كاهش قيمت ارز و سكه در بازار

اقتصاد گردان - احسان شمشيري - سامانه سنا نيز ميانگين نرخ هاي فروش ارز براي روز پنج شنبه را براي دلار 14655 تومان، يورو 16840، درهم 3989، يوآن 2186، پوند 18704، لير ترك 2752 تومان اعلام كرد. 

برخي كارشناسان نيز مي گويند: همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، با معافيت 8 كشور خريدار نفت ايران از تحريم هاي آمريكا و تزریق دلار و عرضه اسکناس در صرافی‌های معتمد بازارساز، نرخ‌ها در آستانه شروع تحریم‌ها ريزش داشته است.

همچنين در بازار طلا نيز نرخ هر اونس طلا در بازار جهاني به 1223 دلار رسيد و مظنه در بازار تهران با نرخ يك ميليون و 845 هزار تومان معامله شد. هر گرم طلاي 18 عيار425 هزار تومان ، سكه طرح جدید 4 ميليون و 550 هزار تومان ، نیم سکه دو ميليون و 280 هزار تومان، ربع سکه به يك ميليون 240 هزار تومان وسکه گرمي به 680 هزار تومان رسيد 

اگرچه ۱۳ آبان موعد بازگشت تحریم‌های آمريكا علیه ایران است و آمریکا از ماهها قبل، اين برنامه را علیه اقتصاد ایران آغاز کرده، اما بازار با تدابير دولت و بانك مركزي در ماه هاي اخير اكنون در شرايط ثبات نسبي است 

برخي كارشناسان نيز با توجه به شرايط كنوني، معتقدند كه تلاطم و تکانه‌ای در بازار ارز طی روزهای آینده نخواهیم داشت.

یکی دیگر از مواردی که امریکا اعلام کرده از ۱۳ آبان ماه  مي خواهد اجرايي کند، عدم دسترسی ایران به دلار است. موضوعی که طی ماه های گذشته بدلیل مشکلات ساختاری اقتصاد ایران، چالش هایی را ایجاد کرده و همچنان نیازمند تدبیر و مدیریت سیاست گذار پولی است. اما قرار نیست تکانه‌ای را حداقل طی روزهای آینده در بازار ایران ایجاد کند. به خصوص اینکه دولتمردان و رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده‌اند که وضعیت ذخایر ارزی کشور مناسب است و این شرایط مدیریت خواهد شد.

در جدیدترین اظهارنظر هم، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی به صراحت اعلام کرده که  آمریکا در تحریم کامل نفت ایران و به صفر رساندن آن به هر دلیل و بهانه‌ای ناکام شده است. با معافیت تدریجی کشورهای متعدد از تحریم خرید نفت ایران، فضای آتی تجاری و درآمدی کشور مشخص‌تر می‌شود.

او به این نکته هم اشاره کرده که در ماههای اخیر، ایران ذخایر ارزی خود را به حد مطلوب رسانده و متناسب با شرایط در حال تغییر، حتی در شرایط بسیار نامحتمل به حداقل رساندن صادرات نفت، برنامه متناسب با آن را دارد.

رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده که این بانک، با تنظیم دقیق منابع و مصارف ارزی کشور، تلاش خود را همانطور که در هفته‌های اخیر نشان داد بر ثبات بازار پول و ارز متمرکز کرده و تقویت تدریجی و روز افزون پول ملی و افزایش رقابت پذیری اقتصاد و جلوگیری از نوسانات را هدف قرار داده است .

وی این وعده را هم داده است که بانک مرکزی در کنار برنامه ریزی برای تعادل بازار ارز و کنترل تورم در کنار دولت، وضعیت معیشتی و رفاهی مردم، خصوصا دهک های پایین درآمدی را مدنظر دارد و از هیچ کوششی برای بهبود شرایط فروگذار نمی کند.

این تدابیر در کنار این واقعیت که نقدینگی سرگردان موج مخرب خود را پشت سر گذاشته است، نویدبخش بهبود بیشتر بازار ارز طی ایام پیش رو است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، نقدینگی سرگردان که از جمله مشکلات و چالش های زیرساختی اقتصاد ایران است، طی ماههای اخیر اوج فشار خود را تخلیه کرده است و دیگر توانی برای ایجاد تکانه های شدید در بازار ارز ندارد.

مداخله مثبت بانک مرکزی در بازار

در اين رابطه عبدالرضا مصری عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه ورود ارز به کشور مثل نفس واجب است، اظهار داشت: متاسفانه دولت در مقطعی صرافی‌ها را بست و با این کار بار ارزی را بر روی ارز ۴۲۰۰ تومانی انداختیم که متاسفانه چون بازار و صرافی‌ها را بستیم و تمام مراودات را به هم ریختیم فاصله بین ارز نیما و بازار زیاد شد.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: بانک مرکزی در یک ماهه گذشته بدون اینکه ارز زیادی به بازار تزریق کند، قیمت‌ها را کنترل کرد که این مداخله در بازار مثبت بود.

وی افزود: بازار نیما با بازار آزاد تفاوت دارد و صادرکننده‌ای که می‌بیند حمایتی نیست و کالایش را در اینطور مواقع می‌تواند صادر کند و ریال بیشتری بگیرد طبیعتا علاقمند است که ارز خود را به قیمت بازار بفروشد تا اینکه در اختیار نیما قرار بگیرد و نیما ۸ یا ۱۰ هزار تومان بدهد، بنابراین باید شکاف قیمتی این دو بازار را کم کنیم که صادرکننده دنبال این نباشد که ارز خود را به بازار بدهد.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: به دولت گفتیم که ارز را به صورت شناور مدیریت کنید، اگر ما بتوانیم قدرتی داشته باشیم که تزریق ما به بازار ارز آزاد افزایش پیدا کند و فاصله بین نیما و بازار آزاد را کاهش بدهیم نقطه موفقیت ماست در غیر اینصورت الان همه تلاش را باید برای نیما انجام دهیم.

مصری یادآور شد: در ابتدای سال اولین اتفاقی که افتاد صرافی‌ها و بازار آزاد را بستند و با این اقدام راه نفس را نیز بستیم که از روز اول مجلس مخالف این سیاست بود اما خوشبختانه دیدیم که دولت پذیرفت که صرافی‌ها باز باشد و وقتی جریان دو طرفه شد جهش قیمتی که به شدت به جلو می‌رفت، بلافاصله مهار شد.

وی تصریح کرد: در یک ماهه گذشته بدون اینکه ارز زیادی به بازار تزریق شود، هم قیمت‌ها کنترل شد و هم شیب به پایین پیدا کرد که به نظرم اگر قدرتی داشته باشیم که در بازار مداخله کنیم مثبت است و قیمت نیما را به بازار آزاد نزدیک می‌کنیم.

صرافانی که از فعالیتشان جلوگیری شده، گزارش دهند

همچنين کانون صرافان ایرانیان طی اطلاعیه به صرافان اعلام کرد مشکلات ایجاد شده در زمینه فعالیت حرفه ای و صنفی خود را به کانون گزارش دهند.

کانون صرافان در جدیدترین اطلاعیه خود به اعضای این کانون درخصوص گزارش دهی اعضایی که با مشکل مواجه شده اند، اعلام کرد: 

با توجه به اینکه اخیرا تعدادی از صرافی های عضو کانون صرافان ایرانیان در ارتباط با فعالیت حرفه ای و صنفی خود با مشکلات عدیده ای مواجه بوده اند و احیانا از فعالیت ایشان جلوگیری به عمل آمده است و نظر به اینکه کانون صرافان ایرانیان همواره تمامی توان خود را برای مساعدت به اعضا در چهارچوب قوانین و مقررات جاری کشور به کار بسته است لذا به منظور خدمت رسانی موثر به اعضا و تلاش در جهت رفع مشکلات از همکاران محترم تقاضا دارد در صورت بروز هر گونه مشکل در ارتباط با فعالیت حرفه ای و صنفی صرافی این کانون را کتبأ و با شرح مختصری از اشکالات پیش آمده مطلع نمایند.

اظهارنظر درباره عرضه ارز در سامانه نیما زود است

همچنين محمدلاهوتی درباره عرضه ارز در سامانه نیما، اظهار داشت: از ابتدا طرح بر این اساس بود که صادرکنندگان بزرگ مثل پتروشیمی ها، فلزات رنگی و ... ارز خود رادر این سامانه عرضه کنند.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران، گفت: هنوز سررسید سه ماهه به اتمام نرسیده و برای قضاوت درباره عرضه ارز توسط صادرکنندگان و جزییات این عرضه زود است.

وی با اشاره به اینکه عده ای از صادرکنندگان بزرگ، ارز خود را در نیما عرضه کردند، افزود: اما صادرکنندگان کوچک و متوسط با قیمت تمام شده کالا مواجه هستند که با نرخ نیمایی امکان واگذاری وجود ندارد.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران در ادامه گفت: البته روش های تسویه ارز برای صادرکنندگان کوچک و متوسط وجود دارد تا ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند، البته روش های متفاوتی از جمله ثبت واردات به نام خود و یا واگذاری اظهارنامه وجود دارد.

به گفته لاهوتی نکته مهم این است که هنوز سررسید سه ماهه به اتمام نرسیده و برای قضاوت درباره عرضه ارز توسط صادرکنندگان و جزییات این عرضه زود است.بانک مرکزی بهمن‌ماه سال گذشته با راه‌اندازی سامانه‌ی «نیما»، مقدمات سامان‌ بخشیدن به بازار ارز کشور را فراهم کرد. سامانه‌ نیما در واقع مخفف عبارت «نظام یکپارچه‌ معاملات ارزی» محسوب می‌شود و با هدف تسهیل تامین ارز و ایجاد فضای امن برای خریداران و فروشندگان ارز راه‌اندازی شده است. سامانه‌ یادشده بدین منظور طراحی شده تا متقاضیان خرید ارز بتوانند درخواست خود را در یک بستر یکپارچه در اختیار فروشندگان ارز قرار دهند و فروشنده‌ای که تمایل به ارائه‌ خدمات دارد، بتواند در بستری سالم و رقابتی، پیشنهاد خریدار ارز را پاسخ دهد. سامانه‌ نیما در واقع بستری آنلاین برای خرید و فروش ارز است.

بازرگانان می‌توانند با مراجعه به سامانه‌ جامع تجارت، درخواست خود را برای تامین ارز ثبت سفارش‌های غیر بانکی ثبت کنند. پس از ثبت سفارش و با توجه به هماهنگی صورت‌ گرفته بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت، این درخواست به‌ صورت خودکار و برخط به سامانه‌ی نیما انتقال پیدا می‌کند و در نتیجه درخواست خرید ارز بازرگانان توسط صرافی‌ها مشاهده می‌شود و در صرافی‌ها می‌توانند پیشنهاد خود را ارائه کنند.

به‌ صورت کلی فرایند تامین ارز مورد نیاز واردکنندگان کالا و متقاضیان ارز به دو روش صورت می‌پذیرد. یکی از روش‌های مورد نظر از طریق بانکی است که طی آن واردکننده ثبت سفارش را انجام می‌دهد و بانک مرکزی از طریق پرتال ارزی، ارز را تامین می‌کند و از طریق روابط بین کارگزاری بانک‌های ایران و سایر کشورها، پرداخت‌ها به فروشندگان خارجی صورت می‌پذیرد. شیوه‌ دیگر، تامین ارز غیر بانکی است که در آن سیستم بانکی دخالت ندارد و صرافی‌ها به‌ عنوان مهره‌ اصلی در تبادل پول ایفای نقش می‌کنند.

بانک مرکزی روش غیر بانکی برای تامین و انتقال ارز را زاییده‌ تحریم‌های بانکی اعلام کرده است. متقاضیان خرید ارز به طریق غیر بانکی می‌توانند با استفاده از سامانه‌ نیما اقدام به ثبت درخواست کنند و سپس در صورت پیشنهاد از سوی صرافی‌ها برای ارائه‌ی خدمات، گزینه‌های موجود را مشاهده و از بین پیشنهادات ارائه‌ شده، مورد مطلوب را انتخاب کنند.

سامانه‌ نیما به‌عنوان حلقه‌ مفقوده بین سامانه‌ جامع تجارت و سامانه‌ پنجره‌ واحد تجارت فرامرزی ایفای نقش می‌کند. یکی دیگر از مزایای استفاده از سامانه‌ نیما، دسترسی تجار به طیف گسترده‌ای از صرافی‌های بانکی و تضامنی است و از این‌رو نیما می‌تواند رقابت سالمی بین صرافی‌های موجود در این سیستم ایجاد کند.

پیش بینی افزايش قیمت انس  طلا

از سوي ديگر،  بانک فرانسوی سوسایت جنرال پیش بینی محتاطانه ای نسبت به قیمت جهانی طلا تا سه ماه نخست ۲۰۱۹ میلادی داشته است.

 به نوشته کیتکو نیوز ، بانک سوسایت جنرال فرانسه در تازه ترین گزارش خود پیش بینی کرد قیمت هر اونس طلا در سه ماه چهارم 2018 میلادی به بیش از 1250 دلار خواهد رسید و این رقم در سه ماه نخست 2019 میلادی نیز به 1275 دلار می رسد.

بر اساس این گزارش تحلیلگران سوسایت جنرال بر این باورند که علت اصلی افزایش چشمگیر قیمت طلا در روزهای اخیر، تشدید تنش های سیاسی در عرصه بین المللی و افت شدید شاخص سهام در بازارهای جهانی بوده است.

این 2 عامل مهم موجب شده است تا بار دیگر تقاضای مکان امن سرمایه گذاری برای طلا افزایش یابد. بانک های مرکزی جهان نیز خرید طلا را افزایش داده اند به طوری که بانک های مرکزی جهان برای نخستین بار از سال 2013 میلادی به خریدار خالص طلا تبدیل شده اند.علاوه بر روسیه و قزاقستان، بانک های مرکزی ترکیه، لهستان مجارستان و مغولستان نیز ذخایر طلای خود را افزایش داده اند.

تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که با کاهش ارزش دلار طی ماه های آینده، روند صعودی قیمت طلا آغاز خواهد شد. افت بیشتر شاخص سهام در بازارهای بین المللی نیز می تواند عامل مهم و موثر دیگری بر افزایش قیمت طلا باشد.

دریافت پول نفت به بیت کوین امکانپذیر نیست

از سوي ديگر، در رابطه با استفاده از بيت كوين در تجارت، یک کارشناس بلاکچین و ارزهای رمزنگار گفت: این مسئله که می‌توان با استفاده از بیت کوین پول نفت را دریافت و تبادلات مالی را انجام داد اشتباه است چرا که حجم بازار ارزهای رمزنگار پایین است.

امیر عباس امامی در گفتگو با ایبِنا درباره تاکید برخی مقامات کشور برای استفاده از بیت کوین و سایر ارزهای رمزنگار برای دریافت پول نفت و کالاهای صادراتی گفت: تحریم‌های ایران توسط آمریکا دو بعد اساسی و مهم دارد؛ اول آنکه شرکت نفت ایران تحریم می‌شود و خرید نفت حتی به صورت تهاتر و دریافت کالا در ازای نفت تحریم می‌شود و در اینجا اصلا نمی‌توان نفتی را صادر کرد که پول یا کالا به میزان آن دریافت کرد اما اگر تضمینی برای فروش نفت ایران وجود داشته باشد با توجه به تحریم‌های بانکی برای دریافت پول آن مشکلاتی داریم بر همین اساس یا کالا دریافت می‌کنیم یا می‌توان کانالی مالی را راه‌اندازی کرد و تبادلات مالی در آن انجام شود؛ این مسئله که می‌توان با استفاده بیت کوین پول نفت و تبادلات مالی در زمان تحریم‌ها را تسهیل کرد و تحریم‌ها را دور زد اشتباه است چرا که حجم بازار ارزهای رمزنگار پایین است و در عین حال این پدیده فناوری برای ایران و تسویه بانکی مناسب نیستند و نیاز است تا از شبکه بلاکچین خصوصی دو یا چند وجهی استفاده کرد.

این کارشناس بلاکچین و ارزهای رمزنگار ی شده افزود: در حال حاضر بهترین حالت در زمینه بلاکچین و دور زدن‌ تحریم‌ها برای ایران این است که با برخی از کشورهای دوست که دارای روابط تجاری عمده‌، مذاکراتی را برای ایجاد یک شبکه بلاکچین خصوصی به منظور دور زدن تحریم‌ها، دریافت پول با توجه به تحریم شبکه بانکی و کاهش سیطره دلار میان ایران و این کشورها ایجاد کند و تمامی تبادلات مالی میان ایران و کشورهای مذکور با استفاده از این زیرساخت بلاکچین خصوصی و  رمز ارز ایجاد شده بر پایه آن انجام شود؛ از جمله کشورهایی که می‌تواند در بلاکچین خصوصی ایران و رمز ارز طراحی شده بر پایه آن قرار گیرد می‌توان به چین، روسیه، هند و ترکیه اشاره داشت؛ یکی از مهم ترین مسائلی که باید در نظر داشت آن است که کشورهایی که حتی روابط خوبی با ایران دارند زمانی که مشاهده می‌کنند ایران در تحریم قرار گرفته به جای معاملات تجاری معمولی مزایایی برای خود ایجاد می‌کنند و معمولا در همین زمینه نیز علاقه بیشتری به معامله کالا به کالا تا پرداخت پول دارند.

وی ادامه داد: طراحی و توسعه رمز ارز ملی که صرفا به عنوان ریال الکترونیکی شناخته شود و شباهت به رمز ارز پترو کشور ونزوئلا داشته باشد، هیچ کمکی به کشور نخواهد کرد؛ اعتقاد دارم زیرساخت فناوری بلاکچین به ایران و بسیاری دیگر از کشورها می‌تواند برای خروج اقتصاد از سیطره دلار کمک کند.

امامی با بیان اینکه پترو از ابتدا مرده متولد شده است، اظهار داشت: ارز رمزنگاری شده ونزوئلا یعنی پترو از ابتدا مرده متولد شده است چرا که پشتوانه این رمز ارز نفت داخل مخازن محسوب می‌شود و با توجه به نوع طراحی و پشتوانه کارایی ندارد؛ در رمز ارز ملی و مشترک که اگر ایران بخواهد آن را با همکاری کشورهای دارای روابط تجاری طراحی و تولید کند، کشورها پشتوانه رمز ارز را طلا قرار می‌دهند و متناسب با طلایی که در این پشتوانه در نظر می‌گیرند به همان میزان این ارز رمزنگاری شده را منتشر می‌کنند؛ در این نوع از رمز ارز اگر بخواهیم سرنوشت وضعیت پترو ونزوئلا را نداشته باشد باید منافعی را برای بازیگران و شرکای اصلی این رمز ارز تعریف کنیم و در عین حال مذاکرات اقتصادی توسط بازیگران اقتصادی کشور و مذاکرات بین المللی توسط وزارت امور خارجه انجام شود.