علیرضا ابراهیمی
نقش زنان در مرزبانی و دفاع از خاک ایران در طول تاریخ
از شجاعت زنان ایرانی در طول تاریخ بسیار گفته اند و نوشته اند و از آرتمیس فرمانده نیروی دریایی ایران در دوره هخامنشی، تا یوتاب خواهر آریوبرزن و سردار شجاع داریوش سوم، آتوسا مادر خشایارشاه و همسر داریوش، توراندخت و ایراندخت در دوره ساسانی تا زنان شجاع خوزستانی در دفاع از وطن، حضور اجتماعی بانوان ایران زمین در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا کم نظیر بوده است
خبراقتصادی - شعرها و مثنوی‌ها در وصف زیبایی و پاکدامنی و مهربانی زنان ایرانی در طول تاریخ سروده شده اما تاریخ شاهد است که بارها این فرزندان ایران زمین در قواره سرباز و فرمانده و حاکم و مرزبان چه رشادت ها کرده و چه حماسه‌ها رقم زده اند.
اوج اذعان تاریخ از رشادت زن ایرانی بر نام "آرتمیس" نقش بسته است. دریاسالار و فرمانده شجاع و فکور خشایارشاه که اگر به تحلیل و توجیه‌اش توجه شده بود سرنوشت نبرد سالامیس اینگونه رقم نمی‌خورد.
نبردی که پس از فتح آتن و خلیج سالامیس اتفاق افتاد و به جهت موقعیت جغرافیایی و استحکام کشتی‌های یونانی، ورود به آن توسط دریاسالار آرتمیس منع شد. و تنها به فرمان شاه جنگ اتفاق افتاد و سپاه ایران شکست خورد.
تفاوت کشتی های ایرانی با کشتی های یونانی، و طوفان و نسیم خلیج سالامیس، باعث شد که بیش از یک سوم کشتی ها و نیروهای ایران غرق شوند و سپاه با روحیه پایین وخسته و خشن وارد خاک یونان شود و آتش زدن آکروپلیس مکان نمادین مذهبی و فکری آتن، نیز روحیه شاه و نیروهای ایران را تخریب کردو...
گرچه در خیل فرماندهان سپاه هخامنشی نام آتوسا مادر پادشاه و همسر داریوش نیز دیده می‌شود اما فرماندهی یکی از بزرگترین نیروهای دریایی جهان در آن روزگار اوج شایستگی این زن ایرانی را نشان می‌دهد.
در این دوره نام "یوتاب" خواهر آریوبرزن و سردار شجاع داریوش سوم نیز خودنمایی می‌کند. زنی که لباس رزم مردانه پوشید و در کنار برادر تا پای جان خویش از پارسه (تخت جمشید) مقابل سپاه اسکندر دفاع کرد و حماسه دروازه پارس را خلق کرد.
نبرد پارس آخرین مقاومت سپاه اندک شمار ایران در مقابل هجوم ارتش یونان بود که با چند صد سرباز چند روزی اشغال پارسه را به تعویق انداخت و کل نفرات سردار ایرانی کشته شدند.
تاریخ نقل می‌کند؛ اسکندر گفته بود: «اگر این مقاومت در تیسفون شکل گرفته بود ایران هیچگاه در برابر یونان شکست نمی‌خورد.»
در شرایطی که در ساختار سیاسی و دفاعی ایران آن دوره نقش زنان به صورت مستقیم دیده نمی‌شود اما جهت کسب افتخار و دفاع از خاک و وطن، رزم برابر با مردان و هم عرض آنان خواست نهایی شده است.
در دوره ساسانی هم شخصیت‌هایی مانند توراندخت و ایراندخت قابل بررسی و تامل هستند. زنانی که در دوره کوتاه زمامداری و شورش‌های داخلی کارهای بزرگ و شگرفی را در حوزه اجتماعی و حمایت از مردم رقم زدند. در دوره‌های هجوم و تجاوز نظامی به خاطر بالندگی شخصیت در فرهنگ و تاریخ کهن ایران همیشه زنان دوش به دوش مردان شمشیر زدند و حماسه خلق کردند.
این شجاعت در زمان تجاوز نظامی عراق به ایران نیز جلوه نمود. در روزهایی که زنان خوزستان سلاح به دست گرفتند و نوار فشنگ به کمر زنان ایرانی بستند و برای دفاع از شهر و کاشانه خود جنگیدند.
زنانی که امروز نیز در عرصه اجتماعی، علمی و سیاسی روز به روز کرسی های بیشتری را به دست می‌آورند و مسئولیت‌هایی را می‌پذیرند که شاید در منطقه جغرافیایی ما کم‌نظیر و بی‌نظیر است.
زنانی که شایستگی تاریخی و معاصرشان نشان می‌دهد شایسته هر برابری و جایگاهی هستند و در کنار مسئولیت مادری می‌توانند حافظ وطن و تاریخ کهن خود نیز باشند.
بانوان ایرانی در شاهنامه
زربانو:
سردار جنگجوی ایرانی. دختر رستم و خواهر بانو گشنسب . او در سوارکاری زبده بوده است و در نبردها دلاوریهای بسیار از خود نشان داده است. تاریخ نام او را جنگجویی که آزاد کننده زال ، آذربرزین و تخوار از زندان بوده است ثبت کرد.
شهرناز و آرنواز: خواهران جمشید جم
فرانک:
همسر آبتین و مادر فریدون که در رهاندن و زنده ماندن فریدون از دست دژخیمان ضحاک رنجها برد و در به قدرت رسیدنش نقش اساسی داشت.
ماندان:
ماندان یا ماندانا دختر آژی دهاک آخرین پادشاه ماد که همسر کمبوجیه پدر کوروش شد و از این وصلت کوروش متولد گردید. او در تربیت و نیز انتقال قدرت به کوروش سهم بسیار موثری داشت.
سیندخت:
همسر خردمند مهرآب کابلی و مادر رودابه و مادربزرگ رستم که در همسری زال و رودابه و جلب موافقت مهرآب پدر رودابه به این وصلت نقش مهمی داشت و نیز در موقع تولد رستم از مادر، سیندخت یار و مددکار دخترش رودابه بود. کوتاه سخن اینکه سیندخت یکی از خردمندترین چهره های شاهنامه است.
رودابه:
دختر مهرآب کابلی و همسر زال و مادر رستم که به روایت شاهنامه دلباختگی زال به او یکی از زیباترین صحنه های شاهنامه است. رودابه در موقع تولد رستم اولین سزارین را انجام داد. بنابراین، چنین زایمان ها را باید "رستمی" گفت نه سزارین. زیرا سزار قرن ها پس از تولد رستم به دنیا آمده است.
تهمینه:
دختر زیباروی پادشاه سمنگان که شبی همسر رستم بود. ثمره آن تولد سهراب است که داستان زندگی و مرگ دردناکش به دست پدر در شاهنامه فردوسی به تفصیل آمده است. تهمینه برای آنکه تمام وقت خود را صرف پرورش سهراب کند، با وجود جوانی و زیبایی ازدواج نکرد
