تنها ۱۳ درصد از اوراق بدهی مربوط به بخش خصوصی است

اقتصادگردان- حجت الله صیدی - رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در نشست مشترک با حضور،  صمد حسن زاده - رئیس اتاق ایران، اعضای هیات رئیسه و روسای کمیسیون‌های ۲۰ گانه اتاق ایران که در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معاون و کشاورزی ایران و با محوریت تامین سرمایه واحدهای تولیدی برگزار شد، گفت: ما همیشه تلقی مطلوبی از اتاق ایران داشته‌ایم و معتقدیم بخش واقعی اقتصاد کشور را می‌توان در اتاق و اعضای اتاق ایران مشاهده کرد و اقتصاد کشورها را همین اعضا تشکیل می‌دهند. همچنین، بازارهای مالی بر اساس بخش حقیقی و تولیدی است که امکان توسعه و تشکیل سرمایه را فراهم می‌کنند. 

وی افزود: اگر کشورها به تولید ناخالص داخلی بالایی رسیده اند بر پایه تولید بوده و علاوه بر آن خدمات نیز در چرخه تولید به حساب می آید و بدون این واحدها بازارهای مالی هیچ معنایی ندارد.

فشارهای اقتصادی نرخ رشد و بهره وری را کاهش داده است

رئیس سازمان بورس خاطرنشان کرد: امروز در حوزه‌های اقتصادی فشارهای بسیاری در حال تحمل است که بخشی از آن مربوط به تحریم‌ها و بخشی دیگر مربوط به حکمرانی شرکتی است و ما تصور می‌کنیم همین دو موضوع اصلی، نرخ بهره‌وری و رشد اقتصادی کشور را کاهش داده‌اند.

صیدی گفت: قرار بود ما در سال ۱۴۰۴ به رتبه اول اقتصادی کشور برسیم و امروز بر مبنای ارزش اسمی در جایگاه چهارم هستیم و از نظر شاخص برابری قدرت خرید نیز در جایگاه سوم قرار داریم. علاوه بر رتبه فعلی فاصله ما با رتبه‌های بالاتر از خود بسیار زیاد است. ما در اوایل دهه ۸۰ در رتبه بهتری و با فاصله کمتر با کشورهای بالاتر از خود قرار داشتیم اما امروز فاصله تولید ناخالص داخلی ما با کشورهای بالاتر در منطقه بسیار بالا است و همخوانی ندارد.

وی اظهار کرد: در چند سال اخیر، نرخ تشکیل سرمایه نیز کاهش یافته و کفاف بهره وری را نمی‌دهد که این موضعی نگران گننده است. بنایراین دغدغه اصلی امروز رشد اقتصادی و تشکیل سرمایه است. امروز سهم بازار سرمایه در تشکیل سرمایه نقش کمی داشته و تقریبا یک پنجم در بازار سرمایه بوده و چهار پنجم آن در باراز پول  است و این در حالی است که در اکثر کشورها این نسبت به صورت تقریبا مساوی است.

وظیفه بورس تامین مالی بلند مدت است 

رئیس سازمان بورس و ارواق بهادار ادامه داد: ما باید تامین مالی کوتاه مدت را به نظام بانکی و بلند مدت را به بازار سرمایه بسپاریم و این ماموریت بر عهده سازمان بورس است.

صیدی با اشاره به جایگاه بخش حقیق اقتصاد گفت: این نهادهای مالی و ناشران و شرکت‌های بورسی هستند که باید این امر را محقق بسازند اما امروز به علت نا اطمینانی‌های موجود با مشکلاتی روبرو شده‌ایم. همچین، عامل دیگر که باعث افزایش نااطمینانی شده، مربوط به تصمیمات خلق الصاعه بوده که سرمایه گذاران را نگران می‌کند و این رفتارها باعث شده که نا اطمینانی افزایش یافته و طبیعی است که قیمت اوراق در بازار سرمایه در نوسان باشد و سرمایه گذاران را در رابطه با سرمایه گذاری بلند مدت نگران می‌کند.

امروز حداقل دو میلیون فعال بورسی داریم 

وی ادامه داد: همچنین عامل دیگر نیز به بخش حقیقی اقتصاد باز می‌گردد. متاسفانه امروز نیز برخی از تولیدکنندگان در حال سرمایه گذاری کوتاه مدت هستند.

رئیس سازمان بورس تاکید کرد: ما نیز اعتقاد داریم که اعتماد به بورس نیز کاهش یافته با این حال ما امروز حداقل دو میلیون نفر فعال بورسی داریم اما همین افراد نیز دائما از سبدی به سبد دیگر در حال تغییر سرمایه گذاری هستند. امروز سبد بورسی ما تقریبا ۱۲۰ میلیارد دلار است که میزان بسیار کوچکی است و باید حتما افزایش پیدا کند.

صیدی افزود: همچین در رابطه با استقلال بورس باید گفت که قانون بازار اوراق بهادار استقلال بورس را کاملا به رسمیت شناخته با این حال استقلال همیشه یک امر نسبی است و ما هیچ جا استقلال کاملا نداریم و شورای بورس نیز مجموعه‌ و ترکیبی از نهادها و سیاست‌گذاران اقتصادی است. با این حال بخشی از استقلال در بورس نیز به تصمیمات اشخاص و مدیران باز می‌گردد.

وی گفت: بی شک وظیفه ما در سازمان بورس این است که منافع سهامداران خرد و کلان را حفظ و از آن‌ها دفاع کنیم.

اوراق دولتی منجر به برونزایی سرمایه شده 

رئیس سازمان بورس ادامه داد: امروز اوراق دولتی یک نوع برون‌رانی سرمایه ایجاد کرده است. در اوایل دولت آقای روحانی، تصمیمات خوبی کرفته شد به طوری که وزارت اقتصاد اوراق بدهی دولتی را تعریف کرد و همچنین ملزم کرد که ارواق بدهی سند دار باشد که این دو تصمیمات مناسبی بود. با این حال قرار بود حجم این اوراق در نهایت ۲۰ باشد.

صیدی گفت: امروز حدود ۸۷ الی ۸۸ درصد از اوراق بدهی دولتی است و تنها ۱۲ الی ۱۳ درصد است که اوراق بدهی بخش خصوصی است و این میزان باید به سطح برابر برسد.

وی ادامه داد: ما وظیفه خود را برای حفظ استقلال سازمان بورس انجام می‌دهیم اما نباید این استقلال به میزانی مطرح شود که به استقلال بورس لطمه وارد کند.

اصلاح حاکمیت شرکتی و تسهیل کار شرکت‌ها

رئیس سازمان بورس خاطر نشان کرد: برای اینکه بورس و شرکت‌ها به ارزش واقعی خود برسند و از آنجایی که ارزش ذاتی آنها بسیار بالا است و بورس به حجم تولید ناخالص داخلی برسد باید ابتدا عملکرد شرکت‌ها را اصلاح کنیم و دوم شرایط را برای شرکت‌ها تسهیل کنیم. چراکه این بخش واقعی اقتصاد کشور بوده که در شرایط تحریم و فشارهای اقتصادی توانسته است اقتصاد کشور را سرپا نگه دارد.

صیدی در ادامه در پاسخ به مباحث مطرح شده از سوی اعضا و کمیسیون‌های اتاق بازرگانی تشریح کرد: در رابطه با موضوع حمایت از سهامداران خرد یکی از وظایف ما این است که فعالیت ت شرکت‌ها و عملکرد آنها را در دستور کار قرار داده‌ همچنین همانطور که اشاره شد بحث بیمه و پوشش ریسک سهامداران خرد را گیری می‌کنیم چرا که این بخش کم قدرت‌ترین بخش سهامداران هستند و ما باید از آنها حمایت کنیم. 

وی ادامه داد: در رابطه با موضوع نرخ سود و مباحث مربوط به آن از ریاست بانک مرکزی تشکر ویژه داریم همچنین پیگیری‌های اخیر کمیسیون اقتصادی و ریاست کمیسیون اقتصادی در رابطه با موضوع نرخ سود و بهره و اثرات آن بر بازار سرمایه نتایج مثبتی را به همراه داشته است. اما بحثی که در رابطه با نرخ سود مطرح می‌شود این بود که ما در جلسات مربوطه گفتیم ه تا کسری بودجه برطرف نشود نمی‌توان نرخ سود را کاهش داد. در این راستا تلاش ما این است که بهای تمام شده نهاده‌ها برای تولید کنندگان کمتر شود تا فشار به واحدهای تولیدی و اقتصادی نیز کاهش یابد. 

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات اصلی که در حال پیگیری آن هستیم مسئله حاکمیت شرکتی است ه یکی از برنامه‌های ۱۷گانه ما در سازمان بورس است. ما در موضوع حاکمیت شرکتی کار سختی را در پیش داریم مثال ما در سازمان بورس نمی‌توانیم اعمال کنیم که شرکت‌ها تغییراتی را انجام ندهند با این حال در تایید صلاحیت‌ها باید سخت‌گیری‌های لازم را داشته باشیم اما این سخت‌گیری به معنای آن نیست که مانعی در این راستا ایجاد شود. برای مثال تاکید ما این است که در یک کمیته حسابرسی حتماً باید حسابرس مستقر باشد و این در حالی است که ما شاهدیم در برخی از شرکت‌ها رئیس یک کمیته خود نیز مدیرعامل شرکت است.

صیدی در ادامه گفت: یکی دیگر از وظایف ذاتی ما این است که ارزش ذاتی سهام را به ارزش بازار نزدیک کنیم. 

وی افزود: در رابطه با موضوع مربوط به مشکلات برق باید گفت: مشکل ما در حوزه برق و صنایع بورسی این است که برق هنوز تبدیل به یک کالای اقتصادی نشده است. به عبارت دیگر هم در بحث تبدیل برق و هم در توزیع آن هنوز ما شاهد قیمتگذاری‌های دستوری هستیم. 

رئیس سازمان بورس اظهار کرد: همچنین در بحث فرایند تامین مالی از بازار سرمایه ما در حال کار بر روی تسریع این فرایند هستیم برای مثال سازمان بورس شرکت‌ها را ملزم کرده که تاریخ درخواست و تاریخ تامین سرمایه را به قید ذکر کنند تا فرایند تامین سرمایه تسهیل شود. 

صیدی در رابطه با مشکلات موجود شرکت‌های کشاورزی فعال در بازار سرمایه گفت: یکی از مشکلات اصلی در بخش کشاورزی و بورس مربوط به گردش نقدینگی است که علت آن در مسائل مربوط به حوزه کشاورزی است برای مثال فرایند برداشت و فروش حصولات کشاورزی در شرکت‌های بورسی گردش نقدینگی را با تاخیر روبرو می‌سازد. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: پیشنهاد می‌شود تا کمیته‌ای متشکل از سازمان بورس و اتاق بازرگانی تشکیل شود تا فرایند تامین مالی تولید کننده‌ها و بنگاه‌ها به خصوص نگاه‌های بخش خصوصی در بورس تسهیل شود. همچنین فرایند پذیرش شرکت‌ها در بورس نیز تسهیل شود و قرار شد که کمیته‌ای متشکل از سازمان بورس و اتاق ایران بررسی‌های مربوط به پذیرش شرکت‌ها به بورس را به صورت جداگانه انجام دهند تا هر شرکتی که قصد ورود و پذیرش در بورس را دارد فرایند پذیرش و درج شرکت‌ها در تابلو سهام در کمترین زمان صورت بگیرد.