اثر بخشی، بهبود شاخص های رقابتی و کارت خوان فروشگاهی فعال سیستمی در شركت به پرداخت با تدابير بانك ملت

همچنین بالاترین سهم مبلغی از تراکنشهای ابزار کارتخوان فروشگاهی به بانکهای ملت، صادرات ایران، ملی ایران و کشاورزی،  بالاترین سهم مبلغی از تراکنشهای ابزار پذیرش اینترنتی به بانکهای ملت، شهر،  سامان و پارسیان،  بالاترین سهم مبلغی از تراکنشهای ابزار پذیرش موبایلی به بانکهای ملت، ملی ایران، آینده و سامان مرتبط بوده است.

از نظر تعداد تراكنش،  شركت به پرداخت ملت با 21.4 درصد، سامان الكترونيك 17.8 درصد، آسان پرداخت 15.36 درصد،  تجارت الكترونيك پارسيان 14.2 درصد، كارت اعتباري كيش 8.92 درصد، سداد 6.75 درصد ، پاسارگاد 5 درصد، بيشترين سهم را داشته اند.  

از نظر مبلغ نيز به پرداخت ملت با 24.72 درصد، كارت اعتباري كيش با 14.22 درصد، پرداخت الكترونيك سامان 13.88 درصد، تجارت الكترونيك پارسيان با 9.59 درصد، سداد با 9.43 درصد، آسان پرداخت 8.75 درصد، فن‌آواكارت 7.31 درصد بيشترين سهم را داشته اند. 

در مجموع شرکتهای به پرداخت ملت، سامان الکترونیک، تجارت الکترونیک پارسیان و آسان پرداخت بیشترین سهم از تعداد تراکنشهای کارتخوان فروشگاهی را در اکثر استانهای کشور داشته اند و به پرداخت ملت تقریبا در تمام استانها با اختلاف نسبت به سایر شرکتها از تراکنشهای کارتخوان فروشگاهی پشتیبانی مینماید.

بانک ملی با 22.3 درصد، بانک صادرات با 11.44 درصد، بانک ملت با 11.41 درصد، کشاورزی 7.44 درصد، سپه 6.84 درصد، تجارت 6.7 درصد،  رفاه 6.4 درصد، مسکن 3.22 درصد، انصار 2.9 درصد، بانک پارسیان با 2.23 درصد،  پاسارگاد 2.18 درصد، بیشترین سهم را در صدور کارت ها دارند.

شاخص اثربخشی کارتخوانهای فروشگاهی فعال سیستمی نشان می دهد که شرکت  به پرداخت ملت با 23.54 درصد کل تراکنش های کارتخوان فروشگاهی فعال سیستمی و 13 درصد از سهم کل تعداد ابزار کارتخوان فروشگاهی فعال سیستمی  و کسب نمره  شاخص 1.813 بیشترین اثربخشی کارتخوان فروشگاهی فعال سیستمی را در کشور داشته است 

جذب تراکنشهای این شرکتها بر روی کارتخوانها بیشتر از سهم تعداد کارتخوانهایشان از کل کارتخوانهای کشور بوده است. به عبارت دیگر نحوه توزیع کارتخوانهای فروشگاهی این شرکتها به گونه ای بوده که در جذب بیشتر تراکنشها به نسبت سایر شرکتها موفقتر عمل نموده اند. شاخص اثر بخشی در به پرداخت از 1.780 در مهر به 1.813 در آبان رسیده و بهبود داشته است. 

شاخص اثربخشی کارتخوانهای فروشگاهی تراکنش دار نیز در شرکت به پرداخت به عدد 1.685 رسیده و سهم 23.54 درصد در کل تراکنش های کارتخوان فروشگاهی تراکنش دار و 14 درصد از سهم تعداد ابزار کارتخوان فروشگاهی تراکنش دار جایگاه ویژه ای در صنعت پرداخت داشته است. 

این بدین معناست که جذب تراکنشهای این شرکتها بر روی کارتخوانهای تراکنش دار بیشتر از سهم تعداد کارتخوانهایشان از کل کارتخوانهای تراکنش دار کشور بوده است. به عبارت دیگر نحوه توزیع کارتخوانهای فروشگاهی این شرکتها به گونهای بوده که در جذب بیشتر تراکنشها به نسبت سایر شرکتها موفقتر عمل نموده اند

نمره اثربخشی کارتخوان فروشگاهی تراکنش دار از 1.641 به 1.685 رسیده و رشد داشته است در استان ها نیز این شاخص بین 1.5 تا 2.5 در نوسان بوده و نشان دهنده وضعیت خوب به پرداخت در استفاده مناسب از کارتخوان هاست. به عبارت دیگر این شرکتها به نسبت بیشتری از تعداد ابزار کارتخوان فروشگاهی فعال سیستمی، تراکنشهای بازار را به خود اختصاص داده اند و این حاکی از جایابی مناسبتر این شرکتها در توزیع کارتخوانهای فروشگاهی برای جذب تراکنش میباشد

سهم تعداد کارتخوان های کم تراکنش و فاقد تراکنش در شبکه به پرداخت ملت به 15.66 درصد کاهش داشته است  که  کمترین سهم در شبکه پرداخت کشور به شمار میرود.

همچنین به پرداخت با 0.033 درصد نسبت تعداد خطا به تراكنش ها جزو شركت هايي است كه كمترين تعدد خطا را دارد.

شرکت به پرداخت ملت با پوشش 24.15 درصدی از مبالغ بازار کارتخوان فروشگاهي بالاترین سهم را در اختیار خود دارد.همچنين به پرداخت در مبلغ پذيرش اينترنتي 32.65 درصد، و در موبايل 44 صدم درصد بوده است. 

بالاترین تفاضل و رشد  در سهم ارزش ریالی تراکنشهای اینترنتی را شرکت به پرداخت ملت با رقم 5.73 درصد نشان میدهد.

به پرداخت ملت همچنان با پوشش 23.26 درصد از بازار تراکنشهای خرید، بالاترین سهم را در اختیار دارد. این شرکت همانند گذشته با کسب 19.63 درصد از سهم بازار تراکنشهای مانده گیری،  به بالاترین حجم از این گونه تراکنشها نیز خدمت ارائه میدهد.

همچنين بیشترین اختلاف بین سهم تعدادی تراکنشهای خرید در ماه آبان 97 نسبت به مهر ماه در شرکت به پرداخت ملت گزارش گردیده به طوریکه بر سهم تراکنشهای فوق در این شرکت 0.38 درصد افزوده شده است.

به پرداخت ملت همچنان با پوشش 24.88 درصد از  مبلغ بازار تراکنشهای خرید، ‌به عنوان بالاترین دارنده ی سهم مبلغی تراکنشهای مذکور محسوب میگردد و در عين حال سهم 21.53 درصدي از مبلغ تراكنش هاي قبض و خريد شارژ را كسب كرده است. در سهم مبلغی تراکنشهای پرداخت قبض و خرید شارژ این شرکت به پرداخت ملت است که افزایش اختلاف قابل ملاحظهای را نمایش میدهد در این ماه رشد مثبت تراکنشهای مذکور در شرکت  به پرداخت ملت قابل توجه میباشد.

شاخص رقابتی هرفیندال هیرشمن در مورد ارزیابی شرکت های پذیرنده که تا عدد 1000 نشان دهنده رقابت در صنعت پرداخت است نشان می دهد که شرکت به پرداخت با نمره 554 در کارت خوان فروشگاهی ضمن رقابت با شرکت های دیگر، از سهم و حضور قوی تری برخوردار است و بقیه شرکت ها در نمره های پایین تر هستند و رتبه بعدی به الکترونیک سامان با 293 اختصاص دارد. در پرداخت اینترنتی نیز شرکت به پرداخت با نمره 108  و در ابزار موبایلی با نمره 1 قرار دارد.

عملکرد شرکت های پرداخت 

در آبان ماه 97 بالغ بر 1795 میلیون تراکنش با ارزش 221 هزار میلیارد تومان در شبکه الکترونیک پرداخت کارت پردازش شده که نسبت به مهر ماه رشد 2.89 -درصدی در تعداد و 15.42 -درصدی در ارزش ریالی داشته است. تراکنشهای آبان 97 به نسبت ماه مشابه سال 96 از نظر تعدادی 28.6 و از نظر ریالی 59 درصد رشد داشته است. اما بخشی از رشد ارزش ریالی تراکنشها ناشی از تورم در مدت مورد بررسی بوده است. از جمله سایر عوامل تاثیر گذار بر رشد تعداد و مبلغ تراکنشهای شاپرك میتوان به افزایش تعداد ابزارهای پذیرش،  دارندگان کارت، و افزایش میل به استفاده از شیوه های مختلف پرداخت الکترونیکی به جای استفاده از پول فیزیکی0 اشاره نمود همچنین ملاحظه میشود که رشد حقیقی ارزش تراکنشها بدون در نظر گرفتن اثرات تورم محاسبه شده است 13.7 درصد میباشد.

در آبان 97 ابزارهاي فعال دريافت و پرداخت شامل 947 هزار ابزار اينترنتي، 1 ميليون و 127 هزار موبايل، و نزديك به 7 ميليون كارت خوان فروشگاهي بوده است. همچنان سهم كارتخوان هاي فروشگاهي بيش از 77 درصد، موبايل 12 درصد و اينترنت 10 درصد بوده است. اما سهم كارتخوان ها از تعداد تراكنش 88 درصد، موبايل 6 درصد و اينترنت 5 درصد بوده است. 

با توجه به گسترش فعالیت ابزارهای NFC تعداد تراکنشهای ابزار پذیرش موبایلی نیز در ماههای اخیر که این دست از پرداختها در شبکه به کار گرفته شده است دارای نوسانات فراوان میباشد.بر اين اساس، به ازاي هر كارت خوان 227 تراكنش، به ازاي هر موبايل 99 تراكنش و به ازاي هر ابزار اينترنتي 100 تراكنش در ماه داشته است. 

از نظر مبلغ نيز در مجموع 221 هزار و 367 ميليارد تومان با ميانگين 24 ميليون تومان براي هر ابزار پذيرش در آبان ماه رخ داده كه از اين مبلغ معادل 203 هزار ميليارد تومان مرتبط با كارتخوان هاي فروشگاهي با ميانگين 29 ميليون تومان براي هر كارتخوان،‌ 740 ميليارد تومان مرتبط با موبايل با ميانگين657 هزار تومان براي هر موبايل و 16937 ميليارد تومان مرتبط با ابزار اينترنت با ميانگين 18 ميليون تومان براي هر ابزار اينترنتي بوده است. 

ميانگين مبلغ هر تراكنش نيز در آبان به 123 هزار تومان رسيده كه براي كارتخوان فروشگاهي 128 هزار تومان، براي موبايل 7 هزار تومان و براي اينترنت 179 هزار تومان بوده است. مقايسه عملكرد يكسال اخير نيز نشان مي دهد كه  تعداد و مبلغ تراکنشهای ابزار کارتخوان فروشگاهی، موبايل و اينترنت تغيير چنداني نداشته است. 

سهم خريد كالا از تعداد تراكنش 82 درصد، مانده گيري بيش از 5 درصد و قبض، خريد شارژ تلفن همراه نزديك به 13 درصد بوده است. از نظر مبلغي نيز سهم خريد كالا بيش از 95 درصد و سهم قبض و شارژ تلفن كمتر از 5 درصد بوده است. 

استانهای تهران، خراسان رضوی، اصفهان، فارس وخوزستان به ترتیب دارای بیشترین تعداد کارتخوان فروشگاهی فعال در آبان 97بوده اند.

بیشترین تعداد تراکنشهای ابزار کارتخوان فروشگاهی دارای مبلغی بین 5 تا 15 هزار تومان، بوده كه 25 درصد زير 5 هزار تومان، 38 درصد بين 5 تا 25 هزار تومان، 30درصد بالاي 25 هزار تومان بوده است. 

407 ميليون تراكنش زير 5 هزار تومان، 610 ميليون تراكنش ارقام 5 تا 25 هزار تومان، 476 ميليون تراكنش بالاي 25 هزار تومان بوده است. در مجموع 90 درصد تراكنش هاي كارتخوان فروشگاهي زير 500 هزار تومان بوده است. 

در ابزار اينترنتي نيز 29 درصد بين 5 تا 15 هزار تومان، 79 درصد مبلغي كمتر از 25 هزار تومان بوده است. 

در ابزار موبايلي نيز 40 درصد زير 2 هزار تومان، 65 درصد زير 5 هزار تومان، بوده است كه دليل آن استفاده عموم جامعه از کارتهای شارژ با مبلغ در حدود 5 هزار تومان بوده است.  همچنین اقبال فراوان ابزار پذیرش موبایلی به منظور تهیه کارتهای شارژ اپراتورهای مختلف، حضور حداکثری تراکنشهای موبایلی در دامنه مبلغی کمتر از 5 هزار تومان را توجیه  مي كند. 

متوسط مبلغ هر تراكنش در ابزار فروشگاهي نيز نشان مي دهد كه دهك اول كم رقم، بالاي 1500 تومان و دهك دهم بالاترين رقم  بالاي 1.2 ميليون تومان بوده است. و در ابزار اينترنتي نيز رقم 900 تومان تا 1.4 ميليون تومان بوده است. 

به عبارت ديگر،  به طور متوسط 90 درصد تراکنشهای کارتخوان فروشگاهی مربوط به خرید کالا و خدمت با مبلغ کمتر از 100هزار تومان بوده است. زيرا ميانگين هر تراكنش در 10 دهك به ترتيب، 1500- 3500-5500-8400-11500-16900-24100-37700-71400  تومان و براي دهك دهم 1.2 ميليون تومان بوده است. 

شاخص رقابت و حضور شرکت ها با توجه به سهم آنها از بازار نشان می دهد که شرکت آسان پرداخت پرشین پس از آن دو شرکت تجارت الکترونیک پارسیان و پرداخت الکترونیک سامان در بازار تراکنشهای اینترنتی و شرکتهای  پرداخت نوین آرین، آسان پرداخت پرشین و نیز پرداخت الکترونیک سامان در بازار تراکنشهای موبایلی تاثیرگذار هستند.