عدم هماهنگی در پازلهای اقتصادی

اقتصاد گردان -  باید توجه داشت که شرایط اقتصادی جدای وابستگی به مسایل حوزه بین الملل به شرایط داخل کشور هم بستگی دارد. شرایط متفاوت و عجیب اقتصادی از اواخر سال 96 و شروع سال 97 همه را شوکه کرده است.    

به نظر می رسد اگر نرخ تورم در سال 97 با روند کنونی پیش برود، تورم سنگینی در پیش خواهد بود و اینکه دولت تورم تک رقمی پیش بینی می کند، با شرایط کنونی امکان پذیر نیست. از اواخر سال گذشته دولت پایه قیمت ارز را  از  3200 تومان  به 4200 تومان افزایش داده که این افزایش قیمت، روی همه کالاها و خدمات اثر داشته است.  

از طرفی، اکنون فاصله نرخ ارز دولتی با حاشیه بازار فاصله ای 90 درصدی است به گونه ای که در حال حاضر 3 نرخ ارز با قیمتهای 3800، 4200 و 7000 تومانی  شنیده می شود که آثار این ارقام، آثار تورمی است.  

در سالهای گذشته همیشه افزایش نرخ ارز باعث خوشحالی صادرکنندگان می شد و ترغیب به صادرات امکان پذیر بود. اما در حال حاضر افزایش نرخ ارز و افزایش نرخ تورم پا به پای هم پیش رفتند و این موضوع ثمره ای برای بخش صادرات در پی نداشته است. به این دلیل حتی صادرکنندگان هم در این شرایط بلاتکلیف هستند. 

حقیقت امر این است که حجم نقدینگی در کشور به شدت افزایش یافته و پولهای سرگردان زیادی در جامعه به وجود آمده که به دنبال آن فضای روانی و اقتصادی به نام تحریم  و برجام بهانه ای شد تا  پولهای سرگردان به سمت  بازار ارز حرکت کند و اگر دولت برنامه ای صحیح برای جمع کردن این مشکلات پیدا نکند، شرایط اقتصادی خوبی در پیش روی اقتصاد دیده نمی شود. در واقع این تعغییر جهت یک حرکت خطرناک بوده، زیرا عمده کالاها از خودرو، کشاورزی، صنعتی و غیره همه وابسته به ارز است و ناگفته پیدا است که همه بازارها را تحت تاثیر قرار می دهد و به نظر می رسد کنترل همه بازارها از دست دولت خارج شده است.   

به نظر کارشناسان، فنر تورم را کسی پایین نگه نداشته بلکه عواملی  این فنر را پایین نگه داشته اند که آن عوامل بسیار خطرناک هستند و هر  لحظه می تواند به عنوان ماشه چکیده شود و فنر تورم خارج شود. اگر فنر تورم توسط عاملی مثل تولید پایین نگه داشته می شد جای نگرانی وجود نداشت. اما حقیقت این است که رکود باعث افت تولید، اقتصاد مولد و رشد ناخالص ملی شده و رشد قابل توجه ای در این زمینه ها دیده نشد و به طبع آن اشتغال هم کاهش یافت که همه این عوامل باعث شده تا اقتصاد ایران با اختلال روبرو شود.   

بنابراین اگر در پازلهای اقتصاد، برای این عوامل تعریف و جهت دهی وجود نداشته باشد و سیاستهای زیرساختی درست اقتصادی عملی نشود، نقدینگی موجود به اقتصاد لطمه وارد می کند و باعث عدم شکوفایی اقتصاد می شود که در این میان با تولید رقابتی مواجه نخواهیم شد و زیرساختهای لازم برای اینکه تولید رقابتی ایجاد شود هم وجود ندارد. بنابراین اقتصاد کشور با مولدی به نام تولید حرکت نمی کند تا بتواند تورم را کنترل کند.     

در حقیقت نگرانی این است که تولید در کشور ما رشد نداشته و نتوانستیم در فضای رکود شاهد افزایش ناخالص ملی و رشد اقتصادی باشیم و این یک هشدار است که تورم در آینده نزدیک می تواند از عناد خارج شود و آثار بدی در اقتصاد به جا بگذارد. 

در کل به دلیل آماده نبودن زیرساختهای اقتصادی و عدم ریل گذاری درست اقتصاد آزاد و رقابت پذیری نمی توان گفت برگ برنده ای در دست دولت وجود دارد. اما حرکت به سمت اقتصاد آزاد، کم کردن یارانه و شریک کردن مردم در اقتصاد که در نهایت می تواند منجر به روشن شدن موتور تولید شود، می تواند وضعیت اقتصاد را بهتر کند، اما به نظر کارشناسان، هیچ اراده و هیچ برنامه ای از سوی تیم اقتصادی دولت دیده نمی شود تا از نگرانی های عمومی کاسته شود.