اقتصاد گردان- محسن شمشیری
رویداد لندتک ۱۷ و ۱۸ مرداد ۱۴۰۳ در سالن ضرغامی واقع در محله آزادی تهران پشت فدراسیون کشتی، از ساعت 10 صبح تا 8 عصر و با حضور تعدادی از فعالان صنعت و صاحب نظران برگزار خواهد شد. این رویداد که با هدف گردهمایی فعالان صنعت لند تک برگزار میشود، فرصتی بینظیر برای تبادل نظر و آشنایی با آخرین تحولات این حوزه است.
برگزار کنندگان این رویداد، در نشست رویداد لندتک به میزبانی اتاق بازرگانی تهران، به موضوعات و اهداف این رویداد اشاره کردند.
رضا قربانی، عضو هیات رئیسه کمیسیون تحول، نوآوری و بهرهوری اتاق تهران در نشست خبری رویداد لندتک بیان کرد: بحث لندتک یا تامین مالی خرد به شدت در کشور ما فراگیر شده است و الان بهترین زمان راجع به صحبت کردن از این موضوع است، این روند فناوری به شدت تاثیرگذار است و همانطور که می تواند آثار مثبتی داشته باشد، ممکن است آثار منفی هم به دنبال داشته باشد.
قربانی در مورد رویداد لندتک گفت: ما در این رویداد بر بحث های آموزشی تمرکز کرده ایم، ترجیح داده ایم که به سمت آموزش حرکت کنیم و زمینه گفتگو را فراهم کنیم و همچنین به دنبال رونمایی از نقشه اکوسیستم لندتک ایران نیز هستیم.
قربانی گفت: امیدواریم تا سال بعد صنف لندتک ایران شکل گرفته باشد.
دورهمی بازیگران صنعت لندتک
مینا والی، بنیانگذار کارخانه نوآوری راهکار، گفت: «تقریبا از یک سال پیش برنامهریزی برای برگزاری رویداد لندتک را شروع کردیم تا فعالان این صنعت را گرد هم آوریم. این رویداد فرصتی است تا همه بازیگران بزرگ و کوچک این صنعت را ببینیم و دور هم جمع کنیم.»
نائب رئیس هیئت مدیره راهکار گفت: «تلاش کردیم بازیگران کوچک و بزرگ این حوزه را دور هم جمع کنیم. فهرستی که شناسایی کردیم نزدیک به ۱۰۰ کسبوکار را در خود جای داده است که خیلیهایشان شناختهشده نیستند.»
ضرورت اعتبار سنجی مشتریان با اشتراک گذاشتن داده ها
میثم سلیمانی، مدیر محتوای راهکار نیز گفت: «شرکتهای لندتک در تلاشند تا یک بلک لیست ایجاد کنند که اگر کسی وام خود را پرداخت نکند، نتواند از سایر شرکتها وام بگیرد. این رویداد میتواند تعامل بین یوزر نهایی، شرکتهای لندتکی و تأمینکنندگان مالی را تقویت کند.
رویداد پیش رو میتواند حلقه اتصالی بین کاربر نهایی، شرکت لندتکی و تأمینکننده مالی باشد. با شکلگیری این تعامل، ساختاری ایجاد میشود که رکود و ضعف رتبهسنجی در آن دیده نمیشود.»
ما به دنبال صنف لندتک هستیم
رضا قربانی، عضو هیئترئیسهی کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی در ابتدای این نشست دلیل برگزاری این رویداد را اینطور توضیح داد:حوزه لندتک به شدت بزرگ و متنوع است و کسب و کارهای مختلفی از جمله شرکتهای صنعتی بزرگ و استارتاپهای کوچک در این حوزه فعالیت میکنند. ما میخواهیم صنف لندتک شکل بگیرد و حرفش را بزند.
با تبلیغات سرای ایرانی، شهر فرش، اسنپپی، تارا و مانند آنها در گوشهوکنار شهر و تبلیغ خرید قسطی و امثال آن در رادیو و تلویزیون بهنظر میرسد که موضوع تأمین مالی خرد، لندتکها و فینتکها بهشدت در کشور فراگیر شده است. به همین دلیل اکنون بهترین زمان برای صحبت درباره لندتکهاست. روند فناوری بهشدت در زندگی ما تأثیرگذار است و همینطور که آثار مثبتی دارد، میتواند تبعاتی هم در پی داشته باشد.
عضو هیئترئیسهی کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی ادامه داد: «ما در مجموعهی کارخانه نوآوری رسانه راهکار به این جمعبندی رسیدیم که باید در بخش لِندینگ کار ویژهای انجام دهیم و رویدادی با حضور بازیگران شاخص و فعالان این حوزه برگزار کنیم.»
حلقهی مفقودهی اتصال بین دادهای
نبود یکپارچگی در دادهها و انحصارطلبی موضوع دیگری بود که در این نشست مطرح شد. قربانی در این مورد گفت:
یکپارچگی داده موضوع بسیار مهمی است و از مدتها قبل نهادهای صنفی در تلاش برای حل این مسئله هستند؛ آنها با ساختن بلکلیست، ایجاد دیتابیس مشترک بین کسبوکارها سعی کردهاند در موضوع اعتبارسنجی به هم کمک کنند. اتفاقات مثبتی رخ داده اما واقعیت این است که من به عنوان فعال حوزه اقتصاد دیجیتال راضی نیستم و آن اتفاق بزرگ برای گردش اطلاعات تا امروز رخ نداده است.
رضا قربانی، عضو هیئترئیسهی کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی با اشاره به این مشکلات تأکید کرد: «برخی هنوز اطلاعات را بهصورت انحصاری برای خودشان میدانند و از به اشتراک گذاشتن این دادهها میترسند. فقط یک نهاد اعتبارسنجی داریم که بهصورت انحصاری مجوز خود را از بانک مرکزی گرفته و کار اعتبارسنجی را انجام میدهد. گاهی اوقات حتی اخطارهایی به کسبوکارها میدهند تا به سمت اعتبارسنجی نروند. یعنی باید اعتبارسنجی را فقط از شرکت رتبهبندی اعتباری ایرانیان دریافت کنند.
گاهی اوقات اخطارهایی به کسبوکارها میدهند تا به سمت اعتبارسنجی نروند
واقعیت این است که امروز اکوسیستم لندتک بسیار واگرا است و امیدواریم که بتوانیم زمینه گفتوگو را فراهم کنیم. از آنجا که این روند گاهی انرژی بسیار زیادی از ما میگیرد، ترجیحمان این بوده که به سمت موضوعات آموزشی برویم و مطالباتمان را مطرح کنیم.
عضو هیئترئیسهی کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی بهترین خروجی برای رویداد پیش رو را، شکلگیری صنف لندتک تا سال آینده دانست و ابراز امیدواری کرد که اتاق بازرگانی هم از این موضوع حمایت کند و با این گفتهها از دشواری فعالیت لندتکها در گذشته صحبت کرد.
یادم است زمانی که کسبوکارهای فینتکی بهطور خاص در حوزهی پرداختیاری کار میکردند، فیلتر میشدند، بسته میشدند، گاهی بازداشت میشدند و انواع اتفاقات برایشان میافتاد. سال ۹۶ بود. بچههای حوزه فناوری دور هم جمع شدند و انجمن فینتک شکل گرفت و مطالبهگری را ادامه داد.
نقشه لندتک کشور رونمایی میشود
رضا جمیلی، دبیر برگزاری رویداد لندتک ایران مهمترین اتفاق رویداد پیش رو را «رونمایی از نقشه اکوسیستم لندتک کشور» دانست و گفت: «جریان تجارت الکترونیک ایران در سالهای ۹۷، ۹۸ شکل گرفت. آنچه در دو، سه سال گذشته دوباره تجارت الکترونیک را به نقطه آغازین برگردانده است، لندتک است. بهنظر میرسد که ابزار، فناوری و مفهوم لندتکها بار دیگر در حال بازنویسی تجارت الکترونیک ایران است و تجارت به معنای سنتی هم تحت تأثیر لندتک در حال تغییر است. پیامی که در این رویداد منعکس میشود این است که تجارت الکترونیک ایران به نقطه آغازین رقابت بازگشته و لندتک نقش مهمی در این تغییر دارد.»
او با اشاره به انعکاس این تحولات در رویداد لندتک، درباره نقش دانشگاهها توضیح داد: فضای آکادمیک در همه دنیا، پیشران فناوری و نوآوری است اما دانشگاه در ایران از این فضا عقب میافتد. با این همه در این رویداد برای درگیرکردن دانشگاههای مختلف از جمله انجمنهای تخصصیشان تلاش کردیم. با اینکه رویدادهای ما همیشه بی.تو.بی (B to B) و برای کسبوکارها بوده است، این امکان را فراهم کردیم که جامعه دانشجویی بتوانند تسهیلات خاصی داشته باشند. در واقع به شکل محدود بلیتهای رایگان فراهم کردیم.
رضا جمیلی، دبیر برگزاری رویداد لندتک ایران خبر داد: «با تمام محدودیتها، حدود ۱۰ درصد از شرکتکنندگان رویداد لندتک ایران، دانشجویان هشت دانشگاه برتر کشور هستند.»
لندتک زیست اقتصادی ما را تغییر میدهد
دبیر برگزاری رویداد لندتک ایران در ادامه از ضرورت آگاهیبخشی درباره لندتکها صحبت کرد.
نتیجهی گفتوگوی ما با بیش از ۱۰۰ نفر در نمایشگاه الکامپ این بود که خیلی از مردمی که کاربر کسبوکارهای لندتکی هستند و از آنها وام میگیرند، لندتک را نمیشناسند. به همین دلیل با هدف آموزش، بخشی از مخاطبان رویداد را کاربران و مصرفکنندگان نهایی تعریف کردیم.
بخش های محتوایی و ویژه
جمیلی، دبیر برگزاری رویداد لندتک ایران گفت: در این رویداد که کارخانه نوآوری رسانه راهکار برگزارکننده آن است، بیش از ۵۰ بخش محتوایی طراحی شده و بیش از ۱۵ فضای ویژه برای شرکتها و کسبوکارها در نظر گرفته شده است.
جمیلی، با اشاره به دغدغهی سواد مالی کاربران گفت: «ما در مطالعه پیش از رویداد بیش از ۳۰ جلسه با فعالان لندتک داشتیم و دغدغهی همهی آنها بهبار آمدن بدهی برای کاربرانی بود که سواد مالی ندارند و فرهنگ استفاده از وام را نمیشناسند.»
به گفتهی جمیلی به همین دلیل برای اولین بار مخاطب مدل بی.تو.سی به رویداد اضافه شده تا فقط کسبوکارها در این برنامه حاضر نشوند: «کسبوکارها از ما خواستند تا از طریق فرهنگسازی عامهی مردم لندتک را بشناسند و به همین دلیل بخشی را به آموزشهایی اختصاص دادیم که به درد مردم بخورد. به همین دلیل بخشی از مخاطبان رویداد را کاربران و مصرفکنندگان نهایی تعریف کردیم و نتیجه این بود که بیشترین حجم بلیتفروشی را داشتیم.»
معاون توسعه کسبوکار راهکار در بخش دیگری از گفتههای خود رفتارسازی را مهمتر از فرهنگسازی دانست و گفت: «لندتک رفتار خرید ما و زیست اقتصادی را تغییر خواهد داد. ما الان افرادی در جامعه داریم که از لحاظ اقتصادی فقیر و ضعیف هستند و نباید آنها را به افراد فقیرِ بدهکار تبدیل کنیم. این وظیفهی لندتکهاست که بتوانند در راستای فرهنگسازی و رفتارسازی حرکت کنند.»
نوربخش: هنوز با قوانین لندتکها آشنا نیستیم
مازیار نوربخش، رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهرهوری اتاق بازرگانی تهران در نشست خبری رویداد بزرگ لندتک ایران گفت: «ما نمیخواهیم که در زمینه لندتکها منفعل باشیم. بخشی از وظیفه اتاق فرهنگسازی و آموزش و بخش دیگر مطالبهگری و پیگیری مسائل است. در دورهی فعلی سعی داریم نتیجهمحور باشیم و برای دستاوردها تلاش کنیم.»
او با اشاره به عضویت انجمن فینتک و انجمن تجارت الکترونیک در اتاق بازرگانی تهران و حضور آنها در جلسات کمیسیون، ادامه داد: «اتاق جایی است که نمایندگان بخش خصوصی در مقابل تصمیمگیران دولتی قرار میگیرند و دسترسی نزدیکتری به آنها پیدا میکنند. تلاش کردهایم که در جلسات کمیسیون مباحث مربوط به حوزه لندتک را بررسی کنیم و یکی از این موارد مربوط به بخشنامه بانک مرکزی و مشکل لندتکها بود. سعی کردیم نظرات فعالان را با بانک مرکزی در میان بگذاریم.»
عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران درباره نتایج این جلسات توضیح داد: «در ابتدا سعی کردیم نقشه راهی به هیئات رئیسه اتاق بدهیم و موضوعات خاص لندتکها را مشخص کنیم. در این جلسات دریافتیم که هنوز با قوانین لندتک آشنایی نداریم. نئوبانکها را هم دعوت کردیم تا جلساتی بگذاریم و بحث کنیم اما در نهایت هنوز به دستاورد ملموسی نرسیدهایم.»
همگرایی لندتک ها در بخش های محتوایی
رویداد لندتک ایران؛ بزرگترین گردهمایی فعالان لندتک، BNPL، پرداخت و تامین مالی خرد ایران است که ۱۷ و ۱۸ مرداد امسال در سالن همایش ضرغام تهران برگزار میشود
بخش صبحگاهی رویداد تخصصی و بدون حضور ثبتنام کنندگان است. و بخش عصرگاهی رویکرد آموزشی و کارگاهی دارد. تلاش کردیم در این ۵۰ بخش محتوایی دغدغه همگرایی لندتکها بهصورت محسوس و نامحسوس دیده شود.
10 برابر شدن کاربران لندتک در یکسال اخیر
لندتک ایران در چند سال گذشته رویدادهای مثبت و منفی زیادی را تجربه کرده است: رشد تعداد کاربران همزمان با انتشار دستورالعمل تنظیمگر، پرسشهای زیادی را درباره آینده این اکوسیستم مطرح کرده است. کاربران برخی از کسبوکارهای لندتک در یک سال اخیر ۵ تا ۱۰ برابر شدهاند؛ ما سال ۱۴۰۲ را سال رشد لندتک میدانیم و معتقدیم در سال ۱۴۰۳ اکوسیستم لندتک ایران به بلوغ بیشتری خواهد رسید. در رویداد لندتک ایران میخواهیم به پرسشهای اساسی که تعیینکننده آینده اکوسیستم لندتک ایران است بپردازیم.
رویداد لندتک ایران بهدنبال فرهنگسازی؛ انحصار دادهها سد راه لندتکهاست
انحصار داده ها
برگزارکنندگان «رویداد بزرگ لندتک ایران» میگویند انحصار دادهای مانع توسعه اکوسیستم لندتک کشور شده است و از همین رو میخواهند زمینهی گفتوگو را فراهم کنند. آنها در نشست خبری این رویداد نبود سواد مالی را دغدغه خود دانستند و گفتند بهدنبال فرهنگسازی درباره لندتکها هستند.
رونمایی نقشه لندتک ایران و حضور دانشجویان ۸ دانشگاه برتر کشور در رویداد لندتک ایران و تشکیل صنف لندتک تا سال آینده از جمله خبرهایی بود که در نشست امروز مطرح شد
دغدغه های صنعت لندتک و مردم
«لندتک» پدیده جدیدی است که وامدهی بر بستر پلتفرم را ممکن میکند. در این پلتفرمها، کاربر بدون نیاز به مراجعه حضوری به شعبه بانکها میتواند فرآیند دریافت اعتبار را آنلاین انجام دهد. لندتک به بانکها، موسسات اعتباری و سایر وامدهندهها کمک میکند که بتوانند ارتباط اثربخشتری با وامگیرندگان برقرار کنند.
شرکتهای لندتک در تلاشند تا یک بلک لیست ایجاد کنند که اگر کسی وام خود را پرداخت نکند، نتواند از سایر شرکتها وام بگیرد. این رویداد میتواند تعامل بین یوزر نهایی، شرکتهای لندتکی و تأمینکنندگان مالی را تقویت کند
فعالان صنعت لندتک معتقدند از آنجا که در شرایط رکود تورمی و کمبود نقدینگی و نبود قدرت خرید کافی، ضروری است که احیای سیسیتم فروش اعتباری کالا به جای پول نقد، فروش قسطی کالا و پرداخت وام بابت خرید کالا، در دستور کار قرار گیرد، فعالان اقتصادی به دنبال راهکاری هستند که ضمن ایجاد رونق نسبی در بازار، ایجاد تقاضا، فروش اقساطی و فروش اعتباری کالاها تقویت شود و لازم نباشد که در موقع خرید تمام پول کالا به صورت کامل پرداخت شود.
اما در عین حال، دغدغه هایی همچون بدهکار نشدن بیشتر بدهکاران، ارائه وام و اقساط خرید کالا متناسب با اعتبار سنجی مشتریان، قدرت خرید و درآمد و توان خانوارها، نیز مورد توجه است تا در نهایت هم رونق اقتصادی حاصل شود و سرمایه تولیدکننده و فروشنده بازگردد و هم مشتریان و خریداران بتوانند به موقع اقساط خود را پرداخت کنند و احساس بدهی و قرض شدید نداشته باشند.
از این رو، در صنعت لندتک، موضوع وام دهی از جهات متعددی مورد توجه است و لازم است که تمام فعالان بزرگ و کوچک که از طریق فروش آنلاین، دیجیتال و اینترنت و شبکه های اجتماعی در فروش کالا و خدمات فعالیت دارند، در گردهمایی های خود، اقدام به ایجاد صنف با مفاهیم و دغدغه های مشترک کنند و موضوعات مورد علاقه را پیگیری نمایند.
لندتک چیست؟
لندتک به شرکتها و پلتفرمهایی اشاره دارد که بااستفاده از فناوریهای دیجیتال، فرآیند وامدهی را سریعتر و سادهتر میکنند. این شرکتها به وامگیرندکان این امکان را میدهند تا بهصورت آنلاین وام دریافت کنند و به وامگیرندگان کمک میکند تا سرمایه خود را به شکل کارآمدتری مدیریت کنند. لندتکها بااستفاده از فناوریهایی مثل کلاندادهها، بلاکچین و رباتهای مشاور، فرآیند وامدهی را بهبود میبخشند.
اکوسیستم لندتک به مجموعهای از شرکتها و استارتاپها اشاره دارد که به صورت مستقل و بدون وابستگی به بانکها و مؤسسات مالی سنتی، خدمات مالی و وامدهی را ارائه میدهند. این اکوسیستم به کاربران امکان میدهد تا به راحتی و به صورت آنلاین وام دریافت کنند و از خدمات مالی متنوع بهرهمند شوند.
رونمایی از نقشه اکوسیستم لندتک مهمترین دستاورد رویداد
در صنعت لندتک، فعالیت به صورت جزیرهای است و برخی شرکت ها و بخش ها دچار واگرایی شده اند در حالی که لازم است با همگرایی و اظهار نظر و گفت وگو در مورد مسائل مشترک، مشکلات و موانع را کاهش دهند.
خرید از شرکت ها باید اعتبارسنجی شود و متناسب با درآمد مشتری باشد
در حال حاضر هر شرکت به صورت مستقل و بدون هماهنگی با دیگر شرکتها فعالیت میکند. در این وضعیت، هر فرد میتواند از چند لندتک مختلف وام بگیرد، بدون اینکه اعتبار واقعی او به درستی ارزیابی شود. برای بهبود این وضعیت، لندتکها باید به سمت همکاری و اشتراکگذاری اطلاعات حرکت کنند.
تعدادی از سخنرانان رویداد لندتک ایران که تاکنون مطرح شده اند:
حسین سلاحورزی رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران
فرشاد فاطمی عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد شریف
مهران محرمیان معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی
حمیدرضا مختاریان معاون فناوری اطلاعات بانک ملی
مرتضی ترک تبریزی رئیس هیئت مدیره بانک تجارت
رضا باقری اصل دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات