اصلاحات ساختاری در کشور از تغییرات توسعه‌ای تا بانکی

بیژن بیدآباد اقتصاددان با اشاره به لزوم ایجاد تغییر در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و به خصوص اقتصادی بر حمیت آحاد ملت و دولت در راستای اصلاح وضع موجود تاکید کرد.بیژن بیدآباد از اساتید دانشگاه و کارشناس پولی وضعیت کنونی حاکم را به نفع کشور ندانست طی نامه‌ای سرگشاده خواستار اجرای اصلاحات ساختاری در بخش‌های مختلف شد.

در ادامه به بخش‌هایی از اصلاحات اشاره می‌شود.

به گفته این کارشناس نظام و چارچوب برنامه‌ریزی کشور باید با اهداف برخورداری عمومی از امکانات و ساخت زیرساخت‌ها در بخش های زیر اصلاح و تقویت شود.

1.اصلاح نظام برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی دولت با هدف رفع محرومیت نقاط محروم کشور و ایجاد تعادل منطقه‌ای.

2.تدوین و اجرای سیستم‌های پایش و نظارت بر اجرای طرح‌های عمرانی.

3.تخصیص امکانات و فرصت‌های دولتی بطور مساوی در مناطق کشور و براساس شاخص‌های جمعیتی و برنامه‌ریزی جامع برای اصلاح، بهبود و توسعه مناطق محروم کشور در جهت یکسان‌سازی شرایط زیستی و برخورداری همه مناطق از زیرساخت‌های لازم توسعه‌ای در همه بخش‌ها.

4. تدوین و اجرای برنامه‌های موثر خدمات بهداشتی، درمانی، دارویی، کنترل بیماری‌ها با الویت مناطق محروم به گونه‌ای که ظرف یک برنامه عدم تعادل‌های منطقه‌ای مرتفع شود.

5. تدوین و اجرای برنامه‌های موثر حمایت از سالمندان و نیازمندان و افراد ناتوان.

6. تدوین و اجرای برنامه‌های موثر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد.

7. تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در توسعه بخش کشاورزی ،منابع آب و منابع طبیعی.

8. تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در توسعه بخش صنعت، معدن و انرژی.

9. تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در توسعه بخش های حمل و نقل، ارتباطات و فناوری و ایجاد بسترهای جریان سریع و صحیح اطلاعات.

10.تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در توسعه بخش عمران شهری و روستایی و بهبود محیط زیست.

11. تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در توسعه بخش آموزش در همه سطوح اعم از نظری و کاربردی و حرفه‌ای.

12. تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در جهت کوچک کردن دولت و افزایش حیطه عمل بخش خصوصی.

13. تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در جهت کوچک کردن دولت و افزایش حیطه عمل بخش خصوصی.

14. تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در توسعه بخش گردشگری و فرهنگی مبتنی بر تاریخ ملی.

15. تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای موثر در توسعه رسانه‌های خصوصی.

16. تدوین و اجرای برنامه‌های اصلاح نظام کلان و سازمان دولت و بخش دولتی و اصلاح نظام مالی دولت .

باید برای رشد اقتصاد، جریان گردش پول و کالا که دو جریان موازی و متصل هستند اصلاح شود.

1.تصویب و اجرای بانکداری راستین با تمام مشخصات و سیستم‌های مکمل آن که در لایحه و آئین‌نامه اجرائی بانکداری راستین تعریف و تصریح شود.

2.اصلاح نظام بانکی و حذف ربا براساس بانکداری راستین.

3.برقراری نظام ارزی تک نرخی و رفع محدودیت اشخاص در معاملات ارزی و سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی نظیر بازارهای بورس سهام، فارکس و مشابه آن در جهت کاهش ریسک معاملاتی و حفظ حقوق اشخاص و از سوی دیگر جایگزین قرار دادن بانکداری راستین در ایجاد زمینه لازم برای جذب منابع داخلی و خارجی و درگیر کردن منابع در پروژه‌های سرمایه‌گذاری فیزیکی و در نهایت جلوگیری از سیال بودن حساب سرمایه در تراز پرداخت‌ها.

4.بانک مرکزی باید هدف نرخ تورم 7% در سال را هدفگذاری و برای حصول آن از سیاست‌های لازم حمایت جدی کند.

5.استقراض از بانک مرکزی توسط دولت فقط در چارچوب مصوبات قوه مقننه مجاز است.

6.مقام رهبری و روسای سه قوه و دفاتر و بیوت مقامات و شخصیت‌های سیاسی و مذهبی مجاز به صدور دستور تخصیص منابع به بانک مرکزی در خارج از مصوبات آشکار و نه پنهان قوه مقننه نیستند.

7.برقراری پروتکل برداشت بین بانکی در بانکداری راستین در جهت وصول مطالبات اشخاص.

8.برقراری سیستم اجرای مفاد اسناد لازم الاجرای بانک‌ها مصرح در بانکداری راستین.

9.برقراری سامانه بازرسی و پایش عملیات (OCM) کامپیوتری مبتنی بر وب مصرح در بانکداری راستین که امکان بازرسی و کنترل فعالیت‌های مختلف پرسنل بانک را بصورت آنلاین فراهم کند.

10.صندوقهای قرض الحسنه باید تحت نظارت بانک مرکزی عمل کرده و در غیر این صورت متوقف از فعالیت شوند. بسیاری از این صندوقها از عوامل پولشو و مولد نقدینگی پنهان هستند و به ارگانهای نظامی و انتظامی و امنیتی وابسته‌اند.

11.دولت باید در برخورد با نهادهای مالی هیچ امتیازی را برای افراد و گروههای خاص قائل نشود.

12.اصلاح نظام بیمه بازنشستگی براساس شیوه بانکداری راستین.

13.کاهش سهم حق بیمه کارفرما در نظام تأمین اجتماعی.

14.برقراری نظام بازنشستگی دوم و اجازه بکارگیری مجدد بازنشستگان در بخش دولتی.

15.توسعه سیستم بیمه زنان خانه‌دار با پوشش‌های کامل بیمه‌ای.

16.تعریف محصولات بیمه‌ای جدید با مشخصات عملیاتی و اکچوئری آنها مصرح در بانکداری راستین.

17.عملیاتی کردن شماره سریال منحصر بفرد و اختصاصی اسناد تجاری اعم از چک، سفته و برات.

18.عملیاتی نمودن بودجه‌ریزی عملیاتی و سیستم حسابداری ABC، ثبت سیستم پاداش در بانکها.

19.رویه عملیاتی تخصیص شناسه بانکی منحصر بفرد نزد سیستم بانکی به هریک از مشتریان بانک‌ها.

20. بستر‌های قانونی و الکترونیکی لازم برای اجرایی شدن برای تحقق پروتکل برداشت بین بانکی زیر نظر بانک مرکزی تا بانک‌ها بتوانند مطالبات خود بابت قراردادهای لازم الاجرا یا اسناد تجاری و مطالبات مشتریان بابت اسناد تجاری را پس از تهی‌سازی حساب محال علیه نزد خود از سایر حساب‌های وی نزد بانک‌های دیگر بصورت آنلاین برداشت کند.

21.ایجاد سامانه یکپارچه تسویه اوراق بدون کاغذ غیرربوی (NSSSS) با پورتال ثبت اطلاعات طرح‌ها و مجریان بانکداری مشارکت در سود و زیان راستین. این سامانه باید نظارت و مدیریت بر تمامی بازارهای برپیشخوان (OTC) در بانک‌ها را برعهده گیرد.

22.تدوین آیین‌نامه اجرایی نحوه فعالیت اشخاص خیّر غیرخصوصی در بانکداری راستین.

23.تدوین آیین‌نامه اجرایی کاهش هزینه‌های عملیاتی و تسهیل ارائه خدمات بانکی.

24. طراحی نهاد واسط برای پرداخت‌های الکترونیک بین پرداخت کننده و دریافت کننده، بدون در اختیار گذاشتن مشخصات هویتی، شماره کارت یا حساب و سایر شناسه‌ها مانند PAYPAL در پرداخت‌های خرد.

25.ایجاد سامانه مبتنی بر وب بازرسی و پایش عملیات بانک جهت بازرسی آنلاین عملیات واحدهای مختلف بانک و ایجاد روتین‌های خودکار جلوگیری از تقلب.

26. ایجاد سامانه مبتنی بر وب بازرسی و پایش عملیات بانک جهت بازرسی آنلاین عملیات واحدهای مختلف بانک و ایجاد روتین‌های خودکار جلوگیری از تقلب.

27.ایجاد سامانه مدیریت پروژه یکپارچه با قابلیت مدیریت زمان، مدیریت هزینه، مدیریت ریسک و سایر با در برگرفتن استانداردهای تعرفه و هزینه‌یابی پروژه‌ها بصورت تعاملی از طریق Share point solution.

28. ایجاد «سامانه ثبت وثیقه (CRS)» برای ثبت و استعلام آنلاین وضعیت وثایق منقول و غیرمنقول بصورت یکپارچه و مبتنی بر وب.

29. تأسیس وب‌سایت تخصصی مزایده اموال بصورت یکپارچه و با قابلیت پایگاه‌های داده رابطه‌ای و امکانات انجام مزایده.

30. تدوین آیین‌نامه اجرایی اصلاح الگوی تخصیص و مصرف منابع بانکی در جهت منع اسراف و تبذیر و جلوگیری از اتلاف منابع و افزایش بهره‌وری در تولید و سرمایه‌گذاری در بخش‌ها و فعالیت‌های مختلف.

31.تدوین سرفصل‌های آموزشی و پژوهشی برای تأسیس رشته بانکداری راستین و بانکداری مشارکت در سود و زیان راستین و خدمات مالی مرتبط با آن نظیر بازاریابی، ارزیابی، نظارت، کارگزاری و مشاوره مالی برای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی.

32. تدوین آیین‌نامه اجرایی احیای اراضی موات مصرح در لایحه بانکداری راستین تا بانک‌ها بتوانند طرح‌هایی که به منظور احیای اراضی موات ارائه می‌گردد را با رعایت قوانین مربوطه تأمین مالی کنند.

33. تدوین آیین‌نامه اجرایی معافیت از پرداخت حق بیمه تأمین اجتماعی برای افراد و کارگاه‌هایی که بخشی از حق بیمه خود یا کارکن خود را به صندوق‌های مستمری موضوع تأمین شخصی راستین واریز کنند.

34. تدوین آیین‌نامه اجرائی حدود و نحوه نظارت صندوق بازنشستگی اعم از اینکه دولتی یا خصوصی باشد.

35. تدوین اصول عملیاتی و مالی بانکداری اسلامی.

36. تدوین اصول نظم و قانونمداری و اخلاقی در بانکداری اسلامی.

37. تدوین اصول اقتصادی، اجتماعی، مدیریت و سارمان، حقوقی و بین المللی بانکداری اسلامی.

38. اصلاح، طراحی و تدوین بسترهای قانونی و عملیاتی بانکداری مرکزی سرمایه گذاری و تامین مالی خطرپذیر در ایران وفق اصول بانکداری اسلامی.

39. اصلاح، طراحی و تدوین بسترهای قانونی و عملیاتی واسطه‌گری قرض‌ الحسنه‌ای، عملیاتی بیمه‌گری تأمینی وفق مفاد 31-26 قانون برنامه پنجم و عملیاتی بیمه‌گری تکافل اجتماعی.

40. تطبیق و اقتباس استانداردهای بین‌المللی برای نظام بانکداری کشور.

41. بازبینی و تعامل بازارهای سرمایه (بورس) و پول (بانک‌ها).

42. روش‌ها، ابزار و مکانیزم‌های جدید در ضمانت‌گری.

43. اصلاح، طراحی و تدوین بسترهای قانونی و عملیاتی خدمات مالی حاشیه‌ای.

44. اصلاح، طراحی و تدوین بسترهای قانونی و عملیاتی در جهت ساماندهی و تدوین وظایف، مأموریت‌ها و عملیات خزانه‌داری و بودجه‌های دولتی و شبه دولتی.

1.دستهای پاک در ادارات کم شده‌اند و گاهی شاهدیم که گردش سریع امور ارباب رجوع از طریق رشوه میسر است. سیاست‌های مقابله با کارشکنی و رشوه و اعمال مجازات و برکناری متخلف باید جداً اعمال شود.

2.برقراری سیستم نظارتی کامل بر وضعیت حسابداری و بازرگانی نفت.

3.تسهیل و تسریع رویه‌های صدور مجوزهای فعالیت، اکتشاف، استخراج، کسب و کار و سرمایه‌گذاری و تقلیل آن به حد کمتر از10 روز.

4.تدوین و بکارگیری شیوه‌های مکانیزه سیستم کشف پولشوئی (MLD) با تطبیق اطلاعات مالیاتی و بانکی اشخاص.

5.یکسان‌سازی و تقلیل نرخ‌های مالیاتی به 10 درصد جهت کاهش مالیات‌گریزی و گسترش پایه مالیاتی وتقلیل فساد مالیاتی.

6. هرکس متناسب با دارائی خود باید مالیات پرداخته باشد در غیر این صورت موظف است تا مالیات پرداخت نشده خود را به سیستم مالیاتی کشور بپردازد. سیستم بازبینی تصادفی برای این امر باید طراحی و اجرا شود و خاطی با جریمه‌های سنگین مجازات شود.

7.اعمال نظارت محسوس و نامحسوس ویژه بر ممیزین مالیاتی، مأموران شهرداری‌ها، بیمه و سایر نهادهای درآمدزای دولتی و شبه دولتی و وابسته به دولت.

8.آزاد سازی قیمت‌ها و منع سیاستهای کنترل بازار از طریق قیمت‌گذاری کالاها و تعزیرات و تدوین قانون منع قیمت‌گذاری دولتی بطوریکه دولت همانند سایر اشخاص با استفاده از مکانیزم‌های عرضه و تقاضا مجاز به مداخله در قیمت کالاها و خدمات باشد.

9. قیمت کالاها و خدمات دولتی باید حسب مورد بر مبنای بهای تمام شده آنها یا قیمت‌های بین‌المللی قیمت‌گذاری شود.

10. تدوین مقررات و برقراری مکانیزم‌های رقابت و آزادی فعالیت‌های اقتصادی در همه بازارهای پول، کالا، سرمایه و کار.

11. تدوین قانون کار جدید مبتنی بر رعایت حقوق برابر کارفرما و کارگر برای استخدام‌های جدید. قانون جدید باید برای افزایش انگیزه به تولید و سرمایه‌گذاری در جهت ایجاد روابط سالم میان کارگر و کارفرما تدوین شود.

12. اجرای صحیح مالیات بر ارزش افزوده و استفاده از مکانیزم‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت کنترل صحت معاملات اعلامی مودی.

13. قیمت کالاها و خدمات دولتی به قیمتهای بازاری و جهانی یا در موارد خاص به میزان بهای تمام شده آن تعدیل شود.

14. تجارت الکترونیک باید توسعه و تحقق یابد. این شیوه مطلوب بازاریان سنتی نیست لذا با آن موافق نیستند.

15.درآمد نفت متعلق به نسلهای فعلی و آتی ایرانیان است و عمدتاً فقط باید به بودجه عمرانی تخصیص یابد تا از زیرساختهایی که بوجود می‌آید هم نسل حاضر و هم نسلهای آتی بهره‌مند شوند. بودجه جاری فقط از سمت درآمدهای مالیاتی و سایر منابع درآمدی دولت قابل تأمین باشد.

16. دولت باید جز در شرایط اضطرار و با تصویب سختگیرانه مجلس از سیاست کسری بودجه صفرعدول نکند.

17.بکارگیری از ابزارهای نوین مالی (نظیر اوراق مبادله راستین در بانکداری راستین) برای مدیریت و تأمین مالی بودجه دولت.

18. یارانه کالاهای مصرفی و یارانه‌های پنهان باید حذف گردند و فقط سوبسیدهای خاص هدفمند اعمال شوند.

19. الزام نهادهای تولیدکننده آمار به انتشار به فوری آمار و اطلاعات صحیح.

20. بکارگیری آراء دانشمندان جامعه در سطوح عالی تصمیم‌گیری.

21.سیاست تور ایمنی برای دوران اصلاحات ساختاری اقتصاد از ملزومات حمایت از اقشار آسیب پذیر است.

1.آموزش عالی باید از انحصار وزارت علوم خارج شده و خصوصی شود همچنین دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی خصوصی اجازه تأسیس داشته باشند.

2.دانشگاه‌های دولتی توسط شوراهای منتخب از اساتید همان دانشگاه اداره شود.

3.نظام پذیرش دانشجو بدون هیچگونه امتیاز برای افراد یا گروههای خاص باید اصلاح شود. هرکس درجه علمی بهتری داشت اولویت تحصیل بالاتر را داشته باشد.

4.هیچ فرد یا گروهی نباید ممنوع از ادامه تحصیل باشد. امکانات مساوی برای همه علاقمندان تحصیل عرضه شود.

5.اعطای یک دستگاه یارانه لپ تاپ به همه دانش‌آموزان و معلمان و دبیران کلاس‌های اول دبستان تا آخر دبیرستان مدارس دولتی در سرتاسر کشور به صورت هدیه و بدون استثنا.

6.تقویت کمّی و کیفی و محتوایی رشته‌های علوم انسانی.

7.برخورد قانونی با احصاء کنندگان مدارک آموزشی جعلی.

8.بودجه بخش آموزش و پرورش در کشور به چند برابر بودجه فعلی ارتقا یابد.

9.توزیع امکانات آموزشی به‌صورت مساوی در تمام کشور.

10. تبدیل نظام آموزشی فعلی به آموزش نظری-عملی و تقویت شیوه‌های آموزش استاد-شاگرد.

11. تغییر متون مناسب درسی مبتنی بر اصول روانپرورشی در سطوح آموزش ابتدائی و متوسطه.

12. برنامه ریزی آموزشی جهت دار در جهت افزایش مسئولیت پذیری و تغییر انگیزه درس برای مدرک به درس برای شغل. تغییر آموزش به آموزش هدفمند جهت پاسخگوئی به بازار کار و نیازهای جامعه.