دغدغه‌های فعالان اقتصادی در نشست با رئیس سازمان بورس چه بود؟
اقتصادگردان- صمد حسن‌زاده - رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران - در نشست صبحانه کاری با رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار که با حضور روسای اتاق‌های سراسر کشور، روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران و جمعی از فعالان اقتصادی برگزار شد، افزود: در وضعیت اقتصادی فعلی توأم با نارسایی‌ها و موانعی که در این مسیر وجود دارد، به‌واسطه تحریم‌ها، محدودیت‌هایی برای اقتصاد ایجاد شده است؛ با این‌حال باید بتوانیم با همکاری هم شرایط اقتصادی را رو به جلو هدایت کنیم.
وی با بیان اینکه بورس در دنیا پایگاهی برای توسعه و رشد اقتصادی است، تصریح کرد: چندین سال است که اقتصاد ایران به‌سختی مدیریت می‌شود و متناسب با این وضعیت، بورس به دلیل عدم اعتماد مردم و فعالان اقتصادی به سیاست‌های اقتصادی، جایگاه خود را در اقتصاد از دست داده است.
حسن‌زاده خاطرنشان کرد: بورس باید بتواند بدون دخالت سایر دستگاه‌ها، سرمایه‌های مردم را در مسیر توسعه به کار بگیرد و ارزش‌افزوده‌ای را برای این سرمایه‌ها ایجاد کند. از طرفی بورس به‌عنوان محلی برای تأمین سرمایه واحدهای تولیدی، نقش کلیدی در اقتصاد دارد.
وی ادامه داد: در بیشتر کشورها، فعالیت‌های بورس به‌گونه‌ای است که واحدهای اقتصادی را از سرمایه‌های بانکی و تسهیلات آن بی‌نیاز می‌کند؛ اما در ایران چنین روندی را شاهد نیستیم و فعالان اقتصادی به دلیل شرایط بورس، وابسته به بانک‌ها هستند و بانک‌ها هم به دلیل نبود منابع و لزوم توجه به تسهیلات تکلیفی، نمی‌توانند پاسخگوی نیاز واحدها باشند.
رئیس اتاق ایران تأکید کرد: فعالان اقتصادی معتقدند بورس محلی برای تأمین سرمایه است و می‌تواند در توسعه اقتصادی مؤثر باشد؛ هر چند امروزه به دلیل بی‌اعتمادی به برنامه‌های دولت پول‌های خرد در خانه‌ها و صندوق‌ها بدون استفاده منجمد شده است. برای برون‌رفت از این وضعیت باید اعتماد مردم را جلب کرد تا بتوانیم از این سرمایه‌ها به نفع اقتصاد استفاده کنیم. بورس باید در اختیار همه مردم قرار بگیرد و برای پروژه‌های بزرگ منابع لازم را فراهم کند.
سازمان بورس نمادهای بورسی را بدون توجه به فشارهای سیاسی پالایش کند
ادامه نشست به بیان نقطه نظرات حاضرین اختصاص داشت. محمدصادق حمیدیان - رئیس اتاق شیراز - با تأکید بر اهمیت حمایت از سهامداران خرد از سوی سازمان بورس، گفت: اگر قانون‌گذار در قوانین بالادستی ازجمله ماده 139 قانون مالیات معافیت قائل می‌شود، قاعده ارجحیت قانون بالادستی بر قانون بودجه باید باشد. اما متأسفانه به این موضوع توجه نمی‌شود.
وی با اشاره به فرار سرمایه از بورس و زیان سرمایه‌گذاران، افزود: چرا پوشش ریسک سهامداران در بورس مطرح می‌شود اما به‌جایی نمی‌رسد. شرکت‌های بیمه حتی سهام خود را بیمه نمی‌کنند.
حمیدیان با بیان اینکه اصول حاکمیت شرکتی مورد توجه ناظران بورس قرار نمی‌گیرد، افزود: ناظران باید به دستورالعمل‌های مربوط به حاکمیت شرکتی توجه کنند. سازمان بورس جدا از فشارهای سیاسی نسبت به پالایش نمادهایی که در بورس هستند اقدام کند. بسیاری از نمادها یک وجب در تولید حرکتی نداشتند و سازمان نباید اجازه دهد سهامی که وجود خارجی ندارند و تولید ثروت نمی‌کنند فعال باشند.
با بازگرداندن سرمایه اجتماعی بورس، پول‌های سرگردان را جمع کنید
ابوالفضل روغنی - عضو هیات نمایندگان اتاق ایران - نیز گفت: بورس سرمایه اجتماعی خود را از دست داده است و خوش‌نامی لازم را ندارد و قادر به جذب سرمایه‌های خرد و کلان نیست. در حالی‌که بورس می‌تواند موتور محرک تولید و صنعت باشد. این بدنه سنگین باید در دولت چهاردهم فعالیت کند تا پول‌های سرگردان جامعه را جذب کند.
او با بیان اینکه سازمان بورس باید شفافیت کامل ایجاد کند تا بتوان نوسانات بازار را کنترل کرد، ادامه داد: شرکت‌های خصولتی و دولتی سهم بیشتری در مدیریت بورس کالا دارند. باید راهکاری پیدا کرد که شرکت‌های خصوصی نقش‌آفرینی بیشتری داشته باشند. همچنین یکی از نقش‌های مهم سازمان بورس برنامه‌ریزی برای آموزش مردم است تا بتوانند از محاسن آن استفاده کنند.
اجرای پروژه‌های مشترک بورس با اتاق‌های سراسر کشور ممکن شود
مهدی طبیب زاده - رئیس اتاق کرمان - نیز با اشاره به فرآیند طولانی بورسی شدن شرکت‌ها گفت: در غیاب عدم تأمین سرمایه از سوی بانک‌ها و عدم امکان سرمایه‌گذاری خارجی، رسالت اصلی بازار سرمایه باید تأمین مالی شرکت‌ها باشد. می‌توان با اتاق‌های سراسر کشور پروژه‌هایی را با سازمان بورس تعریف کرد و تلاش کرد هم سرمایه‌ها را جذب کرد و هم پروژه‌ها را اجرایی کرد.
وی افزود: قیمت دستوری برای شرکت‌های نیروگاهی بخش خصوصی و خروج آن‌ها از بورس ضربه بزرگی به بخش خصوصی وارد کرده است.
سازوکاری برای ایجاد شرکت‌های تأمین مالی در هر استان ایجاد شود
علی نقوی - رئیس کمیسیون احداث اتاق ایران - هم با اشاره به عدم اعتماد به بورس، گفت: نظارت‌های فعلی در بورس برای تخلفات نهادهای مالی اصلاً بازدارنده نیست و این به بی‌اعتمادی دامن می‌زند. شرکت‌هایی که در بازار پذیرش می‌شوند با برخی کارگزاری‌ها و سبدگردان‌ها تعاملاتی را دارند و سهمی را پروژه کرده و به قیمت غیرواقعی می‌رسانند و باعث زیان مردم می‌شوند. چنین تخلفات بزرگ چند صد میلیارد تومانی در بازار بورس اتفاق می‌افتد و متأسفانه قوانین حاکم بر سازمان برخوردی نمی‌کند.
وی تأکید کرد: باید سازوکاری فراهم شود تا با همراهی اتاق‌های سراسر کشور، شرکت‌های مالی تأمین سرمایه متمرکز در استان‌ها نیز تأسیس شود. دیگر اینکه چه اشکالی دارد اگر شرکت‌هایی خارج از نهادهای مالی بازار سرمایه اجازه ارائه برخی خدمات مالی ازجمله مشاوره سرمایه‌گذاری را داشته باشد. این سازوکار را فراهم کنید.
برای شفافیت، انگیزه بیافرینیم
علیرضا خالق - نماینده کمیسیون حقوقی اتاق ایران - با نگاهی به سیاست‌ها و رویکردهای جدید بورس، گفت: شفافیت همواره یکی از موضوعات اصلی در بورس است؛ اما هیچ‌گاه اهمیت و اثرگذاری شفافیت را موردتوجه قرار ندادیم، برای همین رسیدن به آن امری سخت و پیچیده به نظر می‌رسد. شفافیت هزینه دارد و متأسفانه حاضر نیستیم پاداش تحقق شفافیت را بپردازیم. شفافیت، انگیزه می‌خواهد.
وی تصریح کرد: بدون شک باید نقش نهادهای اطمینان‌بخش را در بورس تقویت کنیم و به شرکت‌های شفاف، انگیزه و پاداش دهیم تا در این وادی جدی باشند و مسیر شفافیت را ادامه دهند.
بر اساس اظهارات این فعال اقتصادی، رفتار بخش خصوصی تابع رفتار حکمرانان است، بخش خصوصی با نگاه به حکمرانان خود، شیوه عملش را تنظیم می‌کند، پس لازم است حکمرانان هم برای رسیدن به شفافیت تلاش کنند.
خالق خاطرنشان کرد: اگر انگیزه‌ها را برای شفافیت بالا ببریم، شاهد ارتقای سطح شفافیت در اقتصاد خواهیم بود.
وی ادامه داد: مقررات و فرآیند تأمین سرمایه از بازار سرمایه طولانی است و باید موردبازنگری قرار گیرد.
برای جذب سرمایه‌های خرد کشاورزان برنامه‌ریزی کنیم
هامان هاشمی - نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران - با بیان اینکه در جذب سرمایه‌های خرد باید هوشمندانه عمل کنیم، گفت: جذب سرمایه‌های فعالان حوزه کشاورزی باید اتفاق بیفتد و بدون شک با تغییر رویکردها این امر، قابل‌اجراست.
این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: فضا امیدوارکننده است و باید توجه کنیم که برای پیوستن به بازار جهانی، کشاورزی ظرفیت‌های قابل‌توجهی در بورس دارد و نباید از آن غافل باشیم.
بورس به نهاد رگولاتور نیاز دارد
سادینا آبایی - رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران - گفت: در بورس ایران برعکس بورس سایر کشورها، شرکت‌های فناوری اطلاعات جایگاهی ندارند و این موضوع مهمی است که باید آسیب‌شناسی شود.
او ادامه داد: لازم است نهاد رگولاتور را برای بورس در نظر بگیریم تا زمینه رشد آن فراهم شود و شرکت‌های ایرانی مستقر در خارج از کشور که با عناوین شرکت‌های خارجی فعال هستند نیز بتوانند در بورس ایران وارد شوند.
