کشف قیمت در بازار ارز توافقی تا ۳ ماه آینده / مقررات رمزارزها بزودی اعلام خواهد شد / نرخ بازار غیر رسمی درست نیست نابازار است

اقتصاد گردان - به دنبال بحث های مختلف مطرح شده توسط بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی در مورد افزایش نرخ ارز، ارز نیمایی و نرخ توافقی، رئیس کل بانک مرکزی درباره نحوه تعیین نرخ ارز در بازار ارز توافقی اعلام کرد. عرضه کننده و متقاضی ارز در بازار ارز توافقی، پیشنهادات خود را مطرح می کنند و در نهایت قیمت کشف می‎‌شود و امیدوارم تا ٢ الی ٣ ماه آینده به کشف قیمت قابل اطمینان در بازار ارز توافقی برسیم. 
براین اساس، به زودی مقررات جدید برای ساماندهی بازار ارز و پول اعلام خواهد شد. از جمع بندی نکات مطرح شده توسط رئیس کل بانک مرکزی می توان نتیجه گرفت که تا ٢ الی ٣ ماه آینده به کشف قیمت قابل اطمینان در بازار ارز توافقی می رسیم. در بازار غیررسمی نرخ ارز درست نیست و این نابازار است. وی اعلام کرد که نگران فشار ترامپ در ارز صادراتی نیستیم چون با همسایگان در حال تجارت هستیم. دولت پس از توافقات در شورای عالی امنیت ملی، نظر خود را در مورد FATF  به مجمع اعلام می کند. مقررات توکنایزها و رمزارزها به زودی در همایش بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت کل این مقررات اعلام خواهد شد. همچنین روش 10 -90 در واردات تغییر می کند.
حمایت از صنایع فولادی
فرزین در حاشیه نشست اعضای اتاق ایران در خصوص گشایش های ایجاد شده از سوی بانک مرکزی برای حمایت از صنایع فولادی گفت: بر اساس بخشنامه ای که اخیراً در همین زمینه صادر شده امکان استفاده از ارز حاصل از صادرات زنجیره فولاد و فلزات رنگین اساسی جهت واردات اقلام مورد نیاز مصارف ارزی چهار حوزه "ماده اولیه، طرح‌های توسعه ای و تکمیل پروژه های تولید انرژی، نیاز کالاهای التهابی صنایع فلزی" تا سقف 100 درصد فراهم شده است.
تا پیش از این ارز حاصل از صادرات فولاد در سامانه نیما عرضه می شد اما با توافق انجام شده که صنایع فولادی از این پس در سامانه نیما ارز خود را عرضه نکنند و این عرضه به صورت توافقی انجام شود با راه اندازی بازار ارز توافقی وارد بازار خواهند شد و الان هم تا پیش از راه اندازی این بازار می توانند ارز خود را به صورت توافقی با دیگران مبادله کنند و این تصمیم کمک می کند که ارز خود را با نرخ بهتری به فروش برسانند.
وی تصریح کرد بر اساس این تصمیم بانک مرکزی که در راستای مساعدت به صادرکنندگان و بازگشت موثرتر و تسریع و افزایش بازگشت ارز حاصل از صادرات انجام شده است و بر حسب بند (1) مصوبات بیست و سومین جلسه کارگروه بازگشت ارز حاصل از صادرات، امکان استفاده از ارز حاصل از صادرات زنجیره فولاد و فلزات رنگین اساسی جهت واردات اقلام مورد نیاز مصارف ارزی چهار حوزه "ماده اولیه، طرح های توسعه ای و تکمیل پروژه های تولید انرژی، نیاز کالاهای التهابی صنایع فلزی" بر اساس تبصره (1) بند (1) ماده (8) آئین‌نامه اجرایی بازگشت ارز حاصل از صادرات تا سقف 100 درصد ارز حاصل از صادرات برای شناسه های ملی اعلامی و مورد تايید وزارت صنعت، معدن و تجارت از سوی این بانک فراهم کرده است. 
رئیس کل بانک مرکزی گفت: بنابراین این دسته از اشخاص حقیقی و حقوقی اعلامی مزبور می توانند از محل ۱۰۰ درصد ارز حاصل از صادرات خود و غیر نسبت به واردات ۲۰۵۳ ردیف کد تعرفه به کشور اقدام کنند.
وی افزود: کدتعرفه های کالاهای منتخب در موضوع ماده اولیه، قطعات، تجهیزات و ماشین‌آلات خط تولید و ماشین آلات و تجهیزات حوزه تولید انرژی برای خود، توسط وزارت صمت به بانک مرکزی ابلاغ شده است و کنترل ثبت سفارش بر اساس برنامه توسعه مدنظر وزارت‌خانه مزبور در زنجیره ارزش صورت می پذیرد.
دکتر فرزین خاطرنشان کرد: کالاهای منتخب وزارت صنعت، معدن و تجارت در صورت واردات از محل این منابع می‌بایست تحت نظارت و با صلاحدید وزارت‌خانه فوق در بورس کالا به فروش برسند.

نگران فشار ترامپ نیستیم
رئیس کل بانک مرکزی درباره احتمال فشار ترامپ برای عدم برگشت ارز صادراتی به کشور تاکید کرد: در حال حاضر بخش عمده تجارت ایران یا کشور های همسایه و اعضای بریکس است و این روش همچنان ادامه خواهد داشت و صادرات ایران هم رو به افزایش است. بنابراین نگران این موضوع نیستم چون با همسایگانی که در حال تجارت هستیم روابط مستحکم اقتصادی داریم.

وی همچنین درباره آخرین وضعیت FATF گفت: همچنان قرار بر این است که در مجمع تشخیص مصلحت مطرح و پیگیری شود؛ البته موضوع FATF را آقای همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی در دولت پیگیری می‌کند و آخرین بحث هم که در جلسه پولشویی مطرح شد این بود که دولت پس از توافقات در شورای عالی امنیت ملی، نظر خود را در مجمع اعلام کند.
رییس کل بانک مرکزی درباره علامت رشد قیمت تتر به افزایش قیمت دلار و قانون‌گذاری‌ها در این‌باره و ساماندهی صرافی‌های ارز دیجیتال گفت: درباره رمزارزها و کل انواع توکنایزها و رمزارزها مقرراتی تنظیم کردیم که بیش از شش ماه روی آن کار شده است به زودی در همایش بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت کل این مقررات اعلام خواهد شد.
فرزین در پاسخ به سوال ایلنا مبنی بر اینکه مقررات بانک مرکزی درباره مرزارزها چه زمانی اعلام خواهد شد گفت: آذر ماه در همایش بانکداری نوین این مقررات جدید اعلام خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی از در نظر گرفتن بسته ۲۰۰ همتی از سوی این بانک برای تامین نقدینگی واحدهای تولیدی خبر داد و گفت: ضروری است بانک مرکزی در این خصوص ورود کند تا گشایش هایی در تامین نقدینگی واحدهای تولیدی ایجاد شود.
فرزین در دیدار با هیئت رئیسه اتاق و تعدادی از نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه بیش از یک سال است که به دنبال پایه‌ریزی سیاست های جدیدی در حوزه ارزی هستیم، گفت: درصدد هستیم تا ارز را در یک بازار توافقی یا مبادله ای عرضه کنیم تا به این واسطه بازاری مبنی بر حراج و مچینگ داشته باشیم و نرخ در یک بازار شکل بگیرد و امیدواریم این امر به ثبات بازار کمک کند.
دکتر فرزین با اشاره به دغدغه تجار در موضوع پیمان‌سپاری ارزی، عنوان کرد: پیمان سپاری ارزی در قالب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز پیش بینی شده است که با راه اندازی بازار مبادله دیگر محدودیت های فعلی را نخواهیم داشت و افراد می توانند حواله های ارزی خود را عرضه کنند و نرخ شکل بگیرد و این امر به ثبات بازار ارز کمک می کند. 

تنها پتروشیمی ها و پالایشی ها در سامانه نیما ارز خود را عرضه می کنند 
وی با بیان اینکه در حال حاضر تنها پتروشیمی ها و پالایشی ها در سامانه نیما ارز خود را عرضه می کنند، افزود: مابقی ارز عرضه شده در بازار به صورت توافقی عرضه می شود که با راه‌اندازی بازار جدید و عرضه حواله ارزی محدودیتی پیش نخواهد آمد. در سامانه نیما، تنها پتروشیمی و پالایشگاهی حضور دارند پس بازار نیست و براساس چانه زنی نرخ شکل نمی گیرد. ولی ما می‌خواهیم بازار ارز فعال شود. 

عالی ترین مقام بانک مرکزی عنوان کرد: به دنبال افزایش نوسانات بازار غیررسمی، وظایف سامانه نیما بیش از پیش قوت گرفت و تلاش شد نرخ ارز در بازه قابل پیش بینی ارائه شود. براین اساس هنگامی که درباره سیاست تثبیت صحبت می‌شود، منظور میخکوب کردن نرخ ارز نیست. بلکه پیش بینی پذیر کردن نرخ است. 
وی با تاکید براینکه اینکه نیما یک بازار نیست بلکه سامانه است و در آن حراج صورت نمی گیرد و نرخ در آن کنترل شده است. اما نرخی که در بازار توافقی شکل خواهد گرفت، نرخی است که به بازار علامت‌دهی می کند گفت: در حال حاضر، یک نرخ ارز خارج از کشور، نرخ دیگر در سامانه‌ها و نرخی هم در بازار غیر رسمی شکل می‌گیرد که این نرخ‌ها علامت می‌دهند. این در حالی است که این نرخ ها تابع بانک مرکزی نیستند و اغلب مربوط به ارزهای قاچاق و فرار سرمایه است اما در هر حال این نرخ ها اثر گذارند اما به دنبال این هستیم که مرجعیت با نرخ بازار توافقی باشد. 

تامین نقدینگی کوچک و متوسط
دکتر فرزین در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع نقدینگی با بان اینکه کنترل نقدینگی در برخی موارد موجب انسداد نقدینگی شده است، عنوان کرد: بانک مرکزی به دنبال آن است که خود به بحث تامین نقدینگی بنگاه ها ورود کند و در این باره تأکید بر روی بنگاه های کوچک و متوسط است. 

 بسته 200 همتی برای تأمین نقدینگی واحدهای تولیدی
رئیس کل بانک مرکزی از در نظر گرفتن بسته ۲۰۰ همتی از سوی این بانک برای تامین نقدینگی واحدهای تولیدی خبر داد و گفت: ضروری است بانک مرکزی در این خصوص ورود کند تا گشایش هایی در تامین نقدینگی واحدهای تولیدی ایجاد شود. 
وی از برنامه ویژه بانک مرکزی برای اصلاح شرایط تامین مالی ذی نفع واحد در شبکه بانکی خبرداد و خاطرنشان کرد: ذی نفع واحد در بانکها مرتبط با واحدهای بزرگ است و این مهم در تمام دنیا برای ثبات مالی و سیاست احتیاطی امری رایج است. اما به دلیل اینکه بانک ها برای مدت ها افزایش سرمایه نداشته اند، براین اساس کفایت سرمایه بانک ها چندان مناسب نیست و نمی توان مبتنی بر این سرمایه نیازهای تأمین مالی بنگاه های اقتصادی را انجام داد. 
عالی‌ترین مقام بانک مرکزی گفت: برای افزایش و تقویت صادرات نیز اقداماتی در حوزه سیاست های ارزی در نظر گرفته شده است تا گشایش هایی در این زمینه نیز ایجاد شود.
وی بر تداوم همکاری میان اتاق بازرگانی ایران و بانک مرکزی تاکید کرد و گفت: می توان با استفاده از ظرفیت های مرکز پژوهش های اتاق ایران و نیز معاونت سیاست گذاری پولی بانک مرکزی و پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ارتباط مستمر پژوهشی داشت و بانک مرکزی برای افزایش اثرگذاری سیاست ها آمادگی لازم را دارد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه آمارها حاکی از بازگشت ارز حاصل از صادرات توسط تجار، تولیدکنندگان به چرخه تجاری است، گفت: در حال حاضر تجاری که ارز را به کشور باز نمی گردانند، عده کمی هستند و در این زمینه بزرگنمایی می شود. اما در موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات، مساله نرخ ارز است. 
وی قرار دادن واردات در مقابل صادرات در شیوه کنونی را امری نادرست دانست و افزود: صادر کننده می تواند نسبت به واردات اقلام مورد نیاز حوزه فعالیت خود اقدام کند. لذا این فرایند نباید در بروکراسی های رایج وارد شود اما باید پرداخت ارز تسهیل شود و با راه‌انداختن بازار توافقی این مشکلات حل خواهد شد.

در بازار غیررسمی نرخ ارز درست نیست و این نابازار است
عالی ترین مقام بانک مرکزی با بیان اینکه شیوه سیاست گذاری این بانک تدریجی و آرام است، تصریح کرد: هر زمانی که شوک به اقتصاد وارد شده است، مشکلات بسیاری کرده است. لذا آغاز فعالیت بازار ارز توافقی نیز به تدریج در حال شکل گیری است. در حال حاضر فعالیت بازار توافقی ۵ _۶ ماه است که آغاز شده و در شرایط کنونی در مرحله آزمون و خطا هستیم و هنوز هم عملیات آن را به صورت رسمی اعلام نکرده‌ایم. هم اکنون نیز ارز در بازار توافقی مبادله می‌شود و نرخ مشخص است اما آن را اعلام نمی‌کنیم و حتی می دانیم اگر بازار ارز توافقی شکل بگیرد، نرخ آن چگونه است. از این دیدگاه معتقدیم نرخ‌ها در بازار غیررسمی نرخ درستی نیست و این نابازار است. 
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اساسنامه بانک‌های تخصصی در حال تدوین است، گفت: ضروری است بانک‌ها به سمت تخصصی شدن حرکت کنند‌ و بانک مرکزی برای این مهم برنامه دارد و به تدریج این طرح را جلو می‌بریم و اجرا خواهیم کرد. لذا زمان بندی مشخصی و متناسب با پیشرفت موارد مدنظر را اعلام خواهیم کرد.

روش 10 -90 در واردات تغییر می کند 
وی یادآور شد: موضوع 10 -90 از ابتدا دارای ایراداتی بوده است و موجب شده است تجارت از مقررات دور شود. این مشکلات موجب شده است بسیاری از کالا‌ها به کشور بدون اطلاع بانک مرکزی وارد شود و بانک مرکزی نیز از زنجیره واردات بی خبر باشد. 
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه این رویه در زمینه رفع تعهد ارزی تاکنون ادامه یافته است، تصریح کرد: این روند در خصوص کالا‌های اساسی همچنان ادامه خواهد یافت و به دلیل اینکه نمی‌خواهیم در تجارت کشور خللی ایجاد شود، اجازه داده ایم روش موجود ادامه یابد، اما این روش در بلندمدت مورد پذیرش بانک مرکزی نیست. چراکه نمی‌دانیم چه فعالیت هایی در کشور در جریان است؛ بنابراین در نهایت تلاش می شود تا روش بانک مرکزی جایگزین شود. 
دکتر فرزین در توضیح درخواست یکی از تجار درخصوص اعطای تسهیلات عنوان کرد: نباید و ممکن نیست که تسهیلات تکلیفی در شهر‌های کم برخوردار کاهش یابد و این انتظار برخی اعضای اتاق امکان پذیر نیست. به همه بانک‌ها ابلاغ شده است که تسهیلات باید متناسب با منابع و سپرده‌های استان ها باشد. البته درباره موضوع منطقه کم‌برخوردار نیز باید منابع از مناطق برخورداری بالا به سمت کم‌برخوردار حرکت کند. در برخی مناطق کم برخودار نسبت تسهیلات به منابع 130-140 درصد است. 
وی درباره ضمانت نامه های بانکی گفت: پیش پرداخت را نمی‌توان از ضمانت‌نامه بانکی حذف کرد، بلکه در صورت بروز تخلف ما نظارت لازم را اعمال خواهیم کرد و مشکل را برطرف می‌کنیم؛ چرا که بانک مرکزی در مقام تنظیم گری نمی‌تواند این قانون را نادیده بگیرد و آن را حذف کند. 
وی با بیان اینکه نمی توان تسهیلات تکلیفی را کاهش داد، یادآور شد: در حال حاضر در تعامل نزدیک با مجلس شورای اسلامی و نیز در قانون بودجه تلاش کرده ایم تا تسهیلات متناسب پرداخت شود. در حال حاضر منابع استان باید بابت تسهیلات پرداخت شود و بانک مرکزی تنها می تواند از لحاظ نظارتی به این موضوع ورود کند. 
رئیس کل از راه اندازی مرکزی برای پاسخگویی به نیازهای تجار خبر داد و گفت: به زودی مرکزی به منظور پاسخگویی به سوالات تجار در زمینه تخصیص، تامین ارز در مرکز مبادله ارز و طلای ایران شکل می گیرد و نماینده تجار نیز می تواند در این مکان حضور داشته باشد. البته بهتر است سامانه ای در این باره ایجاد شود و به سوالات به صورت مجازی پاسخ داده شود.