نماينده مجلس ميگويد: سوال اينجاست كه آقاي وزير چگونه و با چه ترفندي ميخواهند اين كار را انجام دهند در شرايطي كه بيشتر درمان مردم بردوش بخش خصوصي است؟
زهرا كشوري :حساب و كتابهاي «محمدحسين طريقت» سرپرست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي نشان ميدهد كه سال قبل 40هزار ميليارد تومان در بخش دارو و درمان در كشور هزينه شد كه 25 هزار ميليارد تومان آن را مردم پرداخت كردند و همين مسئله او را به اين نتيجه رسانده است كه مردم ديگر توان پرداخت هزينههاي پزشكي را ندارند. البته با توجه به اينكه سال گذشته گراني ارز روي قيمتها تاثير نداشت، قطعا مردم در سالجاري رقم بسيار بيشتري از آنچه در سال گذشته بابت دارو و درمان خود دادهاند، پرداخت كردهاند. اين درحالي است كه به گفته «دكترقرباني» عضوكميسيون بهداشت و درمان مجلس هنوز هم خبري از ارزهاي دارويي نيست.
باز هم پزشك خانواده
پزشك خانواده در تهران به گفته محمدحسين قرباني عضو كميسيون بهداشت مجلس متوقف شد اما وزارت بهداشت كليد شروع طرح را در قزوين زد. سرپرست وزارت بهداشت هم در قزوين حداقل حقوق پزشكان خانواده را 9 ميليون تومان اعلام كرد. در ابتداي شروع طرح پزشك خانواده در تهران هم حقوقي بين 4 تا 9 ميليون را براي پزشكان شركتكننده در طرح پزشك خانواده وعده داده بودند كه البته اجرايي نشد و اعتراض بخشي از پزشكان شركتكننده در طرح را برانگيخت. با اين وجود طريقت يك حقيقت كاملا محرز و مشهود را ميگويد: «مردم ديگر توان پرداخت هزينههاي سلامت را ندارند.»
شفافسازي دارويي
البته طريقت ميگويد كه ارز دارويي اختصاص داده شده اما مجلسيها ميگويند كه هرچه ميگردند نشانهاي از اختصاص ارز در بازار دارو نميبينند. بنابراين قرباني از سرپرست وزارت بهداشت ميخواهد كه اگر دارويي اختصاص يافته است، شفافسازي كند: «ما كه نديديم دولت ارزدارو رابه وزارت بهداشت داده باشد ازهمين رو سرپرست اين وزارتخانه كه ازتامين اعتبار ارز دارو سخن ميگويد بايد دراين رابطه شفاف توضيح دهد كه ارز دارو چقدر، چگونه و از كجا اختصاص پيداكرده است.» قرباني ميگويد: «وقتي سرپرست وزارت بهداشت از تامين ارز دارويي خبر ميدهد بايد نمود و اثراتش را در بازار ببينيم درحالي كه اصلا اينطور نيست.» او در نهايت ميگويد: «بايد ارز دارو اختصاص پيدا كند تا داروهاي مورد نياز بيماران خاص وارد شود.» قرباني همچنين به وعده جديد طريقت مبني بر قطع نياز مردم به بيمارستانهاي خصوصي با ديده ترديد مينگرد و ميگويد: «آقاي وزير حرفهاي زيبا و تاريخي ميزنند همانند آنكه درابتداي ورودشان به وزارت بهداشت گفتند در 6 ماه كه سهل است در 6 دقيقه كارهاي بزرگي انجام ميدهم و من فكر ميكنم وعدههايشان هم از آن كارهاي بزرگ ايشان است.» او قطع نياز مردم به بيمارستانهاي خصوصي را كاري غيرممكن ميداند و ميگويد: «سوال اينجاست كه آقاي وزير چگونه و با چه ترفندي ميخواهند اين كار را انجام دهند در شرايطي كه بيشتر درمان مردم بردوش بخش خصوصي است.» قرباني ميگويد: «ايشان بايد درمورد طرحي كه قرار است معجزه كند، توضيح بدهند. البته برخي از وزرا هم گاهي معجزه ميكنند.» قرباني با اشاره به اينكه از زمان آقاي طريقت ما كار خاصي از ايشان نديديم، ميگويد: «البته برنامه پزشك خانواده كه مورد تاكيد رئيسجمهور بود در حال حاضر مغفول مانده و اجراي آن در تهران متوقف شده است.»
حقوق پزشكان طرح خانواده
چگونگي پرداخت حقوق پزشكان خانواده يكي از اصليترين موانع تحقق طرحي است كه قرار است كشتي نظام سلامت را به ساحل سلامت برساند. اما عدم همكاري بيمهها كه خود بدهكار بيمارستانها و مراكز درماني بسيار زيادي هستند باعث شد تا صداي توقف طرح در استانهاي محل پايش به رسانهها برسد و برخي از نمايندگان براي چندمين بار اعلام كردند كه شروع طرح از ابتدا اشتباه بود. اما شروع طرح در قزوين بازهم با عدد 9 ميليون همراه بود و هم طريقت و هم محمد شريعتي رئيس ستاد اجرايي برنامه كشوري پزشك خانواده و نظام ارجاع اين وعده را به پزشكان طرح ميدهند. به گفته شريعتي درآمد پزشكان عمومي حاضر در اين طرح به 9ميليون تومان خواهد رسيد. او ميگويد: «در حال حاضر اعتبار هزينه شده توسط سازمانهاي بيمه گر براي هر فرد 11 هزار و 820 تومان است و اين در حالي است كه قسمت اعظمي از اين منابع در بيرون استانها هزينه ميشود و نظام ارجاع جلوي بيرون رفتن منابع از استان را نخواهد گرفت.»
به گفته شريعتي در طرح جديد پزشك خانواده 45 درصد از كل پول بيمهها معادل 5320 تومان كه بابت سلامت افراد هزينه ميشود بايد به سطح يك تخصيص يابد تا هم درآمد پزشك تامين و هم هزينههاي جانبي مانند دارو و آزمايشگاه تامين شود. بنابراين آنطور كه شريعتي ميگويد: «از 5320 توماني كه در اين طرح به پزشك خانواده تعلق ميگيرد مبلغ 3000 تومان متعلق به پزشك خانواده است كه با حساب ساده ميتوان گفت كه با اجراي دقيق اين طرح، درآمد پزشكان عمومي حاضر در اين طرح به 9 ميليون تومان خواهد رسيد.» همچنين به گفته وي، 55درصد از مبلغ 11 هزار و 820 تومان بابت خدمات سرپايي سطح2 و 3 در اختيار مراكز هزينهاي اين سطوح قرار خواهد گرفت تا خدمات مطلوب به بيمار ارائه شود.
اعتبار سرانه درمان براي پزشك خانواده
طريقت هم در نسخه جديد طرح پزشك خانواده توجه عموم را به اعتبار سرانه درمان هر ايراني جلب ميكند كه قرار است در اختيار پزشك خانواده قرار گيرد. سرپرست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ميگويد: در نسخه جديد طرح پزشك خانواده اعتبار سرانه درمان هر ايراني در اختيار پزشك خانواده قرار ميگيرد و براساس يك خطكش علمي به افراد تحت پوشش ارائه ميشود. او همين نكته را تفاوت اجراي طرح در قزوين با ساير شهرهاي ديگر ميداند و ميگويد: «: تفاوت طرح پزشك خانواده در قزوين با ساير استانها در رعايت اين طرح بر مبناي سرانه است كه براساس خطكشهاي علمي اجرا ميشود.» به گفته او در اين طرح پزشك صرفا حقوق بگير و دريافتكننده مبلغ ثابت به تعداد بيماران نيست، بلكه اعتبار سطح اول يعني ويزيت و مصرف دارو و پاراكلينيك در اختيار پزشك عمومي است و براساس خطكشهاي علمي سهم دارو و پاراكلينيك هزينه ميشود. به گفته او در نسخه جديد طرح پزشك خانواده، بيمارها انتخاب يا حق تعويض پزشك را دارند و طرف پزشك نيز بهلحاظ مالي بيمار نيست بلكه نظام تعيينكننده هزينه و نظام بيمهاي طرف مالي با پزشك است و بنابراين فرقي نميكند كه بيمار يا مراجعهكننده ثروتمند يا از قشر ضعيفتر است. البته او يك «شرط» را پيش ميكشدكه پيش از اين باعث توقف پزشك خانواده در تهران وعدم موفقيت در ساير استانها شده است و آن چيزي نيست جز «اعتبار»: «شرط اول اجراي اين طرح اين است كه منابع مورد نياز اين سيستم را بر خلاف گذشته به موقع تامين كنيم.» به گفته طريقت در اين طرح بدهي و مطالبات پزشكان برخلاف گذشته حين اجراي طرح به موقع پرداخت و تسويه ميشود و بدهيهاي نظام بيمهاي و نظام بهداشت كه در واقع منابع آنها تجميع شده در اختيار پزشك قرار ميگيرد و اگر در آينده به لحاظ مديريت و آموزشي پزشكان عمومي توانايي اداره تمام سطوح را پيدا كند اعتبارات سطح 2 و 3 نيز در اختيار آنها قرار ميگيرد. او همچنين ميگويد: «اجراي اين طرح باعث ميشود تا پزشكان عمومي يك يا دو سال بعد از اشتغال، اشرافيت خيلي خوبي پيدا كنند و رافع نياز مردم باشند، چيزي كه امروز در كشور ما وجود ندارد.»
وزارت بهداشت اعتقاد دارد كه طرح پزشك خانواده در قزوين بهدليل كوچكي اين استان انجامپذير است اما همچنان بنبست بيپولي اين طرح را در استان كوچكي چون قزوين تهديد ميكند. از سوي ديگر كميسيون بهداشت بهارستان طرحهاي طريقت را غيرقابل اجرا ميداند. اين درحالي است كه طرحهاي موجود قرار است با توجه به اقتصاد مقاومتي اجرا شود. در حال حاضر اين سوال مطرح است كه آيا طرح پزشك خانواده در قزوين جان ميگيرد يا بازهم بياعتباري، آن را متوقف خواهد كرد؟