سهم 51 درصدی کارگران از130 هزار شغل معادن کشور / بیشترین اشتغال در معادن سنگ آهن و مس با 50 هزار نفر

اقتصاد گردان – محسن شمشیری

طرح آمارگیری از معادن در حال بهره برداری کشور در سال ۱۴۰۰ توسط دفتر آمارهای انرژی صنعت و زیربنایی مرکز آمار ایران، فهرست تمامی معادن متشکل و در حال بهره برداری کشور بر اساس مجوزهای صادره توسط وزارت صنعت معدن و تجارت با استفاده از اطلاعات آمارگیری سال های قبل و آمارهای اول فروردین تا آخر اسفند ۱۴۰۰ را مورد توجه قرار داده و نشان می دهد که از نظر اشتغال مجموع ۱۳۰ هزار و ۳۵۸ نفر در معادن مشغول به کار بودند که از این تعداد بیش از ۲۸ هزار نفر کارگران ساده، بیش از ۳۸ هزار نفر کارگران ماهر و ۸۴۷۶ نفر تکنسین و ۱۰ هزار نفر مهندس، ۲۱ هزار و ۴۰۹ نفر شاغلان امور حمل و نقل و ۲۴ هزار نفر شاغلان امور اداری و مالی بوده اند. براین اساس51 درصد شاغلان را کارگران، 14 درصد را مهندسان و تکنسین ها تشکیل داده اند. بخش حمل و نقل نیز معادل 16.4 درصد از اشتغال سهم داشته و بقیه یعنی معادل 18.5 درصد را نیز کارکنان بخش اداری تشکیل داده اند.
 تعداد شاغلان در سال 1400 با بیش از ۱۰ هزار نفر افزایش مواجه بوده که حدود ۸.۳ درصد رشد داشته است و جبران خدمات افراد شاغلان با 4600 میلیارد تومان افزایش معادل ۴۴.۵ درصد رشد همراه بوده است.
در سال ۱۴۰۰ استان کرمان با بیش از 31 هزار نفر، یزد با نزدیک 15 هزار نفر و خراسان جنوبی با نزدیک به ۹ هزار نفر بالاترین تعداد شاغلان را داشتند. به عبارت دیگر، معادل 43 درصد شاغل های بخش معدن در سه استان کرمان، یزد و خراسان جنوبی کار می کنند.
براساس نتایج چهلمین طرح آمارگیری از معادن در حال بهره‌برداری کشوراز سوی مرکز آمار ایران که در سال ١٤٠١ با مراجعه به ٧٢٥٠ معدن برای دستیابی به اطلاعات نهایی شده سال ١٤٠٠ معادن کشور، اجرا شده است، در سال ١٤٠٠ تعداد شاغلان معادن درحال بهره‌برداري کشور ١٣٠٣٥٨ نفر بوده که نسبت به سال قبل ٨,٣ درصد (١٠٠٣١ نفر) افزایش داشته است.
در بین فعالیتهای مختلف معادن سنگ آهن با بیش از 32 هزار نفر، سنگ مس با نزدیک به 18 هزار نفر و شن و ماسه با نزدیک به ۱۶ هزار نفر، بیشترین تعداد شاغلان را دارا بودند. همچنین تعداد شاغلان زن در سال ۱۴۰۰ با ۱۹۰ نفر افزایش نسبت به سال ۱۳۹۹ به ۱۸۰۰ نفر رسیده است. به عبارت دیگر، معادن سنگ آهن و سنگ مس با 50 هزار نفر معادل 39 درصد اشتغال معادن کشور را به خود اختصاص داده اند.
کرمان با بیشـترین اشتغال معدنکاران

 از بین این شاغلان بیش از ۲۴ درصد در استان کرمان، بیش از ۱۱ درصد در یزد، حدود ۶ درصد در آذربایجان شرقی، ۵ درصد در اصفهان، بیش از ۲ درصد در آذربایجان غربی، نزدیک به ۷ درصد در خراسان جنوبی، نزدیک به ۷ درصد در خراسان رضوی، ۷ درصد در فارس مشغول به کار بوده اند.در سال ۱۴۰۰ استان کرمان با بیش از 31 هزار نفر، یزد با نزدیک 15 هزار نفر و خراسان جنوبی با نزدیک به ۹ هزار نفر بالاترین تعداد شاغلان را داشتند.
 در بین فعالیتهای مختلف نیز معادن سنگ آهن با بیش از 32 هزار نفر، سنگ مس با نزدیک به 18 هزار نفر و شن و ماسه با نزدیک به ۱۶ هزار نفر، بیشترین تعداد شاغلان را دارا بودند. همچنین تعداد شاغلان زن در سال ۱۴۰۰ با ۱۹۰ نفر افزایش نسبت به سال ۱۳۹۹ به ۱۸۰۰ نفر رسیده است.
تغییرات طی 5 ساله 1400- 1395 نشان می دهد که ارزش کل تولیدات از بالای ۱۶ هزار میلیارد تومان در سال 1395 به ۲۷۵ هزار میلیارد تومان در سال 1400رسیده و 17 برابر شده است. ارزش سرمایه گذاری 2036 میلیارد تومان به 7876 میلیارد تومان رسیده و سه برابر شده است، ارزش داده از 4535 به 58161 میلیارد تومان رسیده و 13 برابر شده است. ارزش ستانده 16862 میلیارد تومان به 277916 میلیارد تومان رسیده و 16.5 برابر شده است، ارزش افزوده از 12 هزار میلیارد تومان به 220 هزار میلیارد تومان رسیده و 18 برابر شده است. همچنین طی سال های 1400- 1395 تعداد شاغلان از ۹۳ هزار نفر به بیش از ۱۳۰ هزار نفر افزایش داشته است. هزینه های جبران خدمات شاغلان از حدود ۲۴۰۰ میلیارد تومان به نزدیک به ۱۵ هزار میلیارد تومان افزایش داشته و 525 درصد رشد کرده و یا 6.25 برابر شده است.