رشد 22 درصدی تعداد معادن کشور در 5 سال اخیر/ 54 درصد تعداد معادن مربوط به شن و ماسه، سنگ تزئینی و سنگ لاشه است

اقتصاد گردان – احسان شمشیری

فعالیت شن و ماسه و سنگ تزئینی و سنگ لاشه با بیشترین تعداد

از تعداد ۶۰۲۵ معدن فعال کشور، تعداد ۱۶۱۶ معدن معادل 27 درصد معادن مربوط به استخراج شن و ماسه، معادل ۸۴۶ معدن یا 14 درصد استخراج سنگ های تزیینی و ۷۸۳ معدن معادل 1۳ درصد معادن مربوط به استخراج سنگ لاشه میباشد. به عبارت دیگر، معادل 54 درصد تعداد معادن مربوط به مصالح ساختمانی شامل شن و ماسه، سنگ تزئینی و سنگ لاشه بوده است.
از ۶۰۲۵ معدن در حال بهره برداری در سال 1400، سنگ آهن ۲۵۰ معدن، سرب و روی ۶۶ معدن، سنگ مس 103 معدن، کرومیت 80 معدن، سنگ آهک ۷۴۹ معدن، سنگ گچ 287، کائولن و خاک نسوز236، بنتونیت و گل سرشوی78، باریت 82، سولفات استرونسیوم و بر 21، سولفات سدیم 6، خاک سرخ و زرد 11، معدن نمک 82، معدن سیلیس 179، استخراج پوکه معدنی 97، فلدسپات 101 واحد معدنی، معادن شن و ماسه 1616، سنگ های تزئینی 846، سنگ لاشه 783، بوده است.
استان های خراسان رضوی، فارس و سمنان با بیشترین تعداد معدن

براساس نتایج چهلمین طرح آمارگیری از معادن در حال بهره‌برداری کشوراز سوی مرکز آمار ایران که در سال ١٤٠١ با مراجعه به ٧٢٥٠ معدن برای دستیابی به اطلاعات نهایی شده سال ١٤٠٠ معادن کشور، اجرا شده است، در سال ١٤٠٠، استانهای خراسان رضوی، فارس و سمنان به ترتیب با تعداد ۵۹۸، ۳۹۹ و ۳۶۹ معدن بیشترین و استان های البرز، گیلان و ایلام به ترتیب با ۵۸ و ۵۰ و ۴۹ معدن کمترین تعداد معادن در حال بهره‌برداری کشور را به خود اختصاص داده اند.به عبارت دیگر، معادل 22.7 درصد معادن کشور در سه استان خراسان رضوی، فارس و سمنان قرار داشته است.

تعداد معادن در استان ها

تعداد معادن در استان‌ها نیز نشان می دهد که در آذربایجان شرقی ۲۹۴، آذربایجان غربی ۲۵۳، اصفهان ۳۲۲، بوشهر ۱۶۴، تهران 107، چهارمحال و بختیاری ۱۱۴، خراسان جنوبی ۲۷۱، خراسان رضوی ۵۹۸، خراسان شمالی 96، خوزستان 146، زنجان ۲۱۵، سمنان ۳۶۹، سیستان و بلوچستان ۱۴۸، فارس ۳۹۹، قزوین ۱۵۹، کردستان ۱۷۱، کرمان ۳۱۴، کهگیلویه و بویر احمد 100، گلستان ۹۱، گیلان ۵۰، لرستان ۱۱۴، مازندران ۱۱۳، مرکزی ۳۳۸، هرمزگان ۲۱۸، همدان ۱۷۷، یزد ۲۸۴، اردبیل ۱۱۰، البرز ۵۸، خراسان شمالی ۹۹، کرمانشاه ۸۴، ایلام 49، قم 99، داشته اند.

 

تحولات 5 ساله 1400 – 1395

تغییرات طی 5 ساله 1400- 1395 نشان می دهد که تعداد معادن از ۴۹۱۳ معدن در سال ۱۳۹۵ به ۶۰۲۵ معدن در سال ۱۴۰۰ افزایش داشته است. در سال 1399 نیز تعداد معدن 5782 واحد بوده که در سال 1400 با رشد 4.2 درصدی به 6025 واحد معدنی رسیده است.
از ۶۰۲۵ معدن در حال بهره برداری در سال 1400، معادن شن و ماسه 1616، سنگ های تزئینی 846، سنگ لاشه 783، سنگ آهن ۲۵۰ معدن، سرب و روی ۶۶ معدن، سنگ مس 103 معدن، کرومیت 80 معدن، سنگ آهک ۷۴۹ معدن، سنگ گچ 287، کائولن و خاک نسوز236، بنتونیت و گل سرشوی78، باریت 82، سولفات استرونسیوم و بر 21، سولفات سدیم 6، خاک سرخ و زرد 11، معدن نمک 82، معدن سیلیس 179، استخراج پوکه معدنی 97، فلدسپات 101 واحد معدنی بوده است.
در بین فعالیت های مختلف، سنگ آهن با ۱۷۰ هزار میلیارد تومان، سنگ مس با ۶۱۵۵۸ میلیارد تومان و سنگ سرب و روی با ۱۳ هزار و۳۷۴ میلیارد تومان بیشترین ارزش تولید سالانه را داشتند.

شاخص قیمت تولیدکننده از عدد ۱۰۰ در ۱۳۹۵ به 1026 در سال ۱۴۰۰ رسیده که نشان میدهد قیمت تولیدکننده بخش معدن در طی ۵ سال ۱۰ برابر شده است و در سالهای 97 تا ۱۴۰۰ متاثر از اثر تحریم‌های اقتصادی به ترتیب ۵۹ و ۵۰ و ۸۰ و ۹۳درصد رشد داشته است.

تغییرات طی 5 ساله 1400- 1395 نشان می دهد که ارزش کل تولیدات از بالای ۱۶ هزار میلیارد تومان در سال 1395 به ۲۷۵ هزار میلیارد تومان در سال 1400رسیده و 17 برابر شده است. ارزش سرمایه گذاری 2036 میلیارد تومان به 7876 میلیارد تومان رسیده و سه برابر شده است، ارزش داده از 4535 به 58161 میلیارد تومان رسیده و 13 برابر شده است. ارزش ستانده 16862 میلیارد تومان به 277916 میلیارد تومان رسیده و 16.5 برابر شده است، ارزش افزوده از 12 هزار میلیارد تومان به 220 هزار میلیارد تومان رسیده و 18 برابر شده است. همچنین طی سال های 1400- 1395 تعداد شاغلان از ۹۳ هزار نفر به بیش از ۱۳۰ هزار نفر افزایش داشته است. هزینه های جبران خدمات شاغلان از حدود ۲۴۰۰ میلیارد تومان به نزدیک به ۱۵ هزار میلیارد تومان افزایش داشته و 525 درصد رشد کرده و یا 6.25 برابر شده است.