تحولات بورس و اقتصاد ایران در سال 99 به دنبال عرضه 10 درصدی سهام شستا

اقتصاد گردان - موضوع عرضه 12 درصدی سهام شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) در بازار سرمایه و اثر آن بر شاخص های کلان و خرد اقتصاد که در روزهای اخیر و به دنبال انتشار خبر عرضه سهام شستا مطرح شده، این پرسش را مطرح کرده که عرضه این شرکت بزرگ، با چه ابعاد و مزایا و تحولاتی همراه است؟

موضوع عرضه 12 درصدی سهام شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) در بازار سرمایه  و اثر آن بر شاخص های کلان و خرد اقتصاد که در روزهای اخیر و به دنبال انتشار خبر عرضه سهام شستا مطرح شده، این پرسش را مطرح کرده که عرضه این شرکت بزرگ، با چه ابعاد و مزایا و تحولاتی همراه است؟ کارشناسان معتقدند که حضور یک شرکت بزرگ در بازار سرمایه از رشد فرهنگ سهامداری و تقویت و عمق بخشیدن به بازار سرمایه،  تا کمک به تامین اجتماعی و حمایت از بیمه شده ها، مستمری بگیران و بازنشسته ها را به همراه خواهد داشت.

 به خصوص در سال 99 که موضوعاتی چون کمک به جهش تولید و صادرات، کمک به کاهش کسری بودجه دولت در سال 99 که با شیوع کرونا و کاهش درآمد نفت  مواجه شده، ضروری است که اقداماتی در جهت جذب نقدینگی و مشارکت مردم در بازار سهام و کمک به تولید و صادرات و تامین منابع نهادهایی مانند تامین اجتماعی انجام شود.

براین اساس، عرضه سهام شستا علاوه بر کمک به استاندارد سازی و بهبود عملکرد مالی شستا، تقویت نظارت و شفاف سازی عملکرد شرکت های شستا و سایر تحولاتی که در زنجیره فضای کسب وکار، تولید،  مشارکت مردم و جذب نقدینگی در اقتصاد کشور ایجاد می کند به تامین منابع تامین اجتماعی نیز کمک خواهد کرد.

در این رابطه در گفت و گو  با ابوالقاسم آقادوست  مدیر عامل و عضو هیئت مدیره شرکت کارگزاری سهم آشنا، اثرات مختلف عرضه سهام شستا  مورد بررسی قرار گرفته و ایشان در پاسخ به پرسش های خبرنگار ما،  ارزیابی خود از تحولات پس از عرضه سهام شستا را مطرح کرده است:

با توجه به بزرگ بودن شرکت شستا و همچنین مناسب بودن زمان ورود به بازار سرمایه، این امر میتواند بازتاب مثبتی بر آینده این بازار و همچنین بر افزایش اعتماد سرمایه گذاران اعم از اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی و سایر بنگاه هایی که میخواهند در این بازار سرمایه گذاری کنند و در میان مدت و بلند مدت در این بازار به فعالیت بپردازند، داشته باشد. همچنین حضور این شرکت در بازار سرمایه میتواند به بزرگ شدن این بازار کمک کند و در راستای اجرای سیاست های کلی اصل 44 بوده و فرآیند خصوصی سازی و سهیم کردن مردم در اقتصاد را تسریع می نماید.

بازار های مالی به شفافیت، حساسیت خیلی بالایی دارند و هرچقدر که شفافیت در این بازارها افزایش پیدا کند، این بازارها کاراتر می شوند و ورود این شرکت به بورس میتواند باعث افزایش شفافیت در جامعه شود. زیرا به صورت منظم گزارش های شفاف مالی از سوی شستا و سازمان های ناظر و بورس و حسابرس به مردم و سهامداران ارائه خواهد شد. به عبارت دیگر اینکه شستا توانسته است استانداردهای پذیرش در بازار سرمایه را کسب کند و در این بازار پذیرش شود، یعنی به آن حدی از شفافیت رسیده که میتواند وارد بازار شود و شک و شبهه های احتمالی مدیریت، مالکیت و سودآوری خودرا به حداقل ممکن رسانده است. نکته بعدی این است که وقتی شرکتی به این بزرگی وارد بازار سرمایه می شود، به هر حال سهامداران جدیدی اعم از حقیقی و حقوقی پیدا میکند و این امر باعث میشود که در مجامع این شرکت، حضور سهامداران با پیگیری بیشتر و به صورت فعالترصورت پذیرد و این نکته از منظرصاحبنظران و تحلیلگران دور نخواهد ماند و دائما عملکرد این شرکت رصد و پایش و آنالیز می شود. بعبارت دیگر این امر باعث میشود که مجموعه شستا خود را متعهد به شفافیت، بروز بودن اطلاعات و پاسخگو بودن در قبال نهادهای نظارتی، سهامداران و همه ذینفعان بداند.  مورد بعدی که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است این است که این روزها که بازار سرمایه بعنوان یکی از پویاترین بازارهای اقتصادی کشور به فعالیت میپردازد، ورود این شرکت بزرگ باعث می شود تا بازار از حجم بسیار بالاتری برخوردار شود وعلاوه بر جلب اعتماد بخش عمومی جامعه، منجر به افزایش نقد شوندگی و تامین مالی های ارزان قیمت خواهد شد و در راستای محقق شدن توسعه متوازن و پایدار اقتصاد کشور بسیار موثر خواهد بود.

 حضور شستا در بازار میتواند الگوی خوبی برای شرکت هایی که هنوز وارد بازار سرمایه نشده اند، باشد و باعث ایجاد انگیزه در شرکتهایی که پتانسیل حضور در بازار سرمایه را دارند، شود که آنها نیز از منافع حضور در بازار سرمایه بهره مند شوند.  ورود شستا به بورس از منظر توسعه نظارت همگانی و عمومی بر شرکتها و نهادهای عمومی چه اثری خواهد داشت و نظارت مردم و نهادهای نظارتی و عمومی را به چه سطحی ارتقا خواهد داد و رابطه مردم و شستا را به چه سمتی خواهد برد؟ وقتی که اشخاص حقیقی و حقوقی سهامدار این شرکت شوند، در تصمیم گیری ها مشارکت داده شده و تصمیمات را رصد و پیگیری می نمایند و به نوعی در هدایت سکان این کشتی بزرگ نقش موثرتری را ایفا میکنند. برنامه ها و چشم اندازهای آتی این بنگاه را ترسیم می نمایند و در حقیقت منجر به استفاده بهینه از منابع و امکانات میشوند. رابطه مردم و شستا تقویت شده و در جریان عملکرد شرکت خواهند بود و از عملکرد و موفقیت ها و شاخص های شرکت بیشتر با خبر می شوند.

حضور شرکت های بزرگی همچون شستا در بازار سرمایه باعث میشود که بخش زیادی از دارایی های غیرمولد در جامعه، که خود آنها بعضا منجر به تورم خواهند شد، جمع آوری شود و به سمت سرمایه گذاری و خصوصی سازی و بهینه سازی ظرفیت اقتصاد هدایت شود. با استفاده بهترمی توان منابع غیر مولدرا به بخش مولد جامعه و اقتصاد که همان تولید است، تبدیل نمود.

 ورود این منابع به بخش تولید و با استفاده مطلوب از منابع غیرمولد و یا منابع کم مولد، به نحوی میتواند آینده نسل بعدی را تضمین نماید که خود یکی از اهداف سازمان تامین اجتماعی بوده و منجر به توسعه اقتصادی، افزایش تولید و تحقق جهش تولید میشود که از اهداف سال جاری کشور نیز می باشد. 

در شرایط فعلی اقتصاد کشور و به خصوص کسری بودجه موجود در بخش عمومی و دولتی، این روزها فشار بسیار زیادی برمجموعه دولت آورده است و یکی از دغدغه های موجود، تامین منابع مناسب برای سازمان تامین اجتماعی است که با وجود بیماری همه گیر کرونا در این روزها، به هر حال بخشی از منابع سازمان و نظام سلامت کشور را درگیر خود کرده است، اما عرضه سهام شستا در بورس، میتواند چند فایده داشته باشد که یکی از آنها تامین منابع برای سازمان تامین اجتماعی در سال جاری است که اقتصاد با تعطیلی، کاهش درآمدها و خسارت های ویروس کرونا و در نتیجه کسری بودجه حاصل از این وضعیت مواجه است و در نتیجه عرضه سهام شستا و تامین منابع برای تامین اجتماعی، کمک در جهت پیاده سازی اهداف و عملیاتی ساختن برنامه ها و ارتقا سطح رفاه جامعه و نظام سلامت کشور است و به بهبود بهداشت و درمان و کمک به بازنشسته ها و مستمری بگیران و همچین تامین منابع برای تولید و سایر شاخص های و وظایف تامین اجتماعی کمک خواهد کرد. 

 به هر حال شرکت هایی که وارد بازار سرمایه میشوند این موضوع را باید بپذیرند که بازار سرمایه یک نوع محک عملکرد مدیریتی است و در حقیقت مدیران شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه باید خود را متعهد به استانداردها و چارچوب های بازار سرمایه بدانند و این خود به بهبود عملکرد مدیریت فعلی و آتی مجموعه تامین اجتماعی کمک شایانی می نماید. بهره مندی از نظرات صاحب نظران و ناظران در این شرکت و شرکتهای تابعه،عملیاتی کردن برنامه ها به نحو بهتر، مسئولیت پذیری و پاسخگویی بیشتر که به نوعی به ارتقا عملکرد و توسعه مدیریت ارتباط دارد، از مزایای ورود این شرکت به بورس می باشد. قبل از ورود به بورس، مدیران باید شاخص ها را بهبود بدهند تا عرضه سهام در بورس پذیرفته شوند و استانداردهای لازم را داشته باشند. بعد از ورود بورس در معرض نقد نظرات مردم، سهامداران، رسانه ها و... قرار میگیرند و افراد کارشناس و نخبه و حسابرسان، شاخص های عملکرد مدیریتی را بررسی و ارزیابی می کنند و این اتفاقات قطعا به بهبود مدیریتی شستا منجر خواهد شد وثمرات و برکات زیادی خواهد داشت.

بخش خصوصی خواسته ها و مطالبات بسیار زیادی دارد و مدیریت شرکت ها را به پاسخگویی بیشتر ترغیب میکند و اجازه نمیدهد که شرکتها به حیاط خلوتی برای مدیرانشان تبدیل شوند. عملکرد مدیران دائما رصد شده و انتظارمسئولیت پذیری از مدیران، استفاده بهینه از منابع و امکانات و حتی نیروی انسانی از دیگر ویژگیهای ورود شرکت ها به بازار سرمایه می باشند.

نکته بسیار مهم این است که با ورود شستا به بورس در حقیقت یک نوع رونمایی از پتانسیل های پیدا و پنهان این مجموعه بزرگ انجام میشود که باعث میشود تا استانداردهای حاکمیت شرکتی که در حقیقت یک حلقه به جامانده و مغفول در بازار سرمایه ما است، بیشتر رعایت شود.

 انتظاری که از این مجموعه و مدیران بالا دستی و سهامداران عمده وجود دارد این است که بعد از ورود به بازار سرمایه حمایت های خودشان را از مجموعه ادامه بدهند و شرکت را به حال خود رها نکنند . زیرا رهاسازی شرکت میتواند اثرات مخربی را به همراه داشته باشد. ارائه گزارش های به موقع به نهادهای ناظر، سهامداران (اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) و ذینفعان باعث تنویرافکار عمومی شده که منافع چند جانبه آن میتواند به همه این افراد برسد.  بنابراین با بازارسازی، ارائه برنامه ها، بروز رسانی آخرین اطلاعات و شفاف سازی هر نوع تغییرات به بازار سرمایه که در سطح اهمیت خودش قرار بگیرد، میتوانند حمایت های خودشان را ادامه بدهند که این کار را این مجموعه بزرگ زمانی که زیر مجموعه های خودش را مثل  تاپیکو، تاصیکو،  تیپیکو،  حکشتی و  صبا وارد بازار سرمایه کرده به خوبی انجام داده است و انتظار این است که در مورد خود شرکت هم این اتفاق رخ دهد.  به هر حال از زمانی که بازار سرمایه بعد از انقلاب اسلامی جای خودش رادر اقتصاد کشور باز کرده و به عنوان یکی از بازارها مطرح بوده است، اصلی ترین ستون این بازار مجموعه های متعلق به سازمان تامین اجتماعی و شرکت های متعلق به شستا بوده اند که کماکان نیز حضور پر رنگ در این بازار دارند و انتظار میرود که این حضور ادامه پیدا کند و حمایت های لازم نیز انجام شود.