التهاب بازار ارز به دلایل غیراقتصادی

به گزارش «تعادل» در معاملات ساعات ابتدایی بازار ارز، قیمت دلار به 4960تومان و یورو به ٦١٣٤ تومان رسید. در عین حال هر دلار فردایی پاساژ افشار به ٤٩١٠تومان و در سبزه میدان ٤٩١٨تومان رسید.

در طول روز نیز نرخ دلار بین 80 تا 100تومان نسبت به روز دوشنبه افزایش یافت و بین 4907تا 4960تومان معامله شد.

صرافی‌های پایتخت به صورت میانگین هر دلار امریکا را با ۸۲ تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه ۴هزار و ۹۰۷تومان فروختند. همچنین هر یورو با ۵۰ تومان رشد نسبت به روز دوشنبه ۶ هزار و ۱۳۴تومان و هر پوند نیز در مدت مشابه با ۷تومان افزایش ۶ هزار و ۸۸۷ تومان داد و ستد شد.

درحال حاضر با فرض نرخ 4907تومان برای دلار آزاد، فاصله نرخ آزاد و رسمی دلار به 1205تومان رسیده است.

 18 عیار 153 هزار تومان شد

در بازار طلا نیز اونس جهانی به 1329دلار افزایش یافته و در نتیجه متاثر از افزایش قیمت دلار، نرخ طلا و سکه نیز افزایشی است به طوری که هر گرم طلای ۱۸عیار با یک هزار و ۷۱۰تومان افزایش ۱۵۳هزار و ۲۵۰تومان ارزش‌گذاری شده بود.

هر قطعه سکه تمام بهار آزادی با ۲۵هزار تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه یک میلیون و ۵۸۹ هزار تومان فروخته شد. همچنین هر قطعه سکه طرح قدیم نیز شاهد رشد ۲۳هزار و ۵۰۰ تومانی بود و یک میلیون و ۵۳۵ هزار و ۵۰۰ تومان داد و ستد شد. سکه نیم‌بهار آزادی با ۶ هزار و ۵۰۰ تومان رشد نسبت به روز دوشنبه ۷۷۵هزار تومان به فروش رسید و ربع بهار آزادی نیز با ۹هزار تومان افزایش ۴۶۹هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد. قیمت سکه گرمی در بازار آزاد با ۶ هزار تومان رشد نسبت به روز دوشنبه ۳۱۲هزار تومان بود.

به گزارش رویترز، در بازار جهانی نیز ارزش یورو جهش یافته و ارزش دلار کاهشی بوده است. در امریکا ارزش اوراق ۱۰ساله به ۲.۸۴۹ درصد کاهش پیدا کرد؛ درحالی که ارزش آن در روز گذشته به 2.902درصد رسید که بیشترین رقم در ۴سال اخیر است.

در بازار جهانی ارز، شاخص دلار در برابر ۶ سبد اصلی ارز جهان با ۰۲۵ درصد کاهش به 89.987 واحد رسید و از بیشترین ارزش خود در ۲ماه اخیر که 90.567 واحد بود، فاصله گرفت.  

هر دلار به 108.285ین رسید که حاکی از افت 0.3درصد دلار در برابر پول ژاپن دارد؛ اما یورو با 0.15درصد رشد به 1.2310دلار رسید. دلار استرالیا هم با روندی یکنواخت به ازای 0.7866دلار معامله شد.

   نزدیک شدن نرخ دلار به 5 هزار تومان

دلار و سکه در ادامه مسیر صعودی‌شان همچنان تخت گاز می‌روند؛ به گونه‌یی که دلار به ۵۰۰۰ تومان نزدیک شده و سکه هم ۴۰هزار تومان افزایش قیمت دارد. دلار امریکا که در هفته قبل تا حدودی افزایش قیمتش متوقف شده بود، مجددا در 3روز اخیر صعودی شده و روز سه‌شنبه با افزایش ۱۰۰تومانی به ۴۹۵۰تومان رسید. بقیه ارزها هم دست کمی از دلار ندارند. به گونه‌یی که یورو در کنار دلار بیشترین جهش قیمتی را داشته و پس از آن پوند انگلستان و درهم امارات قرار دارند.  اما نکته قابل تامل در بازار وضعیت سکه است که در فاصله یک روز ۴۰هزار تومان افزایش قیمت را تجربه کرد و به یک میلیون و ۵۹۰ هزار تومان رسید؛ افزایش قیمتی که حداقل در ماه‌های اخیر بی‌سابقه است. با وجود اینکه به نظر می‌رسید پس از پیش فروش سکه توسط بانک مرکزی وضعیت بازار متعادل‌تر شود اما عملا برعکس آن اتفاق افتاد.  در این روزها طلای ۱۸عیار هم رکوردشکنی کرده و با ادامه مسیر افزایشی روز گذشته به ۱۵۴هزار تومان رسیده است که بالاترین قیمت را تجربه می‌کند. هر اونس طلا هم وضعیت مشابه طلای داخلی پیدا کرده و به مسیر افزایشی خود ادامه داده است.

  تصویر مبهم در ذهن مردم

از سوی دیگر افزایش قیمت ارز در هفته‌های اخیر موجب شد تا شایعات و گمانه‌زنی‌هایی پیرامون چرایی این افزایش و تبعات سیر صعودی نرخ ارز به وجود‌ آید در عین حال که یک کارشناس اقتصادی می‌گوید: مدیریت کنترل ارز در زمان حاضر به مراتب بهتر ازدولت سابق است.

 در این زمینه برخی نوک پیکان چرایی افزایش نرخ ارز را به سمت دولت و برخی دیگر به سمت دلالان ارز هدایت می‌کنند.

ایرنا برای بررسی چرایی این افزایش و پیامدهای احتمالی آن در اقتصاد کشور، گفت‌وگویی با «کامران ندری» کارشناس اقتصادی و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) انجام داده است.  او در این گفت‌وگو با بیان اینکه افزایش قیمت ارز تک متغیره نیست، گفت: اگر بخواهیم شرایط کنونی را با گرانی‌های سال 1391 مقایسه کنم باید گفت مدیریت این دولت در کنترل نرخ ارز به مراتب بهتر از دولت پیشین است. وی معتقد است: افزایش نرخ ارز در شرایط کنونی ممکن است به تغییر ماهیت سرمایه مالی شهروندان و در نهایت به تورم ختم شود.

به گفته وی اگر به دنبال دلایل افزایش نرخ ارز هستیم، باید نخست نگاهی به تصمیم بانک‌ها در زمینه کاهش سود سپرده داشته باشیم.  کاهش سود سپرده‌های بانکی، شهروندان را ناچار به تغییر ماهیت گرایش دارایی‌های خود کرد. با این کاهش بیشتر سپرده‌گذاران سرمایه خود را از بانک خارج کرده و به سمت کارهایی سوق می‌دهند که بیشترین سود ممکن داشته باشد؛ یکی از این بازارها بازار ارز بود. تغییر ماهیت دادن دارایی شخصی از سپرده‌گذاری بانکی به سمت خرید ارز را می‌توان از مهم‌ترین دلایل گرانی کنونی دانست. در شرایط کنونی مردم از خرید ارز به عنوان افزایش سرمایه و کسب سود بیشتر نام می‌برند.   

او معتقد است افزایش نرخ ارز تک متغیره نیست بلکه دلایل فراوانی در آن تاثیر دارد. در زمینه شکل‌گیری نقش دولت در این افزایش نخستین‌بار برخی از اقتصاددان‌ها و نخبگان اقتصادی این پیش فرض را طرح کردند. بنا به ادعای آنان که ثابت نگه داشتن نرخ ارز برای کنترل قیمت و تورم در نهایت در اوایل دولت دوازدهم به افزایش قیمت منجر شد. اما اینکه برخی ادعا دارند دولت در پایان سال برای تامین کسری بودجه و درآمد، قیمت ارز را افزایش داد، بعید می‌دانم ذهنیت درستی باشد؛ آنگونه که مطلعم دولت در زمینه تبدیل دلار به ریال به قیمت پیش‌بینی شده در بودجه برای دلار بازخواهد گشت. با این سیستم و مکانیسم در گرانی دلار چیزی عاید دولت نمی‌شود.

ندری با اشاره این نکته که وقتی نرخ دلار در لایحه بودجه افزایش پیدا می‌کند سیگنال‌هایی به جامعه فرستاده می‌شود که در سال آینده کف قیمت دلار این است و مردم نیز با اطمینان از امر به سمت بازار خواهند رفت و به خرید ارز روی می‌آورند افزود: در کنار این امر ذهنیت برخی مدیران اقتصادی این است که باید نرخ دلار افزایش پیدا کند. با قبول این شرایط احتمالا دولت با افزایش نرخ ارز تا مرز 4هزار و 300 مشکلی ندارد اما ترس مشاوران اقتصادی دولت این است که نرخ دلار مرز 5 هزار تومان هم عبور کند.

این تحلیلگر معتقد است که ذهنیتی در بین برخی از اقتصاددانان نزدیک به دولت وجود دارد، که باید برای خروج از رکود و ثابت ماندن تورم نرخ ارز افزایش پیدا کند. آنان مدعی‌اند اگر نرخ ارز قرار است ثابت بماند باید تورم کنترل شود. ادعای این گروه از اقتصاددان‌ها این است که با توجه به افزایش نرخ قیمت‌ها در چند سال گذشته، تورم کنترل نشده بلکه کاهش پیدا کرده است. طرفداران افزایش نرخ ارز مدعی‌اند با این شرایط و افزایش قیمت‌ها نمی‌شود، نرخ ارز را به صورت اسمی ثابت نگه داشت. نرخ ارز باید در گذر 4سال گذشته به این قیمت می‌رسید اما مداخله دستوری برای کنترل نرخ ارز در نهایت به رها شدن فنر نرخ ارز در جامعه ختم شد.

او گفت: بودجه و تغییراتی که در این لایحه برای سال آینده در نظر گرفته می‌شود، یکی از دلایل کاهش یا افزایش نرخ دلار است. در کنار اوضاع داخلی نباید از تهدیدهای کشور امریکا و رییس‌جمهوری آن کشور چشم پوشی کنیم. مجموع شرایط داخلی و تهدیدهای خارجی یک تصویر مبهم در ذهن مردم ایجاد کرده که هم باعث افزایش نرخ ارز شده و هم پیش‌بینی کاهش یا افزایش آن را سخت کرده است.

 آن دسته از تولید‌کنندگان صادراتی که روی صنایع سرمایه‌گذاری کرده‌اند از این افزایش قیمت سود می‌برند زیرا مواد اولیه صنایع آنان در داخل تامین و تولید نهایی آن به خارج از کشور صادر خواهد شد.

پتروشیمی‌ها صادرات حوزه فرآورده‌های نفتی و... از این افزایش بهره می‌برند. اما صنایعی که برای تولید نیاز به واردات مواد اولیه دارند شرایط مساعدی با چنین افزایش قیمتی ندارند و این امر موجب در نهایت تورم را در جامعه به همراه خواهد آورد.