كاهش قيمت ارز و طلا به دنبال لغو مكانيسم ماشه / ۳۲ میلیارد دلار تأمین ارز واردات در 11 ماه

خبراقتصادي – محسن شمشيري
به دنبال لغو درخواست برقراري مكانيسم ماشه و محدوديت رفت و آمد ديپلمات هاي ايران در سازمان ملل از سوي دولت بايدن، و همچنين لغو محدوديت هايي كه دولت ترامپ  در اين زمينه برقرار كرده بود، قيمت دلار و طلا روبه كاهش گذاشت. البته مسوولان سياست خارجي ايران اعلام كرده اند كه آمريكا بايد تمام تحريم ها را لغو كند، اما واكنش بازار نسبت به اين ميزان از لغو تحريم ها و به خصوص كنار گذاشتن مكانيسم ماشه، مثبت بوده و پيش بيني مي شود كه در صورت اظهار نظر بايدن در جلسه سران كشورهاي صنعتي براي بازگشت به برجام و همچنين جلسات ديپلمات هاي آمريكا واروپا، در هفته هاي آينده نيز شاهد كاهش بيشتر نرخ ارز و طلا در بازار باشيم.
برخي ناظران سياسي معتقدند كه بايدن و دولت جديد آمريكا در هفته هاي آينده قدم هايي را براي بازگشت به برجام برخواهند داشت. مقامات ايران نيز اعلام كرده اند كه امكان مذاكره با 4+1 برقرار است اما چون آمريكا از برجام خارج شده نمي توان مذاكره اي با اين كشور انجام داد و لذا آمريكا ابتدا بايد به برجام برگردد و تحريم ها را لغو كند و سپس درخواست مذاكره داشته باشد.
به دنبال اين تحولات، روز جمعه اول اسفند 99، نرخ دلار به 25200 تومان كاهش يافته و سكه طلا نيز به 11 ميليون و 320 هزار تومان افت داشته است.  از سوي ديگر، با كاهش قيمت اونس جهاني طلا به 1774 دلار، قيمت طلا و سكه نيز كاهش يافته و مظنه مثقال طلا 4 ميليون و 887 هزار، يك گرم طلاي 18 عيار 1 ميليون و 128 هزار، نيم سكه 6.5 ميليون، ربع سكه 4.250 ميليون، سكه گرمي 2.450 ميليون تومان معامله شده است.
روز پنج شنبه نيز دلار 25900، يورو 31100 و درهم 7170 تومان و سكه 11.9 ميليون تومان بود. اما روز جمعه به دنبال اعلام اخبار مثبت تحولات سياسي از جمله كنار گذاشتن مكانيسم ماشه و درخواست آمريكا براي برقراري تحريم هاي سازمان ملل، كه در دولت ترامپ مطرح شده بود، قيمت دلار و سكه كاهش زيادي داشت.
كارشناسان پيش بيني كرده اند كه در صورت تداوم اين روند، احتمالا در هفته جاري قيمت دلار به كانال 24 هزار و سكه به كانال 10 ميليون افت خواهد داشت.
 از سوي ديگر، در زمينه تامين ارز واردات، رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد: علیرغم مشکلات ناشی از تأثیر شیوع ویروس کرونا درامور تجاری و تأمین ارز در ابتدای سال، بانک مرکزی و صادرکنندگان تاکنون ۳۲ میلیارد دلار برای واردات کشور تأمین ارز کرده‌اند.
همتی یادآور شد: تأمین ارز از طریق سامانه نیما توسط صادرکنندگان به خوبی در حال انجام است و طی بهمن ماه روزانه به طور میانگین بیش از ۸۰ میلیون دلار معامله شده است. این درحالی است که عرضه روزانه ارز در سامانه نیما به طور میانگین معمولا بیش از دوبرابر معاملات روزانه ارز است.از ابتدای سال جاری 9.2 میلیارد دلار ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی، نهاده‌های کشاورزی دارو و تجهیزات پزشکی تأمین شده است.

هر دلار روز (پنجشنبه) در صرافی‌های بانکی ۲۵ هزار و ۱۷۰ تومان معامله شد که قیمت آن نسبت به روز کاری گذشته بدون تغییر بود. نرخ هر یورو نیز به ۳۰ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. قیمت فروش یورو با کاهش ۱۳۰ تومانی نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری گذشته (چهارشنبه) به ۳۰ هزار و ۳۰۰ تومان رسید.قیمت خرید هر دلار ۲۴ هزار و ۶۷۰ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۲۹ هزار و ۸۰۰ تومان بود. همچنین قیمت خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۴ هزار و ۹۹۹ تومان و قیمت فروش آن ۲۵ هزار و ۲۴۹ تومان است.علاوه بر این، نرخ خرید یورو در این بازار ۳۰ هزار و ۸۵۰ تومان و نرخ فروش آن ۳۱ هزار و ۱۵۸ تومان اعلام شد.
براساس این گزارش در سامانه نیما در روز معاملاتی گذشته (چهارشنبه)، هر یورو به قیمت ۳۰ هزار و ۲۹۸ تومان و هر دلار ۲۵ هزار و ۳۲۹ تومان به فروش رسید. همچنین در سامانه سنا روز کاری گذشته (چهارشنبه)، حواله یورو به قیمت ۲۸ هزار و ۸۶۵ تومان معامله و همچنین حواله دلار به قیمت ۲۳ هزار و ۵۳۴ تومان فروخته شد.قیمت دلار که در هفته‌های گذشته با توجه به افزایش امیدواری در زمینه صادرات نفت و دسترسی به منابع مالی کاهشی شده بود، در روزهای اخیر دوباره نوسان دارد.

 هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار تهران روز (پنجشنبه، ۳۰ بهمن‌ماه) با کاهش ۱۰هزار تومانی نسبت به روز کاری قبل (چهارشنبه) ۱۱ میلیون و ۸۴۰ هزار تومان معامله شد.  سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان معامله شد.همچنین نیم‌سکه بهار آزادی ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، ربع سکه چهار میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و سکه یک گرمی هم دو میلیون و ۴۵۰ هزار تومان قیمت خورد.
علاوه بر این، در بازار طلا نیز نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۱۴۱ هزار تومان و هر مثقال طلا به چهار میلیون و ۹۴۳ هزار تومان رسید. انس جهانی طلا نیز امروز یک‌هزار و ۷۸۴ دلار و ۱۹ سنت فروخته شد.

 در آغاز هفته‌ای که گذشت، انتظار تداوم افزایش قیمت‌ها در بازار ارز وجود داشت، اما روند معاملات نشان داد که فعالان بازار، دید روشنی نسبت به آینده تحولات سیاسی و اقتصادی کشور ندارند و بنابراین استراتژی روشنی در معاملات هفته‌ پایانی بهمن‌ماه، دیده نشد.
در آخرین هفته بهمن‌ماه بازار ارز در وضعیت سردرگم قرار داشت و نمودارها مدام در حال تغییر جهت بودند، این در حالی بود که در هفته پیشین، قیمت دلار افزایش یک هزار و ۸۰۰ تومانی و یورو نیز افزایش دو هزار و ۲۰۰ تومانی را از سر گذرانده بودند، اما هر دو ارز اصلی بازار در این هفته نتوانستند به رویه هفته پیشین خود ادامه دهند.
در هفته‌ای که گذشت قیمت دلار مدام در حال نوسان بین سقف ۲۶ هزار و ۳۰۰ تومان و کف ۲۵ هزار و ۷۰۰ تومان بود و یورو هم در محدوده ۳۱ هزار ۶۰۰ تومان تا ۳۱ هزار و ۱۰۰ تومان نوسان داشت. این شرایط نشان دهنده این بود که پس از صعود قابل توجه قیمت‌ها در هفته پیشین، در این هفته نیروی برتری میان دو گروه خریدار و فروشنده وجود نداشت و هیچ کدام از طرف‌های بازار نتوانستند محدوده حساس بازار را به نفع خود تغییر دهند.
این شرایط موجب شد که دلار مرز ۲۶ هزار تومان را در معاملات هفته گذشته، بارها بالا و پایین کند، اما یورو در کانال ۳۱ هزار تومان خود را تثبیت کرد و تنها در این کانال نوسان داشت. با این وجود روند کلی نمودار تغییرات قیمتی، نشان‌دهنده کاهش نسبی قیمت ارز در مقایسه میان روز ابتدایی و انتهای هفته است. طبق این مقایسه قیمت دلار در آخرین معاملات این هفته ۲۵ هزار و ۹۰۰ تومان قیمت‌گذاری شد که ۴۰۰ تومان ارزان‌تر از قیمت این ارز در ساعات ابتدایی هفته است. برای یورو هم قیمت در روز پنج شنبه ۳۱ هزار و ۱۰۰ تومان بود که این قیمت هم حدود ۵۰۰ تومان ارزانتر از قیمت یورو در ساعات ابتدایی روز شنبه بود.
قیمت‌گذاری ارز در صرافی‌های ملی اما در این هفته روند کم‌نوسانی را داشت. بر این اساس در چهار روز ابتدایی هفته قیمت فروش دلار در این صرافی‌ها ۲۴ هزار و ۹۸۰ تومان بود و در دو روز پایانی هفته این قیمت به ۲۵ هزار و ۱۷۰ تومان افزایش یافت. یورو نیز در این صرافی‌ها کار خود را از ۳۰ هزار و ۲۷۰ تومان آغاز کرد و در حالی که در روز چهارشنبه به قیمت ۳۰ هزار و ۴۳۰ تومان هم افزایش قیمت یافت، اما در روز پنج‌شنبه با قیمت ۳۰ هزار و ۳۰۰ تومان کار خود را به پایان برد.
از سوی دیگر در سامانه نیما دلار نیز در هفته‌ای که گذشت دلار در روز یکشنبه با قیمت میانگین ۲۵ هزار و ۷۰ تومان قله قیمتی خود را تجربه کرد و در روز سه‌شنبه در قیمت ۲۳ هزار و ۲۸۰ تومان به ارزانترین قیمت خود در هفته رسید. همچنین یورو هم در بازه محدود ۲۸ هزار و ۷۰۰ تا ۲۸ هزار و ۸۷۰ تومان نوسان کرد.
بازار ارز در حالی بهمن‌ماه را به سرانجام رساند که در این ماه برخلاف دی‌ماه، قیمت‌ها در مجموع روندی صعودی را تجربه کردند. در این ماه قیمت دلار از ۲۱ هزار و ۸۰۰ تومان به محدوده ۲۶ هزار تومان رسید و یورو نیز از کف کانال ۲۶ هزار تومان به میانه کانال ۳۱ هزار تومانی صعود کرد.
این افزایش قیمت در حالی است که طبق گزارش‌های بانک مرکزی، شاخص‌های اقتصادی کشور در شش ماهه دوم سال عملکرد مثبتی داشته‌اند. امری که نشان‌دهنده گذر اقتصاد تحت تحریم ایران از شوک شیوع بیماری کرونا است. با این وجود اما فعالان بازار ارز در ماه‌های اخیر بیش از هر چیز با توجه به تحولات سیاسی معاملات خود را تنظیم کردند که در این میان، مهمترین مسئله، تعیین سرنوشت بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام بود. اتفاق مهمی که در بهمن‌ماه بر خلاف دی‌ماه، خبرهای خوشایندی در رابطه با آن منتشر نشد و به همین دلیل با افزایش نگرانی فعالان بازار از سرانجام برجام، در بازار روند افزایشی حاکم شد.
بنابراین همچنان پیش‌بینی روند بازار در اسفندماه نیز دشوار است. برخی اتفاقات و تحولات سیاست خارجی در روزهای اخیر رخ داده و یا قرار است در روزهای آینده تعیین تکلیف شوند. این تحولات می توانند در ماه اسفند بر بازار ارز تاثیر مستقیم بگذارند. از سوی دیگر افزایش نرخ درهم و همچنین افزایش تقاضای فصلی ارز در پایان سال نیز از مجموعه عواملی است که می تواند به تحولات بازار ارز در ماه اسفند جهت دهند.
قیمت هر اونس طلا با ۰.۳۰ درصد کاهش به ۱۷۷۰ دلار و ۴۱ سنت رسید.به گزارش رویترز، در حالی که افزایش سوددهی اوراق خزانه داری آمریکا جذابیت سرمایه گذاری در بازار طلا را کاهش داده است، قیمت فلز زرد امروز به پایین ترین رقم در طی بیش از 7 ماه گذشته رسید و در مسیر ثبت بدترین عملکرد هفتگی از پایان ماه نوامبر قرار گرفت.
بر اساس این گزارش، قیمت هر اونس طلا امروز با 0.30 درصد کاهش به 1770 دلار و 41 سنت رسید. اوایل امروز قیمت طلا به پایین ترین رقم از دوم جولای یعنی 1759 دلار و 29 سنت رسیده بود. قیمت ها از ابتدای هفته جاری تاکنون 3 درصد افت کرده است. قیمت فلز زرد در معاملات آتی برای تحویل در ماه آوریل نیز با 0.47 درصد افت به 1766 دلار و 60 سنت رسید.
لاچلان شاو تحلیلگر نشنال بانک استرالیا در این باره گفت: «طی هفته گذشته سوددهی اوراق خزانه داری آمریکا رشد قابل توجهی داشته و این احساس شکل گرفته که با توجه به رد پیش بودن ترمیم اقتصاد آمریکا و سرعت گرفتن توزیع واکسن سوددهی این اوراق باز هم بالاتر خواهد رفت.»
شاخص سوددهی اوراق قرضه خزانه داری امریکا در نزدیکی بالاترین رقم های حدود یک سال اخیر که اوایل این هفته به ثبت رسیده بود قرار دارد. افزایش سوددهی سبب بالا رفتن هزینه فرصت سرمایه گذاری در بازار طلا می شود.کاهش قیمت طلا در حالی است که ادعاهای بیکاری طی هفته گذشته در آمریکا رشد غیرمنتظره ای داشته است.
شاو افزود: «بازار اوراق قرضه منتظر است ببیند اقتصاد آمریکا به چه سمتی حرکت می کند و با توجه به در پیش بودن بسته محرک مالی، توزیع واکسن و حمایت های فدرال رزرو آیا ترمیم اقتصادی مورد انتظار رخ خواهد داد یا نه.»
رشد بی سابقه قیمت بیت کوین نیز در تضعیف جذابیت بازار طلا برای سرمایه گذاران دخیل بوده است.

صعود دلار در معاملات جهانی
 
ارزش دلار مقابل بیشتر ارزهای مهم افزایش یافت. براساس گزارشی از رویترز، اطمینان سرمایه گذاران به رشد اقتصادی آمریکا هنوز به طور کامل احیا نشده است. داده های جدید نشان می دهد که در ماه دسامبر حجم سرمایه خروجی از آمریکا ۰.۶ میلیارد دلار بیشتر از حجم سرمایه ورودی به این کشور بوده است. همچنین در این ماه دارندگان اوراق قرضه دلاری حدود ۲۰.۷ میلیارد دلار از این اوراق را به فروش رسانده اند. با این حال خبر امیدوارکننده برای رشد اقتصادی آمریکا این می تواند باشد که رشد بخش خرده فروشی در این ماه باز هم نسبت به ماه قبل افزایش داشته است که این مساله به تقویت رشد اقتصادی کمک خواهد کرد.  
شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۴۳ درصد افزایش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۰.۸۹۲ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوئیس نیز معادل ۱.۱۱۳ دلار اعلام شد .در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با ۰.۴۱ درصد کاهش نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۳۸۵ دلار مبادله شد. یورو ۰.۵۲ درصد پایین رفت و با رفتن به کانال ۱.۲۰ به ۱.۲۰۴ دلار رسید. در معاملات بازارهای ارزی آسیایی، هر دلار با ۰.۴۷ درصد افزایش به ۱۰۵.۸۰۲ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار آمریکا به ازای ۱.۲۹۰ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۴۵۸ یوان چین اعلام شد.