه اولویت های وارداتی، می توان تهاتر کالا با نفت را با کشورهای طرف تجاری ایران را به گونه ای هدایت کرد که نیازهای ضروری کشور تامین شود.
به عنوان مثال، برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی، باید برنامه نفت در برابر کالا ودارو را به سمت تامین نیازهای دارویی از کشورهای هند، ژاپن، کره جنوبی و چین هدایت کنیم تا نیازهای اساسی کشور از این طریق تامین شود.
خلاصه آن که سال خاص 1392 سیاست های خاص خود را می طلبد و از حالا باید برای آن برنامه ریزی کرد.
براین اساس، تقاضای دولت از تولیدکنندگان این است که در سال آینده ارزآوری را در دستور کار خود قرار دهند و کمک کنند که تولید اعم از صنعتی، معدنی و کشاورزی بتواند ارز مورد نیاز خود را تامین کند.
چنین اعلام وضعیتی در کنار اعلام دو شاخص رشد اقتصادی ایران در جایگاه 164 جهان و همچنین رتبه ششم تورم برای ایران که با در نظر گرفتن تورم نقطه به نقطه در رتبه دوم است، نشان می دهد که پیگیری شاخص ها و برنامه اقتصاد مقاومتی، بهبود مدیریت کلان اقتصاد کشور و روی کار آمدن دولتی اعتقاد راسخ به حمایت از تولید ملی و برنامه بهتری برای کاهش مشکلات دارد، بیش از ماه های گذشته مطرح شده است و احتمالا در سال آینده و در دولت آینده بیش از قبل اهمیت خواهد داشت.
لذا باید از ذخایر موجود ارزی کشور بهتر استفاده شود و نوعی سهمیه بندی و اولویت بندی و دقت در مصارف ارزی جایگزین سیستم فعلی شود تا سال آینده ساده تر از آن چه احتمال دارد، عبور کند.
اگر سال آینده سال خاصی است باید راهکارهای بازگشت ارز حاصل از صادرات غیر نفتی به خوبی بررسی شود و موضوعاتی مانند ممنوعیت صادرات پسته و... نباید تکرار شود بلکه باید این صادرات تقویت شود تا اگر چه پسته را می خریم اما ارز حاصل از آن را برای گندم و دارو، جو، و برنج و خوراک دام و... مصرف کنیم.
اگر به اقتصاد مقاومتی ورشد صادرات غیر نفتی و تولید اعتقاد داریم باید بپذیریم که با سخت تر شدن شرایط، باید از برخی عادت های مصرفی قبلی مانند خوردن آجیل در شب عید پرهیز کنیم و واردات گندم و روغن و خوراک دام و.. را تضمین کنیم . باید خرید خودروی گران قیمت را چند سال به تاخیر اندازیم تا نیازهای اساسی خانواده را تامین کنیم.
براین اساس، ضمن این که تمام توجه دولت و تولیدکنندگان و مردم باید به سمت تولید ومصرف کالاهای داخلی وتامین نیاز ضروری از داخل کشور باشد و پول و ارز و سرمایه دولت ومردم باید در جهت ضرورت ها و حفظ توان داخلی صرف شود، باید حداکثر صرفه جویی در منابع ارزی را داشته باشیم و با این توجیه که دولت در ماه های آینده کار خود را به اتمام می رساند و سکان امور کشور را به دولت بعدی می سپارد، به گونه ای عمل نکنیم که در روزهای سخت کمبود ارزی، تولید و مصرف جامعه دچار مشکل شود.
نکته دیگری که باید به آن بیش از گذشته توجه شود، مبادلات تهاتری کالا با کالا به خصوص با کشورهای شریک تجاری نفتی ایران از جمله، هند، چین، ژاپن، کره جنوبی و... است و در این نوع معاملات، باید نوعی اولویت بندی، ذخیره سازی، سهمیه بندی و صرفه جویی مورد توجه باشد تا خسارت های احتمالی به حداقل برسد، و منابع کشور برای روزهای سخت ذخیره سازی شود. وقتی پالایشگاه های هند به راحتی نفت ایران را می خرند، باید بازرگانی خارجی نیز به سمت توانایی های کشور هند هدایت شود
اگرچه نباید نگرانی به خود راه دهیم و با تکیه برذخیره سازی کالاهای اساسی، باید امیدوار به عبور از این شرایط باشیم اما لازم است که رفتار مصرفی، سرمایه گذاری وعادت های زندگی اقتصادی خود را تغییر دهیم.
باید توجه داشت که سرمایه گذاری و هدایت منابع به سمت بازار خریدو فروش مسکن گران قیمت، سکه و ارز، خودرو ، آجیل و پسته، نمی تواند مانند گذشته اجرایی شود باید پذیرفت که می توان از آجیل و پسته صرف نظر کرد و از خودروهای گران قیمت بالای 30 میلیون تومان صرف نظر کرد و مسکن گران قیمت بالای 200 میلیون، خرید سکه 1.5 میلیون تومانی و دلار 3500 تومانی را کنار گذاشت و به دوران گذار،اقتصاد مقاومتی و حفظ معیشت و تامین نیازهای اساسی توجه کرد.
در این مسیر چه مردم عادی و متوسط جامعه که به خاطر آن که قدرت خرید کافی ندارند به طور خودکار به این سمت هدایت شده اند و چه افراد ثروتمند و مسوولین باید بپذیرند که می توان یکی دوسال را بدون مصرف گرایی، وابستگی به کالاهای خارجی و با هزینه های ارزی و واردات کالای کمتر سپری کرد.
اگر بار دیگر از دوره جنگ و دوره کوپنی شدن کالاها یاد کنیم که پیکان را بدون شیشه و برف پاک کن و به قول یک کارشناس داخل گونی می خریدند و.... در آن صورت خواهیم پذیرفت که شرایط کنونی بسیار بهتر از گذشته است و باید به جوانان و جمعیت 75 میلیونی که دوبرابر جمعیت گذشته است متذکر شد که زندگی اجتماعی مردم ایران در گذشته، و در دوره های متعدد تقریبا بدون حضور کالاهای خارجی اداره شده است و امروز نیز می توان کالاهای مصرفی و غیر ضروری را کم کرد و کالاهای اساسی و ضروری، را در اولویت امروز و سال آینده قرار داد.
به هر حال برای مردم، مواد غذایی و معیشتی، مسکن و اجاره مسکن، هزینه آب و برق وگاز، مهمتر از خرید خودرو، کالای خارجی، سفر به خارج کشور و... است.
به عبارت دیگر، در شرایطی که احساس می شود سال آینده منابع ارزی کمتری برای واردات کالا داریم باید از حالا برنامه تولید محصولاتی که وابستگی به خارج دارند را تنظیم کنیم به عنوان مثال درشرایطی که قیمت خودرو سه برابر شده، دلیلی ندارد که مردم پول خود را صرف خرید خودروهای گران قیمت کنند و دولت نیز مانند گذشته، منابع ارزی زیادی را برای تولید خودرو و کالاهای دیگر صرف کند.
بخشی از تقاضای موجود در بازار کالا به خاطر رشد نقدینگی سرگردان است و لذا دولت باید نرخ سود سپرده ها را افزایش دهد تا نقدینگی جمع آوری شود و صرف خرید و فروش کالاهای مختلف و سوداگری در بازار نشود و رشد قیمت ها را شاهد نباشیم.
براین اساس، باید توجه داشت که برنامه انقباضی ارزی و کنترل مصرف از طریق سهمیه بندی ارزی، بالا بردن نرخ سود سپرده بانکی، مکانیزم های مالیاتی و عوارض و تعرفه و... می تواند به عنوان ابزارهایی برای کاهش تقاضا برای ارز عمل کند و با فعال کردن بخش خصوصی و برنامه اولویت های وارداتی، می توان تهاتر کالا با نفت را با کشورهای طرف تجاری ایران را به گونه ای هدایت کرد که نیازهای ضروری کشور تامین شود.
به عنوان مثال، برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی، باید برنامه نفت در برابر کالا ودارو را به سمت تامین نیازهای دارویی از کشورهای هند، ژاپن، کره جنوبی و چین هدایت کنیم تا نیازهای اساسی کشور از این طریق تامین شود.
خلاصه آن که سال خاص 1392 سیاست های خاص خود را می طلبد و از حالا باید برای آن برنامه ریزی کرد.
