:
كمينه:۲۳.۷۳°
بیشینه:۲۵.۷۹°
Updated in: ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۴:۵۴
ارزش طلا در برابر دلار در 66 سال اخير 1500 برابر شده است

پيش بيني فعالان بازار از نوسان و رشد قيمت طلا در 2020

روند نوسانات قيمت طلا در 100 سال اخير كه يك دلار روزگاري معادل يك سكه 9 گرمي طلا بوده و يك تومان ايران معادل يك سكه 7 گرمي طلا بوده، موجب شده كه اكنون قيمت دلار به حدود 20 ميلي گرم طلا كاهش يابد و هر اونس طلاي 31 گرمي 24 عيار به قيمت 1562 دلار در بازار داد و ستد شود. قيمت تومان ايران نيز در اين 100 سال در برابر طلا كاهش ارزش داشته و روزگاري يك سكه بيش از 7 گرمي طلا معادل يك تومان ارزش داشت و ارزش تومان و دلار تقريبا برابر بوده و حتي در مقطعي ارزش تومان بالاتر از ليره استرلينگ بريتانيا بوده است. اما امروز در سال 2020 ارزش يك سكه طلاي 8 گرمي طلاي 21 عيار به 4 ميليون و 800 هزار تومان رسيده است
کد خبر: ۱۴۷۹۰۹
تاریخ انتشار: ۲۱ دی ۱۳۹۸ - ۱۸:۰۵
اقتصادگردان-محسن شمشيري
تحولات سياسي، اقتصادي،‌ تجاري و بازارهاي سرمايه در جهان موجب شده كه كارشناسان اقتصادي و فعالان بازار طلا و ارز، سال 2020 را سال نوسانات قيمت طلا و ارز و تمايل بازار به افزايش قيمت ها ارزيابي كنند و تحولات ماه هاي اخير نيز نشان مي دهد كه قيمت هر اونس طلا از حدود 1300 دلار در سال 1397، به بالاي 1562 دلار در روز شنبه 21 دي 98 رسيده و حتي در روز حمله سپاه پاسداران به پايگاه هاي آمريكا در عراق، قيمت هر اونس طلا تا 1610 دلار نيز افزايش يافت.


                                                                 نمودار روند قيمت طلا در 100 سال اخير

روند نوسانات قيمت طلا در 100 سال اخير كه يك دلار روزگاري معادل يك سكه 9 گرمي طلا بوده  و يك تومان ايران معادل يك سكه 7 گرمي طلا بوده، موجب شده كه  اكنون قيمت دلار به حدود 20 ميلي گرم طلا كاهش يابد و هر اونس طلاي 31 گرمي 24 عيار به قيمت 1562 دلار در بازار داد و ستد شود. قيمت تومان ايران نيز در اين 100 سال در برابر طلا كاهش ارزش داشته  و روزگاري يك سكه بيش از 7 گرمي طلا معادل يك تومان ارزش داشت و ارزش تومان و دلار تقريبا برابر بوده و حتي در مقطعي ارزش تومان بالاتر از ليره استرلينگ بريتانيا بوده است. اما امروز در سال 2020 ارزش يك سكه طلاي 8 گرمي طلاي 21 عيار به 4 ميليون و 800 هزار تومان رسيده است. دليل اين وضعيت كاهش ارزش تومان و دلار در برابر طلا و كاهش ارزش تومان در برابر دلار ارزيابي مي شود و نشان مي دهد كه ارزش يك تومان در 100 سال پيش حدود 5 ميليون برابر تومان امروز ارزش داشته و يك دلار 66 سال پيش نيز 1562 برابر دلار امروز ارزش داشته است و همين موضوع دليل عمده نوسان قيمت طلا در اين 100 سال بوده است.
براين اساس، كارشناسان با توجه به چالش هاي اقتصاد و محيط زيست جهان، رشد مصرف انواع كالاها مانند نفت، مواد معدني، مشكلات محيط زيستي و رشد جمعيت وفشار بر منابع طبيعي،  رقابت تجاري و جنگ تجاري بين آمريكا، چين، و ساير قدرت هاي نوظهور چند دهه اخير از جمله روسيه، هند، ژاپن، برزيل، اتحاديه اروپا و... كه عامل عمده ركود نسبي در بازارهاي سرمايه و تجارت است  و همچنين تحولات سياسي در جهان، معتقدند كه سال 2020 مي تواند پر نوسان براي طلا باشد زيرا بازارهاي مختلف بورس و سهام، نفت، تجارت كالا و... تحت تاثير اين تحولات تجاري، سياسي و محيط زيستي قرار دارد و لذا صاحبان سرمايه سعي مي كنند كه بخشي از سرمايه و پول خود را تبديل به طلا كنند تا از نوسانات و ريسك هاي بازار سهام و تجارت دور باشند.
روند قيمت طلا در 100 سال اخير نيز نشان مي دهد كه تحت تاثير كاهش ارزش پول به خصوص قيمت دلار، قيمت طلا  افزايش داشته و نرخ برابري قيمت دلار در برابر طلا افزايش داشته و قدرت خريد دلار و ساير ارزهاي جهان ارزش خود را از دست داده است در  100 سال گذشته نیز ارزش دلار در برابر طلا معادل 95 درصد کاهش داشته و  ارزش دلار 100 سال در برابر طلا معادل 45 برابر ارزش دلار در برابر طلا در سال 2020 بوده است. ارزش دلار در برابر طلا از 900 میلی گرم طلا یا 9 گرم طلا در سال 1954 میلادی كه معادل يك سكه كامل 9 گرمي طلا بوده،  به 20 میلی گرم در سال 2020 رسیده و در حال حاضر نرخ هر اونس طلا به وزن 31.1 گرم 24 عيار معادل 1553 دلار است. به عبارت ديگر،  در این دوره 66 ساله ارزش دلار کاهش قابل توجهی داشته و  ارزش دلار 66 سال پیش 45 برابر ارزش امروز دلار در برابر طلا بوده است. به عبارت دیگر هر 1.5 سال به طور متوسط به اندازه نرخ فعلی کاهش ارزش تدریجی داشته و 1.5 سال معادل 20 ميلي گرم از ارزش دلار در برابر طلا كاسته شده است.
اين روند موجب شده كه ارزش هر اونس طلا نوسان هاي مختلفي داشته باشد، سال هاي افول يا كاهش قيمت طلا را مي توان شامل 495 دلار در سال 1945، و 238 دلار در سال 1920،  همچنين 241 دلار در سال 1970، و 394 دلار در 2001، و 243 دلار در سال 1970 نام برد.
همچنين نقاط اوج قيمت طلا نيز مربوط به 2241 دلار در 1980، و 2071 دلار در 2011 ، و  824 دلار در سال 1974،  676 دلار در سال 1934 بوده است كه هر كدام به دلايل جنگ، يا بحران مالي و اقتصادي، انقلاب ايران، افزايش قيمت نفت يا كاهش آن، ركود و رونق اقتصادي، شوك نيكسون در 1971 رخ داده است.
براساس سيستم برتن وودز كه پس از جنگ جهاني دوم اجرايي شد، نظام پولي و ذخاير ارزي براساس طلا و دلار تعريف شد و ارزش دلار در برابر طلا ثابت بود. اما موضوع مخارج جنگ، مخارج آمريكا، بازسازي اقتصاد، ركود و رونق و در مجموع افزايش حجم پول و دلار در جهان، موجب شد كه آمريكا نتواند در برابر دلار و ساير ارزها اقدام به تامين طلا كند و در نتيجه در 1971 نيكسون رئيس جمهور آمريكا در يك سخنراني پر شور، اعلام كرد كه آمريكا قيم ارزي و پولي و مالي جهان نيست و نمي تواند از ارزش دلار در برابر نظام ثابت پايه طلا  حمايت كند و لذا ارزش دلار بايد شناور شود. نیکسون قابلیت تبدیل دلار به طلا را قطع کرد و نظام پولی بین‌المللی را براساس نرخ شناور بنا نهاد. از آن زمان تاکنون جهان از این «مشکل»- یعنی اینکه امریکا این امتیاز را به دست آورد تا واحد پولی برای تجارت جهانی و ذخیره را براساس توافقات برتون وودز ارائه بدهد- عذاب کشیده است

اين موضوع باعث شد كه عملا سبدي از ارزهاي معتبر جهان به عنوان ذخيره ارزي و مبناي ارزش پول هاي مختلف مورد توجه قرار گيرد اما به تدريج باز هم دلار مبناي اصلي ذخاير ارزي و ارزيابي ارزش پول هاي مختلف قرار گرفت و قيمت نفت و طلا و ارزش پول هاي مختلف هر روز براساس دلار سنجيده مي شود و پول هاي مختلف از  طريق نرخ مبادله دلار، باهم مبادله مي شوند. اين موضوع باعث شده كه 66 درصد ذخاير ارزي جهان به دلار نگهداري شود و 20 درصد يورو و بقيه به ين، يوان و پوند، فرانك و... نگهداري مي شود.
اگر چه ارزش دلار را باید با قدرت خرید آن در برابر سبد کالاهای مورد نیاز یک خانواده، و همچنین با در نظر گرفتن رونق اقتصاد و صنعت و بورس، قیمت نفت و... بررسی کرد و نتیجه گرفت که آیا ارزش دلار در 100 سال اخیر  و به خصوص بعد از جنگ دوم جهانی که  نرخ دلار شناور شده و از سیستم تثبیت دلار در برابر دلار خارج شده است، کاهش داشته یا افزایش داشته است.

روند ارزش دلار در برابر طلا در 100 سال اخیر

اما یک مقایسه سنتی که ارزش پول را در برابر طلا می سنجند نشان می دهد که قیمت هر اونس جهانی طلا که معادل 31 گرم طلای 24 عیار است در 103 سال اخیر از 475 دلار در سال 1915 به 1553 دلار در 2020 ميلادي رسیده  و تقریبا سه برابر شده است یعنی ارزش دلار در 105 سال پیش سه برابر امروز بوده است و ارزش دلار دوسوم قدرت خود در برابر طلا را از دست داده است. همچنین از سال 1945 که پایان جنگ جهانی دوم بوده است قیمت طلا از 480 دلار در سال 1945 به 1553 دلار در 2020 رسیده  و در 75 سال اخیر دلار معادل 65 درصد ارزش خود در برابر طلا را از دست داده است.
در ابتداي 2020 نيز قيمت اونس طلا  تا 1660 دلار و در روز گذشته به 1550 دلار رسيده كه نشان مي دهد ارزش دلار در برابر طلا كاهش داشته و يا قيمت يك دارايي سنتي مانند طلا به دليل نوسانات اقتصاد جهاني، و تحولات سياسي، افزايش داشته است و از جذابيت بازارهاي سهام و نفت كاسته شده و جذابيت طلا بيشتر شده است.
در این نوع بررسی حتما باید توجه داشت که در برخی دوره ها به خاطر تقویت بورس و نفت و رونق اقتصادی، اساسا مردم توجهی به نگهداری طلا ندارند و ثبات اقتصادی باعث می شود که اساسا طلا خریداری نکنند و سهام و دارایی های دیگر مثل نفت بخرند... از این رو نمی توان به این روش به عنوان روش مناسب برای قدرت خرید دلار و نرخ برابری ارزها تکیه کرد. اما چون روش مناسب دیگری مطرح نیست پس به این روند با فرض ثابت ماندن بقیه متغیرهای اقتصادی نگه می شود و قدرت خرید پول مانند روش سنتی و قدیمی یعنی پایه طلا ارزیابی می شود و تا حدودی می تواند قدرت برابری دلار یا پول های دیگر را نشان دهد.

اونس 230 دلاری و بالاترین قدرت برابری دلار در سال 1970

نگاهی به نمودار برابری نرخ طلا در برابر دلار نشان می دهد که  در سال 1915 ارزش اونس طلا معادل 475 دلار بوده و تا سال 1920 ارزش دلار در برابر طلا تقویت شده است. اما از 1920 تا 1934 ارزش دلار در برابر طلا تضعیف شده و قیمت اونس طلا به 656 دلار در سال 1934 دلار رسید. از سوی دیگر قیمت طلا از 1934 روبه کاهش گذاشته وارزش دلار تقویت شده و نرخ اونس طلا تا 1970 به 230 دلار کاهش می یابد و ارزش دلار در 1970 قوی ترین ارزش و قدرت خرید را در برابر طلا داشته است.

50 سال نرخ شناور دلار در برابر طلا

1970 همان سالي است كه براي آخرين سال نرخ دلار در برابر سيستم پايه طلا تثبيت شده بود يعني آمريكا در برابر دلار، طلا تامين مي كرد. اما پس از آن با سخنراني نيكسون و خروج از سيستم پايه طلا، نرخ دلار شناور شد و در نتيجه قيمت طلا افزايش يافت و ارزش طلا در برابر دلار ثابت فرض نشده و لذا نوسانات مختلف قيمت دلار از 1970 تا كنون و در 50 سال اخير را شاهد بوده ايم.
3.5 برابر شدن نرخ اونس در چهار سال 74- 1970
اما از سال 1970 دوباره روند کاهش ارزش دلار در برابر طلا شروع و تا  1974 یافت و قیمت اونس طلا  معادل 894 دلار اعلام شد و در این چهار سال 3.5 برابر شد

اونس 2175 دلاری در 1980

از 1974 تا 1976 بار دیگر قیمت دلار در برابر طلا تقویت شد و اونس جهانی طلا به 495 دلار کاهش یافت. اما از 1976 تا 1980 بار دیگر تضعیف ارزش دلار در برابر دلار شروع شد و اونس جهانی به 2175 دلار در سال 1980 رسید.  
تقویت دلار در دو دهه 2001 – 1980  
از آن پس از 1980 تا 2001 روند کاهش ارزش طلا و تقویت ارزش دلار شروع شد و اونس طلا به 367 دلار در 2001 رسید
اونس 2011 دلاری در سال 2011
بار دیگر روند افزایش نرخ طلا و کاهش ارزش دلار در دهه اول قرن 21 و  تا سال 2011 ادامه یافت و به بیش از 2011 دلار  در سال 2011 رسید و در آگوست 2011 قیمت اونس طلا معادل عدد همان سال یعنی 2011 دلار را ثبت کرد از آن پس روند نوسان و عمدتا نزولی ارزش طلا شروع شد و به 1274 دلار در 2013 رسید.

روند نزولی ارزش دلار در برابر طلا در 6 سال اخیر

امااز سال 2013 تا  2018 روند نرخ اونس جهانی طلا  همراه با نوسان و عمدتا صعودی بوده و به 1350 دلار در چهار ماه اول 2018  رسیده است. همچنین پیش بینی می شود که نرخ طلا در برابر دلار افزایش یابد و تا 2019 به بالای 1550 دلار برسد که نشان دهنده کاهش ارزش دلار در برابر طلا در سال های اخیر است.
بر این اساس روشن است که دلار ارزش خود در برابر طلا را در 50 سال گذشته حدود 65 درصد از دست داده است و به خصوص در 6 سال اخیر 2018- 2013 ارزش دلار روند نزولی به خود گرفته است. اما با این وجود همچنان بیش از 63 درصد ذخایر ارزی جهان به صورت دلار است و تمام پول ها و طلا و ... هر روز به نرخ دلار محاسبه و اعلام می شود و قدرت خرید هر پول در برابر ارزهای دیگر با مشخص شدن ارزش آن در برابر دلار سنجیده می شود.
به عبارت دیگر، با وجود آن که نیکسون رئیس جمهور آمریکا بعد از جنگ دوم جهانی اعلام کرد که نرخ دلار شناور است و در برابر دلار تثبیت شده نیست و کشورهای جهان تلاش کردند که با تشکیل صندوق بین المللی پول وبانک جهانی سبدی از پول های معتبر جهان بانام اس دی آر SDR را جایگزین دلار کنند اما همچنان مشکل دلار هم برابر آمریکا و هم برای جهان باقی مانده  و همچنان پول اول تجارت جهانی برای ارزیابی سایر پول ها و دارایی و طلا و.. است.
از این رو اگر چه تلاش ها برای حذف دلار ادامه دارد اما روند 100 سال اخیر نشان می دهد که ایجاد پول های منطقه ای و قراردادها براساس ارزهای غیر دلاری و گزارش دهی مالی براساس پول های دیگر به تلاش های بیشتر و عزم و اراده جدی دولت و کشورها نیاز دارد تا سایه دلار از تجارت جهانی را کمتر کند.