افزایش درآمد و سودآوری با تغییر نگرش در هدفگذاری شعب بانک تجارت / 77 درصد بهبود سود و زیان در دو سال اخیر

اقتصاد گردان – محسن شمشیری

بررسی وضعیت شاخص ها و عملکرد مالی بانک تجارت با حضورمحمود صفرزاده مدیرمالی بانک تجارت روز شنبه 3 اسفند 98 در ساختمان مرکزی این بانک برگزار شد.

شاخص های جذب سپرده ها، نرخ سود جذب سپرده و هزینه جذب منابع، رشد سپرده ها و درآمد از محل تسهیلات و درآمد غیرمشاع و کارمزدها نشان می دهد که بانک تجارت از یک سو موفق به کاهش هزینه های خود در جذب منابع شده و منابع آن رشد قابل توجهی داشته و از سوی دیگر، درآمد خود را از محل تسهیلات و درآمدهای غیرمشاع و کارمزدی افزایش داده و در نتیجه فاصله هزینه ها ودرآمدها کاهش یافته و زیان انباشته بانک را به شکل قابل توجهی کاهش داده است و پیش بینی می شود که با ادامه این روند، سودآوری بانک افزایش یافته و بانک از دوره زیان دهی خارج و به یک بانک سود آور تبدیل شود. 

شاخص های مالی بانک تجارت نشان می دهد که میزان زیان خالص بانک را از 57- هزار میلیارد ریال در سال 96 به 13- هزار میلیارد ریال در سال 98 کاهش داده است و با ادامه این روند، روند زیان بانک تجارت به روند سودآوری تبدیل خواهد شد. 

 رشد قابل توجه سپرده های بانک که با افزایش موثر سپرده های کم هزینه، افزایش نقدینگی بانک تجارت نزد بانک مرکزی و در نتیجه کاهش هزینه جذب منابع و سود سپرده ها به میزان بیش از 4.2- درصدی در نرخ جذب منابع با افزایش سپرده های جاری و کوتاه مدت  همراه بوده، افزایش سهم بانک تجارت از کیک منابع و سپرده های بانک های کشور، رشد خالص تسهیلات و سهم بیش از 30 درصدی از  مطالبات بانک های بزرگ کشور از دولت، کاهش نسبت مطالبات غیرجاری و معوق، نسبت کفایت 55 درصدی ذخایر برای مطالبات، افزایش اعتبارات اسنادی و رشد بالای درآمدهای کارمزدی از محل ضمانت نامه های بانکی و...، مثبت شدن درآمد تسهیلات و سود سرمایه گذاری، بخشی از شاخص های عملکرد مالی بانک تجارت در دوسال اخیر را نشان می دهد که در سال های 98 و 97 نسبت به سال 96 با بهبود قابل توجهی همراه بوده است. 

صراف زاده مدیرمالی بانک تجارت در پاسخ به این پرسش خبرنگارما، که چه عواملی باعث شده که بانک تجارت نه تنها نسبت هزینه های خود را کاهش دهد، بلکه در جذب منابع نیز موفق عمل کند و درآمدهای کارمزدی خود را افزایش دهد و سهم خود را از عملکرد بانکهای کشور ارتقا دهد، گفت: مهمترین عامل، تغییر نگرش در نوع هدفگذاری شعب بانک تجارت بوده که باعث شده، سهم سپرده های جاری و کم هزینه افزایش یابد و در عین حال رشد درآمدهای بانک از محل تسهیلات، درآمدهای کارمزدی بیشتر شود و در مجموع نرخ جذب منابع را کاهش داده و با رشد درآمدها، میزان زیان به شکل قابل توجهی کاهش یابد و پیش بینی می شود که با ادامه این روند، شاهد سود دهی بانک تجارت در آینده باشیم. 

وی افزود: بانک تجارت در بازار بین بانکی نیز عملکرد موفقی داشته و 120 هزار میلیارد ریال در آذرماه 98 تسهیلات بین بانکی داشته که این عملکرد نیز موجب افزایش سود دهی برای بانک بوده است. البته حذف نرخ روز شمار حساب های کوتاه مدت نیز روی عملکرد تمام بانک ها اثر گذار بوده و 3.2 درصد نرخ هزینه جذب پول در بانک ها را کاهش داده است. اما بانک تجارت در عین حال روی رشد درآمدهای کارمزدی، فروش دارایی های مازاد، رشد درآمد تسهیلات در بخش های اقتصادی و بازار بین بانکی، افزایش سپرده های کم هزینه نیز هدفگذاری داشته است. 

بر اساس گزارش شاخص های مالی منتهی به آذر 98 که در گزارش کدال بورس به صورت رسمی منتشر شده، گفت: میزان سپرده های بانک از 1280 هزار میلیارد  ریال در اسفند 97 به 1615 هزار میلیارد ریال  در سال 98 رسیده و 26 درصد رشد کرده است. 

میزان سپرده های جاری که سپرده های کم هزینه محسوب می شوند نیز از 98 هزار میلیارد ریال در اسفند 96 به 169 هزار میلیارد ریال در اسفند 97 و 311 هزار میلیارد ریال در آذر 98 رسیده و 85 درصد در 9 ماه نخست 98 رشد کرده  است. 

میزان نقدینگی نزد بانک مرکزی از 83  هزار میلیارد در سال 96 به 120 هزار میلیارد ریال در آذر 98 رسیده و رشد قابل توجه 27 درصدی در 9 ماه نخست داشته است. 

همچنین سپرده های کم هزینه در سال 96 معادل 17 درصد در سال 97 نزدیک به 23 درصد و نزدیک به 28 درصد در  9 ماه نخست تا آذر 98 رشد داشته است و براین اساس، نرخ هزینه جذب سپرده نیز از میانگین 16.8 درصد در سال 96 به 14.22 درصد در سال 97 و 12.72 درصد در سال 98 رسیده و 4.2- درصد کاهش در هزینه  و نرخ سود جذب سپرده ها داشته است. به عبارت دیگر، افزایش سپرده های کم هزینه مانند سپرده های جاری، سپرده های کوتاه مدت باعث کاهش هزینه های جذب سپرده ومنابع از یک سو و رشد درآمد بانک تجارت از محل افزایش درآمد تسهیلات شده است. 

همچنین سهم سپرده ریالی در بین 5 بانک تجاری نشان می دهد که سهم بانک تجارت از نظر جذب منابع از 13.7 درصد در سال 96 به 14.9 درصد در سال 97 و 16.3 درصد در آذر 98 ارتقا یافته است و همچنین سهم سپرده های کم هزینه نیز از کیک سپرده های این 5 بانک از 9 درصد در سال 96 به 11.5 درصد در سال 97 و 16.9 درصد در سال 98 رسیده  ورشد قابل توجهی داشته است. 

خالص تسهیلات بانک  تجارت نیز از 514 هزار میلیارد ریال در سال 96 به 614 هزار میلیارد ریال در سال 97 رسیده و 19 درصد رشد کرده و در سال 98 نیز با عدد 788 هزار میلیارد ریال رشد 28 درصدی داشته است. 

میزان مطالبات بانک تجارت از دولت نیز از عدد377 هزار میلیارد ریال در سال 96 به 403 هزار میلیارد ریال در سال 97 و 485 هزار میلیارد ریال در سال 98 رسیده است  و سهم بانک از میزان مطالبات 5 بانک بزرگ تجاری نیز به 30.38 درصد رسیده که نشان دهنده میزان مشارکت بالای بانک تجارت در تحقق اهداف و برنامه های دولت است. 

از سوی دیگر، نسبت مطالبات غیرجاری یا معوق بانک تجارت از 14.2 درصد در سال 96 به 12.4 درصد در آذر 98 کاهش یافته و به میزان 1.8 واحد درصد کمتر شده که نشانه موفقیت بانک در انضباط مالی برای پرداخت تسهیلات و همچنین پیگیری مطالبات بانک است. 

نسبت کفایت ذخایر نیز به 55 درصد کل مطالبات رسیده و بانک تجارت خود را برای پیگیری مطالبات سررسید گذشته و معوق و مشکوک الوصول و سوخت شده آماده کرده و ذخایر کافی برای این مطالبات درنظر گرفته است

از سوی دیگر، اعتبارات اسنادی بانک که یکی از منابع درآمدی غیرمشاع و کارمزدی به حساب می آید و عملکرد بانک تجارت در مسیر استانداردهای بین المللی را تقویت کرده، از رقم 25 هزار میلیارد ریال در سال 96 به 71 هزار میلیارد ریال در سال 97 و 99 هزار میلیارد ریال در سال 98 رسیده و تنها در 9 ماه نخست 98 به میزان 40 درصد رشد داشته است. این منابع باعث رشد درآمد کارمزدی بانک تجارت شده است. 

در بخش ضمانت نامه های ریالی نیز رقم آن از 150 هزار میلیارد ریال در سال 96 به 193 هزار میلیارد ریال در سال 97 و 244 هزار میلیارد ریال در سال 98 رسیده است. 

این شاخص ها نشان می دهد که بانک تجارت تنها به درآمد هزینه از محل سپرده ها و تسهیلات توجه ندارد و برای رشد درآمد و سود خود و بهبود عملکرد مالی، به درآمدهای کارمزدی، ضمانت نامه ها، اعتبارات اسنادی و سایر درآمدها از محلی غیر از تسهیلات بانکی توجه داشته است. 

درآمد تسهیلات و سرمایه گذاری از 29530- میلیارد ریال در سال 96 به 5678 میلیارد ریال در سال 97 رسیده و مثبت شده است و در سال 98 نیز رقم 13220 میلیارد ریال را ثبت کرده که نشان دهنده مثبت شدن روند درآمد تسهیلات و سرمایه گذاری در این بانک است و نوعی انضباط مالی، بهبود روش ها، و تغییر نگرش در شعب بانک را نشان می دهد. 

سود سرمایه گذاری نیز از 5171 میلیارد ریال در سال 96 به 2240 میلیارد ریال در سال 97 و 7026 میلیارد ریال در سال 98 رسیده و رشد قابل توجهی را در این دوسال نشان می دهد. 

از سوی دیگر، درآمد کارمزدی از رقم 2923 میلیارد ریال در سال 96 به 5362 میلیارد ریال در سال 97 و 8048 میلیارد ریال در سال 97 رسیده  و تنها در 9 ماه نخست سال 98 به میزان 50 درصد رشد کرده است. 

درآمد عملیاتی نیز از 15862- میلیارد ریال در سال 96 به 16763 میلیارد ریال در سال 97 و 32893 میلیارد ریال در سال 98 رسیده و رشد قابل توجه و بهبودی قابل تقدیری داشته است. 

همچنین هزینه های اداری بانک از 5137 میلیارد ریال در سال 96 به 6711 میلیارد ریال در سال 98 رسیده است. 

براین اساس، میزان زیان خالص بانک از رقم 57- هزار میلیارد ریال در سال 96 به 25- هزار میلیارد ریال در سال 97 و 13197- میلیارد ریال در سال 98 کاهش یافته که نشان دهنده بهبود در روند مالی بانک تجارت است که با ادامه این روند، موجبات خروج از زیان دهی بانک تجارت را فراهم خواهد آورد. این روند نشان می دهد که در دوسال اخیر  میزان زیان بانک تجارت 77 درصد کاهش داشته و نزدیک به 44 هزار میلیارد ریال کاهش در میزان زیان داشته است.