نقد و بررسی آثار اجتماعی جشن هایی مانند هالوین در جوامع و مهارت های نسل امروز

اقتصاد گردان - 

هر جشن، رویداد فرهنگی و اجتماعی و برگزاری سنت های گذشته در کشورهای امروز جهان، علاوه بر شکل و رنگ و اثری که بر روحیه مردم، تجارت و کسب وکارها دارد، با خود آثار مثبت و منفی نیز بر جای می گذارد. اما پرسش اصلی این است که برگزاری آنها به شکل امروزی تاچه حد به شادی و نشاط اجتماعی منجر می شود و تا چه حد می تواند به مهارت های کودکان، نوجوانان، جوانان و دختران و پسران در مواجه شدن با واقعیت های دنیای امروز کمک کند؟ به عنوان مثال، آیا جشن هایی مانند هالوین، به درک واقعی ترس در دنیای امروز  و روزگار پیچیده بشر کمک می کند آیا مهارت جوانان و کودکان را در مواجه شدن با سختی های دنیای امروز تقویت می کند؟ آیا توان کودکان وجوانان را در زندگی و سختی های آن تقویت می کند یا تنها به خوش گذرانی و چند ساعت صرف وقت و خوردن غذا و شکلات و شیرینی اکتفا می شود؟ خانواده های امروز در زندگی پیچیده شهری نیاز دارند که مهارت بچه ها را تقویت کنند تا در زندگی احساس ناتوانی نکنند و قدرت مقابله با بزهکاری، سختی ها و مشکلات را داشته باشند. در ادامه مقاله ای از سرکار خانم سرهنگ زهرا آزادی امیری معاونت اجتماعی و فرهنگی کلانتری ۱۴۵ ونک در نقد و بررسی هالوین را می خوانیم...

هالوین در شب ۳۱ اکتبر ۹ آبان برگزار می‌شود و ریشه‌اش به جشن باستانی «سامهین»  Samhain   برمی‌گردد که نزد اقوام سلتی در ایرلند و اسکاتلند امروزی نشانه‌ی پایان فصل برداشت محصول و آغاز زمستان بود. در باور آن زمان، شب سامهین مرز میان دنیای زندگان و مردگان نازک می‌شد و ارواح می‌توانستند به زمین بازگردند. مردم برای محافظت از خود لباس‌ها و نقاب‌های ترسناک می‌پوشیدند تا ارواح آن‌ها را نشناسند.
با گذر زمان و آمیختن آیین‌های مسیحی، این جشن به شکل امروزی هالوین تبدیل شد. امروز، هالوین ترکیبی از آیین، سرگرمی و فرهنگ عامه است:
- کودکان لباس‌های شخصیت‌های ترسناک یا کارتونی می‌پوشند و برای “trick or treat” شیرینی یا شیطنت به خانه‌ها می‌روند.
- مردم کدوها را به شکل چهره‌های ترسناک می‌تراشند Jack-o’-lantern.
- فیلم‌های ترسناک پخش می‌شود و جشن‌های موضوعی برگزار می‌گردد.

آسیب‌شناسی و تحلیل روان‌شناختی فرهنگی:
 1. تخلیه‌ی هیجانی و مواجهه با ترس:
هالوین فرصتی است برای تجربه‌ی کنترل‌شده‌ی ترس، مرگ و ناشناخته‌ها. در روان‌شناسی، این نوع مواجهه باعث کاهش اضطراب و تقویت احساس کنترل بر هیجانات می‌شود.
 2. نقش نقاب و تغییر هویت:
پوشیدن لباس‌های مختلف به افراد اجازه می‌دهد موقتاً از نقش‌های روزمره بیرون بیایند و بخش‌های سرکوب‌شده‌ی شخصیت خود را بروز دهند؛ نوعی آزادی روانی از محدودیت‌های اجتماعی.
 3. بُعد اجتماعی و جمعی:
هالوین بهانه‌ای برای تعامل اجتماعی و حس تعلق است؛ مخصوصاً در فرهنگ‌های مدرن که افراد بیشتر منزوی‌اند.
 4. جنبه‌ی منفی و انتقادی:
در دهه‌های اخیر، هالوین به شدت تجاری شده است — فروش لباس، تزئینات، خوراکی‌ها و فیلم‌ها. این مصرف‌گرایی می‌تواند معناهای فرهنگی و آیینی اصلی را تحت‌الشعاع قرار دهد و هالوین را از جشن «تفکر درباره‌ی مرگ و زندگی» به صرفاً یک سرگرمی تجاری تبدیل کند
 ۵. عادی‌سازی خشونت و مرگ:
در ظاهر، هالوین بازی با ترس و مرگ است، اما گاهی مرز میان بازنمایی نمادین و عادی‌سازی خشونت کمرنگ می‌شود. تماشای زیاد تصاویر خون، جنازه و ارواح ممکن است حساسیت روانی کودکان و حتی بزرگسالان را نسبت به خشونت و مرگ کاهش دهد.

۶. بحران هویت و تقلید فرهنگی:
در کشورهایی خارج از فرهنگ اصلی هالوین، گسترش این جشن نوعی تقلید فرهنگی سطحی به حساب می‌آید. نوجوانان ممکن است برای “مدرن” یا “غربی” جلوه‌کردن، بدون درک ریشه‌های فرهنگی آن، فقط ظاهر و مصرف آن را تکرار کنند. این می‌تواند به سردرگمی فرهنگی و ازخودبیگانگی منجر شود.
-مصرف‌گرایی افراطی:
صنعت تبلیغات از هالوین برای فروش لباس، لوازم تزئینی، خوراکی و فیلم استفاده می‌کند. در نتیجه، محتوای فرهنگی و فلسفی جشن تفکر درباره‌ی مرگ و چرخه‌ی زندگی به حاشیه می‌رود و جای آن را هزینه و نمایش می‌گیرد.
۸.تأثیر بر روان کودکان:
برخی نمادها ارواح، هیولاها، خون و قبر می‌توانند برای کودکان خردسال اضطراب‌زا یا کابوس‌آفرین باشند. اگر خانواده‌ها بدون توضیح یا آماده‌سازی ذهنی در این جشن‌ها شرکت کنند، کودک ممکن است ترس‌های درونی را در قالب بازی تجربه کند ولی نتواند به درستی آن را پردازش کند.
۹.گسست از معنای آیینی مرگ:
در اصل، هالوین آیینی برای یادبود مردگان و پذیرش چرخه‌ی زندگی بود. اما در شکل امروزی، مرگ به موضوعی سرگرم‌کننده و طنزآمیز تبدیل شده است — نوعی فرار از مواجهه‌ی واقعی با مفهوم فناپذیری انسان.

۱۰.استفاده از ترس به‌عنوان ابزار کنترل یا هیجان:
فرهنگ مدرن از «ترس» در فیلم‌ها و جشن‌ها به‌عنوان کالایی برای سرگرمی استفاده می‌کند. این می‌تواند نوعی «بی‌حسی هیجانی» ایجاد کند؛ یعنی فرد فقط در محیط کنترل‌شده از ترس لذت ببرد و در برابر ترس‌های واقعی اجتماعی، اخلاقی، زیستی واکنش سالم نشان ندهد.

 سرهنگ زهرا آزادی امیری
معاونت اجتماعی و فرهنگی کلانتری ۱۴۵ ونک