67درصد سپرده های وبصادر را کم هزینه و بدون هزینه تشکیل داده است / اثر گران شدن جذب منابع و قیمت پول بر ترکیب سپرده ها و رشد بیشتر سپرده بلندمدت در بانک ها

اقتصاد گردان – محسن شمشیری
بررسی ترکیب مانده سپرده های وبصادر در سال 1403 به میزان 1011 همت نشان می دهد که سهم منابع کم هزینه بانک صادرات ایران به 680 همت و  67 درصد کل سپرده ها رسیده است.
همچنین سپرده های جاری، قرض الحسنه، و بدون هزینه ریالی و ارزی معادل 351 همت با سهم 35 درصدی بوده است. سهم سپرده های کم هزینه یعنی کوتاه مدت ریالی و ارزی به 32 درصد کل سپرده ها با مانده 329 همت رسیده است. در نتیجه سهم سپرده های بدون هزینه و کم هزینه روی هم معادل  67 درصد سپرده ها با مانده 680 همت است

البته سهم سپرده های بلندمدت یک تا سه ساله و گواهی سپرده عام نیز رقم قابل توجه 331 همت با سهم 33 درصدی را داراست و نشان می دهد که متاثر از گران شدن منابع و افزایش نرخ سود در بازار بین بانکی، هزینه جذب منابع برای بانک ها افزایش یافته و نرخ سود سپرده ها و هزینه های مالی افزایش قابل توجهی داشته است.  
ترکیب سپرده های بانک صادرات ایران از نظر جذب منابع با هزینه بالا، هزینه کم و بدون هزینه نشان می دهد که با اجرای سیاست های بانک صادرات ایران در سال های اخیر، جذب منابع از طریق سپرده های جاری، قرض الحسنه و سایر افزایش داشته و در حال حاضر بیش از 35 درصد سپرده های بانک را سپرده های بدون هزینه به میزان بیش از 351 هزار میلیارد تومان تشکیل می دهد.
کل سپرده های بانک صادرات ایران در 1403 نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل 44 درصد رشد کرده و از 700 هزار میلیارد تومان در 1402 به 1011 هزار میلیارد تومان در 1403 رسیده است. از این رقم، سپرده های کم هزینه و بدون هزینه بانک صادرات ایران روی هم معادل 680 همت وحدود  67 درصد کل سپرده ها را شامل می شود.

سهم 35 درصدی سپرده های بدون هزینه
ترکیب سپرده های بانک صادرات ایران از نظر جذب منابع با هزینه بالا، هزینه کم و بدون هزینه نشان می دهد که با اجرای سیاست های بانک صادرات ایران در سال های اخیر، جذب منابع از طریق سپرده های جاری، قرض الحسنه و سایر افزایش داشته و در حال حاضر بیش از 35 درصد سپرده های بانک را سپرده های بدون هزینه به میزان بیش از 351 هزار میلیارد تومان تشکیل می دهد. رقم سپرده های بدون هزینه بانک صادرات ایران از رقم بیش از 254همت در سال سال 1402 به 351همت در سال 1403 رسیده است. 
ارقام نشان می دهد که در یکسال اخیر جمع سپرده کوتاه مدت ریالی و ارزی به میزان 50 درصد و جمع سپرده بلندمدت ریالی معادل 45 درصد رشد کرده است. اما مجموع سپرده های بدون هزینه شامل جاری، قرض الحسنه ریالی و ارزی به میزان 38 درصد افزایش داشته است.
اثر سیاست های انقباضی، کنترل نقدینگی، بالارفتن نرخ سود بانکی، قابل توجه بوده و سهم سپرده های بدون هزینه بانک صادرات ایران را به 35 درصد و سهم سپرده بلندمدت به 33 درصد رسیده است. 

سهم 32 درصدی سپرده کم هزینه کوتاه مدت
سپرده های کم هزینه شامل سپرده های کوتاه مدت ریالی و ارزی و سپرده بلندمدت ارزی نیز معادل 32 درصد کل سپرده های بانک صادرات ایران به مبلغ 329 همت را تشکیل می دهد و دریک سال اخیر رشد 50 درصدی داشته است. 
براین اساس سپرده های کم هزینه و بدون هزینه بانک صادرات ایران روی هم حدود  67 درصد کل سپرده ها را شامل می شود که معادل 680 همت است. 

سهم 33 درصدی سپرده با هزینه بالا
از سوی دیگر، سپرده های با هزینه بالا شامل سپرده های یکساله، دوساله، سه ساله و گواهی سپرده ویژه سرمایه گذاری عام معادل 33 درصد کل سپرده ها به مبلغ نزدیک به 331 همت است.

اثر گران شدن جذب منابع و قیمت پول بر ترکیب سپرده ها و رشد بیشتری سپرده بلندمدت 
 با وجود رشد 69 درصدی تسهیلات و رشد 45 درصدی درآمد تسهیلات، تلاش بانک برای رشد درآمدها از جمله رشد 58 درصدی درآمد کارمزد با رقم بیش از 11 همت، درآمد نزدیک به 5 همت اوراق بدهی با رشد 245 درصدی و سایر عملکردهای این بانک، انتظار می رود که سود عملیاتی بانک نیز نسبت به سال قبل بیشتر شده باشد و رشد خوبی داشته باشد. اما با کمال تعجب به دنبال این دستاوردها و تلاش های کارکنان بانک، متاسفانه به دلیل سیاست های انقباضی، بالارفتن نرخ سود بانکی و افزایش 6 واحدی نرخ بهره در بازار بین بانکی طی پنج سال اخیر، هزینه های مالی و سود سپرده بانک ها وجذب منابع به شدت رشد کرده و در بانک صادرات ایران نیز سود سپرده ها 57 درصد، هزینه های مالی 103 درصد افزایش نسبت به 1402 افزایش داشته است و این موضوع باعث شده که با وجود درآمد عملیاتی 103 همتی با رشد 44 درصدی،  به دلیل رشد بالاتر 60 درصدی هزینه عملیاتی با  رقم 86 همت، عملا کل سود و درآمد بانک بلعیده شود و هزینه سود سپرده ها و هزینه های مالی عملا کل دستاوردها و افزایش درآمدهای بانک در سال 1403 را جذب کرده است. به عبارت دیگر، بانک ها هر چه تلاش کنند و درآمد کسب کنند باید برای جذب منابع و نگه داشتن سپرده ها در بانک هزینه کنند. این نتیجه سیاست های دستوری شورای پول و اعتبار، دولت و بانک مرکزی است که برای کنترل تورم به کار گرفته اما اثر آن عملا فعالیت بانک ها را با کاهش سود و به دنبال آن زیاندهی مواجه خواهد کرد. 
دولت و بانک مرکزی باید آزادی عمل بانک ها را بیشتر کنند تا در شرایط گرانی منابع و بالا رفتن نرخ سود بانکی در سال های اخیر، بتوانند درآمد و سود بیشتری کسب کنند و پاسخ گوی سهامداران خود باشند. 
نگاهی به ارقام عملیات تسهیلات و کارمزد و درآمدهای بانک صادرات ایران نشان می دهد که با وجود رشد بالای این شاخص ها، به دلیل گران شدن منابع عملا کل تلاش ها و سود عملیات برای پرداختن نرخ سود بانکی و هزینه های مالی از دست رفته است.

ترکیب سپرده های بدون هزینه و کم هزینه بانک صادرات ایران در سال 1403

 هزار میلیارد تومان – درصد