برخی اقتصاددانان نگران این هستند که این واحد پول درشت باعث شود که در مبادلات خُرد اثرات تورمی داشته باشد که به نظر من اگر حتی اثر تورمی هم داشته باشد اصلا چشمگیر نیست و اگر ذهنیت به مرور شکل بگیرد و با برنامهریزی در طی زمان انجام شود
خبراقتصادي - یک کارشناس اقتصادی، زمینهسازی بانک مرکزی برای حذف چهار صفر از پول ملی را نسبت به اعلام یکباره آن اقدام بهتری دانست و گفت: با سیاست آرام و پیوسته بانک مرکزی، واحد پولی اصلاح خواهد شد.
به گزارش ایبِنا، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با اعلام این خبر که تا پایان سال از سه اسکناس جدید رونمایی میکند، اسکانسهای ۱۰ هزارتومانی و ۱۰۰ هزارتومانی جدیدی را رونمایی کرد. اسکناسهایی که به سیاق اسکناس ۵۰ هزارتومانی چهار صفر آن محو شده و ذهنها را به این موضوع رهنمود میسازد که در سالهای پیش رو، حذف چهار صفر از پول ملی جدی است.
موضوعی که امیر شکری، رییس سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی در گفت و گو با ایبِنا آن را تایید کرده و از تصویب لایحه اصلاح ماده یک قانون پولی و بانکی کشور در مجلس شورای اسلامی و ارسال آن به شورای نگهبان خبر داده است.
به گفته رییس سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی، برای حذف چهار صفر از پول ملی و تبدیل آن به تومان، در این لایحه دوره ای ۵ ساله مشتمل بر دو سال دوره فراهم سازی مقدمات و سه سال دوره گذار پیش بینی شده که در این مدت باید تمامی تغییرات لازم برای تغییر واحد پول ملی انجام شود؛ بر همین اساس، بانک مرکزی با طراحی سلسله اقداماتی به صورت فعال اقدام به برنامه ریزی نموده و گونه ای از اسکناس ها طراحی شد که در صورت تصویب لایحه مذکور یا حتی عدم تصویب آن، کارآمدی و منافع خود را داشته باشد.
دلیل اینکه چرا این اقدام پیش از تایید شورای نگهبان از سوی بانک مرکزی آغاز شده، «تولید اسکناسهای بین نسلی» عنوان شده تا به این کار، اسکناسهای جدید تا پایان عمر مفید خود در چرخه پرداخت باقی بمانند و هزینه جدیدی از حیث جمع آوری و بازتوزیع «اسکناس تومان» به کشور تحمیل نشود. اما این اقدام میتواند فضا را برای بازگشت ارزش به پول ملی هموار کند؟
حسن گلمرادی، عضو هیات علمی موسسه عالی آموزش بانکداری ایران در این باره به خبرنگار ایبِنا گفت: ارزش پول ما به گونهای است که دیگر با ریال کار کردن برای مردم عادی هم سخت شده و عموم مردم با تومان بیشتر کار میکنند. همچنین آنکه پولهای خرد کارایی خود را از دست دادهاند و دیگر خبری از سکههای ۵۰۰ تومان به پایین نیست.
وی با بیان اینکه سرانجام باید پروسه تغییر پول انجام شود، افزود: اما اینکه حالا آیا در شرایط فعلی مناسب است یا دو سال دیگر؛ به نظر من، کارکرد اسکناسهای جدید این است که اکنون بانک مرکزی تلاش میکند تا ذهنها را آماده تغییرات جدید کند.
گلمرادی خاطرنشان کرد: ممکن است خود این تغییر در یکی دو سال آینده انجام پذیرد، اما این نوع زمینهسازیها به نظرم کار درستتری است تا اینکه این سیاست به یکباره اجرا شود.
این استاد دانشگاه درباره اثرات مالی و روانی حذف صفر از پول ملی تصریح کرد: این امر یک واحد حسابداری محسوب میشود و اثر واقعی در اقتصاد ندارد و نباید تصور کنیم که با حذف صفر از واحد پولی اتفاق خاصی برای اقتصاد میافتد.
وی نسبت به نگرانی منتقدان هم واکنش نشان داد و یادآور شد: برخی اقتصاددانان نگران این هستند که این واحد پول درشت باعث شود که در مبادلات خُرد اثرات تورمی داشته باشد که به نظر من اگر حتی اثر تورمی هم داشته باشد اصلا چشمگیر نیست و اگر ذهنیت به مرور شکل بگیرد و با برنامهریزی در طی زمان انجام شود.
این کارشناس امور بانکی و اقتصادی با ذکر مثالی توضیح داد: کشورهای دیگر همچون ترکیه این کار را انجام دادند و تجربیات کشورهای مختلفی در این زمینه وجود دارد و دهها سال است که روی این موضوع صحبت کارشناسانه میشود.
وی در پایان نسبت به حذف صفر از واحد پولی ابراز خوشبینی کرد و افزود: هرچند در گذشته مخالفتها بیشتر بود اما الان به مرور مخالفتها کمتر شده است؛ به خصوص با این سیاست آرام و پیوسته بانک مرکزی به نظر میرسد واحد پولی نیازمند تغییراتی است که در آن انجام شود.
گفتنی است، اسکناس های ۱۰ و ۱۰۰ هزار تومانی تا پایان سال جاری به دست مردم خواهد رسید. پیش از این هم، اسکناسهای۵۰ هزار تومانی که در نیمه دوم سال ۱۳۹۷ نیز رونمایی شد در راستای طرح اسکناسهای بین نسلی بود.
همچنين سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس، با اشاره به برنامه ریزی بانک مرکزی برای حذف ۴ صفر از پول ملی، گفت: این اقدام هزینه بر نیست.
مهدی طغیانی، سخنگو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت و گو با ایبِنا با اشاره به اقدام اخیر بانک مرکزی در چاپ اسکناس ۱۰ هزار تومانی و ۱۰۰ هزار تومانی با کمرنگ کردن ۴ صفر، گفت: بانک مرکزی با این اقدام خیزی برای اجرای قانون در مسیر حذف ۴ صفر برداشته است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حذف ۴ صفر از پول ملی در مجلس دهم مصوب شده است، افزود: شورای نگهبان به این مصوبه ایرادی داشت که بانک مرکزی به طور کامل آن بند مورد مخالفت شورای نگهبان را حذف کرد تا زمینه اجرای آن تسهیل شود.
طغیانی با تاکید بر اینکه مجلس عملا محملی برای اصلاح قانون حذف ۴ صفر از پول ملی ندارد، گفت: این طرح در کمیسیون مصوب شده و در نوبت رسیدگی در صحن علنی مجلس قرار دارد، اما از نظر فضای کارشناسی مجلس در اولویت نیست.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم با بیان اینکه با حذف ۴ صفر از پول ملی به طور کلی واحد پول ما تغییر خواهد کرد، افزود: البته باید بدانیم که تنها ٣ درصد از پول ما در کشور به صورت اسکناس بوده و ٩٧ درصد باقی به صورت الکترونیکی نقل و انتقال میشود.
وی ادامه داد: حذف ۴ صفر از پول ملی هزینه بر نبوده، اما با توجه به اولویتها هنوز به صورت جدی مطرح نیست.