مطالبات معوق به بالای 200 هزار میلیارد تومان رسید / وام قرضالحسنه ۵۸ درصد رشد کرد
تنها در 9 ماه نخست سال 99، ارقام رشد بالای 26 درصدی نقدینگی، رشد بالای 46 درصدی بدهی دولت به بانک مرکزی و رشد 24 درصدی بدهی دولت به بانک ها، موجب شده که بانک ها نیز اضافه برداشت از بانک مرکزی را 14 درصد افزایش دهند. مانده تسهیلات بانک ها نیز بیش از 30 درصد در 9 ماه نخست سال 99 افزایش داشته است. چنین رشد بالایی در نقدینگی و مانده تسهیلات، موجب می شود که مطالبات معوق بانک ها نیز با رشد 27 درصدی مواجه شود
خبراقتصادی – محسن شمشیری
آمارها نشان می دهد که همچنان دور و تسلسل رابطه مخارج دولت، بدهی دولت به بانک ها و بانک مرکزی، بدهی بانک ها به بانک مرکزی، رشد پایه پولی، افزایش تسهیلات دهی بانک ها به واحدهای اقتصادی، رشد مطالبات معوق، افزایش نقدینگی و تورم با شدت به راه خود ادامه می دهد و تنها در 9 ماه نخست سال 99، ارقام رشد بالای 26 درصدی نقدینگی، رشد بالای 46 درصدی بدهی دولت به بانک مرکزی و رشد 24 درصدی بدهی دولت به بانک ها، موجب شده که بانک ها نیز اضافه برداشت از بانک مرکزی را 14 درصد افزایش دهند. این موضوعات و تورم موجود اقتصاد به اضافه رکود حاصل از کرونا، موجب شده که نیاز واحدهای اقتصادی به تسهیلات بانک ها بیشتر شود و مانده تسهیلات بانک ها نیز بیش از 30 درصد در 9 ماه نخست سال 99 افزایش داشته است. چنین رشد بالایی در نقدینگی و مانده تسهیلات، موجب می شود که مطالبات معوق بانک ها نیز با رشد 27 درصدی مواجه شود و این دور و تسلسل و نیاز به خلق پول و نقدینگی بیشتر برای جبران بهره وری پایین اقتصاد و نبود درآمد کافی و افزایش مخارج دولت و کسری بودجه دولت و... همچنان ادامه دارد و در سال های بعد عامل ادامه تورم و افزایش قیمت ها و فشار برخانوارها خواهد بود.
مطالبات معوق با سهم 10.8 درصدی از کل مانده تسهیلات بانک ها و موسسه اعتباری، رشد بالای 27.6 درصدی در 9 ماه نخست سال داشته و به بالای 200 هزار میلیارد تومان رسیده است و این موضوع نشان می دهد که به دنبال رشد نقدینگی، رشد بدهی دولت به بانک ها و بانک مرکزی، رشد بانک ها به بانک مرکزی، سرفصل سایر در تسهیلات یعنی مطالبات معوق، سررسیدگذشته، مشکوک الوصول، خرید دین واموال معاملات نیز رشد می کند.
به عبارت دیگر، یک دور و تسلسل قابل توجه بین این سرفصل ها وجود دارد و هر چه دولت مخارج خود را افزایش می دهد به بانک ها و بانک مرکزی بدهکار تر می شود در نتیجه بانک ها نیز کسری منابع بیشتری خواهند داشت و از بانک مرکزی اضافه برداشت بیشتری داشته و این موضوع به رشد پایه پولی و نقدینگی و تورم بیشتر منجر می شود و در نتیجه تسهیلات دهی بانک ها نیز بیشتر می شود و همین موضوع موجب رشد مطالبات معوق و مانده مطالبات معوق می شود.
طبق اطلاعات منتشر شده از سوی بانک مرکزی تسهیلات اعطایی بانکها و موسسات اعتباری تا پایان آذر امسال، معادل ۲۱۰۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده که نسبت به اسفند سال گذشته با رشد ۳۰.۸ درصدی مواجه شده است.همچنین، تسهیلات قرضالحسنه ۸.۷ درصد از کل تسهیلات اعطایی بانکها و موسسات اعتباری قرضالحسنه را تشکیل داده و حجم عمده عملکرد تسهیلاتی بانکها مربوط به مرابحه با ۲۵.۶ درصد و فروش اقساطی با ۲۵.۴ درصد است.به لحاظ عددی در پایان آذر سال جاری ۱۸۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان از کل تسهیلات اعطایی بانکها و موسسات اعتباری کشور قرضالحسنه بوده که این میزان نسبت به اسفند ماه سال گذشته، ۵۸.۵ درصد رشد را نشان میدهد.
اوضاع بانکهای تجاری در پرداخت تسهیلات
از سوی دیگر، بانکهای تجاری در کل ۳۳۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردهاند که با رشد ۲۴.۶ درصدی مواجه شده و سهم وامهای قرضالحسنه از این میزان تسهیلات ۴۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است که اعطای این وام از سوی بانکهای تجاری در پایان سال گذشته ۷۸.۴ درصد افزایش یافته است.گفتنی است؛ ۱۳.۴ درصد از وامهای بانکهای تجاری را قرضالحسنه تشکیل میدهد.
در بانکهای تجاری کشور نیز، سهم عمده تسهیلات پرداختی مانند بانکها و موسسات اعتباری مربوط به فروش اقساطی به میزان ۳۴.۶ درصد است که رقم آن ۱۱۶ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در پایان آذر ۱۳۹۹ بوده است.
علاوه براین، ۹.۹ درصد تسهیلات بانکهای تجاری به رقم ۳۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در پایان آذر ماه به تسهیلات جعاله اختصاص داشته که این رقم در اسفند سال قبل ۲۹ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بوده است. به صورت کلی، سهم عمده تسهیلات پرداختی بانکهای تجاری در پایان آذر ۱۳۹۹ به فروش اقساطی، جعاله و قرض الحسنه اختصاص یافته است.
بر پایه این گزارش، تسهیلات پرداخت شده در بانکهای تجاری کشور در پایان آذر ۹۹ متفاوت بوده به نحوی که ۱۳.۴ درصد از وامهای بانکهای تجاری قرضالحسنه بوده که رقم آن ۴۵۲ هزار میلیارد ریال بود. میزان تسهیلات اعطایی قرضالحسنه بانکهای تجاری در اسفند سال قبل ۲۵۳.۶ هزار میلیارد ریال بوده است.
در بانکهای تجاری کشور، سهم عمده تسهیلات پرداختی مانند بانکها و موسسات اعتباری مربوط به فروش اقساطی به میزان ۳۴.۶ درصد است که رقم آن ۱۱۶۶ هزار میلیارد ریال در پایان آذر ۹۹ بوده است. این میزان در اسفند سال ۹۸ معادل ۱۱۵۰ هزار میلیارد ریال بود.۱۴.۲ درصد تسهیلات بانکهای تجاری به رقم ۴۷۹ هزار میلیارد ریال در پایان آذر ماه به تسهیلات مرابحه اختصاص داشته که این رقم در اسفندماه سال قبل ۲۶۳ هزار میلیارد ریال بوده است.
بانکهای تخصصی چقدر تسهیلات قرضالحسنه دادند؟
همچنین، بررسی عملکرد بانکهای تخصصی در پرداخت تسهیلات تا پایان آذر سال جاری نشان دهنده این است که تسهیلات اعطایی با ۱۴.۷ درصد افزایش از رقم ۳۲۰ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان به عدد ۳۶۸ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان رسیده است که سهم تسهیلات قرضالحسنه از این میزان تسهیلات اعطایی بانکهای تخصصی معادل ۱۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که با افزایش ۵۲.۴ درصدی در مقایسه با سال گذشته مواجه شده است.
گفتنی است که پنج درصد از وامهای بانکهای تخصصی را قرضالحسنه تشکیل میدهد. بزرگترین بخش تسهیلات پرداخت شده در بانکهای تخصصی کشور مربوط به فروش اقساطی میشود؛ به نحوی که در پایان آذر سال جاری ۴۴.۷ درصد کل تسهیلات اعطایی این بانکها به رقم ۱۶۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در بخش فروش اقساطی بوده و این رقم در اسفند ماه سال ۱۳۹۸ به میزان ۱۵۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بود.
بانکهای تخصصی نیز در بخش مشارکت مدنی تسهیلات قابل توجهی پرداخت کردهاند؛ به نحوی که ۱۴.۲ درصد کل منابع تسهیلاتی این بانکها در پایان آذر امسال به میزان ۵۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان در این بخش پرداخت شده است.
همچنین بررسی عملکرد بانکهای تخصصی در پرداخت تسهیلات به بخشهای مختلف در پایان آذرماه ۹۹ نشان میدهد که ۵ درصد تسهیلات اعطایی به میزان ۱۸۵ هزار میلیارد ریال در قالب قرضالحسنه پرداخت شده که این رقم در پایان سال قبل ۱۲۲ هزار میلیارد ریال بود.
بزرگترین بخش تسهیلات پرداخت شده در بانکهای تخصصی کشور مربوط به فروش اقساطی میشود به نحوی که در پایان آذر ماه سال جاری ۴۴.۷ درصد کل تسهیلات اعطایی این بانکها به رقم ۱۶۴۶.۶ هزار میلیارد ریال در بخش فروش اقساطی بوده و این رقم در اسفندماه سال ۹۹ به میزان ۱۵۷۲ هزار میلیارد ریال بود.
بانکهای تخصصی نیز در بخش مشارکت مدنی تسهیلات قابل توجهی پرداخت کردهاند به نحوی که ۱۴.۲ درصد کل منابع تسهیلاتی این بانکها در پایان آذر ۹۹ به میزان ۵۲۱ هزار میلیارد ریال در این بخش پرداخت شده است.
عملکرد بانکهای غیردولتی و موسسات اعتباری
طبق این گزارش، بررسی تسهیلات اعطایی بانکهای غیردولتی و موسسات اعتباری در پایان آذر امسال نشان میدهد که تسهیلات این بانک با ۳۷.۴ درصد رشد به رقم ۱۳۹۹ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است و سهم تسهیلات قرضالحسنه از این میزان تسهیلات ۸.۵ درصد ( ۱۱۹ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان) بوده که اعطای این نوع تسهیلات در این نوع بانکها در آذر امسال ۵۳ درصد رشد داشته است.همچنین، ۳۱.۵ درصد کل اعتبارات ارائه شده به متقاضیان در بخش مرابحه این بانک به رقم ۴۴۰ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بوده است. در بخش بانکهای غیردولتی و موسسات اعتباری نیز ۸.۵ درصد تسهیلات پرداخت شده در پایان آذر ۹۹ به میزان ۱۱۹۶ هزار میلیارد ریال به عنوان قرضالحسنه و ۳۱.۵ درصد کل اعتبارات ارائه شده به متقاضیان در بخش مرابحه به رقم ۴۴۰۹ هزار میلیارد ریال بوده است.