دلایل رشد شاخصهای 91 از نگاهی متفاوت

 فضای کسب و کار به دلیل تورم بالا مساعد نیست و از سوی دیگر همین مساله تورم باعث شده رشد اقتصادی کشور نیز به دلیل افزایش بیکاری و رکود تولید به نازلترین میزان سال های اخیر خود برسد.

در این میان برخی ناظران از رشد شاخص بورس در تعجب هستند. اگر به قیمت سهام شرکت ها در این مقطع زمانی توجه کنیم و به مقایسه آن با سال‌های قبل بپردازیم می بینیم که در سال های قبل به دلیل نزدیکی به فصل مجامع در روزهای پایانی سال قیمت ها با افزایش چشمگیری مواجه می شدند اما این روزها این اتفاق رخ نداده است. چرایی عدم افزایش قیمت سهام شرکت ها را باید در تورم واقعی جستجو کنیم.

در عین حال گفته می‌شود بازار سرمایه سال خوبی را پشت سر گذاشته است. برای راستی آزمایی این ادعا کافی است چند عمل ریاضی ساده

انجام دهیم.

اواخر اسفند سال گذشته شاخص در کانال ۲۵ هزار به سر می برد و این روز ها در کانال ۳۵ هزار گام بر می دارد. این افزایش شاخص را اگر در کنار افزایش وزنی شاخص قرار دهیم تحلیل‌های دیگری به‌دست می‌آید. در واقع با استخراج ضریب وزنی که به نظر می رسد کمتر از ۱۵ درصد باشد به بررسی وضعیت پرداخت. رشد ۴۰ درصدی شاخص در یک سال بیشتر به دلیل افزایش چشمگیر سهم شرکت هایی است که یا دست به دست شده اند و یا در موارد معدودی سودآوری بالا داشته اند. بنابراین نباید سودآوری برخی شرکت ها که سهامداران اندکی دارند را به پای کل بازار نوشت. مثلا برخی سهم ها که بالای ۲۴۰۰ تومان رفته بود به یکباره تا ۱۹۰۰ تومان پایین آمد. شاخص در بیشترین حالت ۱۰ درصد افزایش یافته ولی تورم ۶۰ درصد و این یعنی ارزش سهامداران به طور متوسط ۵۰ درصد کاسته شده است. وقتی شما سهمی را ۱۰۰ تومان می خرید و قیمت آن به  ۱۱۰ تومان می رسد، ۱۰ درصد افزایش یافته ولی وقتی ۶۰ درصد تورم داریم عملا ۵۰ درصد ضرر کرده ایم.

باید شاخص های ماهانه را بر تورم ماهانه تقسیم کنیم و در آن صورت نتیجه واقعی به دست می آید.

* اقتصاددان و استاد دانشگاه