سهم بالای شرکت های پتروشیمی از تعداد صادرکنندگان برتر کشور

اقتصادگردان- محسن شمشیری

در سال 1401 نیز دو شرکت پتروشیمی شیراز و آریاساسول به عنوان صادرکننده نمونه انتخاب شده اند.

براساس آمار 612 شرکت صادراتی منتخب در سال 1401، پتروشیمی ها با 31 شرکت محصولات پایه و پلیمری بیشترین سهم را در بین صادرکنندگان برتر بخش های مختلف اقتصادی کشور داشته اند و علاوه بر کسب سهم بالا از نظر تعداد، از نظر رقم صادرات و ارزآوری نیز رتبه نخست ارزآوری را در بین بخش های اقتصادی دارند و هر سال تعدادی از آنها در بین صادرکنندگان نمونه و برتر کشور جایگاه ویژه ای کسب کرده است. در سال 1401 نیز دو شرکت پتروشیمی شیراز و آریاساسول به عنوان صادرکننده نمونه انتخاب شده اند.

پتروشیمی ها صادرات و فروش سالانه خود را به بیش از 22 میلیارد دلار در سال افزایش داده اند و تامین کننده اصلی ارز در بازار نیما و عرضه ارز با نرخ توافقی در صرافی ها هستند و به تعادل بازار ارز کمک قابل توجهی در شرایط سخت تحریم و 5 سال اخیر داشته اند. درآمد حاصل از فروش و صادرات پتروشیمی ایران در سال ۱۴۰۰ به ۲۱.۵ میلیارد دلار رسید که این رقم در سال ۵۷ معادل ۱۶۰ میلیون دلار برآورد شده و نشان‌دهنده رشدی بیش از ۱۳۴ برابری نسبت به سال های ابتدای شکل گیری صنایع پتروشیمی در قبل از انقلاب است.

اکنون صادرات سهم 70 درصدی از کل درآمد پتروشیمی ها دارد و به سالانه 15 میلیارد دلار رسیده است.

پتروشیمی‌ها در 5 سال 1401- 1397 بیش از 54 میلیارد دلار ارزآوری داشته و از ابتدای امسال نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته‌اند و هر هفته ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون دلار ارز به سامانه نیما تزریق می‌کند. براین اساس روشن است که پتروشیمی ها نه تنها رتبه نخست کسب درآمد صادراتی را در بین بخش های مختلف اقتصاد ایران دارند، بلکه تامین کننده اصلی بازار ارز بوده و سهم آنها از کل صادرات، تامین بازار ارز و موفقیت در صادرات بیش از سایر بخش ها بوده و جایگاه ویژه ای در شرایط کنونی اقتصاد ایران دارند که به رفع مشکلات ضروری و معیشتی کشور کمک بسیاری کرده است.

گزارشی آماری و مستند از آخرین عملکرد صنعت پتروشیمی و مهم‌ترین موانع و چالش‌های آن از سوی انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی نشان می دهد که ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی ۹۰ میلیون تن و تولید واقعی ۶۵ میلیون تن در سال است.در اوج تحریم یعنی سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۱، صنعت پتروشیمی بیش از ۵۴ میلیارد دلار برای کشور ارزآوری داشته است. افزون بر این بیش از ۲۲ میلیارد دلار از نیاز صنایع پایین‌دستی این حوزه و ۳ میلیارد دلار کود اوره بخش کشاورزی را در سخت‌ترین شرایط تحریمی کشور تأمین کرده است.

پتروشیمی‌های کشور از ابتدای امسال نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته‌اند که از این مقدار حدود ۴ میلیارد دلار فروش ارزی هلدینگ خلیج فارس از ابتدای سال تاکنون بوده است.

مقدار فروش داخلی محصولات پتروشیمی در داخل ایران از سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۳۹۷ به طور متوسط سالیانه ۶.۳ درصد رشد داشته و از ۱۱.۸۶ میلیون تن در سال ۱۳۹۰ به ۱۷.۷ میلیون تن در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است. همچنین میزان صادرات نیز با متوسط رشد سالیانه ۲.۷ درصد از ۱۸.۲ میلیون تن در سال ۱۳۹۰ به ۲۰.۳ میلیون تن در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است. در سال ۱۳۹۷ حدود ۵۳.۳ میلیون تن محصول پتروشیمی در کشور تولید شده است که بر اساس آمار نمودار یک، از این مقدار محصول تولیدی حدود ۳۸ درصد صادر، حدود ۱۷ درصد در داخل بین مجتمع‌های پتروشیمی به فروش رسیده، حدود ۲۹ درصد در داخل مجتمع‌ها به عنوان محصول واسطه مصرف شده و فقط حدود ۱۶ درصد آن معادل ۸.۵ میلیون تن از کل ۱۷.۷ میلیون تن فروش داخلی به طور خالص در داخل به فروش رسیده است که عمدتاً از طریق بورس، معاملات آن صورت می‌گیرد. به عبارتی سهم صنایع پایین‌دستی از کل ۳۸ میلیون تن محصول قابل فروش پتروشیمی در کشور، حدود ۵. ۸ میلیون تن بوده است. ارزش صادرات محصولات پتروشیمی در سال ۱۳۹۷ برابر با ۱۱.۴ میلیارد دلار و ارزش فروش داخلی محصولات حدود ۶۷ هزار ۵۲۲ میلیارد تومان بوده است.

تجلیل از صادرکنندگان نمونه

در بیست‌‍ وششمین آیین تجلیل از صادرکنندگان نمونه کشوری که با حضور رئیس‌جمهوری، وزیران و برخی مقام‌های ارشد کشور و نمایندگان شرکت‌های برتر، مسئولان ارشد اجرایی کشور ازجمله معاون اقتصادی رئیس‌جمهور، وزیر صمت و معاونان او، رئیس اتاق ایران و صادرکنندگان نمونه و ممتاز در سالن نشست سران برگزار و از ۵۷ صادر کننده برتر سال 1401 در حوزه‌های مختلف، تقدیر شد

از میان 57 صادرکننده برتر، به سه شرکت مدال افتخار صادرات، به 7 شرکت تندیس صادرکننده ممتاز ملی و به 47 شرکت تندیس صادرکننده نمونه ملی اهدا شد.

نام دو شرکت پتروشیمی شیراز و پلیمر آریاساسول نیز در لیست صادرکنندگان برتر امسال قرار دارد.شرکت پتروشیمی شیراز برای نخستین بار پس از ۶ دهه فعالیت به‌عنوان صادرکننده نمونه ملی سال ۱۴۰۱ از میان شرکت‌های اوره‌ساز کشور انتخاب شد ومحمد بهمئی، مدیرعامل این شرکت، لوح و تندیس ویژه این مراسم را دریافت کرد. همچنین شرکت پلیمر آریاساسول به مدیریت محمد رضا حیدرزاده به عنوان یکی از شرکت های معتبر کشوربه عنوان صادرکننده برتر در لیست 57 شرکت برتر سال 1401 معرفی شده است. شرکت های صادرات شیمیایی و انرژی دیگر نمونه نیز شامل اشکان شیمی اصفهان، تولیدی شیمیایی کلران، تولیدی صنعت قیر پارسیان انرژی، شیمی در سلف، طب پلاستیک نوین، کیمیا پلی استر قم و نفت پارس اعلام شده اند.

سهم بالای پتروشیمی ها در لیست صادرکنندگان برتر

در فرآیند انتخاب صادر کنندگان برتر ۱۴۰۱ که در فراخوانی از ۲۲ تیر تا ۵ مرداد سال جاری اعلام شد، تعداد ۶۱۲ شرکت در ۷۶ گروه کالا و خدمات، ثبت نام کردند که نهایتا ۵۷ صادر کننده در فهرست منتخبین قرار گرفتند. از میان ۶۱۲ شرکت، صادر کنندگان سیمان و کلینکر با ۳۲ محصول و محصولات پایه پتروشیمی پلیمری با ۳۱ مورد، بیشترین سهم را داشته‌اند. همچنین، صادر کنندگان لوازم خانگی انرژی بَر با ۱۴، دارو‌های شیمیایی با ۱۱، محصولات دانش‌ بنیان و فناوری بالا با ۱۰، قطعات یدکی و مجموعه‌های خودرو با ۱۰ مورد، در رتبه‌های بعدی تعداد شرکت کنندگان در این دوره هستند.

صادر کنندگان برتر در بیست و ششمین مراسم روز ملی صادرات ۱۴۰۱، از سوی کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارتخانه‌های صمت، جهاد کشاورزی، سازمان‌های برنامه و بودجه، استاندارد، اتاق بازرگانی، گمرک، اتاق تعاون و بانک مرکزی و به ریاست رئیس سازمان توسعه تجارت انتخاب شده‌ و شاخص‌های مختلفی از جمله: سنجش تولید و سرمایه‌گذاری مشترک با طرف‌های خارجی، عمق دانش بنیانی، فعالیت در مناطق محروم و کم‌ برخوردار، میزان اشتغال‌زایی، میزان نفوذ در شبکه مصرف بازار‌های هدف، سطح پیچیدگی محصول و ارزش افزوده، عضویت در تشکل‌های تخصصی صادراتی، ثبت نشان بین‌المللی و استفاده از نیروی انسانی - مصالح و تجهیزات داخلی در طرح‌های خارج از کشور، در نظر گرفته شده و شرکت های پتروشیمی به دلیل برخورداری از فناوری دانش بنیان، ارزش افزوده بالا، ارتباط با بازارهای خارجی، سرمایه گذاری و مسوولیت اجتماعی، تمام شاخص های مورد نظر را ارائه کرده اند.

سه صادرکننده مدال آورشامل صنایع کاشی و سرامیک سینا، نوین زعفران، یاتا اکسپرس و هفت صادرکننده‌ ممتاز شامل ایران ترانسفو، ایران یاسا تایر و رابر، تک ماکارون، تونل سد آریانا، مپنا، مهاب قدس و موکت نگین مشهد اعلام شدند.

57 شرکت برتر صادرکننده 1401 شامل شرکت های آبزی گوهر ناب مطاف، آریوژن فارمد، اسپرلوس پلاس، اشکان شیمی اصفهان، اطلس فام سهند، اوس سینا، بازرگانی بدیعی، بین المللی ساروج بوسهر، پارت گوال گیتی، پاکدیس، پتروشیمی شیراز، پلیمر آریاساسول با مدیریت محمدرضا حیدرزاده، پویانمای آسمان خیال، توسعه آهن و فولاد گل‌گهر، روی خاورمیانه، گچ متین، شهر فرش ایرانیان، شیمیایی کلران، قیر پارسیان انرژی، داداش برادر، درخت الماس سبز، ره‌اورد ساینای دلیجان، زرگرزاده، سردخانه و موادغذایی آریاسام، سیم و کابل ابهر، شیشه کاوه فلوت، شیمی در سلف، چینی زرین، قهوه پارت سازان، هفت الماس، شوفاژ کار، طب پلاستیک نوین، فولاد خوزستان، کشت و صنعت طلاچین، کیمیا پلی استر قم، بوتان، پاکشو، چوبکاران عصر نوین، گرین وب سامانه نوین، گل‌نور، فولاد سپید فرآب کویر، سپاهان باطری، صنایع مس، مهندسین مشاور موننکو ایران، نفت پارس، نوبافت شادیلون، نیک‌مهر عمرانی بوده اند.

پتروشیمی شیراز صادرکننده نمونه ملی سال ۱۴۰۱

شرکت پتروشیمی شیراز برای نخستین بار پس از ۶ دهه فعالیت به‌عنوان صادرکننده نمونه ملی سال ۱۴۰۱ از میان شرکت‌های اوره‌ساز کشور انتخاب شد. محمد بهمئی، مدیرعامل این شرکت، لوح و تندیس ویژه این مراسم را دریافت کرد.

بهمئی در حاشیه این آیین طی سخنانی ضمن تشریح عملکرد شرکت در ۶ ماه گذشته اظهار کرد: کسب این افتخار مرهون عنایت خاص خداوند منان و تلاش مضاعف کارکنان سختکوش و متعهد شرکت است. وی ابراز امیدواری کرد که با همت همه همکاران تا پایان سال برگ زرین دیگری بر افتخارهای شرکت افزوده شود.