کاهش 28 درصدی صادرات پتروشیمی و رشد 8 درصدی صادرات نفت / واردات خودرو و قطعات به بیش از 8 میلیارد دلار رسید / کسری تجارت خارجی 16.8- میلیارد دلاری بدون نفت و برق و خدمات مهندسی

اقتصاد گردان - جزئیات تجارت خارجی ۱۵۳ میلیارد دلاری ایران در سال ۱۴۰۲ نشان می دهد که مجموع واردات کشور در سال گذشته (بدون احتساب شمش طلای استاندارد) ۶۴.۳ میلیارد دلار بوده است که رشد ۶.۷ درصدی نسبت به سال قبل از آن دارد. میزان صادرات کالا، نفت، برق، خدمات فنی و مهندسی  نیز معادل 86.9 میلیارد دلارگزارش شده است. 

 شاخص‌های مهم آماری تجارت خارجی کشور در سال گذشته به شرح زیر است.
1) صادرات 12 ماهه سال 1402 بدون احتساب صادرات برق، نفت، خدمات فنی مهندسی و تجارت‌چمدانی 49.4 میلیارد دلار بوده است؛ که نسبت به سال قبل از آن 8.9 درصد کاهش داشته است.
2) صادرات نفت در 12 ماهه 1402، به میزان 35.9 میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال 1401 رشدی 8.6 درصدی داشته است.
3)صادرات خدمات فنی مهندسی در سال 1402 به 1.3 میلیارد دلار بالغ گردید. که نسبت به سال 1401 تغییر نداشته است. (این آمار شامل خدمات فنی مهندسی دارای قرارداد می باشد).
4) صادرات از محل تجارت چمدانی به 300 میلیون دلار بالغ گردید؛ که نسبت به سال قبل از آن رشدی 90 درصدی داشته است. (لازم به ذکر است در کنار مبادلات تجاری با کشورهای عضو CIS از طریق گمرکات آستارا، باجگیران، پلدشت، دوغارون، سرخس، سرو، لطف آباد و نوردوز در اینرویه فعال هستند).

5) مجموع صادرات کشور با احتساب نفت، برق، تجارت چمدانی 86.9 میلیارد دلار بوده است.

6) مجموع واردات کشور (بدون احتساب شمش طلای استاندارد) 64.3 میلیارد دلار بوده است که رشد 6.7 درصدی نسبت به سال قبل از آن دارد.

7)در 12 ماهه سال 1402 بیش از 30 تن شمش طلای استاندارد به ارزش 1.9 میلیارد دلار واردکشور شده است. که در خصوص لحاظ کردن آن در زمره واردات کشور این ملاحظه را باید در نظرداشت که عملاً از طریق واردات شمش طلای استاندارد (3 درصد کل واردات کشور) وجوه حاصل از صادرات به کشور بازگشته است.

8)کل واردات کشور با احتساب همه اقلام به علاوه شمش طلای استاندارد به 66.3 میلیارددلار رسیده است.

9)در 12 ماهه 1402 با احتساب صادرات نفت خام، خدمات فنی مهندسی و برق شاهد بالغ بر20.6 میلیارد دلار مازاد تجارت خارجی هستیم.

10) در 12 ماهه سال 1402 بدون احتساب نفت خام، خدمات فنی و مهندسی و برق به حدود16.8 میلیارد دلار کسری تجارت خارجی داشته‌ایم.

11) حجم تجارت خارجی کشور در سال 1402 (مجموع واردات و صادرات کلیه اقلام) به 153 میلیارد دلار رسیده است که نسبت به سال 1401 رشدی 2.6 درصدی داشته است.

12) وزن صادرات (بدون نفت خام) به حدود 136.4 میلیون تن بالغ گردید که رشدی9.8 درصدی نسبت به سال 1401 داشته است.

13) صادرات کالاهای پتروشیمی در سال 1402 به میزان 48.8 میلیون تن به ارزش 19.4 میلیارددلار بوده است که کاهش 28.6 درصدی در ارزش را شاهد بوده است که ناشی از کاهش قیمت متوسط اقلام صادراتی پتروشیمی از 496 دلار در سال 1401 به 398 دلار در سال 1402 بوده است.

14) متوسط قیمت اقلام صادراتی پتروشیمی در سال 1402 حدود 398 دلار بوده است که نسبت به عدد 496 دلاری سال 1401 متوسط قیمت کاهشی 98 دلاری حدود 20 درصدی داشته است. به تعبیری اگر حجم صادر شده در سال 1402 با متوسط قیمت سال 1401 صورت می گرفت ارزش صادرات اقلام پتروشیمی بجای 19 میلیارد دلار به 24 میلیارد دلار بالغ می گردید.

15) در بین 10 قلم کالاهای صادراتی بیشترین رشد ارزش متعلق به گازهای نفتی (63 درصد)، سنگ‌آهن (62.5 درصد) و قیر (22 درصد) بوده است.

16) در بین 10 قلم عمده کالاهای صادراتی بیشترین کاهش در ارزش به ترتیب متعلق بوده است به گاز طبیعی مایع شده (59 درصد) پروپان مایع شده (19 درصد) و بوتان مایع شده (6 درصد).

17) متوسط ارزش هر تن کالاهای صادراتی 362 دلار بوده است که کاهش 17 درصدی نسبت به ‌سال 1401 داشته است.

18) وزن واردات با حدود 39 میلیون تن شاهد افزایش 4.4 درصدی نسبت به سال 1401 داشته است.

19) بیشترین افزایش از لحاظ ارزش در کالاهای وارداتی به ترتیب متعلق است به شمش طلای استاندارد (البته با لحاظ کردن نکته 7)، تراکتور 93 درصد رشد و قطعات منفصله جهت تولید خودروی سواری با رشدی 78 درصدی. (در کد تعرفه 98870312)

20) در بین 10 قلم کالای وارداتی بیشترین کاهش به لحاظ ارزش به ترتیب متعلق بوده است به گندم 50.4 درصد، برنج 42.6 درصد و دانه سویا با 24.3 درصد کاهش نسبت به سال 1401.

21) اقلام اساسی شامل ذرت دامی، دانه سویا، برنج، روغن دانه آفتابگردان، کنجاله سویا وگندم موجود در فهرست 10 قلم اول کالاهای وارداتی در مجموع از نظر وزنی 48.6 درصد و از نظر ارزشی 15.4 درصد از کل واردات کشور بوده است.

22) میزان واردات 25 قلم کالای اساسی در 12 ماهه 1402 بالغ بر 24.7 میلیون تن و به ارزش19.5 میلیارد دلار بوده است. که 63.4 درصد از وزن و 29.4 درصد از ارزش کل واردات را به خود اختصاص داده اند.

23) در بین اقلام اساسی وارداتی اگر صرفاً اقلام خوراکی را لحاظ نماییم به اعداد جالب23.5 میلیون تن (60 درصد از کل واردات کشور از لحاظ وزن) به ارزش 14.3 میلیارد دلار (22 درصداز کل واردات کشور از لحاظ ارزش) می رسیم.

24) متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی 1697 دلار بوده که نسبت به رقم 1614 دلار در سال 1401 رشدی 5 درصدی داشته است.

25) واردات خودروی سواری نو (ذیل تعرفه 8703) بالغ بر 11 هزار و 236 دستگاه به ارزش 224 میلیون دلار بوده است.

26) واردات گوشی تلفن همراه در همه انواع (تعرفه‌های 85171210، 85171390، 85171220، 85171420) در دو رویه تجاری و مسافری 14.7 میلیون دستگاه به ارزش 3.2 میلیارد دلار بوده است.

27) آمار واردات قطعی کشنده (کامیون) حدود 6 هزار و 500 دستگاه به ارزش 850 میلیون دلار بوده است.

28) واردات اجزا و قطعات موتورسیکلت به وزن 91 هزار تن حدود 782 میلیون دلار بوده است.

29) واردات اجزا و قطعات خودرو به وزن 643 هزار تن حدود  6 میلیارد دلار بوده است.

30) بالاترین حجم مبادلات تجاری (جمع واردات و صادرات) بدون نفت به ترتیب در گمرکات استان های هرمزگان (34 میلیارد دلار 29 درصد کل مبادلات تجاری کشور از حیث ارزش)، تهران(15.4 میلیارد دلار 14 درصد کل مبادلات تجاری کشور از حیث ارزش) و خوزستان (15.1 میلیارد دلار 13 درصد کل مبادلات تجاری کشور از حیث ارزش) بوده است.

31) از نظر ارزش صادراتی، گمرکات استان‌های هرمزگان، بوشهر، خوزستان، کرمانشاه، آذربایجان‌غربی و تهران در صدر جدول هستند و از نظر ارزش وارداتی، گمرکات استان‌های هرمزگان، تهران، خوزستان، کرمان، بوشهر و مازندران در صدر بوده اند.

32) بزرگترین مقاصد تجاری در سال 1402 عبارت بودند از چین (13.9 میلیارد دلار)، عراق (9.2 میلیارد دلار)، امارات متحده عربی (6.6 میلیارد دلار) ترکیه (4.2 میلیارد دلار) و هند (2.2 میلیارد دلار). این 5 کشور در مجموع سهمی حدود 74.5 درصدی از نظر وزن و 73 درصدی از نظر ارزش به خود اختصاص داده است.

33) بزرگترین مبادی واردات (کشورهای طرف معامله واردات) به ترتیب امارات متحده عربی20.8 میلیارد دلار)، چین (18.5 میلیارد دلار)، ترکیه (7.5 میلیارد دلار)، آلمان (2.2 میلیارد دلار)و هند (1.9 میلیارد دلار) بوده است. این 5 کشور در مجموع از نظر وزن حدود 65 درصد و از نظر ارزش 77 درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص داده اند.

34) مجموع تجارت با 15 کشور همسایه در سال 1402 به حدود 60.8 میلیارد دلار بالغ گردیده است که رشدی 1.4 درصدی نسبت به سال 1401 داشته است که شامل 28.3 میلیارد دلار صادرات به 15 کشور و 32.5 میلیارد دلار واردات از 15 کشور بوده است.

35) بزرگترین شریک تجاری کشور با لحاظ کردن مجموع مبادلات (واردات و صادرات) بدون نفت به ترتیب عبارتند از چین (مجموع 32.4 میلیارد دلار)، امارات متحده عربی (27.4 میلیارددلار)، ترکیه (11.7 میلیارد دلار) و عراق (9.8 میلیارد دلار).

36) تراز تجاری کشور بدون نفت با چین، امارات و ترکیه منفی و با عراق مثبت است.

37) در سال 1402 برای واردات قطعات منفصله خودرو در تمامی کد تعرفه‌ها (6 میلیارد دلار)،اجزا و قطعات موتور سیکلت (782 میلیارد دلار)، کشنده (850 میلیون دلار)، خودروی سواری نو(224 میلیون دلار)، اتوبوس (25 میلیون دلار) و آمبولانس و ... مجموعاً 8.2 میلیارد دلار منابع ارزی کشور صرف شده است.

38) ترانزیت خارجی کشور در 12 ماهه 1402 حدود 17.8 میلیون تن بوده است که رشدی36.5 درصدی نسبت به سال 1401 داشته است.

39) بیشترین رشد ترانزیت خارجی در گمرکات پرویزخان، آستارا، باشماق و سرخس بوده است.

40) صادرات فرش دستباف ایران از رکورد 2 میلیارد دلاری سالانه خود در دهه هفتاد و میانگین نیم میلیارد دلاری در سال در 10 سال پیش از تحریم‌های ظالمانه آمریکا به  کمتر از 50 میلیون دلار در سال 1402 رسیده است.

سهم بخش های اقتصاد از صادرات و واردات – میلیارد دلار - درصد

سهم شرکای تجاری ایران از صادرات و واردات کشور – میلیارد دلار - درصد