تحلیل سینا صفری در آکادمی دانایان
پادکست اقتصادی تحلیل بازار سرمایه در هفته اول شهریور ماه 1404 / نحوه عملکرد صندوق‌های حمایتی و پیش فروش سکه
نقدها به عملکرد «صندوق‌های حمایتی» و درخواست شفافیت جزئیات معاملات این صندوق‌ها همچنان از سوی مسئولان مربوطه بی‌پاسخ مانده است. با این حال، رصد معاملات و سایر اطلاعات منتشرشده مختلف سر نخ‌های جالبی را به همراه دارد.
اقتصاد گردان -
از گزارش‌های ماهیانه صندوق‌های اهرمی مشخص است که یک صندوق اهرمی توانسته است در مرداد ماه حدود ۳۲۵ میلیارد تومان سهام فولاد مبارکه را به قیمت هر سهم ۳۱۲ تومان بفروشد که طرف دیگر این معامله، طبق قرائن «صندوق‌های حمایتی» بوده است. اکنون آخرین قیمت نماد فولاد ۲۱۱ تومان است که با لحاظ سود تقسیمی ۲۸ تومانی در مجمع، یعنی آن صندوق توانسته در ماه گذشته ۳۰ درصد بالاتر از قیمت فعلی این نماد سهام خود را به «صندوق‌های حمایتی» واگذار کند. بررسی معاملات یک صندوق اهرمی دیگر نشان می‌دهد که این صندوق نیز توانسته در تیرماه مثلا مبلغ ۸۴ میلیارد تومان حکشتی ۷۸۴ تومانی (قیمت فعلی ۵۶۹ تومان) و ۱۱۵ میلیارد تومان وتجارت ۴۶ تومانی (قیمت فعلی ۳۴ تومان) به «صندوق‌های حمایتی» بفروشد و از طرفی دیگر، این صندوق اهرمی ۳۷۵ میلیارد تومان گواهی سپرده شمش طلا در این ماه خریداری کرده است.
مسئولان سازمان بورس و مدیران این «صندوق‌های حمایتی» باید بالاخره توضیح دهند که آیا این آمار نشان می‌دهد که از «سهامدار خرد» حمایت صورت پذیرفته است؟ آیا به نفع کسانی عمل شده که پای این بازار ایستاده‌اند یا صرفا فرار برخی از افراد و نهادها از سهام گران‌تر تسهیل شده است؟ این موضوع وقتی بغرنج‌تر می‌شود که بدانیم محدودیت‌های سلیقه‌ای شفاهی در برخی روزها بر صندوق‌ها و نمادهای گوناگون اعمال شده است و از طرفی دیگر، امکان معامله در خارج از تابلوی اصلی میان این صندوق‌های اهرمی و صندوق‌های حمایتی نیز بعضا بوده است. یعنی معجونی از عملکرد سلیقه‌ای غیرشفاف، در راستای افزایش ناکارایی در این بازار.
نشست هم‌اندیشی برای بازار سرمایه
اعلام شد که «نشست هم‌اندیشی بازار سرمایه عصر روز سه‌شنبه، چهارم شهریورماه ۱۴۰۴، با حضور جمعی از مقامات سازمان بورس و کانون‌ها و پیشکسوتان و مدیران عامل نهادهای مالی برگزار شد.» هر چند که تعدادی تصویر از این جلسه منتشر شده است، اما طبق معمول هیچ اطلاعاتی راجع به جزئیات مطالب مطرح‌شده منتشر نشده است. از تصاویر مشخص است که برخی از سهامداران و مدیران صندوق‌ها نیز در این جلسه حضور داشته‌اند.
دو پرسش را می‌توان در اینجا مطرح کرد. اگر هیچ مطلب مهم و لایق توجهی در این جلسات راجع به بازار سهام مطرح نمی‌شود، چرا این عزیزان وقت خود و کارمزد سهامداران را با برگزاری جلسات این چنینی هدر می‌دهند؟ اگر این گونه نیست و واقعا اطلاعات مفید و موثری در این جلسات مطرح می‌شود، چرا بقیه سهامداران این امکان و اجازه را ندارند که به فیلم و محتوای کامل این جلسه دسترسی داشته باشند؟ چه اصراری به ایجاد تبعیض میان سهامداران و معامله‌گران مختلف این بازار وجود دارد؟ مگر جز این است که برخی از این افراد، معاملات چند ده میلیارد تومانی با کد شخصی و خانوادگی و نیز با کدهای صندوق‌های تحت مدیریت خود دارند؟ خب چطور ممکن است که این افراد بتوانند به اطلاعاتی دسترسی داشته باشند که سایر سهامداران بازار دسترسی ندارند؟
پیش‌فروش سکه
در واکنش به افزایش قیمت ارز و سکه، بانک مرکزی اعلام کرد که مانند سال قبل، در تاریخ ۱۷ شهریورماه و از طریق مرکز مبادله ارز و طلای ایران، نسبت به پیش‌فروش قطعی تعداد یک میلیون قطعه مسکوک طلا (ضرب سال ۱۳۸۶) با سررسید ۳۰ آذرماه ۱۴۰۴ اقدام خواهد کرد. سخنگوی بانک مرکزی نیز از سقف خرید ۳ قطعه تمام، ۵ قطعه نیم و ۷ قطعه ربع سکه برای هر کد ملی خبر داده است.
این پیش‌فروش مشابه انتشار اوراق ارزی (سکه‌ای) است که مبلغ آن حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان (۴۰۰ میلیون دلار) برآورد می‌شود. فاصله‌ی قیمت پیش‌فروش از قیمت بازار و میزان استقبال مردم، می‌تواند سیگنال‌هایی از نرخ بهره واقعی مورد انتظار و میزان اعتماد به بانک مرکزی به همراه داشته باشد. البته محدودیت‌های گوناگون مانند سقف خرید هر کد ملی را باید در این استنتاج‌ها لحاظ کرد. جزئیات این پیش‌فروش در روزهای پیش رو مشخص خواهد شد و پس از آن، تحلیل‌های دقیق‌تری می‌توان داشت.
