با وجود گسترش اینترنت و همراه بانک، تمایل مردم به پایانه های فروش در فروشگاه ها و... بیشتر است و 74 درصد تراکنش ها همچنان در پایانه های فروش انجام می شود. این موضوع نشان می دهد که آگاهی مردم از امنیت اینترنت بانک و تلفن همراه بانک باید افزایش یابد تا سهم آنها بیشتر شود و امنیت پرداخت ها نیز بالا برود.
گروه بانک و بیمه – محسن شمشیری: آمارهای تراکنش بانکداری الکترونیک و سیستم شاپرک در خرداد ماه 93 نشان می دهد که با وجود گسترش اینترنت و همراه بانک، تمایل مردم به پایانه های فروش در فروشگاه ها و... بیشتر است و 74 درصد تراکنش ها همچنان در پایانه های فروش انجام می شود. این موضوع نشان می دهد که آگاهی مردم از امنیت اینترنت بانک و تلفن همراه بانک باید افزایش یابد تا سهم آنها بیشتر شود و امنیت پرداخت ها نیز بالا برود.
ابزار
|
تراکنش در خرداد 93
|
سهم از کل تراکنش
ها
|
همه ابزارها، موبایل،
اینترنت، پایانه فروش
|
577 میلیون
|
100 درصد
|
موبایل - مانده گیری،
قبض، خرید
|
110 میلیون
|
19درصد
|
اینترنت – مانده گیری،
قبض، خرید
|
38 میلیون
|
6.6 درصد
|
پایانه فروش –
مانده گیری، قبض، خرید
|
429 میلیون
|
74.3 درصد
|
شاخص بانکداری
الکترونیک
|
کل کشور
|
بانک صادرات
|
سهم بانک صادرات از
بازار
|
کارت الکترونیک
|
300 میلیون
|
45 میلیون
|
15 درصد
|
خودپرداز
|
37 هزار
|
4451
|
12 درصد
|
کارت خوان
|
3 میلیون
|
432 هزار
|
14.4 درصد
|
همراه بانک
|
-
|
1میلیون و 270 هزار
|
-
|
اینترنت بانک
|
-
|
360 هزار
|
-
|
جعفر صدری مدیرکل خدمات نوین بانک صادرات می گوید: هم اکنون 300 میلیون فقره کارت الکترونیک از سوی شبکه بانکی کشور صادر شده که 45 میلیون فقره آن متعلق به این بانک است. بالغ بر 37 هزار دستگاه خودپرداز در کشور نصب شده که 4451 فقره آنها متعلق به این بانک است. بیش از سه میلیون دستگاه کارتخوان راه اندازی شده که 432 هزار دستگاه آن متعلق به این بانک است. بانک صادرات بالغ بر 25 میلیون مشتری دارد که یک میلیون و 270 هزار نفر از همراه بانک و بیش از 360 هزار نفر آنها از اینترنت بانک استفاده می کنند.
با توجه به آن که 90 درصد جرائم در ایران مرتبط با سرقت پول و کالا است، گسترش بانکداری الکترونیک و استفاده از اینترنت و همراه بانک، کارت خوان و عابر بانک ها، می تواند به شرط آگاهی مردم از مزایا و رعایت موارد ایمنی بانکداری الکترونیک، باعث حفظ جان و مال مردم و کاهش خطرات شود.
در شرایطی که 300 میلیون کارت الکترونیک شامل حساب ها و کارت های هدیه در جامعه وجود دارد، آگاهی از مسائلی که باعث ایجاد محیط سرقت و انگیزه برای سارقان و در نتیجه قربانی شدن مشتریان بانک ها می شود، یک ضرورت است و در این زمینه، علاوه بر اطلاع رسانی بانک ها، نیروی انتظامی، اداره آگاهی، پلیس فتا، و رسانه های گروهی، لازم است که شرایط برای جلب اعتماد مردم به بانکداری الکترونیک و افزایش استفاده از این خدمات فراهم شود و مردم نگران کارمزد، عدم انتقال پول و... نباشند.
در حال حاضر، به خاطر مطرح شدن مبلغ کارمزد به ازای پرداخت و دریافت الکترونیکی، و در مواردی تاخیر در واریز مبلغ، برخی اصناف تمایل به استفاده از بانکداری الکترونیکی و کارت خوان و اینترنت بانک ندارند. اما این موضوع باعث ایجاد خطر برای مردم و کسبه و ایجاد خسارت بیشتر خواهد شد و در واقع مردم و اصناف باید با پرداخت اینترنتی، همراه بانک، کارت خوان و عابر بانک، خود را در برابر خطرات سرقت و... بیمه نمایند.
معاون آموزش آگاهی ناجا در این زمینه گفت: همراه بانک و اینترنت ایمن ترین ابزارهای بانکداری الکترونیک است و مردم ضمن استفاده از این ابزارها برای خرید و فروش و نقل و انتقال پول به جای تردد در مرکز شهر، بازار و بانک ها، باید به نکات ایمنی و پیشگیری از وقوع جرم و تخلفات توجه داشته باشند.
سرهنگ غفوری در جمع خبرنگاران با بیان این نکته که باید حساسیت مردم را نسبت به وقع جرم و پیشگیری از آن بالا ببریم، تاکید کرد: مشکل اصلی مردم نداشتن آگاهی کافی نسبت به خطرها و تهدیدات است. اما باید به مردم اطلاع رسانی شود که بلافاصله پس از دریافت کارت و شماره حساب خود، نسبت به تغییر رمز اقدام کنند.
وی تصریح کرد: هر فناوری و تکنیکی که وارد زندگی ما می شود باید فرهنگ و مدیریت آن نیز ایجاد شود و به دنبال ورود ابزارهای اینترنتی و الکترونیکی در بانکداری و نقل و انتقال پول، باید فرهنگ و آگاهی و مدیریت و مراقبت متناسب با آن نیز در بانک ها و جامعه ایجاد شود تا خطرات کاهش یابد.
وی افزود: مشتریان بانک ها باید توجه داشته باشند که کارت خود را برای دریافت پول به افراد کاملا مطمئن بسپارند زیرا ممکن است که افراد متخلف، نسبت به تغییر رمز دوم کارت برای خرید اینترنتی اقدام نمایند و در حالی که کارت خود و حساب را کنترل کرده و از موجودی آن مطلع شده اند، اما به تدریج در روزهای بعد، متوجه می شوند که حساب آنها در حال خالی شدن است و مدتی طول می کشد تا متوجه شوند چه کسی از حساب آنها برداشت می کند. لذا رمز دوم کارت نیز به اندازه رمز اول دارای اهمیت فوق العاده است.
وی ادامه داد: در زمان ورود رمز باید بدون رودرواسی با دیگران، اجازه ندهیم که رمز مارا متوجه شوند و به جای یک انگشت و به کندی،بهتر است که کل دست خود را روی صفحه کلید قرار دهیم و از تمام انگشت ها برای ورود رمز استفاده کنیم تا امکان سواستفاده به دیگران را ندهیم.
وی افزود: قربانی شدن و ایجاد انگیزه برای سارق، بستگی به فضا و محیطی دارد که ایجاد می شود و ما اگر باحمل پول نقد، مراجعه به بازار و مراکز خرید، حمل کیف پر از پول در معابر حاضرشویم و کمتر از اینترنت و همراه بانک استفاده کنیم باعث می شویم که در محیطی قرار گیریم که برای سارق ایجاد انگیزه می کند و باعث قربانی شدن و سرقت پول واموال ما می شود. همچنین وقتی رمز و کارت خود را در فضایی قرار دهیم که سارق متوجه آن شود، باعث قربانی شدن ما می شود.
سرهنگ غفوری تاکید کرد: مجرمان سارق، جعل و کلاهبرداری، باهوش هستند و همواره یک قدم از ما جلوترند زیرا ما نمی دانیم که آنها قرار است چه عملکردی داشته باشند لذا مردم نیز باید مراقبت کنند تا محیطی برای سرقت، جعل و کلاهبرداری، قاچاق، ایجاد نشود.
غفوری اظهار داشت: هرچیزی که سفرهای درون شهری را کاهش دهد به ارتقای سطح امنیت بانکداری و زندگی مردم کمک می کند و از برنامه های محوری نیروی انتظامی، فاصله گرفتن از کشف محوری جرم و توجه به مدیریت بر جرم و پیشگیری است.
همراه بانک بهترین ابزار بانکداری الکترونیک است وی با بیان این نکته که بانکداری الکترونیک ابزار مهمی برای ایجاد امنیت در کشور است، خاطرنشان کرد: مناسبت ترین ابزار بانکی در این زمینه اینترنت بانک و همراه بانک است و پس از آن نیز کارتخوان ها و خودپردازها در رده های بعدی قرار می گیرند.
سرهنگ غفوری با اشاره به این نکته که اسم اداره آگاهی باید برای مجرمان ترساننده باشد نه مردم عادی، گفت: از اولویت های پلیس در سه سال اخیر بحث پیشگیری و روش هایی است که امنیت بانکداری را بالا می برد. مردم باید بدانند که استفاده از همراه بانک می تواند جان آنان را در مقابل سارقان نجات دهد، زیرا بیش از 90 درصد پرونده های اداره آگاهی مربوط به سرقت است و خطر مجروح شدن و خطر جانی و درگیری به خاطر حمل پول و توجه سارقان به پول در دست مردم است.
وی افزود: وقتی کیف یا ساک همراه با پول و کالای ارزشمندی را در خودرو یا پیاده حمل و نقل می کنیم نباید طوری به این طرف و آن طرف توجه کنیم که باعث جلب توجه سارقان شود و باید عادی و با مراقبت رفتار کنیم و روی صندلی خودرو قرار ندهیم که باعث انگیزه سارق شود.بهتر است به جای حمل پول، از بانکداری الکترونیک و رعایت رمز و کنترل موجودی و رمز اول و دوم استفاده کنیم تا به زندگی شهروندان، آرامش ببخشد.
معاون آموزش آگاهی ناجا در پاسخ به سوالی درباره احتمال خودداری اصناف از بهره گیری از کارتخوان های فروشگاهی درصورت اخذ کارمزد گفت: اگر اصناف از بانکداری الکترونیک فاصله بگیرند یک فرصت مناسب را در اختیار مجرمان و تبهکاران قرار خواهند داد و خود آنها بیشتر خسارت خواهند دید. لذا بهتر است که از این ابزارها به جای پول نقد و خرید نقدی استفاده شود و سیستم خرید اینترنتی و تحویل کالا در منزل یا فروشگاه را استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه وظیفه ما کشف جرم است، تصریح کرد: بنابراین وقتی قربانی آگاه باشد و از امکاناتی که برای او فراهم شده بتواند به درستی استفاده کند پلیس نیز به راحتی می تواند به خدمات دیگر خود برسد.
مدیرکل آموزش پلیس آگاهی ناجا با بیان اینکه مدیریت بر جرم برای ما بسیار مهم است، گفت: بانکداری الکترونیکی یکی از کارهایی است که در این زمینه بسیار به ما کمک کرده است.
غفوری با اشاره به 68 مورد از مزایای بانکداری الکترونیکی که توسط بانک مرکزی منتشر شده است، اظهار کرد: هر تکنیک جدیدی که میآید باید فرهنگش هم ایجاد شود که جاری سازی این فرهنگ بر عهده رسانه ها است. بنابراین بانکداری الکترونیک هر چند خطراتی هم دارد، اما مزایای آن به اندازهای زیاد است که خطرات آن نادیده گرفته میشود.
وی همچنین درباره مناسبترین درگاهها برای استفاده از خدمات بانکی، گفت: درحال حاضر با توجه به پروندههایی که وجود دارد اینترنت بانک و همراه بانک مناسبترین درگاهها برای استفاده از خدمات بانکی هستند.
عدم آگاهی مردم عامل ایجاد خطر است سرهنگ امیر سلطان محمدی از مسوولان پیشگیری آگاهی و ناجا نیز گفت: عدم آگاهی مردم عامل ایجاد خطر است و اگر مردم آگاهی یابند که همراه بانک و اینترنت بانک، عامل کاهش جرم خواهد بود، از این طریق جان و مال خود را حفظ خواهند کرد.
وی افزود: گاهی برای چند هزار تومان، جان افراد را گرفته اند. در حالی که مردم می توانند در منزل، خودرو یا محل کار، تمام نقل و انتقال پول خود را انجام دهند.
وی ادامه داد: 90 درصد پرونده های آگاهی، مربوط به سرقت است و مردم با ابزارهای نوین می توانند خود را از خطر سرقت دور نگهدارند. بخشی از رسیدگی به تخلفات بانکداری الکترونیک، مربوط به پلیس فتا است که پیگیر تخلفات صورت گرفته است و اداره آگاهی نیز به موارد جرم و پیشگیری توجه دارد.
وی افزود: نباید دچار غرور شویم و تصور کنیم که مشکل برای دیگران ایجاد می شود و برای ما نیست و لازم است توجه کنیم که حتی از وکلا، حقوق دانان، قضات و... نیز کلاهبرداری شده است و هر کسی حتی مامور نیروی انتظامی و آگاهی نیز ممکن است در معرض سرقت باشند و ما نباید محیطی ایجاد کنیم که باعث قربانی شدن ما شود.
300 میلیون کارت الکترونیک جعفر صدری مدیرکل خدمات نوین بانک صادرات نیز بسترسازی، بومی سازی، فرهنگ سازی و توسعه خدمات بانکداری الکترونیک و ایجاد ارزش افزوده روی آنها را از جمله مراحل استقرار بانکداری الکترونیک در کشور دانست و اظهار داشت: هم اکنون 300 میلیون فقره کارت الکترونیک از سوی شبکه بانکی کشور صادر شده که 45 میلیون فقره آن متعلق به بانک صادرات ایران است.
مدیرکل خدمات نوین بانک صادرات با اشاره به رشد چشمگیر استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک در کشور در چند سال اخیر، تاکید کرد: بالغ بر 37 هزار دستگاه خودپرداز در کشور نصب شده که چهار هزار و 451 فقره آنها متعلق به بانک صادرات است.
وی با بیان اینکه در خرداد ماه سال جاری حدود 500 میلیون فقره تراکنش روی شبکه کارتخوان های شاپرک انجام شده است، گفت: بیش از سه میلیون دستگاه کارتخوان در بیش از دو میلیون مکان در کشور نصب و راه اندازی شده که 432 هزار دستگاه آن متعلق به بانک صادرات است و شمار دستگاه های کارتخوان بانک صادرات تا پایان سال به حدود 500 هزار دستگاه خواهد رسید.
صدری با تاکید بر اینکه بانک صادرات با شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت الکترونیک ایران کیش، پرداخت الکترونیک سامان، فناپ بانک پاسارگاد و آسان پرداخت پرشین کار می کند، یادآور شد: بانک صادرات بالغ بر 25 میلیون مشتری دارد که یک میلیون و 270 هزار نفر از همراه بانک و بیش از 360 هزار نفر آنها از اینترنت بانک استفاده می کنند و تعداد استفاده از همراه بانک و اینترنت بانک به خاطر امنیت و راحتی خدمات آن هر روز روبه گسترش و افزایش است.
وی از راه اندازی توکن یا رمزیاب روی گوشی های موبایل مشتری خبر داد و افزود: با راه اندازی این سیستم، مشتری می تواند نوع رمزیاب خود را انتخاب کند که فیزیکی باشد یا روی موبایل نصب شود و از طریق سیم کارت، این رمز به دست مشتری می رسد و امنیت استفاده از خدمات را افزایش می دهد.
پرداخت پول با موبایل تعدادی از بانک های ایرانی مانند کشورهای خارجی، به دنبال اجرای پرداخت پول در فروشگاه ها از طریق تلفن همراه به جای کارت الکترونیکی هستند و این طرح که موبایل پیمنت نام دارد، در حال حاضر به صورت آزمایشی در حال انجام است تا این فناوری در ایران و فروشگاه ها بومی شود و مردم می توانند از طریق تلفن همراه و بارکد کالا و فروشگاه، نسبت به پرداخت پول خرید خود اقدام نمایند و تلفن همراه دستور پرداخت و انتقال از حساب مشتری به فروشگاه را انجام می دهد.