پیش بینی افزایش قیمت نفت تا 100 دلار و طلا تا 1550 دلار در دو سال آینده

اقتصاد گردان - سیده یاسمن اشرف‌زاده|

نفت مهم‌ترین کالایی است که در تحولات اقتصاد جهانی نقش زیادی بازی می‌کند. به علاوه برای ایران نیز قیمت نفت که عمده‌ترین محصول صادراتی‌اش است از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین گزارش اقتصاد جهانی را با تحولات بازار نفت و پیش‌بینی آن برای سال 2018 و 2019 شروع خواهیم کرد. سپس به طلا، دومین کالای مهمی می‌رسیم که برای سرمایه‌گذاران از اهمیت زیادی بر خوردار است.

در غنا، کشور فقیر آفریقایی صنعت نفت با شتاب بسیار زیاد توسعه می‌یابد و این چشم‌انداز را نوید می‌دهد که این کشور آفریقایی یکی از کشور‌ها در جهان با سریع‌ترین رشد، باشد. نرخ رشد این کشور در سال 8.3 درصد پیش‌بینی شده است. انتظار می‌رود سهم نفت در GDP کمتر از طلا باشد اما رو به رشد خواهد بود. چالش بعدی غنا این است که از نفرین نفت که بسیاری از کشورهای نفت‌خیز را درگیر کرده فرار کند. تمام این اخبار به این معنی است که جریان نفت شروع می‌شود و درآمد‌های دولت بالاتر می‌رود، آن هم در شرایطی که تغییرات اقلیمی و شهرنشینی محصول غالب صادرات غنا یعنی کاکائو را تهدید می‌کند. شرکت‌های اکسون، انی، آنادارکو و تالو اویل در غنا به فعالیت مشغول هستند.

از طرف دیگر «پاتریک پویانی» مدیر ارشد اجرایی توتال می‌گوید اگر ترامپ تحریم‌ها علیه ایران را برقرار کند در خواست استثنا خواهد داد، زیرا قرارداد زمانی که تحریم‌ها علیه ایران در سال 2016 برداشته شد، به امضاء رسیده است. توتال قرار است در فاز11 پارس جنوبی فعالیت کند که 14 هزار میلیارد متر مکعب گاز ذخیره دارد و 18 میلیارد بشکه کوندانسه. این میزان 7.5 درصد ذخایر گازی جهان و 50 درصد از ذخیره گاز ایران است (این میدان بین ایران و قطر مشترک است) .

 داده‌های اداره انرژی امریکا نشان می‌دهد عرضه نفت ایالات متحده اخیرا افزایش یافته و به علاوه تولید گاز نیز بسیار بالا رفته است در نتیجه کل تولید بیش از 16 میلیون بشکه در نوامبر 2017 خواهد بود. به‌نظر می‌رسد کمبود تقاضا، بازار و قیمت نفت را تهدید می‌کند (به خاطر کاهش فروش اتومبیل در امریکا اروپا و ژاپن). در عین حال فروش اتومبیل در چین بسیار افزایش یافته و به 29.1 میلیون دستگاه رسیده در حالی که در امریکا 17.6میلیون و در اروپا 20.8 میلیون باشد.

در امریکا کل چاه‌های نفت به 990 رسیده که 201 حلقه بیشتر از سال قبل است (16 مارس 2018) تعداد چاه‌های گاز به 189 حلقه رسیده که 32 حلقه بیشتر از سال قبل است. در سال 2018 (از اول ژانویه تا 16 مارس) چاه‌های نفت و گاز در امریکا 66 حلقه افزایش داشته اما در کانادا 57 حلقه چاه از مدار خارج شده است.

قیمت نفت این هفته بدون کمک خاصی از جایی افزایش یافت. آنچه روشن است این است که در حالی که تهدید تعرفه فولاد و تولید بالای نفت خام امریکا که در هفته منتهی به 9 مارس به 10.381میلیون بشکه رسیده ظاهرا نیروی کافی نداشته تا قیمت نفت را کاهش دهد.

بیژن زنگنه در ایران می‌گوید احتمالا روسیه بهقرار نفتی‌اش با اوپک پایان خواهد داد و باید اوپک تصمیم دیگری بگیرد که بعید بنظر می‌رسد. با این حال این اظهارنظرات در شرایطی بیان می‌شود که تهدید مازاد عرضه از بین رفته و تقاضا رو به افزایش است.

اما تنها تولید نیست که اوپک و روسیه با آن مشکل دارند صادرات نفت امریکا در حال رشد است و سهم اوپک از بازارهای آسیایی را کاهش داده که یک بازار کلیدی است بنابراین تعجبی ندارد که قرارداد روسیه و اوپک زودتر به پایان برسد.بنابراین میان اوپک اختلافات بروز خواهد کرد که بیشتر بین ایران و عربستان سعودی است. عربستان بر قیمت 70 دلار در بشکه اصرار دارد در حالی‌که ایران 60 دلار را مناسب می‌داند با این حال پیش‌بینی‌ها از قیمت نفت علایم مخلوطی می‌دهد. بطور کل، اختلاف نظر میان کوتاه‌مدت و میان مدت است. در حال حاضر نفت امریکا عرضه را در بازار پر کرده اما افزایش تقاضا و عدم اجرای پروژه‌های سنتی در آینده به افزایش قیمت منجر خواهد شد.

با این حال، درباره آینده نزدیک نیز نااطمینانی وجود دارد. «گری راس» رییس تحلیلگران و اقتصاددان ارشد انرژی در استاندارد و پورمی گوید در وضعیت آرامش قبل از توفان هستیم. در حال حاضر قیمت نفت در فشار است. ما آن را اکنون احساس نمی‌کنیم اما در آینده احساس خواهیم کرد. راس می‌گوید تقاضا برای نفت چنان در حال رشد است که بازارتمام مازاد عرضه را جذب خواهد کرد. او می‌گوید چین و هند 1.1میلیون بشکه در روز مازاد تقاضا خواهند داشت و در عین حال ذخیره نفت نیز به‌شدت کاهش یافته که دلیل آن کاهش عرضه اوپک است. او استدلال می‌کند وقتی پالایشگاه‌ها فصل جاری را سپری کنند قیمت نفت به این دلیل که عرضه به‌شدت تحت فشار است بالا خواهد رفت. «جهان به زودی با کمبود روبه‌رو خواهد شد. وقتی موسیقی به پایان رسید کسی نمی‌خواهد روی صندلی‌اش بنشیند.»

«گلدمن ساچز» پیش‌بینی می‌کند که آنچه انتظار آن می‌رود، یعنی «توازن مجدد بازار نفت قبلا انجام شده است (آن هم شش ماه زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌کردیم)». این بانک سرمایه‌گذار می‌گوید ذخایر نفت به متوسط 5 ساله رسیده و چون داده‌ها با تاخیر منتشر می‌شود؛ این ریسک وجود دارد که اوپک قبل از اینکه واقعیت مشخص شود عرضه را کم کند.

البته این‌ها تمام بر این مبناست که تقاضا رشد می‌کند. اگر اقتصاد جهانی با کاهش روبرو شود و پیش‌بینی تقاضا اشتباه درآید، قیمت کاهش خواهد یافت. جنگ تجاری که ترامپ علاقه دارد کاملا آشکار است و همین می‌تواند آینده اقتصاد جهان را نامطمئن کند.

اگر تقاضا کاهش یابد قیمت‌ها فرو می‌ریزد. اداره انرژی امریکا تخمین می‌زند تولید نفت امریکا به 10.3 میلیون بشکه در روز برسد. این پیش‌بینی اداره انرژی امریکا در ماه فوریه بود، اما اکنون این اداره بر این عقیده است که ما به این رقم رسیده‌ایم و پیش‌بینی خود را برای کل سال2018 به10.7 میلیون بشکه و برای سال 2019 به11.31 میلیون بشکه در روز افزایش داده است.

اما مهم‌تراین که اداره مذکور ذخیره جهانی را افزایشی می‌داند، نه کاهشی (هم برای امسال و هم برای سال آینده 2019). به عبارت دیگر با وجود کاهش اخیر، رعایت سقف تولید از طرف اوپک و قول به رعایت آن در امسال، ذخایر می‌تواند با نرخ 400هزار بشکه در روز افزایش یابد و با 300هزار بشکه در سال 2019، ممکن است کمبود عرضه دوباره ظاهر شود.

به همین نحو، «ادمورس» از سیتی گروپ می‌گوید قیمت نفت برنت بدلیل افزایش تولید نفت شیل به زیر 60 دلار سقوط خواهد کرد.

امین ناصر مدیر ارشد اجرایی آرامکو می‌گوید (9 مارس 2018) صنعت نفت برای پاسخگویی به تقاضای مورد انتظار به 25 هزار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری اضافی احتیاج دارد و که در ضمن استهلاک طبیعی میادین فعلی را نیز در بر می‌گیرد. این گفته بعد از این اعلامیه اداره انرژی امریکاست که می‌گوید در دهه 2020 بازار نفت بدون سرمایه‌گذاری بالادستی با کمبود عرضه مواجه می‌شود. در حقیقت گروهی از تحلیلگران می‌گویند در کوتاه‌مدت بازار با عرضه مناسبی روبه رو است؛ زیرا نفت شیل امریکا در راه است اما در اوایل تا اواسط دهه2020 با ریسک‌های عرضه روبه رو خواهد بود. ناصر می‌گوید من هرگز نگاه از اوج تقاضای نفت یا منابع آن برنخواهم داشت.

اکنون تولید نفا 32.14 میلیون بشکه در روزدر ژانویه است که در پایین‌ترین سطح 9 ماهه خود قرار دارد. دلیل این امر کاهش زیاد تولید در نیجریه و ونزوئلاست. در این لحظه قرار نیست چیزی در رابطه با ونزوئلا انجام گیرد. وزیر نفت عربستان سعودی ابراهیم الحسنی می‌گوید بازار به نقطه توازن رسیده است.

 تاثیر منفی تعرفه فولاد بر نفت

بخش زیادی از صنعت انرژی، منجمله ساخت لوله‌های انتقال نفت، از فولاد مخصوصی ساخته می‌شود که تهیه آن در امریکا سخت است و گروه زیادی از شرکت‌ها اخطار داده‌اند که تعرفه فولاد می‌تواند اثر منفی بر صنعت نفت و گاز بگذارد. برای مثال، رویال داچ‌شل می‌گوید عوارض فولاد بر تصمیم شرکت به گسترش میادین نفتی در خلیج مکزیک تاثیر منفی خواهد گذاشت.

 پیش‌بینی برای سال‌های 2018 و 2019

با این حال در 12 آوریل 2018 موسسه پیش‌بینی اقتصادی، قیمت نفت را در سال 2018 صعودی می‌داند و آن را برای دسامبر 2018 برابر 91.91 دلار پیش‌بینی کرده است. در سال 2019 این موسسه قیمت را تا 100.62 دلار در هر بشکه پیش‌بینی می‌کند که خبر بسیار مهمی برای ایران به شمار می‌آید.

 طلا

در روزهای 20 و 21 مارس قیمت طلا به‌شدت تحت تاثیر نشست فدرال رزرو قرار داشت تا تصمیم خود را اعلام کند. همه انتظار داشتند فدرال رزرو نرخ بهره خود را 0.25 درصد افزایش دهد که انتظار می‌رفت قیمت طلا را کاهش دهد و نرخ برابری دلار را افزایش.

در 20 مارس قیمت طلا در حول و حوش 1313.35 دلار قرار داشت. صندوق‌های ETF از این کاهش قیمت استفاده کردند و آن را یک فرصت خرید به شمار آوردند (به گفته کومرزبانک) این بانک می‌گوید ETF‌ها که افق‌های بلندمدت را در نظر دارند تا سفته بازان، قیمت‌های پایین را فرصت مطلوب خرید می‌دانند.

در آن تاریخ ETF‌ها 3.2 تن طلا خریدند و روز سه شنبه همان هفته 5.6 تن دیگر. اما پس از اعلام تصمیم فدرال رزرو این پیش‌بینی خلاف از آب درآمد. قیمت طلا بلافاصله واکنش نشان داد و رو به افزایش گذاشت. طلا پیش از حرکت فدرال رزرو با فروش مازاد مواجه بود تا اینکه فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش داد و دو باره افزایش قیمت آغاز شد. 5 بار افزایش نرخ بهره در سال‌های اخیر باعث شده بود قیمت طلا کاهش یابد اما این‌بار این طور نبود.

از آغاز ماه مارس تاکنون طلا در محدوده 1302 الی 1340 دلار معامله می‌شد که دلیل نوسان در این محدوده منازعه جاری درباره موضع فدرال رزرو بود و تنش‌های سیاسی در جهان. یکی از بزرگ‌ترین نااطمینانی‌های سیاسی پناه بردن واشنگتن به سیاست‌های حمایتی است. در حقیقت سیاست حمایتی رشد جهانی را کاهش داده و به دنبال آن نرخ‌های بهره واقعی را کاهش می‌دهد که از قیمت طلا حمایت می‌کند و عاملی منفی برای بازار سهام است و می‌تواند به طلا اجازه ‌دهد تا مرز 1366 دلار برسد.

اگرچه ترس از جنگ تجاری از ناحیه واشنگتن ETF‌ها را برای سرمایه‌گذاری در جای امن افزایش داده ترس از افزایش نرخ بهره بر عملکرد طلا نیز در پیش روست.

اقتصاد امریکا در ماه فوریه 313 هزار شغل ایجاد کرد که بیش از مقدار پیش‌بینی رویتز (200هزار) بود. بااین حال کاهش نرخ رشد دستمزد ترس از افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو را کاهش می‌دهد. درآمد متوسط در امریکا فقط 0.1 درصد افزایش یافته در حالی که در ماه گذشته 0.3 درصد بود. با این حال دلار قبل از اجلاس فدرال رزرو افزایش یافت که دلیل آن کاهش شمار بیکاران بود.

ترامپ در اوایل این ماه توییت کرده بود: «وقتی یک کشور میلیارد‌ها دلار در مقابل تقریبا هر کشوری از دست می‌دهد (صرف تجارت می‌کند) شرکت در جنگ تجاری و پیروزی در آن بسیار ساده است.» روابط انگلیس در روسیه بر سر کشته شدن جاسوس روسی و دخترش ممکن است باعث شود سرمایه‌گذاران پرتفوی خود را برای فلز گرانبها اختصاص دهند. در این بین خبر می‌رسد طلای بیشتری در غرب آفریقا کشف شده است. نتایج حاصل از 14 حفره که 1496 متراز 500متر را دربرگرفته است در دو متر اولیه 1.74 گرم طلا برتن از خاک به دست آمده و از 23 متری 1.83 گرم درتن طلا می‌دهد. با این حال پیش‌بینی شده است، قیمت طلا در سال 2018 صعودی باشد. براساس پیش‌بینی موسسه پیش‌بینی اقتصادی در دسامبر 2018 به 1407 دلار و سپس در سال 2019 در سپتامبر به 1557 دلار می‌رسد. پس از آن قیمت طلا اندکی کاهشی خواهد بود.