افزایش 330 هزار میلیارد تومانی نقدینگی و 44 هزار میلیارد تومانی بدهی دولت در دو سال اخیر
رشد 45 درصدي سپرده بلندمدت در یکسال اخیر, ثبات نرخ ارز و طلا، پول ها را جذب سپرده 20 درصدی کرد
سرمایه گذاری بلندمدت که در دو سال اخیر به سپرده یکساله با نرخ سود 20 درصدی محدود شده در یک سال اخیر با 35 درصد رشد مواجه شده و به رقم قابل توجه 371 هزار میلیارد تومان رسیده و جالب این است که مانده سپرده بلندمدت در دوماه اول سال 94 نیز 9 درصد رشد کرده و در همین دو ماه 31 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است.
خبر اقتصادی - محسن شمشیری- گزارش ماهانه پولی و بانکی بانک مرکزی در اردیبهشت 94 نشان می دهد سپرده کوتاه مدت که حساب های روزشمار از یک تا زیر یکسال را شامل می شود، نیز با رشد 12 درصدی در یک سال اخیر همراه بوده و حجم آن به 268 هزار میلیارد تومان رسیده است
این موضوع نشان دهنده تمایل شدید مردم به حساب سرمایه گذاری بلندمدت یا سپرده یکساله با سود 20 درصد است و از آن جا که نرخ سکه و طلا و ارز در یک سال اخیر تقریبا ثابت بوده، مردم تمایل به سپرده گذاری یکساله با سود 20 درصد داشته اند.
نکته مهم این است که با وجود رشد 9 درصدی سپرده یکساله در دو ماه اول سال 94، سپرده کوتاه مدت زیر یکسال با کاهش و رشد منفی همراه بوده و مانده آن نسبت به اسفند 93 اندکی کاهش یافته است
رقم مانده سپرده کوتاه مدت زیر یکسال از 141 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 92 به 268 هزار میلیاردتومان در اردیبهشت 94 رسیده وطی این دو سال 127 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است.
اما رقم مانده سپرده بلندمدت و حداقل یکسال، از 177 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 92 به 371 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 94 رسیده و طی این دو سال 194 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
نقدینگی از مرز 800 هزار میلیارد تومان گذشت
شاخص مهم نقدینگی کشور در اردیبهشت ماه 1394 از مرز 800 هزار میلیارد تومان گذشت. این شاخص در اسفند 93 به 782 هزار میلیارد تومان رسید و در دو ماه اول سال 94 به میزان 18 هزار میلیارد تومان بیشتر شد و ظرف دو ماه 2.3 درصد رشد کرد.
طبق اعلام بانک مرکزی در سال ۱۳۹۲ آمار شش بانک ايران زمين، قرضالحسنه رسالت، خاورميانه، بين المللي کيش، ايران و ونزوئلا و قوامين و چهار موسسه اعتباري صالحين، پيشگامان آتي، کوثر و عسکريه به آمارهاي پولي و بانکي کشور اضافه شده است. ضمناً اطلاعات بانک قرض الحسنه مهر از اسفند ۱۳۹۲ به بعد، از شمول بانکهاي تخصصي خارج و به طبقه بانکهاي غيردولتي اضافه شده است.
براین اساس بخشی از رشد 333 هزار میلیارد تومان نقدینگی در دو سال اخیر به خاطر اضافه شدن آمار این بانک ها به آمار بانک های کشور است.
نقدینگی در یک سال منتهی به پایان اردیبهشت 94 یعنی از اول خرداد 93 تا پایان اردیبهشت 94 به میزان 23.2 درصد رشد کرده است که با توجه به سیاست های انضباط مالی دولت یازدهم رقم قابل توجهی محسوب می شود.
نقدینگی در دوره دو ساله اول خرداد 92 و ماه انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم، تا اردیبهشت 94 از 467 هزار میلیارد تومان به بیش از 800 هزار میلیارد تومان رسیده و طی دو سال به میزان 333 هزار میلیارد تومان بیشتر شده است و به عبارت دیگر طی دو سال 41.62 درصد رشد کرده است.
نکته حایز اهمیت این است که تمام این رقم در بخش شبه پول یا سپرده های دراز مدت دارای سود به اضافه قرض الحسنه جذب شده و شبه پول از 357 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 92 به 689 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 94 رسیده و 332 هزار میلیارد تومان بیشتر شده و 93 درصد رشد کرده است.
اما پول یعنی اسکناس به اضافه سپرده دیداری و چک، از رقم 109 هزار میلیارد تومان به 111 هزار میلیارد تومان رسیده و تقریبا ثابت بوده و ظرف دو سال تنها 2 هزار میلیارد تومان یعنی کمتر از 2 درصد رشد کرده است.
رشد 32 درصدی بدهی دولت در یک سال اخیر
یکی از اقلام قابل توجه، که همچنان چالش بانک ها و بازار پول کشور است، رشد 32 درصدی بدهی بخش دولتی در یکسال اخیر است که در دو ماه اول سال 94 نیز با رشد 7 دهم درصدی مواجه بوده و همچنان روبه افزایش است. یعنی در یک سال اخیر بدهی بخش دولتی به بانک ها 26 هزار میلیارد تومان افزوده شده است.
درحال حاضر رقم بدهی بخش دولتی به 104 هزار و 749 میلیارد تومان یعنی نزدیک به 105 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 94 رسیده که 101 هزار میلیارد تومان آن بدهی دولت و 3584 میلیارد تومان آن بدهی شرکت های دولتی به بانک ها است.
رشد 32.6 درصدی بدهی دولت در یک سال اخیر، یکی از اقلام اساسی و چالش برانگیز بانکداری کشور در یک سال اخیر است.
44 هزار میلیارد تومان افزایش بدهی بخش دولتی در دو سال اخیر
بدهی بخش دولتی در دو سال اخیر از رقم 61322 میلیارد تومان در اردیبهشت 92 و قبل از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، به رقم 79458 میلیارد تومان در اردیبهشت 93 و نزدیک به 105 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 94 رسیده و طی این مدت به میزان 44 هزار میلیارد تومان اضافه شده و با رشد 72 درصدی در دو سال اخیر مواجه شده است.
اسکناس در دست اشخاص در اردیبهشت ماه 94 به 29788 میلیارد تومان و اسکناس و مسکوک در بانک ها به 10363 میلیارد تومان رسیده و روی هم رفته بیش از 40 هزار و 151 میلیارد تومان بوده است.
سپرده دیداری مردم نزد بانک ها به رقم 81 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 94 رسیده که اگرچه در یکسال اخیر 21 درصد رشد کرده اما در دو ماه اول سال با کاهش 2.4 درصدی همراه بوده است.
از سوی دیگر سپرده قانونی بانک ها نزد بانک مرکزی به رقم 85 هزار و 708 میلیارد تومان رسیده که با رشد 20 درصدی در یک سال اخیر و کمتر از یک درصدی در دو ماه اول سال 94 همراه شده است.
بدهی 83 هزار میلیارد تومانی بانک ها به بانک مرکزی
نکته قابل توجه رشد نسبی بدهی بانک ها به بانک مرکزی است که متناسب با رشد بدهی دولت به بانک ها رشد کرده است و بانک ها برای تامین منابع و کسری خود مجبور به برداشت از منابع بانک ها شده اند.
بدهی بانک ها به بانک مرکزی در اردیبهشت 94 به رقم 83 هزار و 779 میلیارد تومان رسیده است که با رشد 21.6 درصدی در یک سال اخیر و کاهش 2.4 درصدی در دو ماه اول سال 94 مواجه شده است.
کاهش 32 درصدی بدهی بانک های غیر دولتی به بانک مرکزی
بدهی بانک های غیر دولتی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی از رقم 1832 میلیارد تومان در اردیبهشت 92 به 23988 میلیارد تومان در اسفند 93 و اوج خود رسید و در این مدت افزایش بیش از 22 هزار میلیارد تومانی داشته است. اما در دو ماه گذشته رقم ان به 16309 میلیارد تومان کاهش یافته و 32 درصد افت کرده است.
مانده بدهی بانک های غیر دولتی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی در اردیبهشت 94 نسبت به اردیبهشت 93 به میزان 275 درصد رشد داشته است.
ثبات بدهی بانک های تخصصی به بانک مرکزی
بدهی بانک های تخصصی به بانک مرکزی نیز از 44949 میلیارد تومان در اردیبهشت 92 به 55897 میلیارد تومان در اسفند 92 رسید و در اردیبهشت 94 نیز 55619 میلیارد تومان گزارش شده است.
براین اساس، مانده بدهی بانک های تخصصی به بانک مرکزی در اردیبهشت 94 نسبت به اسفند 93 به میزان 0.5 درصد کاهش داشته است.
افزایش معنادار 5931 میلیارد تومانی بدهی بانک های تجاری دولتی در دو ماه اول 94
همچنین بدهی بانک های تجاری به بانک مرکزی نیز بدهی بانک های تخصصی به بانک مرکزی نیز از 5263 میلیارد تومان در اردیبهشت 92 به 5918 میلیارد تومان در اسفند 92 و به 11850 میلیارد تومان در اردیبهشت 94 رسیده است.
براین اساس، مانده بدهی بانک های تجاری دولتی به بانک مرکزی در اردیبهشت 94 نسبت به اسفند 93 به میزان 100 درصد افزایش داشته است.
نکته قابل توجه این است که در مقطع اسفند 93 تا اردیبهشت 93 نیز به میزان 5960 میلیارد تومان به بدهی بانک های تجاری دولتی به بانک مرکزی افزوده شده و در دو ماه اول سال 93 به میزان 223 درصد رشد کرده است.
پول و شبه پول
حجم پول شامل اسکناس و سپرده دیداری و چک با کاهش نزدیک به 8 درصد در دو ماه اول سال به 111 هزار میلیارد تومان رسیده است در حالی که شبه پول شامل سرمایه گذاری مدت دار یا سپرده های دارای سود به اضافه سپرده قرض الحسنه با رشد بالای 28 درصد در یک سال اخیر و بالای 4 درصد در دو ماه اول سال به رقم 689 هزار میلیارد تومان رسیده و تقریبا 6 برابر رقم پول است.
یعنی آنچه در سپرده ها و کارت های الکترونیک وجود دارد 6 برابر اسکناس و چک و سپرده دیداری است.
حساب قرض الحسنه نیز با رقم 36 هزار میلیارد تومان با کاهش 7 درصدی در دو ماه اول سال و رشد 15 درصدی در یک سال اخیر همراه بوده است
سپرده دیداری نیز با کاهش نزدیک به 4 درصد در یکسال اخیر به بیش از 81 هزار میلیارد تومان در اردیبهشت 94 رسیده است.
همه رشد نقدینگی جذب سپرده های دارای سود شد
یکی دیگر از اقلام مهم پولی و بانکی در یک سال اخیر که رشد قابل توجه 29 درصدی داشته و نشان دهنده تمایل بیشتر مردم به دریافت سود از سپرده های بانک هااست، رشد سرمایه گذاری مدت دار است که با رقم 640 هزار میلیارد تومانی در اردیبهشت 94 در دو ماه اول سال با رشد نزدیک به 5 درصد مواجه شده است.
در دو سال اردیبهشت 92 تا اردیبهشت 94 سرمایه گذاری مدت دار از رقم 319 هزار میلیارد تومان به 639 هزار میلیارد تومان رسیده و در این دو سال حدود 320 هزار میلیارد تومان افزایش یافته و 100 درصد رشد کرده است. به عبارت دیگر، در شرایطی که نقدینگی 330 هزار میلیارد تومان در این دو سال رشد کرده 320 هزار میلیارد تومان آن جذب سرمایه گذاری مدت دار یا سپرده های دارای سود شده است.
حدود 11 درصد سپرده ها را سپرده های جاری و حدود 5 درصد را سپرده های قرض الحسنه تشکیل می دهد و تمایل عموم سپرده گذاران به سپرده های دارای سود روبه افزایش است.
رقم سپرده های غیر دولتی، در اردیبهشت 94 به 770 هزار میلیارد تومان رسیده و در یک سال اخیر 24 درصد رشد کرده است.
بدهی غیر دولتی شامل وام ها و اعتبارات بانکی نیز به رقم 635 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 16 درصدی در یک سال اخیر داشته است.
از سوی دیگر، رقم سپرده قانونی بانک ها نزد بانک مرکزی که یکی از شاخص های مهم کنترل نقدینگی محسوب می شود رشد 20 درصدی داشته و به رقم بیش از 85 هزار میلیارد تومان رسیده است.
سپرده دیداری بانک ها نزد بانک مرکزی نیز رقم 4123 میلیارد تومان را داشته که با کاهش شدید 28 درصدی در یک سال قبل مواجه بوده است.
از سوی دیگر، ارقام وام و سپرده بخش دولتی نزد بانک ها نیز به رقم 37 هزار و 774 میلیارد تومان رسیده و رشد 20 درصدی داشته است.
وام ها و سپرده های ارزی نیز با ثبت رقم 150 هزار میلیارد تومان با کاهش و رشد منفی نزدیک به 14 درصدی همراه شده است.
|
شاخص |
اسفند 93 |
اردیبهشت 94 |
تغییر اردیبهشت 94
به اردیبهشت 93 |
تغییر اردیبهشت 94
به اسفند 93 |
|
نفدینگی
|
782384 |
800447 |
23.2 |
2.3 |
|
پول |
120755 |
111166 |
1.8- |
7.9- |
|
شبه پول |
661628 |
689280 |
28.4 |
4.2 |
|
سرمایه گذاری مدت
دار |
610091 |
639909 |
29.4 |
4.9 |
|
سرمایه گذاری کوتاه
مدت |
269249 |
268228 |
12.1 |
0.4- |
|
سرمایه گذاری
بلندمدت |
340841 |
371680 |
45.5 |
9 |
|
قرض الحسنه |
39088 |
36187 |
15.4 |
7.4- |
|
پس انداز مسکن |
2381 |
2401 |
2.7- |
0.8 |
|
سپرده دیداری |
85588 |
81377 |
3.8- |
4.9- |
|
سپرده غیر دولتی |
747217 |
770658 |
24 |
3.1 |
|
بدهی غیر دولتی به بانک
ها |
630905 |
635362 |
15.9 |
0.7 |
|
بدهی بانک ها به
بانک مرکزی |
85804 |
83779 |
21.6 |
2.4- |
|
سپرده قانونی |
85036 |
85708 |
20 |
0.8 |
|
سپرده دیداری بانک
ها نزد بانک مرکزی |
3932 |
4123 |
27.9- |
4.8 |
|
بدهی بخش دولتی |
104034 |
104749 |
31.8 |
0.7 |
|
بدهی دولت |
100480 |
101164 |
32.6 |
0.7 |
|
بدهی شرکت های
دولتی |
3554 |
3584 |
12.7 |
0.9 |
|
اسکناس و مسکوک در
بانک ها |
7011 |
10363 |
14.5 |
47.8 |
|
وام و سپرده بخش
دولتی |
37774 |
40348 |
25.1 |
6.8 |
|
وام و سپرده ارزی |
146705 |
150660 |
13.9- |
2.7 |
|
دارایی های خارجی
بانک ها و موسسات اعتباری |
190907 |
198705 |
6.3- |
4.1 |
|
اسکناس و مسکوک در
دست اشخاص |
35167 |
29788 |
23.2 |
2.3 |
