توقعات از بانک مرکزی و نظام بانکی باید منطقی شود، مردم نگران سپرده هاي خود در بانك هاي مجاز نباشند

اقتصاد گردان -  محسن شمشیری: نمایندگان محترم مجلس و مدیران و کارشناسان و مسوولان نیز باید توجه داشته باشند که اگر بانک مرکزی به مسیر سیاسی بیافتد و به حل مشکلات کوتاه مدت محدود شود نمی تواند مشکلات اساسی اقتصاد را حل کند. بانک مرکزی باید به گونه ای رفتار کند که ضامن خروج اقتصاد از رکود، توسعه پایدار و رونق اقتصاد باشد و این مسائل با اصلاح ساختار بانک ها و اقتصاد در بلندمدت تحقق خواهد یافت

ولی اله سیف، در برنامه افطاری سردبیران رسانه ها با رئیس کل بانک مرکزی که عصر چهارشنبه 24 خرداد 96 در بانک مرکزی برگزار شد، با ذكر اين مطالب گفت: نمایندگان محترم مجلس و مدیران و کارشناسان و مسوولان نیز باید توجه داشته باشند که اگر بانک مرکزی به مسیر سیاسی بیافتد و به حل مشکلات کوتاه مدت محدود شود نمی تواند مشکلات اساسی اقتصاد را حل کند. بانک مرکزی باید به گونه ای رفتار کند که ضامن خروج اقتصاد از رکود، توسعه پایدار و رونق اقتصاد باشد و این مسائل با اصلاح ساختار بانک ها و اقتصاد در بلندمدت تحقق خواهد یافت. براین اساس باید انتظارات سپرده گذاران، مسوولان و رسانه ها تعدیل شود و توقعات جامعه باید متناسب با واقعیت ها و وظایف و مسوولیت های بانک مرکزی و نظام بانکی باشد. نباید انتظار تزریق پول پر قدرت و ایجاد تورم را برای پرداخت سپرده های موسسات غیرمجاز داشته باشیم. تسویه موسسات غیرمجاز باید طبق اصول و قانون انجام شود. 

خبرنگار تعادل، این پرسش را مطرح کرد که بانک مرکزی چه اقدامی  در مورد شایعه ورشکستگی بانک پارسیان انجام خواهد داد و در شرایطی که  تصاویر و فیلم تجمع سپرده گذاران ثامن الحجج در مقابل شعب بانک عامل مربوط به قبل از انتخابات و سال گذشته منتشر شده چرا به جای این که مدیران موسسات غیرمجاز در مورد دلایل ورشکستگی و سهم مدیریت خود و محیط کسب وکار و مشکلات ساختاری اقتصاد توضیح بدهند، تنها شاهد توضیحات مدیران بانک مرکزی و بانک عامل هستیم؟ زیرا وقتی بانک مرکزی و بانک عامل در این زمینه اظهار نظر می کند، سپرده گذاران نیز  به سمت بانک مرکزی و بانک عامل می روند و تصورمی کنند که بانک مرکزی چون پول دارد باید پول آنها را بدهد و عده ای نیز شایعه ورشکستگی بانک عامل را مطرح می کنند. در حالی که قاعدتا باید هیات تسویه و مدیران این موسسات پاسخ گو باشند و برنامه پرداخت سپرده های مردم را اجرا کنند.  اما در شرایط نبود توضیحات و اطلاع رسانی مدیران موسسات،  بانک عامل مورد هجمه قرار می گیرد و عده ای تصور می کنند که ورشکسته شده است. بانک مرکزی و بانک عامل سخنگو ندارند و دائم با مردم صحبت نمی کنند و توضیحات باعث شکل گیری توقعات غلط در بین سپرده گذاران بانک ها شده و توضیحات مستمر و موثری داده نمی شود تا همه بدانند که بین یک بانک مجاز پارسیان با فرشتگان و ثامن الحجج تفاوت زیادی وجود دارد. 

سیف در پاسخ به این پرسش و سایر پرسش های رسانه ها گفت: براساس اهداف اصلی اقتصاد مقاومتی، یکی از مسوولیت های محوری، رسالت بانک مرکزی است که بر اساس سه وظیفه عمده آن یعنی سیاست های پولی، سیاست های ارزی و نظارت بر بانک ها و موسسات اعتباری، اقتصاد و بازارهای مختلف پولی و مالی و ارزی و عملکرد بانک ها را زیر ذره بین و کنترل خود قرار داده تا هر گونه عامل ایجاد شوک به اقتصاد را شناسایی و خنثی کند. 

وی افزود: اقتصاد مقاومتی به دنبال ایجاد فضایی است که توام با آرامش و پیش بینی پذیر باشد تا سرمایه گذار جرات تصمیم گیری داشته باشد و بتواند در بلندمدت بهره برداری مورد انتظار را داشته باشد و آینده بازارها را قابل پیش بینی بداند. براین اساس سیاست های بانک مرکزی تاکید بر بهبود فضای اقتصاد در بلندمدت است و نباید این سیاست ها را محدود به کوتاه مدت کنیم. 

وی ادامه داد: بانک مرکزی زمانی می تواند سیاست های مورد انتظار را انجام دهد که برای انجام این سیاست ها استقلال کافی داشته باشد و بتواند در بلندمدت برنامه ریزی کند. این سیاست ها قطعا چهارساله نیست و استقرار کامل این سیاست ها که تضمین کننده بلندمدت است باید با استقلال کافی بانک مرکزی همراه باشد و این استقلال را نباید تنها محدود به عزل و نصب رئیس کل بانک مرکزی ارزیابی کنیم. 

در گذشته، تصور می شد که استقلال بانک مرکزی به معنای ثبات مدیریت رئیس کل بانک مرکزی است در حالی که تجربه نشان داده که ترکیب شورای پول و اعتبار و استقلال آن برای تصمیم گیری های بلندمدت و متناسب با شرایط اقتصاد مهم تر است. اگر ترکیب شورای پول واعتبار عمدتا از افراد ونهادهای دولتی باشد، استقلال کافی نخواهد داشت. 

سیف افزود: لذا توسعه اقتصادی را باید مرهون استقلال بانک مرکزی ارزیابی کرد و توجه داشته باشیم که هرگونه تصمیم گیری کوتاه مدت بانک مرکزی عملا باعث ایجاد مشکلات شده است و اگر با استقلال کافی همراه بود شاهد افزایش نقدینگی و تورم های بالا در گذشته نبودیم.  عده ای بانک مرکزی را مقصر وضعیت کنونی اقتصاد و موسسات غیرمجاز و بازار پول می دانند، در حالیکه باید این موضوع تبیین شود وبه مردم اطاع کافی داده شود که بانک مرکزی چه وظایفی دارد و چه مسوولیت هایی دارد و نباید مسوولیت تمام این مشکلات را بانک مرکزی اعلام کنیم. 

وی تصریح کرد: عدم اطلاع از واقعیت های اقتصاد و وظایف بانک مرکزی باعث شده که در مورد نقش و مسوولیت های بانک مرکزی مسائلی را مطرح کنیم که با وظیفه قانونی و واقعیت های موجود متفاوت است. 

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به دلایل توضیحات بانک مرکزی گفت: در سال های اخیر، عملکرد برخی نهادها و سازمان ها که باید یاری دهنده بانک مرکزی باشند، باعث ایجاد مشکلاتی شده و به موقع برخوردهای لازم صورت نگرفته است. در نتیجه مردم، رسانه ها و حتی مدیران بانک مرکزی و نظام بانکی به نکات اساسی و واقعیت ها اشاره نکرده اند، صداو سیما نقش جدی در بررسی و روشن شدن مسائل نداشته و در نتیجه رئیس کل بانک مرکزی مجبور شده که وارد عمل شود و توضیح دهد که چه مسائلی باعث چنین وضعی شده و باید چه برخوردی با آن شود. 

سیف افزود: متاسفانه توقعات و انتظاراتی در ذهن جامعه شکل گرفته که با واقعیت ها همخوانی ندارد به عنوان مثال، موسسه کاسپین از بانک مرکزی مجوز گرفته که 8 تعاونی اعتباری غیرمجاز را ساماندهی کند و به تدریج دارایی ها و منابع را به کاسپین منتقل کند و متناسب با میزان دارایی ها و منابع، جواب مردم را بدهد و سپرده های مردم را پرداخت کند. اما جالب این است که برخی سپرده گذاران فرشتگان خود را کاسپین معرفی می کنند و چون کاسپین مجوز دارد از این طریق فشار بر بانک مرکزی را موجب شده اند. 

وی اظهار داشت: وقتی عده ای باعث می شوند که بدون طی زمان و مراحل قانونی و منطقی و قواعد حسابداری و حسابرسی که باید به تدریج انجام می شد،  تابلوی تعاونی فرشتگان به کاسپین و دفترچه های فرشتگان به کاسپین تغییر کند در نتیجه مشکلاتی ایجاد می کند و بعد برخی سپرده گذاران  به بانک مرکزی مراجعه می کنند  و خواستار دریافت پول خود تحت عنوان کاسپین هستند در حالی که سپرده گذار فرشتگان بوده اند نه کاسپین؟

در این زمینه، کوتاهی برخی باعث تشدید موضوع شده و در رسیدگی به موقع، تعطیلی این گونه موسسات کوتاهی شده است. اما مدیران بانک مرکزی نمی توانند همین همکاری فعلی را نادیده بگیرند و با انتقادهای خود، سطح همکاری را کاهش دهند. لذا امیدواریم که همکاری های فعلی افزایش یابد و باید از تلاش نهادها و افراد مختلف در ساماندهی غیرمجازها قدردانی کنیم 

وی افزود: هایت تسویه 8 تعاونی اعتباری غیرمجاز باید ریز دارایی ها را به کاسپین ارائه کند و کاسپین متناسب با این دارایی ها و منابع، سپرده مردم را تسویه کند. اما جالب این است که در همین مسیر، عده ای باعث شدند که عجله شود و قبل از تسویه و ادغام و انتقال منابع، تغییر تابلو و دفترچه های سپرده فرشتگان به کاسپین در برخی مناطق را شاهد باشیم و همین موضوع نیز مشکلات را تشدید کرد. 

وی با اشاره به دستور و بخشنامه قوه قضاییه برای ایجاد هماهنگی بیشتر گفت: خوشبختانه، رئیس قوه قضاییه در بخشنامه ای همه دادستان های استان ها و شهرستان ها را موظف به همکاری و هماهنگی با دادستان کل کشور کرده تا هماهنگی های لازم را شاهد باشیم و باعث نشود که در مناطق مختلف، برخوردهای متفاوت را شاهد باشیم و امیدواریم که همکاری قوه قضاییه و نیروی انتظامی در این زمینه ها باعث بهبود روند تسویه وانتقال سپرده های مردم از 8 تعاونی به کاسپین شود. 

رئیس کل بانک مرکزی در مورد ضرورت هماهنگی سازمان ها در ساماندهی غیرمجازها گفت: همچنین در سایر موارد و ساماندهی موسسات غیرمجاز نیز باید هماهنگی و همکاری ها بهتر شود تا توقعات مردم متناسب با واقعیت ها شکل بگیرد. این موضوعات و ضرورت هماهنگی همه نهادها و سازمان ها و عملکرد به موقع آنها در مقابله با غیرمجازها و همچنین شکل گیری درست توقعات مردم، در جلسه ستاد مبارزه با فساد مطرح شده و بحث های زیادی داشته ایم تا توقعات مردم و سپرده گذاران درست شکل بگیرد و به مشکلات آنها بهتر رسیدگی شود. 

بانک های مرکزی جهان جوابگوی ورشکستگی بانک ها نیستند 

سیف با اشاره به ساختار مالی بانک های اروپا گفت: در این زمینه لازم است که توجه داشته باشیم در هیچ کشوری در جهان، شاهد نیستیم که حتی یک موسسه یا بانک مجوز دار ورشکست شود، و   بانک مرکزی پاسخ گوی آن باشد. 

به گفته رئیس بانک مرکزی اتریش و مقامات بانکی اروپا، صندق ضمانت سپرده ها نیز تا سقف مبلغ 100 هزار یورو پاسخ گوی ورشکستگی و خسارت هاست و بانک مرکزی از منابع خود و پول پر قدرت که تورم بالا ایجاد می کند، برای پرداخت سپرده های یک بانک ورشکسته استفاده نمی کند. زیرا این اقدامات باعث فشار بر اقتصاد و مردم می شود و کسی انتظار ندارد که یک بانک در اروپا ورشکسته شود و بانک مرکزی جوابگوی سپرده های آن بانک باشد. 

وی افزود: جالب این است که حتی عده ای از نمایندگان محترم مجلس در نامه ای به رئیس جمهور، خواستار رسیدگی شده و حتی عده ای انتظار دارند که بانک مرکزی پول این افراد را پرداخت کند. در حالی که منابع و دارایی های فرشتگان در اختیار بانک مرکزی نیست و اگر بانک مرکزی بخواهد سپرده های این افراد را پرداخت کند باید از منابع بانک مرکزی یعنی پول پر قدرت استفاده کند که خود عامل ایجاد تورم زیاد است و دود آن به چشم تمام ملت ایران و 80 میلیونی ایرانی می رود. 

باید تعاونی غیرمجاز فرشتگان جوابگوی سپرده مردم باشد و کاسپین نیز که مجوز از بانک مرکزی دارد متناسب با منابع و دارایی های که به آن منتقل خواهد شد، به تدریج جوابگوی مردم خواهد بود و نباید انتظار داشته باشیم که بانک مرکزی پول به سپرده گذاران بدهد. 

سیف گفت: باید توقع و انتظارات نابجا را به توقع منطقی و واقعی تبدیل کنیم. مردم توقعات متفاوتی دارند. اگر کسی از حق خود عبور کرده و توقعات غیر منطقی مطرح کند باید به او تذکر داده شود که مشکل از کجاست و باید چه برخورد منطقی و اصولی صورت گیرد تا به تدریج مشکلات حل شود. 

در این زمینه، احمد توکلی نماینده سابق مجلس در مقابل تجمع کنندگان موسسات غیرمجاز، به آنها تذکر داد که شما به خاطر وعده سود بالا و توقع دریافت سود زیاد، پول خود را به این موسسات دادید و به کسانی اعتماد کردید که مجوز از بانک مرکزی نداشته اند و شاخص های نظارتی و اصولی را رعایت نکرده اند و حالا با مشکل مواجه شده اید و لذا آن موسسات و افراد باید پاسخ گو باشند و نباید انتظار داشته باشید که بانک مرکزی این پول را پرداخت کند. 

براین اساس، رسانه ها و افرادی که دارای تریبون هستند و با مردم صحبت می کنند، باید این توقعات و انتظارات را تعدیل کنند و این توقعات باید نسبت به افراد، حاکمیت، دولت، مردم، بانک مرکزی، مسوولان و جامعه و... متناسب با نقش و وظایف قانونی و اصول منطقی و اقتصادی باشد. 

سیف تاکید کرد: نمایندگان محترم مجلس و مدیران و کارشناسان و مسوولان نیز باید توجه داشته باشند که اگر بانک مرکزی به مسیر سیاسی بیافتد و به حل مشکلات کوتاه مدت محدود شود نمی تواند مشکلات اساسی اقتصاد را حل کند. بانک مرکزی باید به گونه ای رفتار کند که ضامن خروج اقتصاد از رکود، توسعه پایدار و رونق اقتصاد باشد و این مسائل با اصلاح ساختار بانک ها و اقتصاد در بلندمدت تحقق خواهد یافت. 

 توجه داشته باشیم در هیچ کشوری در جهان، شاهد نیستیم که حتی یک موسسه یا بانک مجوز دار ورشکست شود، و   بانک مرکزی پاسخ گوی آن باشد. صندق ضمانت سپرده ها نیز تا سقف مبلغ 100 هزار یورو پاسخ گوی ورشکستگی و خسارت هاست و بانک مرکزی از منابع خود و پول پر قدرت که تورم بالا ایجاد می کند، برای پرداخت سپرده های یک بانک ورشکسته استفاده نمی کند