ورود سکه به کانال 16 میلیون و دلار به کانال 31 هزار / عرضه روزانه 50 میلیون دلار به صورت اسکناس / افزایش تقاضای خرید و توقف فروش طلا توسط فروشندگان

اقتصاد گردان – محسن شمشیری

فعالان بازار ارز با اشاره به تحریم های اخیر 18 بانک ایرانی، انتشار اخباری در مورد افزایش قاچاق کالا  با انگیزه مقابله با الزام بازگشت ارز صادراتی و کاهش مشکلات صادرکنندگان در تهیه و پرداخت تعهد ارزی، نزدیک شدن به زمان انتخابات آمریکا، از افزایش قیمت ارز و طلا در بازار خبر دادند و روز یکشنبه 20 مهر 99، با افزایش قیمت دلار به کانال 31 هزار تومان و ثبت قیمت 31600 تومان و همچنین رشد نرخ اونس جهانی طلا در روزهای اخیر که به 1931 دلار رسید و برای ساعاتی قیمت سکه از مرز 16 میلیون تومان عبور کرد و 16 میلیون و 100 هزار تومان  داد و ستد شد.
به دنبال این افزایش قیمت قابل توجه، بانک مرکزی اعلام کرد که با هدف مدیریت و تنظیم بازار ارز کشور مقرر شد سقف خرید کارگزاران ( بانک ها و صرافی ها) در بازار متشکل ارزی از روز کاری دوشنبه مورخ 21 مهر 99 به ۵۰۰ هزار دلار افزایش یابد. همچنین بر این اساس بانک مرکزی، روزانه از طریق بازار ساز ۵۰ میلیون دلار در بازار یاد شده به صورت اسکناس عرضه خواهد کرد.براین اساس انتظار می رود که در ساعات آینده و از روز دوشنبه، افزایش قیمت های یاد شده به تدریج کاهش یابد.
فعالان بازار براین باورند که رشد چشم‌گیر قیمت طلا و ارز و دلار واکنش هیجانی بازار به اقدام جدید آمریکا بود که 18 بانک ایرانی را در لیست تحریم های ثانویه خود قرار داد.روز یکشنبه بازار آزاد ارز بار دیگر رشد قابل توجهی را تجربه کرد. قیمت دلار 31600، یورو 37200،  پوند 41 هزار، درهم 8630، لیرترکیه 4040، یوان 4730، دلار کانادا 24200 تومان معامله شده است. وضعیت افزایش نرخ ارز باعث شده که پول یک کشور کوچک اما ثروتمند مانند کویت به بالای 100 هزار تومان رسیده و دینار کویت 103 هزار تومان معامله شده است.  
به دنبال اعلام اونس جهانی طلا به قیمت 1931 دلار و دلار به قیمت 31600 تومان، قیمت طلا و سکه افزایش زیادی داشت و مظنه هرمثقال طلای آبشده یا 17 عیار 6 میلیون و 342 هزار، هر گرم طلای 18 عیار 1 میلیون و 467 هزار تومان، سکه طرح جدید 16 میلیون و 100 هزار، سکه طرح قدیم 14 میلیون و 600 هزار، نیم سکه 8 میلیون و 700 هزار، ربع سکه 5 میلیون و 500 هزار، سکه گرمی 2 میلیون و 600 هزار، داد و ستد شد.
 با وجود این افزایش قابل توجه قیمت طلا، فعالان بازار طلا می گویند که قیمت طلای آبشده و 18 عیار با حباب منفی مواجه است به عبارت دیگر با توجه به قیمت اونس جهنی طلا به قیمت 1931 دلار و قیمت دلار 31600 تومانی، قیمت طلا باید بالاتر از این باشد و اکنون هرگرم طلا 89 هزار تومان حباب منفی دارد یعنی امکان بالارفتن آن به همین میزان وجود دارد. اما از سوی دیگر، قیمت سکه با حباب مثبت نزدیک به 1 میلیون و 800 هزار تومانی همراه است.
دلیل تفاوت حباب در طلا و سکه مرتبط با اعلام خبر اداره استاندارد است که نسبت به خرید طلای آّبشده هشدار داده و نسبت به زیان حاصل از خرید و کیفیت پایین و احتمالا تقلب برخی افراد هشدار داده است. در نتیجه در حالی که قیمت طلا با حباب منفی مواجه است و رشد قیمت آن کمتر از میزان تعادلی است اما به دلیل رشد تقاضا برای خرید سکه حباب مثبت نزدیک به دو میلیون تومانی برای سکه ایجاد شده است.
به عبارت دیگر، در حال حاضر بازار با وضعیت رشد شدید تقاضای سکه و عدم تمایل طلافروشان به فروش سکه به دلیل افزایش قیمت آن و همچنین کاهش تقاضای خرید طلای آّبشده مواجه است.
برخی فعالان بازار طلا می گویند که به دلیل کاهش تقاضا و همچنین افزایش عرضه به خاطر رفع گرفتاری های مردم که مجبور به فروش طلای خود در ماه های اخیر شده اند، قیمت طلا عملا کمتر از نرخ تعادلی است و حباب منفی دارد و این موضوع نشان می دهد که یا توان و قدرت خرید کافی وجود دارد و یا نگران کاهش قیمت طلا و دلار  تا انتخابات آمریکا هستند و همین مسائل باعث ایجاد حباب منفی در بازار طلا شده است. از سوی دیگر، مسوولان نسبت به زیان حاصل از تقلب و پایین بودن کیفیت در طلای آّبشده هستند و همین موضوع نیز روی بازار طلا و کاهش تقاضا اثر گذاشته است. مدیرکل استاندارد تهران گفته است: طلای آبشده به هیچ وجه مورد تایید سازمان ملی استاندارد ایران نیست. ضرر و زیان ناشی از معاملات طلای آب‌شده متوجه خود خریدار است و از لحاظ قانونی امکان پیگیری و جبران زیان آن وجود ندارد. اما با وجود این شرایط، تقاضا برای سکه افزایش زیادی دارد و فروشندگان تمایلی به فروش ندارند و لذا بسیاری از معاملات متوقف شده است.

همزمان با افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، قیمت دلار در صرافی‌های بانکی نیز با افزایش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل ۳۱ هزار و ۱۵۰ تومان تعیین شده است. قیمت دلار برای اولین بار در صرافی‌های بانکی وارد کانال 31 هزار تومان شد؛ فعالان بازار براین باورند که رشد چشم‌گیر قیمت طلا و ارز و دلار واکنش هیجانی بازار به اقدام جدید آمریکا بود که 18 بانک ایرانی را در لیست تحریم های ثانویه خود قرار داد.برهمین اساس هم اکنون قیمت فروش دلار در صرافی ها با افزایش نسبت به قیمت های پایانی روز کاری قبل 31 هزار و 150 تومان و قیمت خرید دلار نیز 30 هزار تومان درج شده است.ضمن اینکه قیمت فروش یورو نیز با افزایش نسبت به قیمت های پایانی روز کاری قبل معادل 36 هزار و 800 تومان و قیمت خرید یورو 35 هزار و 650 تومان تعیین شده است.نرخ خرید و فروش دلار و یورو در صرافی های بانکی و بازار متشکل ارزی متغییر است و متناسب با نوسانات بازار آزاد در طول روز چند بار تغییر می کند.
گفتنی است، قیمت طلا، سکه و ارز در بازار نسبت به روزهای قبل با افزایش همراه شده‌اند که یکی از دلایل اصلی اعمال تحریم‌های مجدد برخی بانک‌های ایرانی است، جو روانی حاکم در بازار ارز موجب شده تا بار دیگر نوسانات شدید قیمتی در بازار بوجود آید و دلار نیز از سد قیمتی 30 هزار تومان عبور کند.قیمت دلار 31 هزار و 300 تومان، یورو 37 هزار و 200 تومان و درهم امارات 8 هزار و 600 تومان اعلام شده است.
در هفته‌های اخیر، تشدید نوسانات ارزی موجب شد تا بازارساز تصمیم جدی برای مدیریت عرضه و تقاضا بگیرد و برهمین اساس علاوه بر افزایش عرضه در بازار با برداشتن سقف فروش در سامانه نیما، از سرگیری فروش ارز سهمیه‌ای و کاهش اختلاف دلار در بازار رسمی و آزاد و البته آزاد شدن فروش ارز پتروشیمی ها در صرافی های مجاز مقدمات کاهش نوسانات قیمتی را در بازار ارز فراهم کرد.ولی ظاهرا بازار از سیاست‌های بازارساز استقبال نکرد و همین امر سبب شد تا قیمت ارز در روزهای اخیر مدام رکوردهای جدیدی را به ثبت برساند؛ در صرافی‌های بانکی نیز قیمت ارز به دنبال بازار آزاد درحال رکوردزنی است.
سیاست های بازارساز موقتا در روز نخست اجرای طرح در بازار جواب داد و دلار با کاهش 1000 تومانی همراه شد؛ دلار از 27 هزار و 200 تومان به 26 هزار و 200 تومان در پایان معاملات کاهش یافت.اما روند نزولی در بازار خیلی دوام نداشت و  مجدداً بازار ارز با تشدید نوسانات همراه بوده و است؛ این درحالی است که در روزهای گذشته بازارساز به منظور کاهش اختلاف نرخ رسمی دلار با بازار آزاد، قیمت خرید و فروش ارز در صرافی های بانکی و بازار متشکل ارزی را بیش از 3 هزار تومان  افزایش داد.
گفتنی است، با افزایش بیش از 3 هزار تومانی قیمت ارز در صرافی های بانکی و کاهش اختلاف قیمت ارز بازار آزاد و رسمی، بانک مرکزی ممنوعیت فروش ارز سهمیه ای را به هر کارت ملی برداشت؛ بنابراین صرافی ها به هر کارت ملی یک بار در سال 2200 دلار ارز سهمیه‌ای می فروشند. پیش از این با دستور بانک مرکزی فروش ارز سهمیه‌ای موقتاً در صرافی های بانکی متوقف شده بود.

توقف اکثر معاملات در بازار

طبق اعلام کشتی‌آرای نائب رئیس اتحادیه طلا و جواهر، با تشدید نوسانات قیمتی در بازار طلا و سکه اکثر معاملات در این بازار متوقف است ضمن اینکه حباب سکه نیز حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان شده است. با وجود تعطیلی بازار جهانی، شاهد افزایش قیمت طلا و سکه و ثبت رکوردهای جدید در این بازار هستیم.
وی علت افزایش قیمت طلا و سکه را افزایش قیمت ارز و ثبت نرخ بالای 31 هزار تومان برای دلار اعلام کرد و گفت: مدار قیمتی در بازار صعودی است، برای اولین بار قیمت سکه طرح قدیم به 14 میلیون و 700 هزار تومان، سکه طرح جدید 16 میلیون و 100 هزار تومان، نیم سکه 8 میلیون و 500 هزار تومان، ربع سکه 5 میلیون و 650 هزار تومان و سکه گرمی نیز 2 میلیون و 650 هزار تومان رسیده است.قیمت هر مثقال طلای آبشده 17 عیار براساس اونس 1931 دلار و دلار آزاد به 6 میلیون و 336 هزار تومان، هر گرم طلای 18 یک میلیون و 463 هزار تومان و هر گرم طلای 24 عیار یک میلیون و 950 هزار تومان تعیین شده است.در چند روز گذشته و با توجه به افزایش شدید قیمت‌ها در بازار، حباب سکه افزایش یافته است؛ هم اکنون حباب سکه بین یک میلیون و 700 هزار تومان تا یک میلیون و 800 هزار تومان است. هم اکنون بسیاری از معاملات در بازار طلا و سکه کاملاً متوقف است و فروشنده ها از فروش خودداری می کنند ولی خریدار در بازار داریم و تقاضا افزایش یافته است.
از سوی دیگر، در بازار جهانی، شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، کاهش یافت. در معاملات با ۰.۰۷ درصد کاهش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۳.۰۱۲ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوئیس نیز معادل ۱.۰۹۹ دلار اعلام شد (نرخ های فوق بر حسب ساعت پایانی معاملات بازارهای ارزی نیویورک محاسبه شده است).