مهدي بيكي‌پور
ظهور اقتصاد کارهای
جمعیت روبه‌رشد کشور دیگر به مانند گذشته تمایل به حفظ یک شغل ثابت و حضور بلندمدت در یک کسب‌وکار را ندارند. به جای آن، نیروهای کار امروزی تمایل به انجام کاره‌هایی در موقعیت‌هایی دارند که جهت کار بر روی یک وظیفه‌ی مشخص و برای یک بازه‌ی زمانی مشخص به کار گرفته شده باشند.
واژه‌ی کاره عملا به هر نوع اشتغال منعطفی اتلاق می‌شود که در مقابل کارهای مشخص و چارچوب‌مند از ساعت 8 صبح تا 5 بعدازظهر قرار دارد. ضمن این که یک چنین مدل اشتغالی، برای اقشاری نظیر دانشجویان و افراد خانه‌دار بسیار سودمند و کارآمد می‌نماید، بسیاری از افراد ظهور اقتصاد کارهای را به جهت رهایی کارکنان از محدودیت‌های فرهنگ کاری فعلی می‌ستایند.
به عبارت دیگر، گذشته از این که اقتصاد کارهای به سبب توجه به ترجیحات نیروی کار مورد استقبال قرار گرفته است، ظهور این اقتصاد به جهت هزینه‌های پایین‌تر نیروی انسانی مخصوصا در دورانی که در رونق اقتصادی قرار نداریم، برای صاحبان کسب‌وکار نیز جالب توجه است. تمرکز این نوشتار بیشتر بر دیدگاه صاحبان کسب‌وکار و کارفرمایان منعطف خواهد بود.
نیروهای کارهای در بخش‌های مختلف اقتصاد، در کلیه‌ی صنایع و می‌توان گفت در کلیه‌ی موقعیت‌های شغلی می‌توانند حضور داشته باشند. این افراد این موارد را شامل می‌شوند:
• پیمانکاران مستقل،
• کارکنان پروژه‌ای و موقت، و
• نیروهای کار شرکتی.
برخی از این افراد در مشاغلی نظیر کشاورزی، ساخت‌وساز، تولید، خرده‌فروشی و خدمات مشغول می‌شوند و برخی دیگر در موقعیت‌هایی نظیر تحلیل‌گری مالی، وکالت، حسابداری، و پزشکی فعالیت می‌کنند. جالب است که در حال حاضر اساتید مدعو پاره‌وقت نیز بخش عمده‌ای از مدرسین دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهند.
در حالی که ممکن است اغلب مردم زمانی که به آزادکاران و کارکنان قراردادی فکر می‌کنند، کارگران روزمزد ساختمانی یا نیروهای خدماتی را در ذهنشان تجسم کنند، برخی شغل‌ها نظیر تدریس در آموزش عالی، رشد سریعی در تغییر رویه به سمت قراردادی شدن دارند. اساتید پاره‌وقت و مدعو در حال حاضر بخش قابل توجهی از مدرسین دانشگاه‌ها را در سرتاسر کشور تشکیل می‌دهند. دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی معمولا به این دلیل از اساتید مدعو استفاده می‌کنند که بتوانند به شکلی کامل‌تر و شامل‌تر نیازهای آموزشی خود را پوشش دهند. ضمن این که هزینه‌های اساتید مدعو نیز کمتر است.
به طور کلی صاحبان کسب‌وکار و کارفرماها نیروهای کار قراردادی را ترجیح می‌دهند به این دلیل که این نیروها منعطف‌ترند؛ در صورت کارایی پایین، راحت‌تر می‌توان همکاری با آنها را ادامه نداد و علاوه بر این دستمزد این نیروهای کاری به سبب نداشتن مزایای مرسوم و عرف موجود، کمتر نیز است. ضمن این که مواردی نظیر بیمه و سنوات هم به ایشان تعلق نمی‌گیرد.
تحلیل فوق می‌تواند نشان‌دهنده‌ی این موضوع باشد که رشد اقتصاد کارهای نه‌تنها در میان نیروهای کار امروزی جذابیت دارد، بلکه برای کارفرمایان نیز از مطلوبیت بالایی برخوردار است. وبسایت «انجام میدم» که به تازگی توسط گروهی از نخبگان کشور طراحی و راه‌اندازی شده است در حوزه‌ی خدمات کوچک و متوسط به شکلی درخور پاسخ‌گوی نیازمندی‌های موجود در این زمینه بوده و پلتفرمی امن را جهت تبادل خدمات گوناگون در اختیار کاربران قرار می‌دهد. امید است توسعه‌ی یک چنین زیرساخت‌هایی که منافع کارفرمایان و نیروهای کار را به صورت همزمان در نظر دارند، بتواند گام‌هایی مؤثر در جهت بهبود وضعیت اشتغال کشور باشد.
