افزایش روزانه ۹.۶ همت بر حجم نقدینگی کشور در سه ماه نخست 1404 / رشد 33 درصدی بدهی دولت به بانک ها در یکسال اخیر

اقتصاد گردان – محسن شمشیری
گزارش گزیده‌های پولی بانکی منتشر شده از سوی بانک مرکزی در خرداد ماه ۱۴۰۴، نشان می‌دهد که پایه پولی به رقم ۱۴۴۴ همت رسیده که رشد 29.6 درصدی در یکسال اخیر و 6.3 درصدی در سه ماه نخست 1404 داشته است. همچنین مهمترین اقلام آن شامل مطالبات بانک مرکزی از بانک ها با رقم ۷۳۱ همت، خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی با رقم ۳۳۵۹ اعلام شده که البته در سایر اقلام رقم منفی بوده است. 

رشد 32.4 درصدی نقدینگی و 29.6 درصدی پایه پولی
نقدینگی از ۸۳۵۴ همت در خرداد ۱۴۰۳ به ۱۱۰۵۹ همت در خرداد ۱۴۰۴ رسیده و با رشد ۳۲.۴ درصدی در این یک سال به میزان ۲۷۰۵ همت افزایش داشته است. به عبارت دیگر روزانه ۷.۴۱ همت بر نقدینگی کشور در این یک سال افزوده شده است. در سه ماه نخست نیز نقدینگی ۸۹۳ همت افزایش داشته است و به عبارتی روزانه ۹.۶ همت بر حجم نقدینگی کشور افزوده شده  و تنها در سه ماه اول سال ۱۴۰۴ شاهد رشد ۸.۸ درصدی نقدینگی بوده ایم. 
از سوی دیگر، طبق اعلام معاون سیاستگذاری پولی بانک مرکزی، میانگین ۴۴ ساله رشد نقدینگی در اقتصاد ایران ۲۵.۸ درصد، رشد نرخ ارز ۲۴.۵ درصد و نرخ تورم ۲۲.۹ درصد بوده است. میانگین ۴۴ ساله رشد اقتصادی ۳.۱ درصد، میانگین ۲۰ ساله ۲.۷ درصد و میانگین ۷ ساله ۲.۵ درصد بوده است. با وجود افزایش نرخ رشد نقدینگی، روند رشد اقتصادی حتی کاهشی بوده است. این آمار‌ها نشان می‌دهد که رشد بالای نقدینگی به سمت فعالیت‌های مولد حرکت نکرده و بیشتر صرف هزینه‌های جاری و فعالیت‌های نامولد شده است.
ضریب فزاینده نقدینگی  نیز ۷.۶۵۶ و رقم نقدینگی معادل ۱۱۰۵۸ همت اعلام شده که با رشد ۳۲.۴ درصدی در یک سال اخیر و ۸.۸ درصدی در سه ماه اول سال ۱۴۰۴ مواجه بوده است. 
از رقم نقدینگی معادل ۱.۷ درصد را اسکناس، ۲۲.۲ درصد را سپرده‌های دیداری یا حساب جاری و چک‌ها تشکیل داده که عملا 24 درصد نقدینگی را پول تشکیل می دهد. 

سهم حساب‌های شبه پول معادل 76 درصد، شامل قرض الحسنه ۱۱ درصد، کوتاه مدت ۲۰ درصد، یک ساله ۱۸ درصد، ۲ ساله ۳ درصد، ۳ ساله ۲۱ درصد، متفرقه ۳ درصد نقدینگی بوده است. 
رقم سپرده دیداری ۲۴۵۸ همت با رشد ۲۸ درصدی، قرض الحسنه ۱۲۶۱ همت با رشد ۵۵ درصدی، حساب‌های کوتاه مدت ۲۲۴۲ همت با رشد ۲۷ درصدی، حساب‌های بلند مدت ۴۶۱۷ همت با رشد ۳۱ درصدی و متفرقه ۲۸۸ همت با رشد ۳۸ درصدی اعلام شده است.
 به عبارت دیگر حجم پول ۲۶۴۹ همت با رشد ۲۹ درصدی و شبه پول ۸۴۰۹ همت با رشد ۳۳ درصدی و نقدینگی با ۱۱۰۵۸ همت با رشد ۳۲.۴ درصدی در یک سال اخیر همراه بوده است.
از رقم نقدینگی، سپرده‌های مردم یا غیردولتی در بانک‌های غیردولتی و خصوصی معادل ۷۱۲۰ همت با رشد ۳۳ درصدی، سپرده‌های غیر دولتی در بانک‌های تخصصی ۹۸۴ همت با رشد ۳۱ درصدی و سپرده‌های مردم در بانک‌های دولتی ۲۷۶۲ همت با رشد ۳۱ درصدی اعلام شده است.

رشد 76 درصدی بدهی دولت به بانک مرکزی دریکسال اخیر
بدهی دولت به بانک مرکزی ۵۷۴ همت با رشد ۷۶ درصدی در یک سال اخیر مواجه بوده وبدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی ۲۰۸ همت با رشد ۳۵ درصدی در یک سال اخیر اعلام شده است. 

731 همت بدهی بانک ها به بانک مرکزی
 بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی ۷۳۱ همت با رشد ۹.۴ درصدی در یک سال اخیر اعلام شده است. 
از رقم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیزبدهی بانک‌های تجاری ۲۴۶ همت با رشد ۱۰ درصدی، بدهی بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی ۱۰۶ همت با کاهش ۳۰ درصدی و بدهی بانک‌های خصوصی و غیردولتی به بانک مرکزی با رقم ۳۷۸ همت و رشد ۲۹ درصدی در یک سال اخیر گزارش شده است.

شاخص های پولی و بانکی خرداد 1404- ارقام به هزار میلیارد تومان

1313 همت بدهی دولت به بانک ها
همچنین بدهی دولت به بانک‌ها ۱۳۱۳ همت با رشد ۳۳ درصدی در یک سال اخیر، بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها ۶۷ همت با کاهش ۲۹- درصد  روبرو بوده است. 
از این رقم، بدهی دولت به بانک‌های دولتی تجاری ۶۵۵ همت با رشد ۳۴ درصدی، بدهی دولت به بانک‌های تخصصی ۲۱۲ همت با رشد ۴۴ درصدی، بدهی دولت به بانک‌های خصوصی ۴۴۴ همت با رشد ۲۷ درصدی در یک سال اخیر گزارش شده است.
 
939 همت مطالبات معوق بانک ها 
همچنین در عقود تسهیلات بانکی نیز رقم کل مانده تسهیلات ۱۰۳۰۵ همت اعلام شده که از این رقم سرفصل سایر شامل خرید دین، اموال معاملات و مطالبات معوق، سررسید گذشته و مشکوک الوصول معادل ۹.۱ درصد کل مانده تسهیلات به مبلغ ۹۳۹ همت بوده است. رقم مطالبات معوق، سررسید گذشته و مشکوک الوصول، خرید دین و اموال معاملات در بانک‌های خصوصی معادل ۶۸۲ همت با سهم ۱۰.۶ درصدی،  بانک‌های تخصصی ۱۰۲ همت با سهم ۵.۶ درصد، بانک‌های تجاری دولتی ۱۵۵ همت با سهم ۷.۵ درصدی از مانده تسهیلات این بانک‌ها اعلام شده است. این ارقام نشان می‌دهد که همچنان مطالبات معوق در بانک‌ها همزمان با رشد تسهیلات در حال افزایش است.
 سایر عقود شامل مرابحه ۳۶۹۶ همت با سهم ۳۶ درصدی، قرض الحسنه ۲۸۱۲ همت با سهم ۲۷ درصدی، جعاله ۸۲۵ همت با سهم ۸ درصدی، فروش اقساطی ۵۴۶ همت با سهم ۵.۳ درصدی، مشارکت حقوقی ۴۸۵ همت با سهم ۴.۷ درصدی، اجاره به شرط تملیک ۴۶۱ همت با سهم ۴.۵ درصدی، مشارکت مدنی ۲۹۹ همت با سهم ۲.۹ درصدی، سلف ۱۸۵ همت با سهم ۱.۸ درصد، مضاربه ۳۳ همت با سهم ۰.۳ درصد، سرمایه‌گذاری مستقیم ۱۹ همت با سهم ۰.۲ درصد از کل مانده تسهیلات بانک ها اعلام شده است.

شاخص های بانک های دولتی، تخصصی و خصوصی در خرداد 1404