قطب گلیم بافی همدان چشم انتظار حمایت مسئولان

اقتصادگردان_ صنایع دستی به عنوان صنعتی مستقل و بومی ، نقش مهمی در اشتغالزایی و توسعه اقتصادی جوامع دارد به گونه ای که توسعه و سرمایه‌گذاری در این بخش همواره به عنوان یکی از راه‌های ارزان و مناسب برای اشتغالزایی مطرح است .

از آنجا که اشتغالزایی یکی از مشکلات همه جوامع است بنابراین توجه به حوزه صنایع دستی می تواند یکی از راه های رفع این معضل در جوامع باشد.

به اعتقاد کارشناسان، امروزه اشتغالزایی برای یک نفر در صنعت پتروشیمی نیازمند 60 میلیارد ریال سرمایه‌ گذاری است در حالی که در صنایع دستی با یک هزارم این رقم می ‌توان برای یک نفر اشتغال ایجاد کرد.

در طبقه بندی های صورت گرفته از سوی سازمان صنایع دستی ایران، گلیم بافی در فهرست بافته های داری قرار گرفته که تعریف آن شامل محصولاتی است که به کمک دارهای افقی یا عمودی مستقر در زمین در زمان بافت ، تولید می شود و از جمله این محصولات می توان به قالی ، گلیم ، زیلو و نظایر آن اشاره کرد .

گلیم دست بافته ای ساده از تار پنبه یا پشم و پود پشم است که به طور معمول از پشم حیوانات اهلی بر دار افراشته بافته می شود و هر منطقه طرح مختص به خود را دارا است . 

هنر گلیم بافی از اولین صنایع دستی بوده که قدمت آن به سه هزار سال قبل از میلاد مسیح می رسد و حتی در برخی مناطق مانند آثار به دست آمده در تپه سیلک کاشان مشخص شده که این هنر چهار هزار و 700 سال قدمت دارد .

گلیم بافی با توجه به سادگی در بافت و مواد اولیه مورد نیاز در اغلب مناطق کشور بافته می شود .

در شهرستان نهاوند نیز گلیم بافی با توجه به حضور عشایر از گذشته های دور رونق داشته و به تدریج در روستاها نیز گسترش یافته است به گونه ای که این شهرستان را به قطب تولید گلیم در استان تبدیل ساخته است .

اگر چه تا چند دهه پیش از رونق آن اندکی کاسته شد اما با توجه صرفه اقتصادی آن در مقایسه با قالی بافی از سال 74 دوباره مورد استقبال چشمگیر فعالان این هنر ایرانی قرار گرفته است .

در حال حاضر چندین کارگاه در سطح شهرستان نهاوند در عرصه گلیم بافی فعال است و علاوه بر آن در بسیاری از منازل روستایی زنان به این صنعت اشتغال دارند .

یکی از فعالان و کار آفرینان صنعت گلیم در نهاوند که بیش از 10 سال است به کار آموزش این هنر مشغول است در رابطه با اهمیت گلیم بافی در شهرستان نهاوند گفت: کار گلیم بافی به دلیل هزینه کمتر و سود بیشتر آن در مقایسه با فرش بافی با استقبال چشمگیری از سوی بافندگان به خصوص زنان روستایی مواجه شده است.

مریم بحیرایی افزود: کم حجم بودن و قابلیت حمل گلیم باعث شده که بیشتر مورد توجه گردشگران قرار گیرد و همین مساله باعث انگیزه بیشتر برای تولید کنندگان شده است .

وی ادامه داد: در گذشته گلیم بافی با طرح های ساده رواج داشت و تنوع در آن کمتر دیده می شد اما امروزه به منظور جلب توجه مصرف کنندگان تغییر و تحول در طرح ، رنگ و نوع بافت آن به وجود آمده است که در مقایسه با گذشته مشتری پسند تر شده و مصرف آن علاوه بر زیرانداز در قالب های کوسن مبل ، رویه میز عسلی ،پرده والانی و کیف و کفش نیز رواج یافته است .

بحیرایی در خصوص ویژگی های گلیم نهاوند بیان کرد: گلیم بافته شده در نهاوند 2 نوع است که یکی ساده و دورو است و دیگری برجسته که در حال حاضر نوع دورو از رواج و مشتری بیشتری برخوردار است و شامل طرح های گل فندقی ، دسته دلبر ، گل کاجی ، اسلیمی است.

این فعال و کار آفرین صنعت گلیم اظهار کرد: گلیم برجسته نیز تشکیل شده از یک قسمت ساده بافت و یک قسمت برجسته بافت به صورت بافت گره ای است که نقشه آن لچک ترنج ، لچگی، ترنجی، خرچنگی، گل فندقی ، گل فندقی ، دسته دلبری و اسلیمی است.

بحیرایی به مشکلات این صنعت در شهرستان اشاره کرد و گفت: کمبود مواد اولیه مرغوب طبیعی یکی از مهمترین مشکلات این شهرستان است و وجود رنگ های شیمیایی و تقلبی در بازار باعث شده میزان تقاضای کشورهای اروپایی کاهش یابد و این کشورها بخش عمده کالای مورد نیاز خود را از سایر کشورها نظیر هندوستان تهیه کنند.

وی کمبود رنگ های طبیعی در سطح شهرستان را از دیگر مشکلات موجود عنوان کرد و گفت: در حال حاضر همانند گذشته رنگرزی در سطح شهرستان وجود ندارد و هنگام تهیه گلیم تنها چهار یا پنج رنگ را در نهاوند به صورت طبیعی تولید می کنیم و بقیه رنگها را باید از کردستان تهیه کنیم که این مساله مقرون به صرفه نبوده و هزینه اضافی را بر تولدیکنندگان تحمیل می کند .

وی پیشنهاد کرد:برای رونق تولید گلیم و حمایت از این هنر می توان کار رنگرزی را در شهرستان احیا و دوره های آموزشی لازم را با دعوت از هنرمندان شهرهای تبریز و کردستان برگزار کرد .

این فعال هنر گلیم بافی حمایت و پشتیبانی دستگاه های ذیربط دولتی را امری ضروری و لازم عنوان کرد و گفت: دستگاه های مسئول دولتی در سطح استان می توانند با ایجاد مراکزی برای نخ ریسی و رنگ آمیزی به صورت متمرکز در این زمینه اقداماتی را انجام دهند تا شاهد رونق بیشتر این صنعت باشیم.

وی بر اهمیت بازاریابی و رونق بازار فروش محصولات تولیدی و حمایت مالی از تولید کنندگان این صنعت تاکید کرد.

کارشناس صنایع دستی اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی نهاوند نیز در گفت و گو با ایرنا در خصوص وضعیت گلیم بافی این شهرستان گفت: در حال حاضر بیشترین کارگاه‌های گلیم بافی استان همدان در شهر نهاوند فعال هستند و بیشتر تولیدات آن‌ها از این شهرستان به خارج از کشور صادر می‌شود.

محمد احمدی در رابطه با توسعه و گسترس این صنعت در نهاوند افزود: به منظور حمایت از صنعت گلیم بافی و گسترش آن در بین علاقه مندان طرح آموزش این رشته هنری از سال گذشته در دستور کار میراث فرهنگی قرار گرفته و امسال یک کارگاه آموزشی با ظرفیت 15 دار گلیم برپا شد.

وی ادامه داد:در سطح شهرستان نیز چهار کارگاه آموزشی با حمایت بخش خصوصی به کار آموزش علاقه مندان مشغول هستند.

احمدی گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون چهار کلاس آموزشی در روستاهای ده حیدر ، دهفول ، گل زرد و بابا رستم که گلیم بافی در آنها رونق دارد برگزار شده است .

وی اظهار کرد: در سطح شهرستان نهاوند حدود 700 نفر در بخش خانگی مشغول به فعالیت هستند و 25 کارگاه بزرگ تولیدی نیز اقدام به تولید گلیم می کند.

احمدی بیان کرد: اداره میراث فرهنگی به منظور حمایت از تولید کنندگان گلیم ، پیگیری های لازم را در خصوص ارائه تسهیلات و بیمه آنان انجام داده و 18 نفر از این افراد را سال گذشته برای دریافت وام مشاغل خانگی به بانک رفاه معرفی کرد که تعدادی از آنها موفق شدند از تسهیلات 50 میلیون ریالی بهره مند شوند همچنین 6 نفر از تولید کنندگان برای دریافت 2 میلیارد ریال تسهیلات به صندوق کارآفرینی معرفی شدند .

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نهاوند نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: از صنایع دستی به عنوان یکی از پتانسیل های قابل توجه برای ایجاد اشتغال و فعال کردن نیروی کار در روستاها و همچنین بخش مشاغل خانگی یاد می شود.

محسن جانجان افزود: صنایع دستی با توجه به وجود مواد اولیه تولید و همچنین نیروی کار در داخل کشور، بهترین پتانسیل برای اجرای اقتصاد مقاومتی و بالا بردن تولید در جامعه است که حمایت از این بخش می تواند تعداد زیادی از جویندگان کار را به خود مشغول کند.

وی به پتانسیل های شهرستان نهاوند در بخش صنایع دستی اشاره کرد وگفت: عمده ترین صنایع دستی شهرستان نهاوند گلیم بافی ، جاجیم ، نقطه زنی و نقاشی روی سفال ، منبت کاری ، فرش بافی و چلنگری است که در بین آنها گلیم بافی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و می توان گفت قطب گلیم بافی استان در نهاوند قرار دارد .

وی وجود بیش از 700 کارگاه خانگی و چندین کارگاه بزرگ تولیدی در نهاوند را دلیلی بر جایگاه ویژه این هنر در نهاوند ذکر کرد .

شهرستان نهاوند با دارا بودن جمعیتی بالغ بر 190 هزار نفر در 105 کیلومتری جنوب استان همدان واقع شده است. 

منبع: ایرنا