«ضوابط پرداخت‌های ديجيتال و همراه» ابلاغ شد

اقتصادگردان- به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در اين ضوابط، استفاده از ابزارهای هوشمند برای عمليات پرداخت با استفاده از فرايند و فناوري نشانگذاری (tokenization) تبيين شده است. نشانگذاری فرايندی است كه در پرداخت‌های با ابزارهای هوشمند، داده‌های حساس و شماره كارت با نشانه‌های عددی رمزينه جايگزين می‌شود. اين فرايند باعث می‌شود اولاً امنيت استفاده از ابزارهای هوشمند تا سطح استانداردهای بين المللی ارتقا يابد و ثانياً استفاده از انواع ابزارهای هوشمند نظير تلفن‌های همراه و ابزارهای پوشيدنی برای عمليات بانكی نظير پرداخت با سهولت ميسر شود.
پيش‌بينی می‌شود با اقدامات به عمل آمده ارايه اين خدمات از اواسط ارديبهشت ماه سال جاری به صورت عملياتی تحقق يابد.
متن بخشنامه ابلاغی به این شرح است: 
پرداخت‌های دیجیتال و پرداخت‌های همراه با توجه به تحولات فناوری در سطح جهان، به عنوان پدیده در حال رشد در کشور مطرح شده و در این رهگذر انتظار می‌رود فرصت‌های جدیدی برای ارایه خدمات بهتر و وسیعتر به مشتریان نظام بانکی پدید آید.
گرچه نفس نوآوری موجد تحول و پیشرفت است، لیکن توجه به رعایت قواعد بانکداری و مدیریت ریسک بهینه و حصول اطمینان از امنیت در پرداخت‌های بانکی، قاعده‌ای است که تمام فعالیت‌های توسعه‌ای باید حول آن تعریف و تبیین شوند. 
همانند هر تغییر بزرگ در سپهر فناوری، کاربری ابزارهای هوشمند برای پرداخت‌های الکترونیکی، فرصت‌ها و تهدیداتی را متوجه نظام بانکی کشور می‌کند؛ از این رو ضرورت دارد، با توجه به استانداردها و بهروش‌های بین‌المللی و بهره‌گیری از تجربیات موفق، الگوی بومی به گونه‌ای تنظیم شود که حداکثر بهره‌برداری از فرصتها را در کنار مدیریت بهینه ریسک‌های عملیاتی و پرهیز از تهدیدات را توامان دنبال کند.
با این مقدمه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از چند ماه پیش با رصد دقیق تغییرات فناوری و با نظرداشت امکانات و ویژگی‌های خاص نظام پرداخت خُرد کشور و با گردآوری نظرات کارشناسان و مسوولان شبکه بانکی کشور و شرکت‌های همکار آنها به جمع بندی روشنی در خصوص راهبرد پرداخت‌های دیجیتال و پرداخت‌های همراه رسیده و نهایتاً طی جلسه مورخ 1396.2.2هیئت عامل بانک مرکزی این موضوع را با تکیه بر اجرایی نمودن فرایند نشانگذاری( tokenization)  در پرداخت‌های دیجیتال و پرداخت‌های همراه مصوب کرد که ذیلاً اصول و چارچوب آن برای اطلاع شما و همکاران مرتبط و اقدام مقتضی اعلام می‌شود:
با توجه به وضعیت موجود، ارایه خدمات پرداخت دیجیتال و پرداخت همراه با کاربست فرایند و فناوری نشانگذاری صورت می‌گیرد.
1.    در فرایند نشانگذاری، قسمتی از داده‌های حساس پرداخت مشتریان با «نشانه»های(   token) الکترونیکی جایگزین شده و در شبکه پرداخت انتقال می‌یابند. با استفاده از زیرساخت ملی پرداخت و تسویه ، «نشانه»ها در فضایی امن به داده‌های حساس تبدیل شده و پس از آن روال پرداخت مطابق با رویه عادی تکمیل می‌شود.
2.    فرایند نشانگذاری با معرفی دو نهاد در شبکه پرداخت انجام می‌شود:
2-1. مراکز ارایه نشانه‌های الکترونیکی (مانا): توسط بانک یا موسسه اعتباری صادرکننده یا نهاد طرف قرارداد با آن راهبری شده و وظیفه ایجاد سامانه نشانگذار و تبدیلات داده‌های حساس به نشانه و بالعکس را بر عهده دارند.
2-2. سامانه هدایت نشانه‌های دیجیتال (سهند) : سامانه‌ای است یکتا و مستقر در زیرساخت ملی پرداخت و تسویه  که اتصال «مانا»ها به شبکه پرداخت از طریق آن صورت می‌پذیرد.
3.    بانک یا موسسه اعتباری با حفظ مسووليت کامل خود در قبال صیانت از اطلاعات مشتریان مي‌توانند فعاليت نشانگذاري را به «مانا»هاي مجاز برون سپاری کنند.
4.    فرایند نشانگذاری صرفاً ازطریق «مانا»هايي قابل انجام است که فناوري، روش‌ها و روال‌های اجرایی خود را پیش از ارایه خدمت به بانک‌ها یا موسسات اعتباری به تایید بانک مرکزی رسانده باشند.
5.    ارایه خدمات توسط «مانا»ها صرفاً از طريق اتصال به «سهند» امکان‌پذير است.
6.    تراکنش خرید تلفن همراه برای تراکنش‌های نشانگذاری شده تا سقف روزانه تعيين شده براي تراکنشَ هاي نوع موبايل مجاز است. بانک یا موسسه اعتباری صادر کننده ملزم به رعایت این سقف است.
7.    دستورالعمل های فنی این بخشنامه متعاقبا توسط معاونت فناوری های نوین ابلاغ می‌ شود. 
با عنایت به نکات فوق ضرورت دارد آن بانک با لحاظ این موارد امور مربوط به توسعه خدمات پرداخت دیجیتال و پرداخت‌های همراه خود را ضمن هماهنگی کامل با بانک مرکزی طراحی، پیاده‌سازی و اجرا کند. بر این مبنا مقتضی است برنامه آن بانک در پاسخ به این نامه به حوزه فناوری‌های نوین بانک مرکزی اعلام شود.