كاهش اثر رواني نشست گروه اقدام مالي FATF / كاهش نرخ دلار و سكه نسبت به روز شنبه

اقتصاد گردان - روز يكشنبه 4 اسفند ماه 98 در بازارهای جهانی نرخ اونس طلا با قيمت 1644 دلار ثابت ماند و در بازار آزاد و معاملات نقدي نيز قيمت دلار كه تا مرز 16 هزار تومان و قيمت هاي مختلف با ميانگين 15500 تومان در روز شنبه بالا رفته بود به 15320 تومان كاهش يافت  و هر يورو نيز 16700 و درهم 4220 تومان معامله شد كه نشان مي دهد احتمالا با افزايش عرضه ارز همراه شده است و يا به دنبال رشد شاخص بورس  و جذب نقدينگي در بازار سرمايه، جذابيت كمتري براي صاحبان سرمايه داشته است. برخي كارشناسان و فعالان بازار، دليل رشد همزمان نرخ اونس جهاني طلا و دلار در بازار ايران را به دو موضوع شيوع ويروس كورنا، و همچنين اضافه شدن ايران به ليست گروه اقدام مالي و نزديك شدن به ايام تعطيلات نوروز و سال جديد خورشيدي ارزيابي كرده اند. اما برخي صاحب نظران معتقدند كه به تدريج اثر رواني تصميم گروه اقدام مالي از بين خواهد رفت و نرخ دلار دوباره كاهش مي يابد و دليل كاهش نرخ دلار در روز يكشنبه را نشانه كاهش تدريجي اثر رواني نشست گروه اقدام مالي روي بازار ارز و طلا و سكه ارزيابي مي كنند.
روز يكشنبه به دنبال افزايش قيمت جهاني اونس طلا و قرار گرفتن ايران در ليست سياه FATF بازار ارز و سكه با نوسانات قابل توجهي مواجه شد. در سامانه سنا  نيز نرخ لحظه اي قیمت دلار 14 هزار و 650 تومان و فروش آن 14 هزار و 750 تومان درج شد و  نرخ خرید هر یورو نیز 15 هزار و 700 تومان و نرخ فروش آن 15 هزار و 800تومان معامله شد، از سوي ديگر، سامانه سنا نيز نرخ ميانگين معامله شده ارز براي روز شنبه 3 اسفند  را براي دلار 14 هزار و 521 تومان، يورو 15 هزار و 655 تومان، پوند انگليس 18 هزار و 997 تومان، درهم امارات 4 هزار و 37 تومان و لير تركيه را 2 هزار و 513 تومان اعلام كرد.
در بازار طلا و سكه نيز، با اعلام اونس طلاي جهاني به قيمت 1644 دلار و دلار به نرخ 15 هزار و 320تومان در بازار آزاد، نرخ طلا و سكه به روند افزايش قيمت خود ادامه دادند.  مظنه يك مثقال طلاي آب شده 17 عيار 2 ميليون و 623 هزار تومان، هر گرم طلا 18 عيار 602 هزار، سكه طرح جديد 5 ميليون و 880 هزار تومان، طرح قديم 5 ميليون و 870 هزار تومان، نيم سكه 3 ميليون و 50 هزار تومان، ربع سكه يك ميليون و 870 هزار تومان و سكه گرمي نيز 950 هزار تومان معامله شد.
در بازار ارز رسمي نيز بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را اعلام کرد هر دلار آمریکا برای روز «یکشنبه چهارم اسفند ماه ۹۸» بدون تغییر ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس بدون تغییر به قیمت  ۵۴ هزار و ۴۲۸ ریال و هر یورو نیز بدون تغییر به نرخ ۴۵ هزار و ۵۴۸ ریال ارزش‌گذاری شد
آخرین اخبار از نرخ ارز حاکی از آن است که دلار در بانک‌ها ۲۰ و یورو ۱۰ تومان گران شده است.  صرافی‌های مجاز بانک مرکزی هر دلار آمریکا را ۱۴ هزار و ۶۵۰ می‌خرند و ۱۴ هزار و ۷۵۰ می‌فروشند. این درحالی است که قیمت خرید و فروش این ارز در صرافی‌ها در روز شنبه به ترتیب ۱۴ هزار و ۴۳۰ و ۱۴ هزار و ۵۳۰ تومان بود. خرید و فروش یورو نیز در این صرافی‌ها به ترتیب ۱۵ هزار و ۷۰۰ و ۱۵ هزار و ۸۰۰ تومان قیمت داشت در حالی که قیمت خرید یورو ۱۵ هزار و ۴۸۰ و ۱۵ هزار و ۵۸۰ تومان بود. همچنین بانک‌ها هر دلار آمریکا را ۱۴ هزار و ۳۲۰ و هر یورو را ۱۵ هزار و ۵۳۰ تومان می خرند که دلار در بانک‌ها ۲۰ و یورو ۱۰ تومان گران شده است.

واكنش به نشست گروه اقدام مالي

 از سوي ديگر،  روز جمعه کارگروه ویژه اقدام مالي در جلسه خود در پاريس،  ایران را در ليست سیاه FATF قرار داد كه اين موضوع مي تواند عامل رشد رواني قيمت ها در بازار ارز و طلا باشد. اما برخي كارشناسان و مسوولان بانكي معتقدند كه اين اقدام FATF  اثري بر بازار ارز و سكه ندارد و چيز جديدي نيست زيرا قبل از اين روابط بانكي محدود شده بود و كانال هاي ارتباطي بانك ها قطع شده بود  و لذا اثر جديدي بر روابط بانكي نمي گذارد. روابط بانكي پيش از اين تصميم تغيير كرده و برخي ارتباط ها قطع شده بود و لذا اين تصميم، اثر جديدي بر روابط بانكي و فعاليت بانك ها نخواهد داشت و همان گونه كه راهكارهاي دور زدن تحريم ها در دو سال اخير در دستور كار بوده همچنان همان اقدامات انجام خواهد شد و لذا تصميم گروه اقدام مالي، چيز جديدي نيست.
رئيس كل بانك مركزي  نيز در واكنشي اظهار داشت چنین وقایعی، مشکلی برای تجارت خارجی ایران و ثبات نرخ ارز ایجاد نخواهد کرد. اما در عين حال فعالان بخش خصوصي و بازرگانان معتقدند كه اين تصميم حداقل روي بخش خصوصي و تجارت و بازرگانان ايران اثر منفي خواهد داشت زيرا قبل از اين، بازرگانان در كشورها و شركت هاي مختلف، حساب بانكي داشته اند و قادر به نقل و انتقال و روابط بانكي و ارزي به شكل خصوصي بوده اند و حساب هاي بانكي آنها فعال بوده است . اما با اين تحولات جديد، محدوديت هايي در كانال هاي ارتباطي بخش خصوصي و بازرگانان واتاق هاي بازرگاني و... ايجاد خواهد شد. لذا اگرچه روي روابط بانك ها و ساختار دولتي تجارت ايران ممكن است اثر كمي داشته باشد اما تصميمات گروه اقدام مالي، روي بخش خصوصي اثرات بيشتري خواهد داشت.
 
ساماندهی بازار ارز از طریق عملیات بازار باز
 
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس عنوان کرد: عملیات بازار باز می‌تواند ساماندهی مطلوبی در وضعیت بازار ارز ایجاد کند.
شهاب نادری در گفتگو با خبرنگار ایبِنا با اشاره به نوسان نرخ ارز در ماه های اخیر، گفت: حبابی شدن نرخ ارز جنبه روانی داشته و تقاضای کاذب شکل گرفته برای شب عید در آن موثر است. نماینده مردم پاوه در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه عرضه و تقاضای محصولات در بازار تناسب نداشته و همیشه در برخی از مناسبت ها این موضوع رخ می دهد، افزود: در خصوص گرانی نرخ ارز نیز این مهم صدق می کند و باید بدانیم که جای نگرانی نیست، چرا که بانک مرکزی جلوی تقاضاهای غیرضرور را گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه افزایش قیمت دلار در شب عید بیشتر جنبه روانی دارد، از اینرو می توان شروع روند نزولی آن را پیش بینی کرد، تصریح کرد: یکی از مکانیزم های مورد تایید برای ساماندهی بازار ارز اجرای عملیات بازار باز بوده که می تواند ساماندهی مطلوبی در وضعیت بازار ایجاد کند.
این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه ایجاد بازار متشکل ارزی نیز دیگر اهرم مورد استفاده بانک مرکزی در ساماندهی ارزی است، گفت: خوشبختانه بانک مرکزی تاکنون ثابت کرده که تمرکز مناسبی بر عملکرد بازار داشته، از اینرو جای نگرانی برای تدوام یا ماندگاری قیمت های بالا در حوزه ارز وجود ندارد.
از سوي ديگر، اختلاف نرخ خرید هر دلار آمریکا در سامانه نیما و بازار سنا در فاصله یکماهه بین ۲۸ دی تا ۲۷ بهمن ماه به ۵۳۳ تومان کاهش یافته است.در حالی که میانگین فاصله یک ماهه نرخ خرید دلار در سامانه نیما (بازار ثانویه) و بازار سنا (خرید و فروش اسکناس ارز) در یک ماهه منتهی به ۲۸ دی‌ماه، یک هزار و ۶۵ تومان بوده، این فاصله در یک ماهه منتهی به ۲۷ بهمن‌ماه به ۵۳۳ تومان کاهش یافته است.
میانگین خرید هر دلار آمریکا در سامانه نیما در یک ماهه منتهی به ۲۸ دی‌ماه ۱۱هزار و ۹۴۰ تومان که این رقم برای یک ماهه منتهی به ۲۷ بهمن‌ماه به ۱۳ هزار و ۲۰۸ تومان افزایش یافته است. از سوی دیگر در مدت زمان مشابه، نرخ خرید هر دلار آمریکا در بازار سنا از ۱۳هزار و ۶ تومان به ۱۳هزار و ۷۴۲ تومان افزایش یافته است.
با این حال کاهش فاصله ۱۰۶۵ تومانی هر دلار در سامانه نیما و بازار سنا، در یک ماهه منتهی به ۲۷ بهمن‌ماه تقریبا ۵۰ درصد کاهش یافته است که خبری خوب برای صادرکنندگان است زیرا آنها ارز حاصل از صادرات خود را در این سامانه عرضه می‌کنند.
طی این مدت میانگین نرخ خرید دلار در بازار ۱۲هزار و ۵۱۶ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۱۳هزار و ۷۷۰ تومان بوده است. این گزارش می‌افزاید در یک ماهه منتهی به ۲۸ بهمن‌ماه بیش از ۱.۱۳ میلیارد یورو ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما عرضه شده است که با افزایش این رقم، مجموع ارز عرضه شده از این محل از ابتدای سال پایان روز ۲۸ بهمن ماه به ۱۴ میلیارد و ۵۸۰ میلیون یورو رسیده است.
همچنین طی این مدت ۱.۱۱ میلیارد یورو ارز برای واردات از این سامانه تامین شده است. از ابتدای امسال تا پایان روز بهمن ماه نیز ۱۲ میلیارد و ۲۸۰ میلیون یورو از این سامانه برای واردات خرید ارز انجام شده است. تا پایان روز ۲۸ بهمن‌ماه، شکاف بین فروش و خرید ارز در سامانه نیما به ۲.۳ میلیارد یورو افزایش یافته است.

رئیس بانک مرکزی ژاپن نیرومندی بیش از حد دلار را باعث ریزش ین دانست.
به گزارش رویترز، هاروهیکو کورودا که برای شرکت در اجلاس گروه ۲۰ به ریاض سفر کرده است، با انتقاد از نیرومندی بیش از حد دلار گفت که کاهش ارزش ین در روزهای اخیر به دلیل همین مساله بوده است و شیوع ویروس کرونا نقش کمتری در این اتفاق داشته است. کورودا با بیان اینکه نظرش نسبت به بهبود تدریجی وضعیت اقتصادی ژاپن عوض نشده است افزود: نیازی به ورود فوری بانک مرکزی و اجرای سیاست محرک بیشتر وجود ندارد.
رئیس بانک مرکزی ژاپن وضعیت فعلی را نامطمئن دانست و گفت اگر لازم باشد به زودی وارد بازار خواهیم شد.
پیش‌تر بانک مرکزی چین برای اطمینان بخشیدن به فعالان مالی و جلوگیری از ریزش ارزش یوان اقدام به تزریق بیش از ۲۴۰ میلیارد دلار نقدینگی به بازار کرده و از تخصیص بسته ۳۰ میلیارد دلاری وام ارزان برای کسب و کارهای کوچک و متوسط خبر داده بود. برخی در ژاپن از بانک مرکزی خواسته اند با اتخاذ اقدامات مشابه رشد اقتصادی این کشور را تقویت کند.
در روزهای اخیر ارزش ین در برابر دلار کاهش محسوسی یافته است و نرخ برابری آن در مقابل ین به یکی از پایین ترین سطوح سه سال اخیر خود رسیده است. با توجه به ارتباط گسترده ژاپن با چین از نظر تجاری این نگرانی وجود دارد که با اخلال در زنجیره تامین، اقتصاد صادرات محور ژاپن تحت تاثیر قرار گیرد.
رئیس بانک مرکزی ژاپن با بیان این‌که نگرانی‌ها از وضعیت بازار ارز را درک می کند گفت: فکر نمی کنم یک تغییر بنیادین در بازار ارز به وجود آمده باشد و نرخ ها به زودی تعدیل خواهند شد.
بانک مرکزی ژاپن رسیدن به تورم دو درصدی را هدف گذاری کرده است که نرخ فعلی با این نرخ فاصله زیادی دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند بانک مرکزی به زودی دست به اتخاذ سیاست های محرک بیشتری خواهد زد