ثبت نام ارز دانشجويي، دلار در ميانه كانال 14 هزار، كاهش فاصله نرخ نيما و بازار آزاد

اقتصاد گردان  – احسان شمشيري-

رور يك شنبه 29 ارديبهشت ماه 98  قیمت ارز که در روزهای اخیر روند کاهشی به خود گرفته، روز يك شنبه روند با ثباتي را طي كرده و نرخ دلار در ميانه كانال 14 هزار تومان يعني 14500 تومان قرار گرفته است. در اين راستا، نرخ لحظه اي دلار در سامانه سنا به 14 هزار و 500 تومان و يورو به 16 هزار و 450 تومان رسيد. همچنين نرخ دلار سامانه سنا بر اساس ميانگين قيمتهاي روز شنبه 14 هزار و 615 تومان، يورو 16 هزار و 654 تومان، يوان 2هزار و 211تومان، پوند 17 هزار و 672 تومان و لير تركيه 2 هزار و 504 تومان، درهم 3977 تومان اعلام شد. 

 در جریان معاملات بازار آزاد تهران نيز دلار 14488، یورو 16434، پوند انگلیس 18322،  درهم امارات 3921،‌لیر ترکیه 2378،‌یوان چین 2081 تومان داد و ستد شد. در نتيجه با اعلام هر اونس جهاني به قيمت 1278 دلار، هر مثقال طلاي آّبشده يا مظنه 17 عيار به 1 ميليون و 903 هزار تومان یک گرم طلاي18عيار 439 هزار تومان،‌ سکه طرح جديد 4 ميليون و 843 هزار تومان، نیم سکه 2 ميليون و 650 هزار تومان، ربع سکه 1 ميليون و 700 هزار تومان، سکه گرمي 1 ميليون تومان معامله شده است. 

 

بانک‌ها روز يك شنبه ۲۹ اردیبهشت قیمت ارز را نسبت به روز شنبه افزایش دادند و هر دلار آمریکا را ۱۴ هزار و ۲۲۷ تومان می‌خرند. همچنین قیمت خرید یورو روز شنبه با افزایش همراه شد و به ۱۶ هزار تومان نزدیک شد؛ به طوری که شعب ارزی بانک‌ها  روز يك شنبه هر یورو را ۱۵ هزار و ۸۸۱ تومان می‌خرند. هر پوند انگلیس نیز روز شنبه در شعب ارزی بانک‌ها به قیمت ۱۸ هزار و ۱۱۶ تومان خریداری می‌شود.

قیمت ارز مسافرتی نیز در بانک‌ها همچنان از قیمت فروش آن در بازار بالاتر است؛ به طوری که قیمت فروش ارز مسافرتی در بانک‌ها ۱۶ هزار و ۶۷۹ تومان اعلام شده که با احتساب کارمزد به حدود ۱۷ هزار تومان می‌رسد.

صرافی‌های مجاز بانک مرکزی نیز روز يك شنبه هر یورو را به قیمت ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان می‌خرند و ۱۶ هزار و ۶۰۰ تومان می‌فروشند. هر دلار آمریکا نيز در این صرافی‌ها افزایش ۱۰۰ تومانی نسبت به روز شنبه پیدا کرده و به قیمت ۱۴ هزار و ۵۵۰ تومان خریداری می‌شود و به قیمت ۱۴ هزار و ۶۵۰ تومان به فروش می‌رسد.

برخی فعالان بازار ارز از اقدامات جدید بانک مرکزی در سامانه نیما و تغییرات نرخ در این سامانه خبر می دهند که بر اساس آن قرار است نرخ نیما به بازار آزاد نزدیکتر شود.

راه اندازی سامانه نیما از جمله اقداماتی بود که دولت در سال گذشته و پس از اجرای سیاست موسوم به ارز تک نرخی یا همان دلار٤٢٠٠ تومانی برای اعمال کنترل بیشتر بر بازار ارز راه اندازی کرد و اگرچه با سعی و خطای بسیاری مواجه شد، اما به هر حال توانست حداقل سیاهه‌ای از دخل و خرج ارزی دولت را فراهم آورد که تا پیش از آن وجود نداشت.

در واقع دولت تلاش کرد تا با راه اندازی این سامانه در قالب تکه‌ای از پازل سامانه جامع تجارت، تمامی دارندگان ارز و به ویژه صادرکنندگان پتروشیمی، فولادی و فلزات رنگین را مجبور به بازگشت ارز حاصل از صادرات کنند تا به واسطه آن، علاوه بر اینکه نمایی از میزان درآمدهای ارزی داشته باشد، بخشی از تأمین ارز مورد نیاز واردات را در قالب این سامانه و با درآمدهای ارزی ثبت شده در قالب آن، هدایت کند.

البته این سامانه فراز و نشیب‌های بسیاری را طی سال گذشته به خود دید تا بتواند به عنوان محلی برای تأمین ارز مورد نیاز تبدیل شود، اما به هر حال برخی سعی و خطاهای آن از جمله دخالت مقطعی دولت در نرخ‌گذاری ها و قرار دادن سقف قیمتی در آن از سوی سیاستگذار ارزی موجب شکل گیری برخی رانت‌ها به جهت فاصله قیمتی میان نیما و بازار آزاد شد که البته برخی سطح رانت زایی آن را درست مشابه فاصله نرخ دلار ٤٢٠٠ تومانی با بازار آزاد در مقطع ابتدایی اجرای سیاست ارز تک نرخی می‌دانستند.

بر همین اساس بود که همواره از بین بردن فاصله قیمتی سامانه نیما با بازار آزاد از جمله تقاضاهای فعالان اقتصادی بخش خصوصی و فعالان بازار ارز بود تا علاوه بر اینکه زمینه متعادل شدن نرخ بازار آزاد ارز فراهم شود، بساط رانت‌ها نیز برچیده گردد.

در این میان البته به مرور بانک مرکزی توانست با ریل گذاری برای مدیریت واردات و تخصیص ارز، زمینه را برای هدایت بخش عمده‌ای از تقاضاهای وارداتی به سمت بازار آزاد، فراهم کند و عملاً بسیاری از تقاضاها به دلیل طولانی بودن پروسه بررسی تخصیص ارز در سامانه نیما، به سمت بازار آزاد هدایت شدند.

حال فعالان بازار ارز، از اقدام جدید بانک مرکزی خبر می‌دهند که گام دیگری در جهت فراهم سازی زمینه لازم برای نزدیک شدن نرخ سامانه نیما با بازار آزاد را فراهم خواهد کرد.

آنگونه که بررسی‌ها از صرافی‌ها و دست اندرکاران بازار ارز نشان می‌دهد، برخی خبرها از اعمال برخی تغییرات جدید در سامانه نیما حکایت دارد که به زودی اعمال خواهد شد و برخی نیز از چند روز قبل به اجرا درآمده است. به نحوی که ارزهای نیمایی که به صرافی‌های منتخب بانکی با نرخ رقابتی از سوی بانک مرکزی عرضه می‌شد، از روز پنج‌شنبه ٢٦ اردیبهشت ماه ٩٨ محدود به تخصیص دسته خاصی از ثبت‌سفارشات گروه اولویت دو شده است.

بر این اساس به ثبت‌سفارشات اولویت‌های مذکور نیز از ارز اشخاص یا ارز در دسترس، تخصیص داده می‌شود که با قیمت بالاتر و از طریق صرافی‌های تضامنی قابل انجام است. بدین ترتیب، صف انتظار ارزهای نیمایی رقابتی در صرافی‌های بانکی کاهش یافته و حجم معاملات نیمایی در بین صرافی‌های تضامنی نیز افزایش خواهد یافت.

از سوي ديگر،  مجتبی صدیقی درباره ارز دانشجویی اظهار داشت: درحال حاضر نرخ ارز برای دانشجویان ایرانی که متقاضی تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور  هستند همانند  نرخ ارز در شش ماهه دوم سال ۹۷ است یعنی ارز دانشجویی سال ۹۸ همانند شش ماهه دوم سال گذشته به صورت آزاد محاسبه می‌شود.

رییس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم  به موضوع ارز شناور اشاره کرد و گفت:  طبق اعلام بانک مرکزی نرخ ارز دانشجویان در شش ماهه اول سال ۹۸ به صورت ارز شناور که هر روزه توسط بانک‌ها  اعلام می‌شود محاسبه خواهد شد.

وی ادامه داد:  شرایط دریافت ارز دانشجویی در سال  ۹۸  مطابق با همان  شرایطی است  که در شش ماهه دوم سال ۹۷ اعلام شد؛ البته باید به این نکته توجه داشت که  متقاضیان ارز دانشجویی باید ویزای دانشجویی داشته باشند  و در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل کنند.

صدیقی با اشاره به مقطع کارشناسی گفت:  همچنین ارز دانشجویی دوره کارشناسی متعلق به فردی است که تحصیل خود را پیش از اردیبهشت سال ۹۷ شروع کرده‌ باشد. رییس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم تصریح کرد: افرادی که می‌خواهند ارز دانشجویی دریافت کنند باید حتما دانشجو باشند زیرا هویت آنها ابتدا توسط  سازمان امور دانشجویان احراز می‌شود و سپس آنها  برای دریافت ارز به بانک‌ها معرفی می‌شوند.

وی همچنین به موضوع ارز  برای فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری اشاره کرد و اظهار کرد: دریافت این ارز هم  مانند شرایط سال ۹۷است؛ امسال  به دانشگاه‌ها  سهمیه‌هایی مخصوص برای اعزام دانشجویان به فرصت مطالعاتی داده می‌شود  اما به دلیل محدودیت‌های موجود، سهمیه اختصاصی فرصت مطالعاتی در سال ۹۸ کم است.

صدیقی یاداوری کرد:  در حال حاضر سهمیه برای اعزام دانشجویان دوره دکتری به فرصت مطالعاتی خارج از کشور برای شش ماهه اول سال ۹۸ به دانشگاه‌ها اعلام شده است و دانشگاه‌ها براساس اولویت‌های خود دانشجویان را به منظور دریافت ارز مورد نیاز به سازمان امور دانشجویان معرفی می‌کنند؛ امکان ثبت‌نام برای دریافت ارز دانشجویی آزاد یا ارز شناور از امروز و از طریق سایت سازمان امور دانشجویان آغازمی‌شود.