فاصله صادرات و واردات صفر شد؛ واردات 16911 و صادرات 16939 میلیون دلار

خبراقتصادی -  در مدت پنج ماهه نخست سال 94 به ميزان 16هزار و 911 ميليون دلار كالا به كشور وارد  و 16هزار و 939 ميليون دلار كالا و میعانات گازی و محصولات پتروشیمی از كشور صادر شده است.

براین اساس، با احتساب میعانات و محصولات پتروشیمی، فاصله صادرات و واردات کشور به صفر رسیده و رقم صادرات در پنج ماهه اول سال 94 به میزان 28 میلیون دلار بیشتر بوده است. 

اگرچه برخی کارشناسان دلیل کاهش واردات را رکود حاکم بر برخی صنایع و بخش های اقتصادی معرفی می کنند و ممکن است که بعد از رونق این بخش های اقتصادی، آمار واردات از صادرات غیرنفت خام بیشتر شود اما در حال حاضر، وضعیت کنونی نشان دهنده تعادل در صادرات و واردات کالا و عدم وابستگی ارزی به نفت است. 

جديدترين آمار مربوط به صادرات و واردات كشور حاكي از كاهش 79\15درصدي ارزش صادرات و كاهش 36\19 درصدي ارزش واردات كالاهاي غيرنفتي طي 5 ماهه نخست سال جاري در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته است که نشانه رکود نسبی حاکم بر برخی بخش های اقتصادی است.  

در چهارماهه اول سال 94 نیز  ۱۴ میلیارد و ۱۵ میلیون دلار انواع کالا از ایران به سایر کشورها صادر و در مقابل ۱۳ میلیارد و ۸۲۲ میلیون دلار نیز وارد کشور شده است که نشان دهنده کاهش قابل توجه واردات نسبت به گذشته است. 

بر اساس اعلام گمرك جمهوري اسلامي ايران، در اين مدت به ميزان 16هزار و 939 ميليون دلار كالا از كشور صادر شده است. دستيابي به اين ميزان صادرات از ابتداي سال جاري تا پايان مرداد ماه در حالي است كه آمار 5 ماهه نخست سال گذشته از ارزش 20هزار و 115 ميليون دلاري صادرات خبر مي‌دهد. 

همچنين در مدت 5 ماهه نخست سال جاري به ميزان 16هزار و 911 ميليون دلار كالا به كشور وارد شده است. اين در حالي است كه ارزش كالاهاي وارداتي در مدت مشابه سال گذشته 20 هزار و 970ميليون دلار بوده است.

هر چند ممكن است كاهش 20 درصدي ارزش واردات در 5 ماهه نخست سال جاري ذهنيت‌هاي مثبتي را در عموم جامعه در خصوص كاهش ميزان واردات ايجاد كند، اما اين كاهش ارزش كالاهاي وارداتي را مي‌توان دليلي بر كاهش ميزان توليد نيز دانست.

 چراكه بخش مهمي از كالاهاي وارداتي شامل اقلام واسطه‌يي و سرمايه‌يي است كه در توليد به كار مي‌رود.

 از اين‌رو به تعبير ديگر مي‌توان گفت ركود حاكم بر توليد، بر تجارت خارجي كشور نيز سايه افكنده است و علائم آن را مي‌توان از كاهش ارزش صادرات و واردات دريافت. هرچند انتظار مي‌رفت با مشخص شدن نتيجه مذاكرات هسته‌يي شاهد رونق يافتن مبادلات تجاري باشيم اما گويا «برجام» اثر كوتاه مدتي بر تجارت خارجي كشور نخواهد گذاشت. 

با اين حال، تعلل تجار براي صادرات و واردات را مي‌توان يكي از پيامدهاي مذاكرات هسته‌يي دانست كه تا مشخص شدن وضعيت لغو تحريم‌ها و عمل كردن هر يك از طرفين مذاكره‌كننده به تعهدات ذكر شده، ادامه خواهد يافت.

 افزايش ارزش صادرات كالاهاي غيرنفتي

ميزان صادرات قطعي كالاهاي غير نفتي، بدون احتساب ميعانات گازي طي پنج ماهه نخست سال جاري، به مقدار 30661  هزار تن و به ارزش 12165 ميليون يورو (معادل 13377 ميليون دلار) بوده است كه نسبت به سال قبل، از نظر وزن 2.51 درصد كاهش و از نظر ارزش 3.22 درصد افزايش داشته است. همچنين سهم محصولات پتروشيمي از كل ارزش صادرات غير نفتي (بدون احتساب ميعانات گازي)، 42.97 درصد بوده است.

یعنی صادرات کالا بدون محصولات پتروشیمی و میعانات گازی حدود 7638 میلیون دلار بوده و 45 درصد صادرات غیر نفت خام را تشکیل می دهد و محصولات پتروشیمی تقریبا 34 درصد و میعانات گازی تقریبا 21 درصد کل صادرات غیر نفت خام را تشکیل داده است.  

همچنین صادرات محصولات پتروشیمی 5739 میلیون دلار و صادرات میعانات گازی 3562 میلیون دلار بوده است. 

صادرات قطعي با احتساب ميعانات گازي طي پنج ماهه نخست سال 1394، شاهد كاهش 7.32 درصدي در وزن و كاهش 15.79درصدي در ارزش دلاري بوده است.

اقلام عمده صادرات در مدت مورد بررسي، «گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي‌شكل مايع‌شده» به ارزش 859 ميليون دلار و سهم ارزشي 6.42 درصد، «پروپان مايع شده» به ارزش 636ميليون دلار و سهم ارزشي 4.75 درصد و «قير نفت» به ارزش 561 ميليون دلار و سهم ارزشي 4.19 درصد است. بر اين اساس، صادرات قطعي با احتساب ميعانات گازي با كاهش 7.32 درصدي در وزن و كاهش 15.79 درصدي در ارزش دلاري مواجه شده است.

بخش عمده صادرات كشور طي پنج ماهه نخست سال 1394، به كشورهاي چين، عراق، امارات متحده عربي، هند و افغانستان صورت گرفته است. همچنين متوسط قيمت هر تن كالاي صادراتي 436دلار بود كه نسبت به مدت مشابه سال قبل افزايش 5.83 درصدي در ارزش دلاري داشته است.  ارزش كالاهاي صادراتي ايران به چين در مدت 5 ماهه نخست سال جاري 3هزار و 57ميليون دلار بوده است كه اين رقم در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته از لحاظ ارزش دلاري با افت 23 درصدي مواجه شده است. همچنين ميزان صادرات ايران به عراق طي مدت يادشده 2هزار و 464ميليون دلار بوده كه اين رقم در مقايسه با مدت 5 ماهه نخست سال گذشته از لحاظ ارزشي 19درصد افزايش نشان مي‌دهد. در همين حال ميزان صادرات ايران به امارات متحده عربي، هند و افغانستان به ترتيب 58درصد، 25 درصد و 18 درصد افزايش را نشان مي‌دهد.  

واردات كشور، طي پنج ماهه نخست سال 1394، به ميزان 13858 هزار تن، به ارزش  15275 ميليون يورو (معادل 16911 ميليون دلار) بوده است كه نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن، از نظر وزن 15.98 درصد كاهش و از نظر ارزش 19.36 درصد كاهش داشته است.

در حوزه واردات كشورهاي عمده طرف معامله از لحاظ ارزش طي پنج ماهه نخست سال 1394، عبارتند از چين، امارات متحده عربي، جمهوري كره، تركيه و هند. مقايسه ارزش كالاهايي كه در 5 ماهه نخست سال جاري از چين به كشور وارد شده است، كاهش 9 درصدي ارزش كالاهاي وارداتي را نشان مي‌دهد. همچنين ارزش كالاهاي وارداتي از امارات متحده عربي در 5 ماهه نخست سال جاري كاهش 29 درصدي را نشان مي‌دهد. همچنين ارزش كالاهايي كه در 5 ماهه نخست سال جاري از كره، تركيه و هند به كشور وارد شده‌اند، به ترتيب 41\1 درصد، 53\11 درصد و 96\40درصد كاهش را نشان مي‌دهد. همچنين متوسط قيمت هر تن كالاي وارداتي در 5 ماهه نخست سال جاري 1.220 دلار بوده كه نسبت به مدت مشابه سال قبل كاهش 4.01 درصدي در ارزش دلاري داشته است.

 عمده‌ترين اقلام وارداتي

اقلام عمده وارداتي كشور طي پنج ماهه نخست سال جاري، شامل «ذرت دامي» به ارزش 528 ميليون دلار و سهم ارزش 3.12 درصد، «برنج» به ارزش 354ميليون دلار و سهم ارزشي 2.09 درصد، «كنجاله سويا» به ارزش 338 ميليون دلار و سهم ارزشي 2 درصد، «لوبياي سويا» به ارزش 327ميليون دلار و سهم ارزشي 1.94 درصد و «ساير دانه گندم جز گندم دامي» به ارزش 291ميليون دلار و سهم ارزشي 1.72 درصد است.  

نتايج حاصل از آمار مقدماتي گمرك جمهوري اسلامي ايران، ارزش صادرات قطعي كالاهاي غيرنفتي بدون احتساب ميعانات گازي، طي پنج ماهه نخست سال 1394، رقم 12165ميليون يورو (معادل 13377 ميليون دلار) و ارزش كل واردات نيز در اين مدت، نزديك به 15275ميليون يورو (معادل 16911ميليون دلار) است كه با مقايسه اين ارقام، تراز بازرگاني خارجي كشور بدون احتساب صادرات نفت خام و ساير موارد مندرج در توضيح كالاهاي غيرنفتي، طي پنج ماهه نخست سال جاري با كسري 3110ميليون يورو (معادل كسري 3534ميليون دلار) مواجه شده است.

 آمار 5 ماهه گمرك جمهوري اسلامي ايران نشان مي‌دهد در اين مدت عراق بيشترين تراز تجاري مثبت را در اين مدت داشته است. در مدت يادشده ارزش كالاهاي صادراتي به مقصد عراق 2هزارو464ميليون دلار و ارزش واردات از اين كشور 26ميليون دلار بوده است. پس از عراق، افغانستان بيشترين تراز تجاري مثبت را در 5ماهه نخست سال جاري نشان مي‌دهد. ارزش صادرات به اين كشور در مدت يادشده هزارميليون دلار و ارزش واردات از اين كشور 5ميليون دلار بوده است.  در 5ماهه نخست سال جاري، ارزش واردات 55.83درصد از ارزش كل مبادلات خارجي كشور را به خود اختصاص داده است. اين نسبت در مدت مشابه سال قبل 61.8درصد بوده است. در 5ماهه نخست سال جاري، تراز بازرگاني خارجي كشور (بدون احتساب نفت، گاز و خدمات) با 74 كشور دنيا، منفي و با 78 كشور ديگر مثبت بوده است.  طي 5ماهه نخست سال جاري، متوسط قيمت يك تن كالاي صادراتي، مبلغ 397يورو (معادل 436دلار) و متوسط قيمت يك تن كالاي وارداتي 1.102يورو (معادل 1.220دلار) بوده است كه به اين ترتيب، رابطه مبادله بازرگاني خارجي ايران، رقم 0.36 خواهد بود. همچنين متوسط قيمت يك تن كالاي صادراتي (دلار) نسبت به مدت مشابه سال قبل، با 5.83درصد افزايش و متوسط قيمت يك تن كالاي وارداتي (دلار) با 4.01درصد كاهش در ارزش دلاري، مواجه شده است.